"Mühəndis-axtarış işlərinin yerinə yetirilməsi Qaydaları"nın təsdiq edilməsi haqqında
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ NAZİRLƏR KABİNETİNIN QƏRARI
"Azərbaycan Respublikasının Şəhərsalma və Tikinti Məcəlləsinin təsdiq edilməsi,
qüvvəyə minməsi və bununla bağlı hüquqi tənzimləmə haqqında" Azərbaycan
Respublikasının 2012-ci il 29 iyun tarixli 392-IVQ nömrəli Qanununun tətbiqi barədə"
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2012-ci il 4 sentyabr tarixli 695 nömrəli
Fərmanının 1.6.13-cü yarımbəndinin icrasını təmin etmək məqsədi ilə Azərbaycan
Respublikasının Nazirlər Kabineti QƏRARA ALIR:
"Mühəndis-axtarış işlərinin yerinə yetirilməsi Qaydaları" təsdiq edilsin (əlavə
olunur).
Azərbaycan Respublikasının Baş naziri Artur Rasi-zadə
Bakı şəhəri, 14 may 2014-cü il
№ 146
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin
2014-cü il 14 may tarixli 146 nömrəli qərarı ilə
TƏSDIQ EDILMIŞDIR
Mühəndis-axtarış işlərinin yerinə yetirilməsi
QAYDALARI
1. Ümumi müddəalar
1.1. Bu Qaydalar "Azərbaycan Respublikasının Şəhərsalma və Tikinti Məcəlləsinin
təsdiq edilməsi, qüvvəyə minməsi və bununla bağlı hüquqi tənzimləmə haqqında"
Azərbaycan Respublikasının 2012-ci il 29 iyun tarixli 392-IVQ nömrəli Qanununun tətbiqi
barədə" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2012-ci il 4 sentyabr tarixli 695 nömrəli
Fərmanının 1.6.13-cü yarımbəndinin icrasını təmin etmək məqsədi ilə hazırlanmışdır.
1.2. Bu Qaydalar tikinti ərazisinin hüdudları daxilində torpaq sahəsinin səmərəli və
təhlükəsiz istifadəsi məqsədi ilə təbii (geoloji) şəraitin və texnogen təsirlərin öyrənilməsi,
eləcə də ərazinin planlaşdırılması, tikinti obyektlərinin layihələrinin hazırlanması və
əsaslandırılması üçün zəruri ilkin məlumatlar əldə etmək məqsədi ilə həyata keçirilən
mühəndis-axtarış işlərinin aparılması qaydasını, bu növ işlərin yerinə yetirilməsinə dair
tələbləri, işlərin icrası zamanı tikinti və şəhərsalma fəaliyyəti subyektlərinin vəzifələrini,
həmçinin mühəndis-axtarış işlərinə dair dövlət nəzarətinin həyata keçirilməsi
mexanizmini müəyyən edir.
1.3. Bu Qaydaların əsas məqsədi ərazilərin sabit inkişafını, insanların həyat
fəaliyyətinə münasib şəraitin yaradılmasını, təbii və texnogen xarakterli fövqəladə halların
qarşısının alınmasını təmin etmək üçün tədqiq olunan ərazilərin təbii şəraiti barədə zəruri
və kifayət qədər ətraflı məlumatların əldə olunmasından ibarətdir.
1.4. Tikintisinə icazə tələb olunan obyektlərin tikinti layihələrinin hazırlanması və
tikintisinin həyata keçirilməsi, eləcə də həmin tikinti obyektlərinin yerləşəcəyi torpaq
sahələrinin planlaşdırılması üçün mühəndis-axtarış işlərinin aparılması mütləqdir.
1.5. Ərazi planlaşdırılması sənədlərinin hazırlanmasında, bir qayda olaraq, dövlət
geodeziya və kartoqrafiya fondunun material və məlumatlarından istifadə olunmalıdır.
2. Mühəndis-axtarış işlərinin aparılması
2.1. Mühəndis-axtarış işləri tikinti ərazisinin hüdudları daxilində tikinti obyektlərinin
layihələndirilməsi və tikintisi məqsədi ilə müvafiq məlumatların hazırlanmasını, torpaq
sahəsinin səmərəli və təhlükəsiz istifadəsi üçün təbii şəraitin və texnogen təsir amillərinin
kompleks şəkildə öyrənilməsini təmin edən fəaliyyət növüdür.
2.2. Mühəndis-axtarış işləri xüsusi razılıq (lisenziya) almış şəxslər tərəfindən yerinə
yetirilməlidir.
2.3. Mühəndis-axtarış işlərinin nəticələri vahid informasiya təminatı sisteminin tərkib
hissəsi olan Dövlət Məlumat Fondunda azı 99 (doxsan doqquz) il müddətində saxlanılır
və ərazi planlaşdırılması sənədlərinin hazırlanmasında, eləcə də şəhərlərin, rayonların,
qəsəbə və kəndlərin (bələdiyyələrin) ərazilərində şəhərsalma və tikinti fəaliyyətinin
informasiya təminatı sistemlərinin aparılmasında bu məlumatlardan istifadə olunur.
Şəhərsalma və tikinti fəaliyyətinin vahid informasiya təminatı sistemlərində həmçinin
təbii və texnogen xarakterli fövqəladə halların başvermə riskinin əsas amillərinin siyahısı,
onların xarakteristikaları və riskə məruz qalan ərazilərin xəritələri öz əksini tapmalıdır.
2.4. Mühəndis-axtarış işləri aşağıdakılardan ibarətdir:
2.4.1. mühəndis-geodeziya işləri;
2.4.2. mühəndis-geoloji axtarış işləri;
2.4.3. mühəndis-hidrogeoloji axtarış işləri;
2.4.4. geofiziki işlər;
2.4.5. qruntların laboratoriya tədqiqatları.
2.5. Mühəndis-axtarış işlərinin icraçısı (bundan sonra - podratçı) geodezik
məntəqələr (mərkəzlər) yaratmaq, mədən-qazma işləri aparmaq (buruq quyularının,
şurfların və s. qazılması), stasionar müşahidə şəbəkələri yaratmaq, torpaq və qruntlardan,
havadan, səthi və yeraltı sulardan, atmosfer yağıntılarından və sənaye tullantılarından
nümunələr götürmək, bu Qaydaların tələblərinə və sifarişçi ilə bağlanan müqavilənin
şərtlərinə uyğun olaraq mühəndis-axtarış işlərinin aparılması üçün lazım olan hazırlıq və
əlaqədar işləri (meydançaların təmizlənməsi və planlaşdırılması, nişanlama cihazlarının
quraşdırılması, sukənarlaşdırıcıların və novların yerləşdirilməsi, yolların, keçidlərin,
bərələrin və digər müvəqqəti qurğuların inşası) yerinə yetirmək hüququna malikdir.
2.6. Mühəndis-axtarış işləri zamanı ölçmə işləri ölçmələrin vəhdətinin təmin edilməsi
üzrə normativ sənədlərin (metroloji qayda və normaların) tələblərinə uyğunluğu təsdiq
edilmiş və dövlət sınaqlarından keçirilməklə tipi təsdiq edilmiş ölçmə vasitələrindən
istifadə edilməklə aparılmalıdır. Ölçmələrin nəticələri Azərbaycan Respublikasında
kəmiyyət vahidi kimi qəbul edilmiş vahidlərlə ifadə olunmalıdır.
2.7. Podratçı sifarişçi tərəfindən təqdim olunmuş ilkin məlumatları onların
aktuallığını və keyfiyyətini nəzərə almaqla təhlil edir, çöl və kameral işlərin yerinə
yetirilməsi zamanı həmin məlumatlardan istifadənin mümkünlüyü və dərəcəsi barədə
qərar qəbul edir.
2.8. Mühəndis-axtarış işlərinin aparılmasına dair proqram tərtib edilir. Həmin
proqram sifarişçinin tapşırığına, şəhərsalma və tikintiyə dair normativ sənədlərə uyğun
olmalı və proqramda təbii şərait, ərazinin tədqiqetmə dərəcəsi nəzərə alınmaqla, işlərin
tərkib və həcmi, onların yerinə yetirilmə üsulları əsaslandırılmalıdır.
2.9. Mühəndis-axtarış işlərinin proqramı işlərin yerinə yetirilməsi üçün lazım olan
tələbləri və məlumatları, o cümlədən aşağıdakıları özündə əks etdirməlidir:
2.9.1. ümumi məlumatlar;
2.9.2. ərazinin tədqiqetmə dərəcəsinin qiymətləndirilməsi;
2.9.3. tədqiqat aparılan ərazinin qısa fiziki-coğrafi xarakteristikası;
2.9.4. işlərin tərkibi və növləri;
2.9.5. işlərin keyfiyyətinə nəzarət sisteminə dair məlumatlar;
2.9.6. istifadə olunan normativ sənədlər;
2.9.7. xüsusi şərtlər;
2.9.8. təbii və texnogen proseslərin təhlükəliliyinin və riskinin qiymətlən-dirilməsi və
ərazinin mühəndisi mühafizəsi üzrə tədbirlərin əsaslandırılması;
2.9.9. təqdim olunan hesabat materialları;
2.9.10. proqrama mətn və qrafik əlavələr.
2.10. Mühəndis-axtarış işlərinin proqramına tapşırığın surəti, habelə ərazinin
(meydançanın, sahənin) sərhədləri, xətti qurğuların trassaları (xətti qurğuların başlanğıc
və son nöqtələri), layihələndirilən binaların parametr və qabaritləri göstərilməklə, sifarişçi
tərəfindən təsdiq edilmiş mövqe planı (sxemi) əlavə olunmalıdır.
2.11. Mühəndis-axtarış işləri yekunlaşdıqdan sonra torpaq sahələri təyinatı üzrə
istifadə üçün yararlı vəziyyətə gətirilməli və gələcəkdə stasionar müşahidələrin aparılması
üçün proqramla istifadəsi planlaşdırılmamış dağ-mədən qazıntıları ləğv edilməlidir.
2.12. Mühəndis-axtarış işləri tikinti işlərinin layihəqabağı mərhələsində aparılır. Eyni
zamanda, bina və qurğuların texniki vəziyyətindən asılı olaraq, ərazinin geoloji və
hidrogeoloji şəraiti dəyişildiyi zaman, habelə sifarişçinin arzusu ilə aşağıda göstərilən
mərhələlərdə və istismar müddətində də mühəndis-axtarış işlərinin aparılması
mümkündür:
2.12.1. tikinti obyektləri inşa, əsaslı təmir, yenidənqurma və bərpa edildikdə;
2.12.2. inşa edilmiş obyektlərin istismarı zamanı;
2.12.3. tikinti obyektləri konservasiya edildikdə;
2.12.4. tikinti obyektləri söküldükdə (demontaj olunduqda).
2.13. Ərazi planlaşdırması ilə bağlı sənədlərin əsaslandırılması məqsədi ilə yerinə
yetirilən mühəndis-axtarış işləri ərazilərin funksional təyinatı haqqında qərarların qəbul
edilməsi, onların sabit inkişafının təmin edilməsi, ətraf mühitin qorunması, planlaşdırma
strukturu elementlərinin ayrılması, dövlət və bələdiyyə əhəmiyyətli obyektlərin
yerləşdirilməsinin planlaşdırılması, ərazilərin təbii və texnogen xarakterli fövqəladə
hallardan müdafiəsi üçün lazım olan ərazinin təbii şəraiti və təbii şəraitin dəyişməsinin
proqnozu barədə kompleks (ətraflı) məlumatların əldə olunmasını təmin etməlidir.
2.14. Mühəndis-axtarış işlərinin nəticələri təbii və texnogen xarakterli fövqəladə
halların yaranma riskinə məruz qalan ərazilərin xəritələrini özündə əks etdirməlidir.
2.15. Ərazi planlaşdırılması sənədlərinin hazırlanmasında mövcud ərazi
planlaşdırılması sənədləri çərçivəsində görülmüş mühəndis-axtarış işlərinin
nəticələrindən və Azərbaycan Respublikasının Dövlət Torpaq və Xəritəçəkmə Komitəsi
tərəfindən təqdim olunan topoqrafik və yerquruluşu materiallarından, həmçinin
Azərbaycan Respublikasının Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi tərəfindən təqdim
olunan meteoroloji, hidroloji, geoloji və hidrogeoloji materiallardan istifadə edilməlidir.
Belə materiallar olmadıqda, planlaşdırılan ərazi üzrə şəhərsalma və tikintiyə dair
normativ sənədlərin tələblərinə uyğun mühəndis-axtarış işləri aparılmalıdır.
2.16. Layihəqabağı sənədlərin hazırlanması mərhələsində tikinti
layihələndirilməsinin məqsədləri üçün yerinə yetirilən mühəndis-axtarış işləri bina və
qurğuların ətraf mühitlə qarşılıqlı təsir hüdudlarında mövcud olan təbii şəraitin
detallaşdırılması və dəqiqləşdirilməsini, onların mühəndis mühafizəsini, profilaktik və
digər zəruri tədbirlərin həyata keçirilməsi ilə bağlı yekun qərarların qəbulunu, torpaq
işlərinin icrasını, eləcə də layihə sənədlərinin hazırlanması, razılaşdırılması və (və ya)
təsdiqi zamanı yaranan ayrı-ayrı məsələlər üzrə layihə həllərinin dəqiqləşdirilməsini
təmin etməlidir.
2.17. Tikinti-layihə sənədlərinin hazırlanması mərhələsində tikinti
layihələndirilməsinin məqsədləri üçün yerinə yetirilən mühəndis-axtarış işləri bina və
qurğuların yerləşdirilməsinin əsaslandırılması, həmin bina və qurğularla bağlı konstruktiv
və həcm-planlaşdırma həllərinin qəbulu, obyektlərin mühəndis mühafizəsinin
layihələndirilməsi, ətraf mühitin qorunması ilə bağlı tədbirlərin və tikintinin təşkili
layihəsinin hazırlanması üçün tələb olunan materialların əldə olunmasına xidmət
etməlidir.
Qeydlər:
1. Təhlükəli təbii və texnogen proseslərin inkişaf etdiyi və spesifik qruntların
yayıldığı ərazilərdə və yaxud belə sahələrin yaxınlığında tikinti obyektinin
yerləşdirilməsinə yol verilmir.
2. Tikilib abadlaşdırılmış ərazilərdə tikintinin aparılması üçün mühəndis-axtarış
işləri yerinə yetirilərkən bitişik (yanaşı) və qonşu binaların yükdaşıyan konstruksiyaları
ətraflı öyrənilməli, planlaşdırılan tikintinin mövcud obyektlərə potensial təsiri
qiymətləndirilməli və sənədləşdirilməlidir.
2.18. Bina və qurğular inşa, əsaslı təmir, yenidənqurma və bərpa
edildikdə mühəndis-axtarış işləri bina və qurğuların dayanıqlılığını, etibarlılığını və
istismara yararlılığını artırmaq, insanların sağlamlığını qorumaq və zəruri hallarda layihə
və işçi sənədlərində dəyişikliklər edilməsi barədə qərarların qəbul edilməsini, bina və
qurğuların bünövrələrinin vəziyyətinin, inşa edilən, yenidən qurulan, təmir edilən bina və
qurğularda, eləcə də yanaşı ərazilərdəki bina və qurğularda baş verən deformasiya və
çökmələrin qiymətləndirilməsini təmin edən material və məlumatları əldə etmək
(toplamaq) məqsədi ilə aparılır.
2.19. İnşa edilmiş, yenidən qurulmuş və ya əsaslı təmir olunmuş bina və qurğuların
istismarı mərhələsində mühəndis-axtarış işləri onların texniki vəziyyətinə nəzarəti həyata
keçirmək (o cümlədən əsasların, inşaat konstruksiyalarının, mühəndis-texniki təminat
şəbəkələrinin, mühəndis mühafizə qurğularının vəziyyətinin monitorinqi şəklində)
məqsədi ilə yerinə yetirilir.
2.20. Mühəndis-axtarış işlərinin nəticələri konkret obyekt (və ya onun hissəsi) üzrə
mühəndis-axtarış işlərinin növlərinə və komplekslərinə görə texniki hesabat şəklində
rəsmiləşdirilməlidir. Texniki hesabat mətn hissəsindən, həmçinin qrafik, rəqəmsal və
digər formalı əlavələrdən ibarətdir. Texniki hesabat cild (cildlər) şəklində tərtib
edilməlidir. Zərurət olduqda cildlər kitablara və sonra hissələrə ayrılır.
2.21. Mühəndis-axtarış işlərinin yerinə yetirilməsinə dair texniki hesabat ümumi
şəkildə aşağıdakı fəsillərdən ibarət olmalıdır:
2.21.1. ümumi məlumat;
2.21.2. ərazinin tədqiqedilmə dərəcəsi;
2.21.3. işlərin yerinə yetirildiyi rayonun (ərazinin) qısa fiziki-coğrafi xarakteristikası;
2.21.4. işlərin yerinə yetirilmə metodologiya və texnologiyası;
2.21.5. mühəndis-axtarış işlərinin nəticələri;
2.21.6. işlərin keyfiyyətinə nəzarət və işlərin qəbulu barədə məlumat;
2.21.7. texniki hesabatın nəticə (rəy) hissəsi;
2.21.8. istifadə olunmuş sənəd və materiallar;
2.21.9. mətn əlavələri;
2.21.10. qrafik əlavələr və fotomateriallar;
2.21.11. rəqəmsal əlavələr.
2.22. Mühəndis-axtarış işlərinin nəticələri bina və qurğuların layihə parametrlərini və
digər layihə xarakteristikalarını, eləcə də bina və qurğuların təhlükəsizliyinin təmin
edilməsi ilə əlaqədar layihələndirilən tədbirləri müəyyənləşdirmək üçün əsaslandırılmış
olmalı, təyin edilmiş hesabi göstəricilərin bina və ya qurğuların inşası və istismarı
prosesində dəyişməsi proqnozunu əks etdirməlidir.
2.23. Sifarişçinin tələbinə əsasən hesabatın əlavə nüsxələrinin hazırlanması podratçı
tərəfindən təmin edilir (tapşırığa uyğun olaraq).
2.24. Hesabata və onun əlavələrinə daxil edilməyən çöl və kameral işlərin
materialları və məlumatları podratçının arxivində saxlanmalıdır.
2.25. Podratçı mühəndis-axtarış işlərinin keyfiyyətinə nəzarəti özü və yaxud müstəqil
təşkilatları cəlb etməklə həyata keçirir. Keyfiyyətə nəzarətin məqsədi yerinə yetirilən
işlərin tapşırığa, proqrama, normativ-texniki sənədlərin tələblərinə uyğunluğunun
yoxlanılmasından ibarətdir.
2.26. Mühəndis-axtarış işlərinin nəticələrinə əsasən tikinti zamanı bitişik və qonşu
obyektlərin texniki vəziyyətinə daimi müşahidə ilə bağlı tədbirlər tikinti layihəsində
nəzərdə tutulmalıdır. Deformasiya (zədələnmə) aşkar edildikdə, podratçı tikinti işlərini
dərhal dayandıraraq, bu barədə sifarişçiyə, layihəçiyə, Azərbaycan Respublikasının
Fövqəladə Hallar Nazirliyinə, Azərbaycan Respublikasının Dövlət Şəhərsalma və
Arxitektura Komitəsinə və yerli icra hakimiyyəti orqanlarına məlumat verməlidir.
3. Mühəndis-axtarış işlərinin nəticələrinin yoxlanılması
3.1. Müvafiq fiziki və hüquqi şəxslər tərəfindən tikinti məqsədləri üçün aparılmış
mühəndis-axtarış işlərinin nəticələrinə dair hesabatın şəhərsalma və tikintiyə dair
normativ sənədlərin tələblərinə uyğun tərtib edilməsinə nəzarət Azərbaycan Respublikası
Fövqəladə Hallar Nazirliyinin Tikintidə Təhlükəsizliyə Nəzarət Dövlət Agentliyinin
(bundan sonra - Agentlik) nəzdində fəaliyyət göstərən Mühəndis-Axtarış Mərkəzi
(bundan sonra - Mərkəz) tərəfindən həyata keçirilir.
3.2. Mühəndis-axtarış işlərini həyata keçirən bütün subyektlər tərəfindən ilk növbədə
aparılacaq mühəndis-axtarış işləri haqqında tərtib edilmiş proqramın layihəsi
razılaşdırılmaq və sonradan həmin işlərin nəticələrinə rəy verilmək üçün Agentliyə
təqdim olunur.
3.3. Xüsusi razılıq (lisenziya) alınmadan fiziki və ya hüquqi şəxslər tərəfindən həyata
keçirilən mühəndis-axtarış işlərinin nəticələri qəbul edilmir və təqdim olunan sənədlər rəy
tərtib edilmədən geri qaytarılır.
3.4. Mərkəz fiziki və ya hüquqi şəxslər tərəfindən aparılan mühəndis-axtarış işlərinin
tərkibini və nəticələrini təhlil edir, zəruri hallarda seçmə üsulu ilə yerində baxış keçirir və
10 (on) iş günündən gec olmayaraq, onların şəhərsalma və tikintiyə dair normativ
sənədlərin tələblərinə uyğun olub-olmaması barədə rəy verir. Müstəsna hallarda, qeyd
olunan rəyin verilməsi müddəti 15 (on beş) iş günündən çox olmaması şərtilə uzadılır.
3.5. Mühəndis-axtarış işlərinin nəticələrinin yoxlanılması mülkiyyət formasından
asılı olmayaraq, mühəndis-axtarış işləri aparan fiziki və hüquqi şəxslər tərəfindən həmin
işlərin müqavilədə göstərilən smeta dəyərinin 3 faizi miqdarında Mərkəzə ödəniləcək
vəsait hesabına aparılır.
3.6. Mühəndis-axtarış işləri bu Qaydaların 3.1-3.5-ci bəndlərinə uyğun olaraq Mərkəz
tərəfindən həmin işlərin şəhərsalma və tikintiyə dair normativ sənədlərinə uyğunluğuna
dair rəy verildikdən sonra başa çatmış hesab olunur.
3.7. Mühəndis-axtarış işlərinin yerinə yetirilməsinin nəticəsi olaraq, podratçı
hesabatın kağız daşıyıcılarda 4 nüsxəsini hazırlayır. Hesabatın 3 nüsxəsi sifarişçiyə təqdim
olunur, 1 arxiv nüsxəsi isə podratçıda saxlanılır. Hesabatın iki nüsxəsi sifarişçiyə elektron
formatda təqdim edilməli, bir nüsxəsi isə elektron formatda podratçının arxivində
saxlanmalıdır.
3.8. Bu Qaydaların 3.1-3.6-cı bəndlərinə uyğun olaraq yoxlanılmış və şəhərsalma və
tikintiyə dair normativ sənədlərə uyğunluğu təsdiq olunmuş mühəndis-axtarış işlərinin
nəticələri Mərkəz tərəfindən 10 (on) gün müddətində bir nüsxəsi kağız formasında
sifarişçiyə və bir nüsxəsi isə elektron formada Azərbaycan Respublikasının Dövlət
Şəhərsalma və Arxitektura Komitəsinə təqdim edilir.
3.9. Mərkəz eyni zamanda, mühəndis-axtarış işlərinin aparılması üçün ölçmələrin
vəhdətinin təmin edilməsi üzrə normativ sənədlərin (metroloji qayda və normaların)
tələblərinə uyğunluğu təsdiq edilmiş və dövlət sınaqlarından keçirilməklə tipi təsdiq
edilmiş ölçmə vasitələrinin tətbiq edilməsini yoxlayır.
3.10. Mühəndis-axtarış işləri şəhərsalma və tikintiyə dair normativ sənədlərin
tələblərinə uyğun yerinə yetirilməlidir.
3.11. Mərkəz tərəfindən razılaşdırılmamış və rəy verilməmiş mühəndis-axtarış
sənədləri tikinti layihələrinin işlənilməsi üçün əsas ola bilməz.
Dostları ilə paylaş: |