Qrup: 171b Fənn: Mərkəzi Asiya dövlətləri müasir beynəlxalq münasibətlər sistemində



Yüklə 18,82 Kb.
səhifə2/4
tarix13.01.2022
ölçüsü18,82 Kb.
#82842
1   2   3   4
Serbest is-2020

Avtoritar rejim (Yunan dilindən. Autocritas - güc) hakimiyyət fərdi bir şəxsin və ya bir qrup insanın əlində cəmləşdikdə baş verir. Adətən avtoritarizm diktatura ilə birləşir. Avtoritarizm şəraitində siyasi müxalifət mümkün deyil, ancaq iqtisadi, mədəniyyət və ya şəxsi həyat kimi siyasi olmayan sahələrdə fərdin və nisbi azadlığın muxtariyyəti qalır. Avtoritar rejim fərdi güc rejimi və "öz-özünə qurulmuş" idarəetmə üsulları ilə səciyyələnən qeyri-demokratik bir idarəetmə sistemidir.

Avtoritar rejimin əsas xüsusiyyətləri:

1. Hakimiyyət məhdudiyyətsizdir, vətəndaşlar tərəfindən idarə olunmur və bir şəxsin və ya bir qrup insanın əlində cəmləşib. Bu zalım, hərbi xunta, monarx və s. Ola bilər;

2. Qüvvəyə etibar (potensial və ya real). Avtoritar rejim kütləvi repressiyalara əl ata bilməz və hətta ümumi əhali arasında məşhur ola bilər. Lakin, prinsipcə, vətəndaşlara itaət etməyə məcbur etmək üçün özünə hər hansı bir hərəkətə icazə verə bilər;

. Hakimiyyət və siyasətin inhisarlanması, siyasi müxalifətin qarşısının alınması, müstəqil qanuni siyasi fəaliyyət. Bu hal məhdud sayda partiyaların, həmkarlar ittifaqları və bəzi digər təşkilatların mövcudluğunu istisna etmir, lakin onların fəaliyyəti ciddi şəkildə tənzimlənir və hakimiyyət tərəfindən idarə olunur;

4. Aparıcı kadrların doldurulması seçkiqabağı rəqabət yox, həmfikirləşmə yolu ilə həyata keçirilir; hakimiyyətin davamlılığı və təhvil verilməsinin konstitusiya mexanizmləri yoxdur. Hakimiyyət dəyişikliyi tez-tez silahlı qüvvələrin və zorakılığın tətbiqi ilə çevrilişlər nəticəsində baş verir;

5. Cəmiyyət üzərində total nəzarətdən, qeyri-siyasi sahələrə və hər şeydən əvvəl iqtisadiyyata müdaxilə və ya məhdud müdaxilədən imtina. Hakimiyyət, ilk növbədə, öz təhlükəsizliklərini, ictimai qaydanı, müdafiə və xarici siyasətini təmin etməklə məşğuldur, baxmayaraq ki, iqtisadi inkişaf strategiyasına təsir göstərə bilər və bazarın özünü tənzimləmə mexanizmlərini məhv etmədən fəal sosial siyasət yürüdə bilər.

Bu baxımdan, avtoritar rejimə çox vaxt məhdud əxlaqi idarəetmə üsulu deyilir: "Siyasətdən başqa hər şeyə icazə verilir."

Avtoritar rejimləri sərt avtoritar, orta və liberal bölmək olar. Bütöv yönümlü kütlələrə güvənən “populist avtoritarizm”, “milli-vətənpərvər” kimi növlər də mövcuddur ki, bunlarda hakimiyyət ideya tərəfindən totalitar və ya demokratik cəmiyyət yaratmaq üçün istifadə olunur.

Avtoritar rejimlər arasında:

Mütləq və dualist monarxiyalar;

Hərbi diktaturalar və ya hərbi idarəetmə rejimləri;

Teokratiya;

Şəxsi zülm.


Yüklə 18,82 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə