Qattiq jismning harakat kinematikasi va dinamikasi nazorat savollari



Yüklə 117,18 Kb.
səhifə6/12
tarix23.12.2023
ölçüsü117,18 Kb.
#156372
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Qattiq jismning harakat kinematikasi va-fayllar.org

ayl/min chastota bilan aylansa, arra tishlarining tezligi qanday?

93. Radiusi R=1,5 m bo‘lgan samolyot parraklari n=2000 ayl/min 
chastota bilan aylanmoqda. Samolyotni yerga nisbatan qo‘nish tezligi 
𝜗=162 km/h. Parrak uchidagi nuqtaning tezligi qanday?

94. Radiusi

R=400 


bo‘lgan

poyezd
burilish 


bo‘yicha
harakatlanmoqda va uning tangensial tezlanishi 
𝑎
𝑡

= 0,2 𝑚/𝑠


2
ga teng. 


Poyezdning tezligi
𝜗=10 m/s bo‘lgan momentda uni normal va to‘liq 
tezlanishlarini toping.

95. Snaryad stvol ichida n=2 marta aylanib
𝜗=320 m/s tezlik bilan 
uchib chiqadi. Stvol uzunligi l=2 m. Snaradni stvol ichidagi harakatini
tekis tezlanuvchan deb hisoblab, uni stvoldan uchib chiqish momentdagi 
o‘q atrofida aylanish burchakli tezligini aniqlang.

96. Aylanayotgan g‘ildirak gardishidagi nuqtaning to‘liq tezlanish
vektori, uni chiziqli tezligi vektori bilan 30


o
burchak hosil qilgan 
momentda nuqtani normal tezlanishi uni tangensial tezlanishidan necha
marta kattaligini toping. 


97. Radiusi R=20 cm bo‘lgan shkiv, unga o‘ralgan va undan asta-sekin
bo‘shayotgan ipga osilgan yuk yordamida aylanma harakatga keltirildi. 
Boshlang’ich momentda yuk qo‘zg‘almas bo‘lib, so‘ngra esa a=2 cm/s

2
tezlanish bilan pastga tusha boshlaydi. Yuk h=1 m yo‘l bosib o‘tgan 
momentdagi shkivni burchakli tezligini aniqlang.




98. Jism ekvator bo‘ylab yer sirtiga parralel ravishda uchishi uchun
unga qanday gorizontal tezlik bermoq lozim? Ekvatorda yerning radiusini 


R=6400 km, og‘irlik kuchi tezlanishini g=9,7 m/s

2
deb olish mumkin.


99. Barabanga ip o‘ralib, uning uchiga yuk osilgan. O‘z-o‘ziga
qo‘yilgan yuk, 5,6 m/s


2
tezlanish bilan pastga tusha boshlaydi. Baraban 


radian burchakka burilgan momentda, uning gardishidagi nuqtaning
tezlanishi aniqlansin.


100. Avtomobil to‘g‘ri yo‘ldan shunday harakat qilmoqdaki, uning
tezligi

𝜗=(1+2t) m/s qonun asosida o‘zgaradi. Agar g‘ildirak radiusi R=1 



m bo‘lsa, tezlanishli harakat boshlangandan so‘ng t=0,5 s o‘tgach
g‘ildirakni vertikal va gorizontal diametrlarini uchlarida yo‘tgan 
nuqtalarni tezlik va tezlanishlarini aniqlang.

101. Tosh
𝑎
𝑡

= 5 𝑐𝑚/𝑠


2
o‘zgarmas tangensial tezlanish bilan 20 cm 

radiusi aylanalar chizadi. Beshinchi aylanishni oxirida toshni chiziqli


tezligi nimaga teng? Shu momentda uni burchakli tezligi va burchakli 
tezlanishi qanday bo‘ladi?

102. Nuqta
𝑎
𝑡

= 5 𝑐𝑚/𝑠


2
o‘zgarmas tangensial tezlanish bilan radiusi 


R=20 cm bo‘lgan aylana bo‘ylab harkat qilmoqda. Harakat
boshlangandan so‘ng qancha vaqt o‘tgach normal va tangensial 
tezlanishlar tenglashadilar?

103. Massasi m=0,3 kg bo‘lgan modiy nuqtani, unga nisbatan r=20 cm
masofada joylashgan o‘qqa nisbatan inersiya momentini aniqlang.


104. Har birini massasi m=10 g bo‘lgan ikkita kichik sharlar bir-biri
bilan ingichka vaznsiz uzunligi ℓ= 20 cm bo‘lgan sterjen orqali 
mahkamlangan. Sistemaning massa markazi orqali o‘tuvchi va sterjenga
perpenendikular bo‘lgan o‘qqa nisbatan inersiya momenti topilsin. 



105. Massalari m=10 g bo‘lgan uchta kichik sharlar tomonlari

a

=20 cm
ga teng bo‘lgan teng tomonli uchburchak uchlariga joylashtirilib, bir-biri 
bilan mahkamlangan. Sistemaning uchburchak atrofida chizilgan aylana
markazidan o‘tib uchburchak sirtiga perpenendikular bo‘lgan o‘qqa 
nisbatan inertsiya momenti topilsin.

106. Uzunligi ℓ=30 cm va massasi m=100 g bo‘lgan ingichka bir jinsli
sterjenni unga perpenendikular bo‘lgan va 1) uning chetidan o‘tuvchi, 2) 
uning o‘rtasidan o‘tuvchi o‘qqa nisbatan inertsiya momenti topilsin.

107. Uzunligi ℓ =60 cm va massasi 100 g bo‘lgan bir jinsli ingichka
sterjenni uning bir uchidan d=20 cm masofada yo‘tgan sterjen nuqtasi 
orqali o‘tib unga perpenendikular bo‘lgan o‘qqa nisbatan inertsiya
momenti aniqlansin. 


108. Tomonlari

a

=12 cm va

b

=16 cm bo‘lgan simdan yasalgan to‘g‘ri
to‘rtburchakni kichik tomonlarini o‘rtasidan o‘tib, to‘rtburchakni sirtida 
yo‘tgan o‘qqa nisbatan inertsiya momentini hisoblab toping. Massa butun
uzunlik bo‘ylab bir tekis τ=0.1 kg/m chiziqli zichlik bilan taqsimlangan. 


109. Uzunligi L=0.5 m va massasi m=0.2 kg bo‘lgan ingichka to‘gri
sterjenni uning bir uchidan ℓ =0.15 m masofada yo‘tgan sterjen nuqtasi 
orqali o‘tib unga perpenendikular bo‘lgan o‘qqa nisbatan inersiya
momenti nimaga teng? 


110. Sharni uning sirtiga urinma ravishda o‘tkazilgan o‘qqa nisbatan
inersiya momenti aniqlansin. Sharning radiusi R=0.1 m, uning massasi 
esa m = 5 kg.

111. Silindrik muftaning uning simmetriya o‘qi bilan mos keluvchi
o‘qqa nisbatan inersiya momenti aniqlansin. Muftaning massasi m=2 kg
ichki radiusi r=0.03m, tashqi radiusi esa R=0.05 m.




112. Diametri d=12 cm va massasi m=3 kg bo‘lgan silindr gorizontal
tekislikda yon sirti bilan yotibdi. Silindrni tekislik bilan kontakt chizig‘i 
orqali o‘tuvchi o‘qqa nisbatan inertsiya momenti aniqlansin.

113. Massasi m=5 kg va radiusi R=0,02 m bo‘lgan valni uning
simmetriya o‘qiga parallel bo‘lgan va undan d=10 cm uzoq masofada 
joylashgan o‘qqa nisbatan inersiya momenti aniqlansin.

114. Radiusi R=0,5 m va massasi m=3 kg bo‘lgan ingichka gardishni,
uning diametrini uchidan o‘tib, gardish tekisligiga perpenendikulyar 
bo‘lgan o‘qqa nisbatan inertsiya momenti hisoblab topilsin.

115. Massasi m=10 kg va radiusi R=0,1 m bo‘lgan to‘liq sharni, uning
og‘irlik markazi orqali o‘tuvchi o‘qqa nisbatan inertsiya momenti 
aniqlansin.

116. Massasi m=0,5 kg bo‘lgan ichi bo‘sh sharning urinmaga nisbatan
inertsiya momenti aniqlansin. Sharning tashqi radiusi R=0,02 m, ichki 
radiusi esa r=0,01m.

117. Uzunligi ℓ bo‘lgan ingichka sterjenga radiusi R bo‘lgan shar
shunday o‘rnatilganki, uning markazi bilan sterjen uzunligiga 
perpenendikular bo‘lgan aylanish o‘qigacha masofa ℓ ga teng. Sharni
moddiy nuqta deb hisoblab, uning inersiya momentini aniqlashdagi 
nisbiy xatolikni toping. Sterjenning uzunligi ℓ=10 R ga teng, massasi esa
sterjen massasidan 10 marta katta.


118. Massasi m va radiusi R bo‘lgan yupqa diskda uning markazidan
teng

a
masofalarda r radiusli n ta yumaloq teshiklar kesilgan. Diskni, 
uning og‘irlik markazi orqali o‘tuvchi o‘qqa nisbatan inertsiya momenti
aniqlansin. 





119. Radiusi R=20 cm va massasi m=100 g bo‘lgan ingichka bir jinsli
halqaning uning markazidan o‘tib, halqa tekisligida yo‘tuvchi o‘qqa 
nisbatan inertsiya momenti topilsin.


Yüklə 117,18 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə