Qaydalar əsasında qurmalıdır Ali Məhkəmənin hakimi Nigar Rəsulbəyova
A Z Ə R B A Y C A N V Ə K İ L İ ‐ III nömrə
Yüklə 0,66 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- A Z Ə R B A Y C A N V Ə K İ L İ ‐ III nömrə 16
- ‐ Məlum olduğu kimi bu gün ölkəmizdə praktik qadın hüquqşünasların sayı ürəkaçan deyildir.
- ‐ Bu sualı Vəkillər Kollegiyasının İntizam Komissiyasının üzvü olduğunuz üçün Sizə
- ‐ Əvvəlki sualımızın davamı kimi vəkillərimizin digər hüquq peşəsinin təmsilçilərindən fərqli
- 17 A Z Ə R B A Y C A N V Ə K İ L İ ‐ III nömrə
- ‐ Tərcümeyi‐halınıza əsasən, deyə bilərik ki, Siz həm cinayət, həm də ki, mülki sahədə
- Sonda jurnalımızın ənənəvi sualını ünvanlamaq istərdik. Gənc hüquqşünaslara tövsiyələriniz nələrdən ibarət olacaq
- ‐ Dilarə xanım, əldə etdiyimiz məlumatlara görə, bu il Sizin 55 illik yubileyinizdir. Və bu
A Z Ə R B A Y C A N V Ə K İ L İ ‐ III nömrə 16 Gender sözü bizim leksikonda nisbətən təzə olsa da, çox işlənən sözdür. Onun mənasını bilən də işlədir, bilməyən də. Bu “gender” sözünə maraq o qədər böyükdür ki, bu mövzuda çoxlu seminarlar, treyninqlər, maarifçilik işləri aparılıb və aparılır. Son illər qadınların hüquqi statusu yüksəlmişdir. Lakin, faktiki bərabərlikdən danışmaq biraz tezdir. Çünki bu gün qadınlar və kişilər arasında hələ də qeyri‐bərabərlik mövcuddur. Baxmayaraq ki, əsas qanunumuz olan Konstitusiyanın 25‐ci maddəsinə əsasən, kişi ilə qadının hüquqları bərabərdir. Amma real həyatda isə, məsələn, gərgin əmək tələb edən yerlərdən olan təhsil, tibb, sosial sahələrdə əksərən qadınlar işləyirlər. Lakin, həmin sahələr üzrə qərarların qəbulu səviyyəsində kişilər çalışır. Mən hesab edirəm ki, qadın istər ailədə, istər cəmiyyətdə çox məsuliyyətli olmalıdır. Mən öz vəkillik fəaliyyətimi həyata keçirərkən çox vaxt zərif cinsin nümayindəsi olduğumu unuduram. ‐ Məlum olduğu kimi bu gün ölkəmizdə praktik qadın hüquqşünasların sayı ürəkaçan deyildir. Bu, bəzən milli‐mənəvi dəyərlərimizlə, bəzən isə qadınların beynində bu peşənin yalnız kişilərlə asossiasiya olunması ilə əlaqələndirilir. Lakin fakt ondan ibraətdir ki, bu sayda azlıq mövcuddur. İnkişaf etmiş əcnəbi ölkələrdəki kimi vəkilliyə hüquqşünas qadınların cəlb edilməsi üçün hansı təkliflərlə çıxış edərdiniz? Düzdür, qadın hüquqşunaslarının sayı az olsa da, onlar öz vəzifə fəaliyyətlərini yerinə yetirərkən əsl fədakarlıq göstərirlər. Yaşından asılı olmayaraq hər bir işə bir böyük bacı kimi, bir ana kimi münasibət bəsləyirlər. Qadınlar bu peşənin çətinliklərini praktiki işə başlayandan sonra daha yaxşı anlayırlar. Mənim uzunillik müşahidələrim ona bir daha dəlalət edir ki, vəkil qadınlar öz savadı və əxlaqi keyfiyyətləri ilə cəmiyyətdə ən nüfüzlü və cəsarətli qadınlardır. O ki qaldı vəkillikdə qadınların say etibarilə azlığı məsələsinə, qeyd etmək lazımdır ki, hüquq fakültəsini bitirən xanımların əksəriyyəti qeydiyyat şöbələrində, notariatda işləmək üçün can atırlar. Mənim fikrimcə, bunun əsas səbəbi ondan ibarətdir ki, vəkillik çox ağır sənətdir.
Rene Dekartın bu müdrik kəlamından sonra cəmiyyət uzunmüddətli təkamül yolu keçibdir və bu kəlam Avropada mütləqiyyətin tüğyan etdiyi bir dövrə təsadüf edir. Belə bir dövrdə hümanizmin hüceyrələri təzə yaranırdı, vətəndaş hüquqlarına, bu anlayışa iztehza ilə yanaşılırdı, insan hüquqlarından isə, ümümiyyətlə, söhbət gedə bilməzdi. Ona görə də etika idrakın ən son və mükəmməl nöqtəsi adlandırılırdı. Bu fəlsəfi fikir müəyyən müddət özünü doğrultsa da, fəlsəfi fikir olaraq qalır və cəmiyyətdəki münasibətləri tənzim edə bilmir. Habelə estetika, mənəviyyat, əxlaq, adət‐ənənə və sair bu kimi mənəvi dəyərlərlə bərabər cəmiyyətin belə deyərdim ki, mentalitetini təşkil edir. Bəli, idrak mükəmməl olmalıdır, qanunların dəqiq və dürüst icra olunmasında hər bir vətəndaşın, hər bir hüquqşünasın mənəvi istinad nöqtəsi olmalıdır. Əks halda, nə humanist, nə də sərt qanunlar qarşısına qoyduğu məqsədlərə nail ola bilməz.
‐ Deontologiya hüquqi əxlaqın və mənəviyyətin inkişafını, onların qarşılıqlı münasibətlərini öyrənən elm olduğu üçün bu hər bir hüquqşunasın gündəlik fəaliyətində əsas yer tutan, prinsipial məsələlərdən biri olmalıdır. Başqa sözlə, bu, hüquqşünasların əxlaq kodeksi kimi qiymətləndirilməlidir. İstər hakim, istər prokuror, istər müstəntiq, istər digər sahədə fəaliyyət gösərən hüquqşünas əxlaq və mənəviyyatın ən bariz daşıyıcılarından olmalıdır. Lakin bunların fövqündə vəkil daha üstün, daha hərtərəfli, geniş, mənəviyyatlı olmalıdır. Baxmayaraq ki, hakim də, prokuror da, müstəntiq də qanun keşiyində, onun mühafizəsində və düzgün tətbiqində dayanırlar, cəmiyyət üzvlərində vəkilə olan münasibət tam başqadır. 17 A Z Ə R B A Y C A N V Ə K İ L İ ‐ III nömrə Vəkil müdafiəçidir və təbii olaraq insanların, cəmiyyətin, dövlətin, onun qanunlarının müdafiəçisidir. Belə olan halda isə ondan daha yüksək mənəviyyat, daha yüksək əxlaq, daha yüksək peşəkarlıq tələb olunur. Ona görə də vəkillər qüsursuz əxlaqa, təmiz mənəviyyata, yüksək peşəkarlığa,opponentini hövsələ, səbr və diqqətlə dinləyəməyə qabil olmalı, onların irəli sürdüyü dəlilləri müsbət emosiyalarla, hüquqi və məntiqi cəhətdən əsaslandırılmış faktlarla cavablandırılmalı, istənilən şəraitdə soyuqqanlı və təmkinili olmalı, işinə vicdanla yanaşmaqla bərabər, ürəyinin hərarətini nümayiş etdirməlidir. Yalnız bu zaman vəkil hüquq müdafiəçisi olacaqdır. ‐ Tərcümeyi‐halınıza əsasən, deyə bilərik ki, Siz həm cinayət, həm də ki, mülki sahədə ixtisaslaşmış azsaylı qadın vəkillərimizdən birisiniz. Bu mənada mülki və cinayət işlərinə çıxan vəkillərə olan etik tələblər nələrdən ibarət olmalıdır? Sizin bu sualınıza cavab olaraq Cəlaləddin Ruminin bu sözləri ilə başlamaq istəyirəm: “Dərdli adamın tərəddüdlərlə, dumanlarla və qaranlıq dolu bir könül evi vardır. Əgər onun dərdini dinlərsənsə və azacıq bir təsəlli verərsənsə, bu evə bir pəncərə açmış olarsan.” Mən 1981‐ci ildən bu günə kimi çox işlərə çıxmışam. Bunların içində cinayət, mülki, inzibati qaydada işlər olub. Həm fəhlə, həm də naziri müdafiə etmişəm. Vəkillik peşə fəaliyyətini həyata keçirərkən, “Vəkillər və vəkillik fəaliyyəti haqqında” qanunun 18‐ci maddəsini həmişə üstün tutmuşam. Bir adam haqqında müsbət rəy söyləyərkən deyirik ki, çox tərbiyəli adamdır. Əxlaq olmayan yerdə qanun da yoxdur. Etika‐əxlaqın böyuk bir hissəsidir. Qədim yunan materialisti Demokrit yazırdı ki, kimin xasiyyəti nizamlıdırsa, onun həyatı da nizamlıdır. İstər mülki işlərdə, istər cinayət işlərində vəkil etik tələblərə riayət etməlidir. Valter Skot isə demişdir ki, insanlar biri‐birilərinə yardım etməlidirlər.
‐ Tövsiyəm ondan ibarətdir ki, öz peşələrini sevsinlər, mülki işlərdə hüquqlarını təmsil etdiyi, cinayət işlərində hüquqlarını müdafiə etdiyi insanlara əllərindən gələn köməyi etsinlər, dara düşmüş, bədbəxtliyə düçar olmuş adama dayaq olsunlar. Hər işə ürəklə yanaşsınlar. K.Paustovski deyib ki, dünyada yeganə, bircə həqiqi xəzinə vardırsa, o da yaxşı ürəkdir.
‐ Çox sağ olun! Yüklə 0,66 Mb. Dostları ilə paylaş:
|