Qaydaların kobudcasına pozulmasının, paytaxtdakı dözülməz tıxacların və s ciddi şəkildə artmasını kim inkar
Yüklə 382,59 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İlk avtomobil 1885-ci il. Konstruktor Karl Benz
- Paris-Ruan avtoyarılşları. 1894-cü il
- Cuzeppe Farinanın finişi.Böyük Britaniya Rqan prisi.1950-ci il 500 mln televiziya auditoriyası
35 Avto
Stop FORMULASI GƏLİR Avto Stop
36 Avtoidman XIX əsrdən başlayaraq avtomobil həyatımıza sürətlə daxil olmağa başladı. Təbii ki, indi gördüyümüz şəkildə deyil. İlkin dövrlərdə çox sadə, primitiv, hətta 3 təkərli olan bu texniki vasitə zaman keçdikcə təkmilləşdi, inkişaf etdi, durmadan modernləşdi. İnsanların həyatının bir parçasına çevirildi. Hazırda isə demək olar ki, avtomobil sahəsi müasir dünyanın əsas iqtisadi güclərindən birinə çevrilib. Əlbəttə, bu inkişaf özüylə bərabər maşınlarla bağlı müxtəlif layihələrin də meydana gəlməsinə səbəb olub. Çünki insanların həyatına sürətlə daxil olan nəqliyyat vasitələri müxtəlif maraqların, layihələrin də doğulmasını zəruri etmişdi. Artıq insanlar maşını müxtəlif görəvlərdə, başqa-başqa səhnələrdə görmək istəyirdilər. Elə idman sferasında da. Yəni yarışlarda...
İlk avtomobil yarışının keçirilməsi 1887-ci ilə planlaşdırılmışdı. Lakin bu Paris-Ruan tədbiri qatılım sayı az olduğundan keçirilmədi. Hətta o zamanlar çoxları bu uğursuzluğa görə belə düşünürdü ki, idmanın bu yeni növü “yaşama” haqqını qazana bilmıyəcək. Amma sonralar maşınlar bu haqqı yüksək səviyyədə qazandılar. İnsan həyatı üçün gərəkli bir atributa çevrilmiş maşın yarışları nəinki idman marağının bir hissəsinə, hətta müasir iqtisadiyyatın da əsas səahələrindən birinə çevrildi. Çünki heç kimə sirr deyilki avtomobil yarışlarında istifadə edilən texnoloji yeniliklər sonradan avtomobil istehsalında tətbiq olunmağa başladı. Və təbii ki, bu yarışlar öz növbəsində avtomobil istehsalına çox böyük təkan verdi. Məlumatı olanlar bilir ki, maşın sənayesinin belə intensiv inkişafı idman yarışlarını da təkmilləşdirməkdəydi. Paris-Ruan avtoyarılşları. 1894-cü il S onradan, yəni 1950-ci ildə Formula-1 adlanan bir yarış “doğuldu”. Bəli, II Dünya Müharibəsindən sonra iqtisadi böhran içərisində çabalasa da Avropa heç də belə bir yarışın təşklindən vaz keçmədi. Çünki onlar anlamışdılar ki, bu tədbir sabahın böyük biznes planlarından biri olacaq. Ölkələr onunla iqtisadiyyatın dirçəlməsi üçün yeni perspektivlər qazanacaq. Və belə də oldu... Hətta sonralar bu, Avropanın sərhədlərini də aşıb keçdi. İndi Formula-1 yarışları, belə demək mümkünsə, dünyanın ən müxtəlif qitələrində, ən müxtəlif şəhərlərində gerçəkləşdirilir. Məmnuniyyətlə qeyd etmək lazımdı ki, Rusiyadan sonra postsovet ölkələri arasında həmin yarışı keçirəcək ilk dövlət Azərbaycan olacaq. Və bu, bizim iqtisadiyata da stimul verə biləcək. Əlbəttə, belə bir fikiri nə gəlişi gözəl sözlər olduğu üçün, nə də şəxsi qənaətimin nəticəsi kimi söyləyirəm. Mən sadəcə düşüncələrimi neçə illərdir izlədiyim Formula-1 və onun töhvəsi olan rəqəmlərin dili ilı ifadə etmək istəyirəm. Bildirdiyim kimi, Foprmula-1 1950-ci ildən keçirilməyə başlayıb. İlk yarış 113 gün çəkib və 7 müxtəlif ölkədə baş tutub. Diqqət edək, bunlardan 4-ü birbaşa II Dünya Müharibəsinin iştirakçısı və ərazisində ağır, dağıdıcı döyüşlərin getdiyi ölkələr olub: İtaliya, Belçika, Fransa, Böyük Britaniya.
Avto Stop
37 Müqayisə üçün deyim ki, Fransanın 4 illik işğalı dövründə istehsalat 70% azalmış, ölkəyə 1.440 mlrd. frank ziyan dəymiş və 1.100 nəfər insan həyatını itirmişdi. Bundan başqa, Vyetnamda və Əlcəzairdə başlayan müharibələr belə Fransaya Formula-1-i keçirməyə mane olmamışdı. Almaniya müharibədən daha ağır məğlubiyyətlə çıxmışdı. Dövlət faktiki olaraq böyük güclər tərəfindən iki yerə bölünmüş, müxtəlif iqtisadi və siyasi embarqolara məruz qalmışdı. Ölkənin ağır sənayesinə belə qadağalar qoyulmuş, istehsal müəssələrinin əksəriyyəti dağılmışdı. Bir çox sahələr iflic vəziyyətindəydi. Təsəvvür edin ki, həmin Almaniya (Almaniya Federativ Respublikası) 1951-ci ildən Formula-1 yarışının təşkilatçılığını öz üzərinə götürdü. Bütün bu faktlara rəğmən Formula-1-in iqtisadi xeyir gətirdiyinə inanmayanlara məntiqi bir sual yaranır: NİYƏ ? Formula-1-in digər idman tədbirlərindən əlbəttə müəyyən fərqi var. Ən əsası həmin yarışın sponsorlarının, komandaların və yarış şərtlərinin əməli şəkildə bir-biriylə bağlı olmasıdır. İlk dövrlərdə Formula-1-də reklama yer verilməyib. Lakin yarışın “müəllifləri” zamanla onun iqtisadi gücünə bələd olduqca bu səhvələrini aradan qaldırıblar. Və elə bu üzdən də 1960-cı illərin sonundan etibarən iştirakçılar reklamçılarla müqavilə bağlamağa girişdilər. Həmin dövrlər demək olar ki, Formula-1-in kütləviləşməsi prosesi başlamaqdaydı. Axı, bəlli, sabit bir təqvimlə təşkil olunan yarışları əvvəlki vaxtlar geniş şəkildə, digər yerlərdə televiziya vasitəsiylə izəmək olmurdu. Çünki çəkimlər və tele-yayımlar məhdud idi. Belə bir şounu yalnız ev sahibliyi edən ölkələrdə ekrandan müşahidə etmək mümkün idi. Özü də darıxdırıcı formada. Bu cür şəraitdə də turizmdən, yəni əsaslı turizmdən, söhbət belə gedə bilməzdi. Amma zaman keçdikcə vəziyyət dəyişdi. Yarışlar genişlənmiş auditoriya üçün televiziya vasitəsi ilə yayınlandıqdan sonra sponsor və marketinq addımları atılmağa başladı ki, bu da Formula-1 turizmini yaratdı. Yarışların daimi izləyiciləri meydana gəldi. Məsələn, İtaliyanın “Ferrari” komandasının “tiffozi”si mövcuddur və onlar bütün yarışlara yollanırlar. Hər il 20 müxtəlif ölkəyə gedib pul xərcləməyin nə olduğunu yəqin ki, çoxları bilir. Əgər azarkeş axınlarının yalnız bir-iki ölkə ilə məhdudlaşmadığını da nəzərə alsaq nəticənin hansı səviyyədə olduğunu aydın görərik.
Yüklə 382,59 Kb. Dostları ilə paylaş:
|