Proceedings of Global Technovation
5
th
International Multidisciplinary Scientific Conference
Hosted from Berlin, Germany
https://conferencepublication.com
March 30
th
2021
246
1-rasm. Yoqut aktiv kristalida malburiy o’tish xisobiga lazer nurining hosil bo’lish
sxemasi
Qattiq jism lazеrlarida elektroaktiv kirishma atomlari mavjud bo’lsa, ularning ionlari
energetik satxlarda yorug’lik (optik) nurlari yordamida invers to’ldirish hosil qilinadi. Bunday
lazerlar samarali ishlashi uchun ular:
-
Katta kuchaytirish koeffitsientiga ega bo’lishi;
-
Optik jihatdan
bir jinsli;
-
Mexanik mustaxkam va issiqlikka chidamli;
-
Texnologik ishlovlarga qulay;
-
Katta o’lchamli aktiv qismlar tayyorlash imkoniga ega;
-
Issiqlik o’tkazuvchanligi yuqori bo’lishi kerak.
Bu talablarga javob beruvchi aktiv elementlar soni cheklangan bo’lgani uchun qattiq
jismli lazerlar turlari ham cheklangan. Amalda ko’proq rubin, oyna va ittriy-alyuminiyli
granatdan yasalgan lazerlar ishlatiladi. Neodimli shisha asosidagi lazerlarda 4 satx ishlaydi.
Shisha matritsa asosidagi lazerlarning afzalligi, katta o’lchamli diametri 5-10 sm, uzunligi 2
m li aktiv elementlar tayyorlash mumkin. Bu esa katta energiyali nurlanish impulslari olish
imkonini beradi. Bu lazerlar nurlanish energiyasi diapazoni kengligi va arzonligi bilan
boshqa lazerlardan (rubinli) ustun turadi.
Foydalanilgan adabiyotlar
1.
Otaxo’jayev A.K., Jo’rayev B.S., Molekulyar optika. Samarqand, Universitet. 1992.
2.
Фабелинский И.Л. Молекулярное рассеяние света. М. Наука. 1982.
3.
Otajonov SH. Molekulyar optika. Toshkent. Universitet. 194.
4.
Tursunоv А.T., Tuxlibоеv О. Kvаnt elеktrоnikаsigа kirish.
5.
Lаndsbеrg G.S. Оptikа, Nаukа, M. 2005.