5
İddia ərizisi, məhkəməyə onun daxil olmasından keçən 2 həftə ərzində qaytarmayıbsa və ya onu qəbul
etməkdən imtina etməyibsə qəbul edilmiş sayılır. Ümumi İddia icraatında məhkəməyə Ərizə təqdim
edildikdən sonra 3 ay müddətində həmin işə məhkəmə tərəfindən baxılmalı, aiddiyyatı üzrə Qətnamə və
ya Qərardad çıxarılmalıdır. Qətnamə açıq məhkəmə iclasında tərəflərə oxunur və Qətnamədən Çıxarış
təqdim olunur. 3 gün ərzində isə Qətnamə tam formada tərəflərə verilir. Qətnaməni almış tərəflər aldığı
gündən sonrakı 1 ay müddətində Apellyasiya Məhkəməsinə müraciət etmək hüquqları vardır. Əgər
tərəflərdən heç biri 1 ay müddətində Apelyyasiya Şikayəti verməmişlərsə onda Qətnamə Qanunu
Qüvvəyə minir və İcraata yönəlir.
7. Apellyasiya məhkəməsinin fəaliyyəti nədən ibarətdir, hansı müddətdə işə baxılır və necə
müraciət edilir?
Birinci İnstansiya məhkəməsinin Qətnaməsini tərəf rəsmi şəkildə aldıqdan sonra 1 ay müddətində,
Qərardandan isə 10 gün müddətində Apellyasiya Şikayəti yazmaqla Apellyasiya məhkəməsinə müraciət
etməlidir. Apellyasiya məhkəməsinin daxil olmuş Şikayət əsasında Məhkəmə işinə baxma müddəti 3
aydır. Apellyasiya Məhkəməsi birinci instansiya məhkəməsinin Qətnaməsini Ləğv edə, Qismən Ləğv edə
və ya Qüvvədə saxlaya bilər. Apellyasiya Qətnaməsi qəbul olunduqdan sonra, tərəflər Apellyasiya
Qətnaməsini aldıqdan sonra 2 ay müddətində Kassasiya Şikayəti verməklə Azərbaycan Respublikası Ali
Məhkəməsinə müraciət etmək hüquqları vardır. Əgər bu müddət ərzində Kassasiya Şikayəti
verilməmişdirsə, o zaman Apellyasiya məhkəməsinin çıxardığı Qətnamə Qanunu Qüvvəyə minir və
İcraya yönəldilir.
8. Kassasiya İnstansiyasına necə müraciət edilir, hansı müddətdə işə baxılır?
Apellyasiya Məhkəməsinin Qətnaməsindən qanunla göstərilmiş müddət ərzində ( 2 ay ) Kassasiya
şikayəti verildikdə Ali Məhkəmə işə 2 ay ərzində baxır və Yekun Qərar çıxarılır və bu qərar qəbul
edildiyi gündən 1 ay müddətinə məktub vasitəsilə tərəflərə göndərilir. Ali Məhkəmə Apellyasiya
məhkəməsinin qətnaməsini Ləğv edə, Qismən Ləğv edə və ya Qüvvədə saxlaya bilər. Əgər Apellyasiya
məhkəməsinin Qətnaməsi Ali Məhkəmə tərəfindən Ləğv edilərsə o zaman işə yenidən baxılması üçün
Apellyasiya məhkəməsinə göndərilir. Ali Məhkəmənin Yekun Qərarından Ali Məhkəmənin Plenumuna
Şikayət, təqdimat və protest 2 ay müddətində verilə bilər.
Qeyd: Əgər şəxs ölkə daxili məhkəmələrdə işinə düzgün, ədalətli və Qanunun Aliliyi prinsipinə uyğun
baxılmadığını, o cümlədən əgər şəxsin İnsan Hüquqları Konvensiyasında göstərilmiş hüquqlarından
birinin pozulduğunu hesab edərsə, o zaman Azərbaycan Respublikası Ali Məhkəməsinin Yekun Qərarını
Rəsmi şəkildə əldə etdikdən 6 ay müddətində Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinə Müraciət edə bilər.
2. Məhkəmə qərarlarının icrası
1. Məhkəmə Qərarları Nə vaxt İcraya yönləndirilir?
Azərbaycan Respublikası qanunları ilə müəyyən edilmiş qaydada və müəyyən edilmiş müddət ərzində
Məhkəmə prosesi yekunlaşdıqdan, yəni Məhkəmə baxdığı işlə bağlı Qərar qəbul etdikdən sonra həmin
qərardan yuxarı Məhkəmə orqanına qanunvericliklə müəyyən edilmiş vaxt ərzində şikayət edilmədiyi
təqdirdə Qərar Qüvvəyə minmiş hesab edilir və İcraya yönəldilir. Məhkəmə qərarlarının İcrası fəaliyyəti
bir başa olaraq Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyinin İcraçılar Baş idarəsinə həvalə olunur. Belə
ki, Qətnamə hüquqi hərəkətin baş verməli yer üzrə icra olunmalıdır.
2. İcra Hansı Qaydada Həyata keçirilir?
Ədliyyə Nazirliyi baş idarəsinin hər bir Rayon(şəhər) məhkəmələrində İcra şöbələri fəaliyyət
göstərməkdədirlər. Məhkəmə Qərarlarının icrası həmin şöbələrin əməkdaşlarından birinə, daha doğrusu
İcra Məmuruna həvalə edilir. Azərbaycan Respublikası adından çıxan Qərarların icrası öhdələyini İcra
Məmuru və onun aid olduğu orqan daşıyır. O cümlədən Məhkəmənin Qərarı ilə Qərarın İcrası Qərarda
adı göstərilən digər dövlət orqanlarına və təşkilatlara tapşırıla bilər. Yəni Məhkəmə işinin mahiyyətindən
asılı olaraq Qərar ilə edilməli olan hərəkət həmin funksiyanı yerinə yetirən orqana və ya təşkilata
6
tapşırılır. Məhkəmə qərarı icraya yönləndirmək üçün qərarı çıxaran hakim İcra sənədi hazırlayıb aidiyyatı
üzrə İcra məmuruna və ya icranı həyata keçirən digər orqana, təşkilata göndərməlidir.
3.Məhkəmə Qərarı hansı müddətə həll olunmalıdır?
İcra sənədi almış İcra məmuru və ya Orqan təşkilatlar 2 ay ərzində Qərarı icra etməlidirlər. Müstəsna
hallarda İcra sənədində göstərilən halların icra olunması üçün icra qurumun rəhbərinin təqdimatı əsasında
icra xidmətinin rəhbəri ( Baş İcra məmuru ) tərəfindən 1 ay müdətinədək uzadıla bilər.
4. Məhkəmə Qərarlarının icrası qanunla müəyyən edilmiş müddət ərzində həyata keçirilməsə hansı
orqana müraciət etmək olar?
Məhkəmə qərarlarının icrası zamanı yaranan problemlərlə bağlı tərəf Azərbaycan Respublikası Ədliyyə
Nazirliyi İcraçılar baş idarəsinə, habelə İcranı həyata keçirməli olan orqan və ya təşkilatın Yuxarı
qurumuna Qətnamənin İcrasının həyata keçirilməsi Tələbi ilə bağlı Şikayət Ərizəsi ilə müraciət edə bilər.
Azərbaycan Respublikasının adından çıxan Qərarların icrası Məcburidir və bu yalnız Yuxarı Məhkəmə
orqanın həmin qərarı ləğv etməsi ilə dayandırıla bilər. Xüsusilə qeyd etmək istəyirəm ki, Məhkəmə
Qərarlarını icra etməməyə və Məhməkə Qərarlarının icrasına mane olmağa görə Azərbaycan Respublikası
Cinayət Məcəlləsinin müvafiq Maddələrinə əsasən Məsuliyyət nəzərdə tutulmuşdur.
Qeyd: Məhkəmə qərarlarının icrası zamanı tərəflərdən birinə maddi ziyan vurulması halı aşkar edilərsə o
zaman həmin maddi ziyan vurulmuş tərəf Məhkəmədə İcranı həyata keçirən orqana qarşı Maddi tələblə
bağlı İddia qaldırmaq hüququna malikdir.
3. Şəxsiyyət vəsiqəsinin alınması
1 . Şəxsiyyət vəsiqəsinin hansı növləri var?
16 yaşına çatanadək vətəndaşa verilən şəxsiyyət
vəsiqəsi;
16 yaşına çatdıqdan sonra vətəndaşa verilən şəxsiyyət vəsiqəsi.
2. Şəxsiyyət vəsiqəsinin verilməsi üçün hansı sənədlər tələb olunur?
Şəxsiyyət vəsiqəsinin verilməsi üçün Azərbaycan Respublikasının hər bir vətəndaşının və ya onun qanuni
nümayəndəsinin ərizəsi, doğum şəhadətnaməsi, 16 yaşına çatmış vətəndaşın 2 ədəd 3X4 ölçüdə fotoşəkli,
dövlət rüsumunun ödənilməsi barədə qəbz və zəruri hallarda Azərbaycan Respublikasının vətəndaşlığını
təsdiq edən sənədlər tələb olunur.
4. Şəxsiyyət vəsiqəsi hansı müddətə verilir?
Şəxsiyyət vəsiqəsi Azərbaycan Respublikasının vətəndaşının müraciətindən ən geci 10 gün keçənədək
verilir.
5. Hansı hallarda şəxsiyyət vəsiqəsi dəyişdirilməlidir?
Azərbaycan Respublikası vətəndaşı 25, 35, 50 yaşına çatdıqda,
Azərbaycan Respublikası vətəndaşın soyadı, adı, atasının adı, yaşayış yeri, ailə vəziyyəti, hərbi vəzifəsi
dəyişildikdə,
Azərbaycan Respublikası vətəndaşının şəxsiyyət vəsiqəsində olan yazılar təhrif edildikdə, şəxsiyyət
vəsiqəsi yararsız hala
düşdükdə,
Azərbaycan Respublikası vətəndaşının şəxsiyyət vəsiqəsi itdikdə,
Şəxsiyyət vəsiqəsi bu hallardan biri baş verdikdən sonra bir ay ərzində dəyişdirməlidir.
6. Şəxsiyyət vəsiqəsi verilərkən qanunla hansı məbləğdə dövlət rüsumu ödənilməsi nəzərdə
tutulmuşdur?
16 yaşına çatmış Azərbaycan Respublikasının vətəndaşlarına şəxsiyyət vəsiqəsi verilməsi üçün
-üç iş günü müddətində verildikdə 5 manat,