5.8.
Ali Məktəbdə elmi-pedaqoji (professor-müəllim heyəti, elmi işçilər), mühəndis-
texniki, inzibati, inzibati-təsərrüfat, tədris-köməkçi və digər heyətlər üzrə vəzifələr nəzərdə
tutulur. Bu vəzifələrə təyinolunma rektor tərəfindən qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş
qaydada həyata keçirilir.
6.
TƏHSİL ALANLARIN, TƏHSİLVERƏNLƏRIN VƏ DİGƏR
İŞÇİLƏRİN HÜQUQ VƏ VƏZİFƏLƏRİ
6.1.
Ali Məktəbdə təhsilalanların və təhsilverənlərin hüquq və vəzifələri müvafiq olaraq
Azərbaycan
Respublikasının
Konstitusiyası,
"Təhsil
haqqında"
Azərbaycan
Respublikasının Qanunu və digər normativ hüquqi aktlar və Azərbaycan Respublikasının
tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələr, Ali Məktəbin Nizamnaməsi və daxili intizam
qaydaları, eləcə də işəgötürənlərlə təhsilverənlər arasında bağlanılan əmək müqavilələri ilə
tənzimlənir.
6.2.
Təhsilalanların hüquqları aşağıdakılardır:
-
qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş qaydada Ali Məktəbə qəbul olunmaq;
-
təhsil müəssisəsini, təhsilin istiqamətini, ixtisası, təhsilalma formasını və təhsil dilini
sərbəst seçmək;
-
dövlət təhsil standartına uyğun keyfiyyətli təhsil almaq;
-
Ali Məktəbin tədris planlarına uyğun olaraq tədris fənlərini, semestrlər üzrə
kreditlərin miqdarını, təhsilverənləri və tyutorları sərbəst seçmək;
-
Ali Məktəbin mövcud infrastrukturundan (tədris-istehsalat, elmi tədqiqat,
informasiya, mədəni-məişət, idman, sağlamlıq mərkəzlərindən, yataqxanalardan,
kitabxanalardan və s.) istifadə etmək;
-
müəyyən edilmiş qaydada ali təhsil müəssisəsini və ixtisasını dəyişmək;
-
elmi tədqiqat fəaliyyəti ilə məşğul olmaq;
-
fasiləsiztəhsil almaq;
-
sağlamlıq üçün təhlükəsiz və zərərsiz təhsil şəraiti ilə təmin olunmaq;
-
insan ləyaqətini və şərəfini alçaldan, insan hüquqlarına zidd hərəkətlərdən müdafiə
olunmaq;
-
müəyyən olunmuş qaydada təhsil müəssisəsində təhsilini müvəqqəti dayandırmaq;
-
Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin müəyyən etdiyi qaydada biliyinin
yenidən qiymətləndirilməsini tələb etmək;
-
ali təhsilin hər bir səviyyəsində qanunvericilikdə göstərilən hallar istisna olmaqla,
yalnız bir dəfə pulsuz təhsil almaq;
-
təhsil prosesinin təşkilində və idarə olunmasında fəal iştirak etmək, öz fikir və
mülahizələrini sərbəst ifadə etmək;
-
Ali Məktəbin elmi, ictimai, sosial və mədəni həyatında, elmi cəmiyyətlərin,
dərnəklərin, assosiasiyaların, birliklərin və digər təşkilatların yaradılmasında iştirak
etmək, eləcə də ölkə və beynəlxalq səviyyəli təşkilatlara üzv,olmaq;
-
elmi-praktik konfransların, seminarların, yığıncaqların və görüşlərin, habelə təhsil
həyatı ilə bağlı digər tədbirlərin keçirilməsində iştirak etmək;
-
müvafiq qaydada təhsilin təmayülünü, təhsil proqramlarını seçmək;
-
qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş digər hüquqları həyata keçirmək.
6.3.
Təhsilalanların vəzifələri aşağıdakılardır:
-
dövlət təhsil standartına uyğun bilik, bacarıq və vərdişlərə yiyələnmək;
-
pedaqoji işçilərin şərəf və ləyaqətinə hörmətlə yanaşmaq;
-
təhsil müəssisəsinin nizamnaməsinin tələblərinə riayət etmək;
-
dövlət, cəmiyyət, ailə və özü qarşısında məsuliyyətini dərk etmək;
-
təhsil sahəsində qanunvericiliyin tələblərinə, etik normalara və təlim-tərbiyə prosesi
ilə bağlı qaydalara əməl etmək;
-
qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş digər vəzifələri yerinə yetirmək.
6.4.
Təhsilverənlərin hüquqları aşağıdakılardır:
-
normal əmək, elmi-pedaqoji iş və təhsil şəraiti, müasir standartlara cavab verən
texnologiyalarla təmin olunmaq;
-
Ali Məktəbin Nizamnaməsinə uyğun olaraq, təhsil prosesinin təşkilində və idarə
olunmasında fəal iştirak etmək;
-
tədrisin formasını, metodlarını və vasitələrini sərbəst seçmək;
-
şərəf və ləyaqətinə hörmətlə yanaşılmasını tələb etmək;
-
Ali Məktəbdə vəzifə tutmaq və müvafiq hallarda seçkili vəzifələrə seçmək və
seçilmək;
-
ixtisasını artırmaq, yeni ixtisas almaq, staj keçmək, ixtisas və elmi dərəcəsini
yüksəltmək;
-
müəyyən edilmiş hallarda və qaydada mükafatlandırılmaq və təltif olunmaq;
-
Ali Məktəbdə uzun müddət qüsursuz çalışan və onun elmi-pedaqoji həyatında
mühüm xidmətləri olan professorlara aylıq əməkhaqqı və əlavələr, digər güzəştlər və
imtiyazlar saxlanılmaqla, akademik və inzibati vəzifədən azad olunmaq şərtilə,
məsləhətçi-professor vəzifəsini tutmaq;
-
qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş digər hüquqları həyata keçirmək.
6.5.
Təhsilverənlərin vəzifələri aşağıdakılardır:
-
təhsil sahəsində dövlət siyasətinin həyata keçirilməsində iştirak etmək;
-
təhsil proqramlarının mənimsənilməsini təmin etmək;
-
təhsilalanlarla fəal vətəndaş mövqeyi formalaşdırmaq, onları vətənpərvərlik və
azərbaycançılıq ruhunda tərbiyə etmək, müstəqil həyata və əmək fəaliyyətinə
-
hazırlamaq;
-
təhsilalanları elmi fəaliyyətə cəlb etmək;
-
şəxsi nümunəsi ilə təhsilalanlarda Azərbaycan Respublikasının müstəqilliyinə,
Konstitusiyasına və qanunlarına, dövlət rəmzlərinə, Azərbaycan xalqının tarixinə,
mədəniyyətinə, dilinə, adət və ənənələrinə, milli və ümumbəşəri dəyərlərə,
cəmiyyətə, ətraf mühitə hörmət və qayğı hissləri aşılamaq;
-
pedaqoji etika və əxlaq normalarına riayət etmək, müəllim nüfuzunu yüksək tutmaq,
ziyalılıq nümunəsi göstərmək;
-
təhsilalarfların şərəf və ləyaqətinə hörmət etmək;
-
gəncləri fiziki və psixi zorakılığın bütün formalarından qorumaq, onları zərərli
vərdişlərdən çəkindirmək;
-
ixtisas və elmi-pedaqoji səviyyəsini yüksəltmək, elmi araşdırmalar aparmaq, əlavə
məşğələlər keçirmək;
-
qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada attestasiyadan keçmək;
-
qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş digər vəzifələri yerinə yetirmək.
6.6.
Ali Məktəbdə akademik və inzibati vəzifələrin tutulmasının yaş həddi Azərbaycan
Respublikasının Nazirlər Kabineti tərəfindən müəyyən edilir. Həmin yaş həddinə çatan
pedaqoji işçilər akademik və inzibati vəzifə tutmamaq şərtilə, təhsil müəssisəsinin tədris və
elmi fəaliyyətində iştirak edə bilərlər.
6.7.
Ali Məktəbin inzibati, inzibati-idarəetmə, inzibati-təsərrüfat, mühəndis-texniki,
istehsal, tədris-köməkçi və digər heyətinin hüquq və vəzifələri müvafiq qanunvericiliklə,
Nümunəvi Nizamnamə, Ali Məktəbin Nizamnaməsi, daxili nizam- intizam qaydaları, eləcə
də, işəgötürənlərlə təhsilverənlər arasında bağlanılan əmək müqavilələri ilə tənzimlənir.
7.
ALİ MƏKTƏBİN MALİYYƏ-TƏSƏRRÜFAT FƏALİYYƏTİ
7.1.
Ali Məktəbin əmlakı dövlət, Azərbaycan Respublikası Dövlət Nefit Şirkəti, hüquqi və
fiziki şəxslər tərəfindən onun mülkiyyətinə və ya istifadəsinə verilən, eləcə də
qanunvericiliklə qadağan olunmayan və bu Nizamnamədə öz əksini tapan fəaliyyətlər
nəticəsində əldə edilən əmlakdan, o cümlədən ona məxsus əqli mülkiyyət məhsullarından
ibarətdir.
Ali Məktəb mülkiyyətində və istifadəsində olan əmlakın saxlanılması, qorunması və
ondan səmərəli istifadə edilməsi üçün məsuliyyət daşıyır. Ali Məktəbin əmlakının idarə
olunması ilə bağlı fəaliyyətinə nəzarəti Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti və ya
onun səlahiyyət verdiyi şəxs həyata keçirir.
Ali Məktəbin maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsi və genişləndirilməsi
dövlət büdcəsinin vəsaitləri və büdcədənkənar vəsaitlər hesabına həyata keçirilir.
Ali Məktəb göstərdiyi xidmətlər (tədris, elmi tədqiqat, məsləhət-konsaltinq, müalicə-
profılaktik, qonaqpərvərlik xidmətləri və digər xidmətlər) nəticəsində daşınar və daşınmaz
əmlak, o cümlədən bina, avadanlıq, yeni texnologiya, nəqliyyat vasitələri, istehsal sahələri
və s. əldə edə bilər.
Ali Məktəbin özəlləşdirilməsi qadağandır.
Ali Məktəbin büdcədənkənar mənbələrdən daxil olan vəsaitlər hesabına əldə etdiyi
əmlak qanunvericiliyə uyğun olaraq onun mülkiyyətinə daxil edilir.
Ali Məktəbin istifadəsinə verilmiş əmlakın geri qaytarılması qanunvericiliklə
tənzimlənir.
7.2.
Ali Məktəbin inkişafına dövlət büdcəsindən və digər mənbələrdən vəsaitlər ayrılır.
Ali Məktəb mövcud qanunvericilik çərçivəsində öz nizamnaməsi ilə müəyyən edilmiş
qaydada fiziki və hüquqi şəxslərə müxtəlif ödənişli təhsil xidmətləri göstərmək, sahibkarlıq
fəaliyyəti ilə məşğul olmaq, hüquqi və fiziki şəxslərdən ianələr və könüllü yardımlar almaq
hüququna malikdir. Bu mənbələrdən əldə olunan vəsait və digər əmlak Ali Məktəbə ayrılan
vəsaitlərin miqdarına təsir göstərmir və o, Nizamnaməyə uyğun olaraq sərbəst istifadə
edilir.
Ali Məktəbin əldə etdikləri mənfəət yalnız təhsilin inkişafına, təhsilalanların və
təhsilverənlərin sosial müdafiəsinə yönəldilə bilər.
Ali Məktəbin maliyyələşdirilməsi təhsilin hər səviyyəsi üzrə müəyyən edilmiş maliyyə
normativlərinə əsasən həyata keçirilir. Bu normativlər Ali Məktəbin kateqoriyasına uyğun
olaraq, "Ali təhsil müəssisələrində yeni maliyyələşmə mexanizminin tətbiq edilməsi
haqqında" Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2010-cu il 25 iyun tarixli 120
nömrəli qərarına əsasən hər bir təhsilalana düşən məsrəf məbləği nəzərə alınmaqla
müəyyən edilir.
Ali Məktəb ödənişli təhsildən əldə olunan və digər büdcədənkənar vəsaitlərin
xərclənməsi istiqamətlərini və işçilərin maddi həvəsləndirilməsinə ayırmaların xüsusi
çəkisini sərbəst müəyyən edir, təhsilverənlərə və təhsilalanlara maddi yardımlar göstərir.
Ali Məktəbin inkişafına, təhsilalanların təhsil haqqının və təhsillə bağlı xərclərinin
ödənilməsinə uzunmüddətli və fərdi kreditlər verilməsini, elmi tədqiqat işlərinin aparılması,
doktorantura proqramlarının maliyyələşdirilməsi, beynəlxalq təcrübənin öyrənilməsi və
digər məqsədlər üçün müvafiq qaydada qrantlar ayrılmasını təmin edir. Kreditlərin və
qrantların verilməsi qaydaları və şərtləri müvafiq qanunvericilik aktları ilə müəyyən edilir.
Dövlət təhsil və elmi tədqiqat üzrə qrantlar təhsil müəssisəsinin digər fəaliyyət sahələrinin
maliyyələşdirilməsinə yönəldilə bilməz.
Dövlət təhsil sahəsinə investisiyaların, o cümlədən xarici investisiyaların cəlb edilməsi
məqsədi ilə əlverişli investisiya mühitinin yaradılmasını təmin edir və bu məqsədlə
sərmayəçilərə qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada güzəştlər verir.
7.3.
Ali Məktəb aşağıdakı mənbələrdən maliyyələşdirilir:
-
qanunvericiliyə uyğun olaraq, dövlət büdcəsinin və yerli büdcənin vəsaitləri;
-
ödənişli təhsildən əldə olunan vəsaitlər;
-
hüquqi və fiziki şəxslərin, o cümlədən əcnəbilərin və vətəndaşlığı olmayan şəxslərin,
xarici hüquqi şəxslərin qanunvericiliyə uyğun olaraq verilən qrantları, vəsiyyət
olunan vəsaitləri, ianələri və yardımları;
-
müsabiqə əsasında dövlət tərəfindən ayrılan elmi tədqiqat qrantları;
-
təhsil, elm, istehsal, məsləhət (konsaltinq) və qanunvericiliklə müəyyən edilmiş digər
xidmətlərdən əldə etdiyi vəsaitlər;
-
hüquqi və fiziki şəxslərin müqavilə əsasında mütəxəssis hazırlığı, ixtisasartırma və
kadrların yenidən hazırlanması üçün ayırdıqları vəsait;
-
dövlət orqanları tərəfindən maliyyələşdirilən məqsədli proqramlar və layihələr üzrə
əldə olunan vəsaitlər;
-
Ali Məktəbin mülkiyyətində olan fiziki və mənəvi cəhətdən köhnəlmiş avadanlığın,
nəqliyyat vasitələrinin və təhsil məqsədləri üçün yararsız olan digər əmlakın
satışından qanunvericiliyə uyğun olaraq əldə edilən vəsaitlər;
-
Ali Məktəbin beynəlxalq əməkdaşlıq nəticəsində qanunvericiliyə uyğun olaraq əldə
etdiyi qrantlar və vəsaitlər;
-
qanunvericiliklə qadağan edilməyən digər mənbələrdən əldə olunan vəsaitlər.
7.4.
Ali Məktəb əlavə gəlir əldə etmək məqsədi ilə qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş
qaydada "Təhsil müəssisəsinin əlavə gəlir əldə etmək məqsədi ilə məşğul olmasına yol
verilən sahibkarlıq fəaliyyəti növlərinin müəyyən edilməsi haqqında" Azərbaycan
Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2010-cu il 19 yanvar tarixli 10 nömrəli qərarı ilə
müəyyən edilmiş sahibkarlıq fəaliyyəti növləri ilə məşğul ola bilər.Ali Məktəb Sahibkarlıq
fəaliyyətindən əldə etdiyi gəlirlərdən sərbəst istifadə etmək hüququra -a ikdir. Bu gəlirlər
bilavasitə təhsilin inkişafına və işçilərin sosial müda
f
əs~ə yönəldilir. Ali Məktəb sahibkarlıq
fəaliyyətini həyata keçirmək məqsədi ilə'qanunvenc ıklə müəyyən edilmiş qaydada hüquqi
şəxslər yarada bilər və ya başqa huquqi şəxslərin fəaliyyətində iştirak edə bilər.
7.5.
Ali Məktəb bilavasitə mənfəət əldə etmək məqsədi güdmür.
7.6.
Ali Məktəbdə təhsilin dövlət təhsil standartına uyğun təşkil olunmaması nəticəsində
təhsilalanların keyfiyyətsiz hazırlığı müəyyən edildiyi halda vurulmuş zərərin, o cümlədən
təhsilalanların başqa təhsil müəssisələrində yenidən hazırlanması üçün zəruri olan xərclərin
həmin Ali Məktəb tərəfindən ödənilməsi barədə Azərbaycan Respublikasının Təhsil
Nazirliyi tərəfindən yalnız akkreditasiya xidmətinin mənfi rəyinə əsasən məhkəmədə iddia
qaldırıla bilər.
8.
TƏHSİL SAHƏSİNDƏ BEYNƏLXALQ ƏLAQƏLƏR
Ali Məktəbin ali təhsil sahəsində beynəlxalq əməkdaşlığı Azərbaycan Respublikasının
qanunvericiliyi və tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələr əsasında həyata keçirir. Ali
Məktəbdə tədris prosesi Avropa Kredit Transfer Sisteminə uyğun olaraq Azərbaycan
Respublikasının Nazirlər Kabineti tərəfindən təsdiq edilmiş “Kredit sistemi üzrə tədrisin
təşkili Qaydaları” əsasında təşkil edilir.
Ali Məktəb qanunvericiliyə və özünün fəaliyyət xüsusiyyətlərinə uyğun olaraq xarici
ölkələrin elm və təhsil müəssisələri, təşkilatlar, beynəlxalq qurumlar və fondlarla birbaşa
əlaqələr yarada, əməkdaşlıq haqqında ikitərəfli və çoxtərəfli müqavilələr bağlaya, təhsil
sahəsində fəaliyyət göstərən dövlət və qeyri-hökumət qurumlarına (ittifaqlar, birliklər,
assosiasiyalar və s.) daxil ola və əməkdaşlığın digər formalarını həyata keçirə bilər.
Ali Məktəb beynəlxalq səviyyəli birgə elm və təhsil layihələrinin hazırlanması,
fundamental elmi tədqiqat və layihə-konstruktor işlərinin, elmi-praktik konfransların,
simpoziumların keçirilməsi, tələbələrin, magistrlərin, doktorantların, müəllimlərin və elmi
işçilərin mübadiləsi, iddia sənədi, patent və ya onlarla bağlı hüquqların
özgəninkiləşdirilməsi və bu qəbildən olan digər fəaliyyətlə müvafiq normativ hüquqi
aktlarla müəyyən edilmiş qaydada müstəqil məşğul olmaq hüququna malikdir.
Ali Məktəbin fəaliyyətinin keyfiyyətini yüksəltmək və beynəlxalq əlaqələrini
genişləndirmək məqsədi ilə Azərbaycan Respublikasının mövcud normativ hüquqi
aktlarının tələblərinə riayət etməklə, öz nizamnamələrinə uyğun, müstəqil olaraq xarici
tərəfdaşlarla birlikdə ölkə daxilində və xarici dövlətlərdə müştərək struktur bölmələri
(mərkəzlər, filiallar, laboratoriyalar, texnoparklar və s.) yaratmaq hüququ vardır.
Dostları ilə paylaş: |