Qafar Çaxmaqlı İŞĞal və “MƏskunlaşdirma” FİTNƏkarliğI İşgal olunmuş Azərbaycan ərazilərinə



Yüklə 33,79 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə12/21
tarix08.07.2018
ölçüsü33,79 Mb.
#54457
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   21

Bir  erməni  araşdırmasında  deyilir  ki,  “Köçürülmə  məsələsi  hər 

zaman  gündəmdə  olan  məsələdir.  Dağlıq  Qarabağ  və  Ermənistanla 

bitişik  olan  Laçın  və  Kəlbəcərdə  miqrasiya  və  repatriasiya  siyasətin 

həyata  keçirilməsinin  qarşısınm  alınması  ilə  yanaşı  “Dağlıq  Qarabağ 

Respublikası”  (DQR)  Ermənistan  Respublikası  və  Dağlıq  Qarabağ 

üçün  strateji  əhəmiyyət  kəsb  edən  yerlərdə  post-mühafizə  məntəqələri 

yaradılmış  və  onlar  buraya  gəlib  gedən  ailə  və  şəxsləri  kontrol  altına 

alır  və  birbaşa  onlarla  təmasa  girir,  onlarda  milli  duyğulan  oyadaraq 

burada yaşamağa  həvəsləndirir.  Köçürülmə  iqtisadi  baxımdan kasıb  və 

ucqar  bölgələrdə  yaşayanlar  üçün  uygun  bir  variatdır 

və  iqtisadi 

stimullarla  buraya  cəlb  edilməsi  qərara  alınmışdır.  bu  istiqamətdə 

təbliğat 

on  şəhər  və  kənd  icmalan  arasında  bölüşdürülmüşdür. 

Köçürmə  siyasəti tövsiyələrlə  həyata keçirilə bilməz.“DQR”  rəhbərliyi 

xüsusi  plan  tutmuşdur.  Araşdırmanm  uğuru  göz  qabağındadır. 

Bu 

təbliğat nəticəsində Kaşatağ  (  Laçın  )  rayonuna  gözlənildiyindən  daha 



çox  əhali  yerləşdirilmişdir. 

90-cı  illərin  ikinci  yarısından  etibarən 

görünməmiş  əhali  artımı 

müşahidə  olunmuşdur.  Bu  yanaşma  ən 

dəyərli 

təcrübə 


Kaşatağ  təcrübəsidir.Ermənistan 

mühacirətdə 

olanlann üstünlük təşkil  etməsi  tendensiyaları  təhlil  edərık bu  qənaətə 

gəlmək  mümkündür  ki,  miqrasiya  üçün  yüksək  səviyyədə  nəzarət  və



48

pessimist  yanaşma  işığında  ən  effektiv  strategiyalann  tətbiqi 

əhəmiyyətli bir  iş ola bilər .

Ermənistan  mənbələrində,  erməni  rəsmilərinin  açıqlamalarmda  da 

işğal  altındakı  ərazilərdə  qanunsuz  məskunlaşdırmanı  təsdiqləyən 

faktlara  müntəzəm  rast  gəlinir.  Məsələn,  2012-ci  ilin  aprelində 

Ermənistanın  “Panarmenian”  agentliyi  qondarma  Dağlıq  Qarabağ 

“hökumətinin”  üzvü  Narine  Astçatryana  istinadən  xəbər  yayıb  ki,  son 

beş ildə Azərbaycanm işğal  altında olan ərazilərinə 600-dən çox erməni 

ailəsi  köçürülüb.  Həmin  ailələrin  əksəriyyətinin  qoşunlann  təmas  xətti 

yaxınlığında məskunlaşdınldığı  bildirilib.

Təkcə  2010-cu  ildə  Azərbaycanın  işğal  altındakı  Laçın  rayonu 

ərazisində  199  erməni  ailəsi  (616  nəfər)  məskunlaşdırılıb.  2011-ci  ilin 

ilk  aylannda  isə  Laçında  daha  50  ailə yerləşdirilib.  2011-ci  ilin  sonuna 

qədər 

isə  ümumilikdə  Laçın  rayonu 



ərazisində  300 

ailənin 


məskunlaşdırılması  planlaşdırılırdı.  Dağlıq  Qarabağdakı  qanunsuz 

rejimin  rəsmiləri  deyiblər  ki,  bu  əraziyə  köçürülənlərə  və  daimi 

məskunlaşmağa  razılıq  verənlərə  güzəştli  kreditlər  ayrılır,  onlar  tikinti 

materiallan,  həmçinin  köçmə  və  əmlakın  daşınması  üçün  nəqliyyat 

vasitələri  ilə  təchiz  olunur.  Livanda  fəaliyyət  göstərən  «Artsax»  fondu 

tərəfındən  Laçında  məskunlaşdırılmış  erməni  ailələrindən  hər  birinə 

kənd  təsərrüfatı  yaratmaq  üçün  2700  ABŞ  dolları  məbləğində  güzəştli 

kredit verilib.  Erməni diasporunun yeriəşdirməyə yardımlan



Erməni  dilində  efirə  çıxan  “Azadlıq”(Azatutyun)  radiosunun  bir 

proqrammda  Karvacar  və  Kaşatağa  əhalini  necə  yeriəşdirmədən  danışılır 

(0-uıpniL  Zuıl|np]uıU 

Mı^ujhu  ı|hpuıplııuİ

4

hglıh[  lı  ı|hpuıljuıUqlıh|^ 



ftu ^ ^ P 1111!^  nL -^mpıjuı^ump,  bpl|nı_

2

uıpuıp]ı,  24  uhu|uıhıfphp,  2012) 



Bəlli  olur  ki,  Ermənilər  Azərbaycana  aid  ərazilərə  -Kashatağ  ə 

Karvaçara  əhalinin yenidən  köçürülməsi  və  bu  ərazilərin bərpası  üçün 

xüsusi  proqrama m alikdirlər.

Deyilir  ki,  Karvaçar  və  Kashatağın  yenidən  qurulması 

və 

Ermənistan  və  Artsax  arasında  olan  bu  bölgələrin  5  milyon  kvadrat 



kilometrində 

yalnız  12-13  min 

insanın  məskunlaşması  razı  sala 

bilməz.


Dağlıq  Qarabağda  yaşayan 

50-dən  çox  ailələr  üçün  "Artsax" 



fondu 

və  Artsakh  Roots  Investment  şirkəti 

livanlı 


erməni  iş

49



adamları  ilə  birlikdə  buraya  gələrək  ailələri  ziyarət  etmişlər.  Onlar 

burada  məskunlaşanlar  üçün  kənd  təsərrüfatını  inkişaf  etdirməyi 

hədəfləyən  iqtisadi  imkanlardan  danışaraq  onlara  kənd  təsərrüfatı, 

heyvandarlıq 

və 

ançılıq 


üçün 

pul 


ayırdıqlarmı 

bildirmişlər, 

uzunmüddətli  kreditlərlə  o  məqsədi  daşıyır  ki,  ailələr  arxayın  olsunlar 

ki,  onlar  bu  örgütlər  tərəfındən  təminat  altına  alınacaq,  onların  bu 

torpaqlarda qalıb yaşamalan  üçün  hər şey ediləcək.

Ermənilər  bu  ərazilərə  əhali  yerləşdirmənin  uzunmüddətli  strateji 

hədəflərini  müəyyən  etmiş  və  onlan,  necə  deyərlər,  hətta  qərara  da 

bağlamışlar.  Bu  qərarların  yerinə  yetirilməsi  ilə  bağlı  ermənicə 

mətbuatda, 

elektron 

kütləvi 

informasiya  vasitələrində  təhlillər 

apanlmış,  qənaətlər bildirilmişdir.  Onlar araşdırıb  ortaya qoya bilmişlər 

ki,  bu işi  görmək üçün aşağıdakı  problemlər ortaya çıxa bilər.



Regionun  gəlişməsində  və  iqtisadiyyatm  fonunda  köçün  əsas 

səbəbləri hansılardır?

• köçürülməni  təmin  edə  biləcək tədqiq  sahələri hansılardır?

•  köçürülmə  prosesində  ən  çox  istifadə  olunan  rabitə  resursları 

necə həll  olunacaq?

•  köçürülmədə uğurlu  töhfə hesab  olunacaq  dəyərlər,  prinsiplər 

və  mexanizmlər hansılardır?

•  insan  resursları  və  sosial  təminat  və 

kapital  köçürülmə 

prosesinə  necə tətbiq  olunacaq?

•  Artsaxa  90-larda  köçürülmə  digər  rayon  və  kəndlərə  əhali 

yerləşdirilməsində  model, təcrübə  kimi.

Digər  məsələlər  də  qarşıya  çıxarkən  “düşmənin”  xəbər  tutmaması 

üçün  mətbuata  çıxanlması  uyğun  hesab  edilmir,  göstərişlər  əsasən 

şifahi  verilir.  İcma  üzvləri  ilə  köçürülən  ailələrlə  söhbətlər  tədqiqat 

aparılan  məsələnin  öyrənilməsi,  tətbiqi,  miqrasiyaya təsiri  baxımından 

fəal  rol  alanların  müəyyənləşdirilməsinin  əhəmiyyəti  vardır.  Bunun 

üçün  əsas  motivasiya  müəyyən  sənədlərin  köçürülmə  zamanı 

hazırlanmasıdır.  Bu  işdə  təşkilat,  tarixlər,  nəşrlər  və  ictimai  məlumat 

materialları,  rəsmi  sənədlər  və  elmi  təhlil,  ekspertlərin  müsahibələri, 

araşdırmalar,  fərziyyələr  və  yenidən  yoxlama 

planlı  şəkildə 

aparılmalıdır.



50

Kəlbəcərdə  əhali  yerləşdirilməsi  hansı  məqsədi 

güdür?


Yüklə 33,79 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   21




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə