Qadinlarin hiKMƏtnaməSİ Kİtab haqqinda

YEDDİNCİ HİKMƏT.KİŞİ VƏ QADIN BƏRABƏRLİYİ

QIZ VƏ OĞLAN, HƏR İKİSİ İNSANDIR

1. Qurani-Kərim: "Onlardan birinə qızı olması ilə müjdə verdikdə qəzəblənib, üzü qapqara qaralar. Verilən müjdəni ( ilahi bəxşişini) pis bilib, öz tayfasından qaçıb gizlənər. (Allah bilir) Görəsən, o körpəni zillət içində saxlayacaq, yoxsa torpağa (diri-diri basdıracaq?) Bir görün onlar necə pis mühakimə yürüdürlər! (Oğlanları özlərinə götürüb, qızları Allaha isnad edirlər)".(1)

2. Həzrət Əli(ə) buyurur: "Ey camaat! İnsan övladı qul və ya kəniz olsun deyə doğulmamışdır. Doğrudan da, hər bir kişi və qadın azaddır".(2)

MÜSAVİLİK

1. Qurani-Kərim: "Həqiqətən, Allah məhz müsəlman

səh:107
1- [1] . Nəhl, surəsi, ayə 58-59.

2- [2] . Mizanül-hikmə, c. 2, səh. 351.

kişilər və qadınlar, mömin kişilər və qadınlar, (Allaha) müti kişilər və qadınlar, doğru danışan kişilər və qadınlar, səbirli kişilər və qadınlar təvazökar (yalnız Allah qarşısında kiçilən) kişilər və qadınlar, sədəqə verən, oruc tutan kişilər və qadınlar, ayıb yerlərini (zinadan) qoruyan kişilər və qadınlar və Allahı çox zikr edən kişilər və qadınlar üçün (axirətdə) məğfirət (bağışlanma) və böyük bir mükafat (cənnət) hazırlanmışdır".(1)

2. "Mömin olub, yaxşı işlər görən kişi və qadına xoş həyat nəsib edəcək və yaxşı əməllərinə görə onları mükafatlandıracağıq."(2)

3. Qurani-Kərim: "Kişilərin öz qazandıqlarından öz payı, qadınların öz qazandıqlarından öz payı vardır."(3)

4. Əbu Səid Xudrı: "Bir qadın Allahın rəsulunun (s) yanına gəlib belə söylədi: Ey Allahın elçisi! Kişilər daim sizin kəlamlarınızdan bəhrələnirlər. Bizə də bir vaxt təyin et ki, ilahi kəlamlarında faydalanaq, Allahın sizə öyrətdiklərindən öyrənək. Peyğəmbər (s) buyurdu: "Filan gün, filan məkanda toplaşın." Qadınlar təyin olunan gün həmin yerdə toplaşdılar və Allahın rəsulu (s) oraya gedib ilahi təlimləri qadınlara öyrətdi."(4)

5. Umeys binti Əsma (Cəfəri Təyyarın (ə) həyat yoldaşı) Həbəşistandakı on beş illik mühacirətdən

səh:108
1- [1] . Əhzab surəsi, ayə 35.

2- [2] . Nəhl surəsi, ayə 97.

3- [3] . Nisa surəsi, ayə 32.

4- [4] . Səhihi-Buxari, hədis. 4163.

sonra, hicrətin yeddinci ilində Mədinə şəhərinə geri döndü. Qadınların cəmləşdiyi yerə gəlib, hal-əhval soruşduqdan sonra, dedi: "Qadınlar haqqında Quranda bir şey nazil olubdurmu?"

Dedilər: "Yox".

Əsma, Allahın rəsulunun (s) yanınaa gəldi və dedi: "Qadınlar özlərinin (kişilərlə müqayisədə) dəyərsiz bir məxluq olduqlarını düşünərək, çox narahat olurlar".

Allahın rəsulu (s) buyurdu: "Nə üçün?" Əsma dedi: "Çünki onlar kişilər kimi xeyir və səadətlə yad edilərək, təşviq edilmirlər". Elə bu vaxt Allah tərəfindən aşağıdakı ayə nazil oldu.

"Həqiqətən müsəlman, mömin, itaətkar, abid, doğrudanışan, səbirli və dözümlü, qəlbi yumşaq, sədəqə verən, oruc tutan, ismətli və həyalı, Allahı çox zikr edən kişilər və qadınlar üçün Allah dərgahında məğfirət (bağışlanma) və böyük mükafat hazırlanmışdır".(1)

6. Ümmü Sələmə Peyğəmbərdən (s) soruşdu: "Quranda kişilərin hicrət və fədakarlığı haqqda çox ayə var, ancaq qadınların hicrəti haqqda heç bir kəlam yoxdur". Bu zaman "Ali-İmran" surəsindən bu ayə nazil oldu:(2) "Allah onların (düşüncə sahiblərinin) dualarını qəbul etdi və (buyurdu) – istər kişi, istərsə də qadın

səh:109
1- [1] . əl-Mizan, c.16, səh.336; Məcməül-bəyan, Əhzab surəsi, 35-ci ayənin şərhində.

2- [2] . əl-Mizan, c. 4, səh.95.

olsun, mən heç birinizin əməlini puça çıxarmaram. Siz hamınız həmnöv və bir–birinizdənsiniz. And içirəm ki, hicrət edənlərin, öz yurdlarından çıxanların, Mənim yolumda əziyyətə düçar olanların, vuruşanların və öldürülənlərin günahlarını bağışlayacam və onları ağacları altından çaylar axan behiştlərə daxil edəcəm. Bu, Allah tərəfindən bir mükafatdır və ən yaxşı mükafat Allah yanındadır".(1)

7. Məhəmməd Pеyğәmbәr (s) buyurur: "Allah-taala әrini incidәn qаdının nаmаzlаrını vә yахşı әmәllәrini onunrazılığını cəlb etməyənə qədər, qәbul еtmәz. Belə qаdın ömür bоyu оruc tutub, nаmаz qılsа, qul аzаd еtsә vә bütün var-dövlətini еhsаn еtsә dә, cәhәnnәmә dахil оlаn ilk şәхslərdən оlаcаq. Kişi dә həyat yoldaşını incitsә, belə әzаblаrа düçаr оlаcаq."(2)

8. Allahın rəsulu (s) buyurur: "Ərini narahat edən qadın ona yardım edib, razı salmayınca, Allah-taala onun namazını və xeyir əməlini - ömrü boyu oruc tutsa belə -qəbul etməz. Kişi də həmçinin, əgər öz həyat yoldaşını incidib zülm etsə, həmin günah və əzab onun üçün də nəzərdə tutulmuşdur."(3)

ŞƏRAFƏT, İMANLA TƏQVADADIR

1. Zübeydi rəvayət edir: "Zöhri Peyğəmbərin (s) bəni-Bəyazə qəbiləsinə öz aralarından bir qızı Əbu

səh:110
1- [1] . Ali-İmran surəsi, 195-ci ayə.

2- [2] . Vәsаilüş-şiә, c. 14, sәh. 116.

3- [3] . Vəsailüş-şiə, c.14, səh. 116 , hədis1.

Hində verməsini əmr etməsi barəsində mənə dedi ki; Bəni-Bəyazə qəbiləsi Peyğəmbərə belə cavab verdilər: Ey Allahın elçisi! Bizim qızlarımızı nökərlərimizlə evləndirirsən?

Sonra Allah-taala bu ayəni göndərdi: "Ey insanlar! Biz sizi bir kişi və bir qadından (Adəm və Həvvadan) yaratdıq. Sonra bir-birinizi tanıyasınız (kimliyinizi biləsiniz) deyə, sizi xalqlara və qəbilələrə ayırdıq. Allah yanında ən hörmətli olanınız Allahdan ən çox qorxanınızdır (pis əməllərdən ən çox çəkinəninizdir)"(1).(2)

2. İmam Baqir (ə) buyurur: Bəsrə əhlindən olan Əbdül-məlik ibn Hərmələ adlı bir çoban İmam Zeynülabidinin (ə) kənarından keçirdi. İmam ondan soruşdu: "Bacın varmı?"

Dedi: Bəli.

-"Onun mənimlə evlənməsinə razı olarsanmı?"

-Bəli.

Sonra Çoban kişi evinə getdi. İmamın səhabələrindən biri də, onun ardınca gedib, evinə çatdı və onun haqqında məlumat topladı. Ona dedilər: O, filankəs, filankəsin oğludu. Öz tayfasının çobanıdır.

Səhabə İmamın yanına qayıdıb, dedi: Ey Əbul-həsən! Mən sənin kürəkən olmaq istədiyin şəxsin haqqında məlumat topladım. Mənə dedilər ki, o öv tayfasının mehtəridir.

səh:111
1- [1] . Hücurat, 13.

2- [2] . əs-Sünənül-kübra, c. 7, səh. 220; əl-Mərasil, səh. 148; Təfsiri-Qurtubi, c. 16, səh. 340.

İmam Zeynülabidin (ə) oan belə buyurdu: "Filankəs! Mən gördüyüm və eşitdiyimi sənə deyirəm! Bilmirsənmi ki, Allah-taala islam dini ilə kiçikləri ucaltdı, əskikləri təkmilləşdirdi və zəiflərə izzət, şərəf bağışladı.(1)

3. İmam Sadiq (ə) buyurur: İmam Zeynülabidin (ə) İmam Həsənin (ə) kənizi ilə evləndi. Bu xəbər Əbdül-məlik ibn Mərvanın qulağına çatdı. O, İmama bir məktub yazaraq belə dedi: Sən artıq kənizlərin əri olmusan!

İmam Zeynülabidin (ə) ona belə cavab yazdı: " Allah-taala islam dini ilə kiçikləri ucaltdı, əskikləri təkmilləşdirdi və zəiflərə izzət, şərəf bağışladı. Deməli, heç bir müsəlman (digərindən) əskik deyil. Doğrusu əsl əskiklik, cahiliyyət eybidir! Allahın rəsulu (s) öz nökərini evləndirdi və kənizi ilə ailə həyatı qurdu."

Məktub Əbdül-məlikin əlinə çatan kimi ətrafındakı insanlara dedi: Mənə deyin görüm, başqalarını əskildən işləri əncam verdikdə, daha da izzət və şərəf sahibi olan kişi kimdir?"

Dedilər: Əlbəttə ki, möminlərin əmiri!(2)

Dedi: Yox, Allaha and olsun ki, belə deyil!

_ Biz möminlərin əmirindən başqasını tanımırıq!

_ Yox, Allaha and olsun ki, belə deyil! Bu şəxs möminlərin əmiri deyil, Əli ibn Hüseyndir.(3)

səh:112
1- [1] . əl-Kafi, c. 5, səh. 344; Dəaimül-islam, c. 2, səh. 198.

2- [2] . Məqsədləri Əbdül-məlik idi. (Mütərcim.).

3- [3] . əl-Kafi, c. 5, səh. 346; Biharül-ənvar, c. 46, səh.105; Təhzibül-əhkam, c. 7, səh. 397.

4. İmam Sadiq (ə) buyurur: Peyğəmbər (s) Miqdadı Zübeyr ibn Əbdül-mütəllibin qızı Zübaə ilə evləndirdi ki, evliliklərdəki (mühüm sayılan varlı-kasıb) səthi aradan qalxsın. Camaat Peyğəmbərdən (s) nümunə, ülgü götürsün. Bu, sizin Allah yanında ən hörmətli olanınızın Allahdan ən çox qorxanınız (pis əməllərdən ən çox çəkinəniniz) olduğunu bilməyiniz üçündür. Zübeyr Peyğəmbərin (s) atasının və Əbdül-mütəllibin qardaşı idi.(1)

QARŞILIQLI MƏHƏBBƏT

1. Qurani-kərim: "Sizin üçün onlarla ünsiyyət edəsiniz deyə, öz cinsinizdən zövcələr xəlq etməsi, aranızda (dostluq) sevgi və mərhəmət yaratması da Onun qüdrət əlamətlərindəndir. Həqiqətən, bunda (bu yaradılışda) düşünən bir qövm üçün ibrətlər vardır!".(2)

2. Allahın rəsulu (s) buyurur: "Mömin həyat yoldaşının istәyi ilә yеmәk yеmәlidir. Həyat yoldaşı dа оnun istәyi ilә yеmәk yeməlidir".(3)

səh:113
1- [1] . əl-Kafi, c. 5, səh. 344; Təhzibül-əhkam, c. 7, səh. 395; Biharül-ənvar, c. 22, səh. 265.

2- [2] . Rum, 21.

3- [3] . Üsuli-kаfi, c. 4, sәh. 3.

səh:114