Qapaq yumsaq indd
A su tarixind n s hif l r
Yüklə 0,52 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- A su tarixind n s hif l r
- A su dün nd n sabaha
A su tarixind n s hif l r 11 xanı is A su h rinin hakimi t yin etdi. Müxt lif vasit l rl irvan tacirl rind n v ba qalarından çoxlu mal toplayan M h mm dh s n xan kiy qayıtdı. Bir h ft d n sonra S rkar ail si A sunu l keçirdi v Manaf xanı öldürdü. miu aqlarından ya ca böyük olan sg r xan hakimiyy t g ldi. Mustafa b y lv nd ged r k Q tran qalasında m skunla dı. M h mm dh s n xan Manaf xanı öldürdükl rin gör S rkar ail sind n incimi di. 1791-ci ild irvan xanlı ını l keçirm k üçün ki xanı M h mm dh s n xan Quba xanı hm d xanla birl di. Onlara Da ıstanlı l zgil r d köm k edirdil r. Onlar A su h rini mühasir y aldılar. Uzunmüdd tli mühasir , idd tli istil r v l zgil r sg r xan t r find n t klif edil n 5000 tüm n qo unun arasına ayrılıq saldı. A su mühasir d n bel c azad oldu. irvan yanları 6 aylıq hakimiyy tind n sonra sg r xanı de- virdil r v qarda ı Qasım xanı hakimiyy t g tirdil r. sg r xan bir müdd t dustaq qaldıqdan sonra kiy qaçıb ged bildi. Qasım xan lv nd Mustafa b yl döyü m k üçün gets d , m lub olaraq geri qayıtdı. Qasım xan verdiyi hökml rl t b q l r arasında f rq qoy- murdu. irvan yanları ona gör d Qasım xandan incik dü ürdül r. O, irvanlılara arxalanmaq yerin M h mm d amxalın o lu ah- baz b yi bir d st l zgi il g tird r k xalqa m sl h t verirdi. Qasım xan bu yollarla hakimiyy ti lind saxlayaca ını v xanlı ın asayi i- ni t min ed c yini dü ünürdü. 1792-ci ild irvan yanları Hovuz mahalının naibi Yüzba ı b y v S rd rin mahalının naibi Öm r sultanın t klifi il Mustafa b yi lv ndd n A suya d v t etdil r. Mustafa xan irvan xanı oldu. Qa- sım xan t r fdarları il Q b l y , oradan Quba xanlı ına getdi. Mustafa xan Qazıqumuqlu Surxay xan v r li hab ddin sul tanla ki xanı M h mm dh s n xana qar ı birl di. M h m m d- h s n xan güclü müdafi olundu undan xanlar geri qayıtmalı oldular. 1794-cü ild M h mm dh s n xan, Quba xanı eyx li xan v irvan xanlı ına iddialı Qasım xan birlikd A su üz rin hücum A su dün nd n sabaha 12 etdil r. A su bir neç ay mühasir d qaldı. Bir gün güclü ya ı ya - dı v sel çadırların böyük bir hiss sini m hv etdi. Ordunun v ziyy ti pisl di. Mühasir altında olanlar S rd rin mahalının naibi Öm r sul- tanın ba çılı ı il mühasir ed nl r qar ı hücuma keçdil r. eyx li xan v M h mm dh s n xan öz xanlıqlarına qayıtdılar. Qasım xan is Quba v ki arasındakı Qaraburqa da ında m skunla dı. 1795-ci ild Mustafa xan Bakı xanlı ının i l rin qarı ma- a ba ladı. O, Hüseynqulu xanı d st kl yirdi. Bakı xanı II Mirz M h mm d xana qar ı irvan qo unu gönd rildi. Qo un neftl z ngin olan v xanın iqam tgahı yerl n Balaxanı qalasını l ke- çirdi. II Mirz M h mm d xan Qubaya getdi. 1795-ci ild A a M h mm d xan Qacar Mu anın Çehilnam adlı yerind qı ladı. Dig r xanlar kimi Mustafa xan da m ktub v h diyy l rl A a M h mm d xana s daq tini bildirdi. Lakin ki xanı M h mm dh s n xan Mustafa xanı qaralamaq üçün Hacı Se yid b y adlı elçisini A a M h mm d xanın yanına gönd rdi. Lakin o, M h mm dh s n xanın özünd n d ikay t etdi. Mustafa xan D v li s rdar elan edildi v irvan xanını c zalandırmaq üçün gönd rildi. Mustafa xan Xançoban obalarını toplayıb A su h rini Fit da ı- na köçürm yi mr etdi. Ya ayı üçün raitin ç tinliyi v idd tli soyuqlar halini ç tin v ziyy td qoydu. halinin bir hiss si Quba v D rb nd getdi. S rdar Mustafa xan D v li bo aldılmı A su h rin girdi v h rd qalan malları qar t etdi. Buradan A da mahalına, oradan Xaçmaz mahalına g ldi, T rk k ndind dayandı. ki xanı M h mm dh s n xan S lim a a t r find n devrildiyi üçün o, S rdar Mustafa xan D v linin yanına p nah g tirdi. Mustafa xan D v li M h mm dh s n xanın gözl rini çıxardıb, T briz gönd r di. A a M h mm d xan Qacarın vv lc d n mri bel idi. Bu hadis l r haqqında m lumat almaq üçün A a M h mm d xan Mustafa xan D v lini yanına ça ırdı. Lakin, 200-300 n f rlik qüvv il c nuba h r k t ed n Mustafa xan D v li yolda irvan xanının d st l rin rast g ldi. Döyü d S rdar Mustafa xan D v li öldürüldü. A su tarixind n s hif l r 13 A a M h mm d xan Qacar qraf Valeryan Zubovun ba çılı ı il Az rbaycana daxil olmu rus qo unları il döyü l r girm kd n ç kin r k, rana qayıtdı. 1795-ci ilin oktyabr ayında qraf Valeryan Zubov Bakıdan irvan xanlı ına yön ldi. irvan xanı Mustafa xan ona tabe olmadı v A su h rinin halisini yenid n Fit da ına kö- çürdü. irvanın sabiq xanı Qasım xan Hovuz mahalının naibi Yüz- ba ı b yin köm yi il Qaraburqa da ından endi v A su h rinin yaxınlı ında dü rg salmı qraf Valeryan Zubovun hüzuruna g ldi. Qraf Valeryan Zubov onu irvan xanı kimi tanıdı. Rus silahları il silahlanmı Qasım xan Mustafa xanı A su h rind n uzaqla dırdı v Kür çayına t r f sıxı dırdı. Mustafa xan Qaraba a brahimx lil xanın yanına getdi. brahimx lil xan razı olmasa da, o lu M h m- m dh s n a a Mustafa xanın t r fini saxlayırdı. 1796-cı ild ah elan edilmi A a M h mm d xan Qacar u a qala- sını v irvan xanlı ını f th etm k üçün 100000 n f rlik ordu il h r - k t etdi. O, liqulu xanı irvana s rdar t yin etdi. Qasım xan ona ita t göst rdi. Q tran istehkamında m skunla an Mustafa xan ahın hüzu- runa getdi. Bundan qorxuya dü n Qasım xan irvandan kiy qaçdı. Mustafa xan ahın yanında oldu u günl rd – 1797-ci il iyun ayının 12- d s h r vaxtı saray xidm tçil rind n bir neç n f ri ahı öldürdül r. 1799-cu ild irvan xanlı ını, xüsusil A su h rini yenid n idd tli taun x st liyi bürüdü. Çoxlu irvan sakini t l f oldu. 1806-cı ild Naibüss lt n Abbas Mirz Aslandüz v Qaraba yolu il irvan xanlı ına h r k t etdi. Qacar qo ununun keçm sin mane olmaq üçün Mustafa xanın Kür çayı k narında yerl dirdiyi qüvv l ri da ıtdı. 6000 ail y yaxın ilyan, Muradxan v s. obaları Mu ana köçürdü. Özü A su h rinin k narında dü rg saldı. Mus- tafa xan h r halisini vv lc d n lçatmaz Fit da ına köçürmü - dü. Naibüss lt n irvan xanlı ında m qs din nail olmayaca ını gör r k C nubi Az rbaycana qayıtdı. 1806-cı ild n ba layaraq A su irvan xanlı ının ba h ri ki mi h miyy tini itirdi. Getdikc h rin halisi azaldı. Yüklə 0,52 Mb. Dostları ilə paylaş:
|