Đ
qtisadi və Sosial Đnkişaf Mərkəzinin xarici əlaqələr üzrə inkişaf konsepsiyası
BAKI
Đ
yul 2010
Đ
qtisadi və Sosial Đnkişaf Mərkəzi
Dilara Aliyeva 115,
Bakı Az1009,Azərbaycan
Telefon: (99412) 597 0691
Faks: (99412) 437 3240
Email:
cesd@aztelekom.net
cesd.az@gmail.com
Web:
http://www.cesd.az
Đ
qtisadi və Sosial Đnkişaf Mərkəzinin xarici əlaqələr üzrə inkişaf konsepsiyası
İ
qtisadi və Sosial İnkişaf Mərkəzinin xarici əlaqələr üzrə inkişaf konsepsiyası
İqtisadi və
Sosial Đnkişaf Mərkəzi
www.cesd.az
2
Giriş
Vətəndaş cəmiyyəti institutlarının fəaliyyətində xarici əlaqələr mühüm əhəmiyyət kəsb edir.
Xüsusilə nəzərə alsaq ki, bu gün QHT-lərin fəaliyyətində əsas donor kimi xarici təşkilatlar iştirak
edir, hər bir təşkilat üçün xarici əlaqələr şöbəsinin yaradılması, inkişaf etdirilməsi vacibdir.
Düzdür, ölkədə fəaliyyət göstərən vətəndaş cəmiyyəti institutlarının heç də hamısında xarici
ə
laqələrlə bağlı departamentin fəaliyyət göstərdiyini demək olmaz. Buna başlıca səbəb isə QHT-
lərin belə bir departamentin yaradılmasında maliyyə problemlərinin olmasıdır.
2005-ci ildə
iqtisadi və sosial sferada tədqiqat işlərini irəli çəkmək məqsədiylə yaradılan Đqtisadi və Sosial
Đ
nkişaf Mərkəzi (ĐSĐM) xarici əlaqələrin qurulmasına həmişə önəm verib. Ötən müddətdə
mərkəz dünyanın aparıcı beyin mərkəzləri ilə əməkdaşlıq edib.Hansıki, bu sıraya Avropa
Kommissiyası, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına
Dövlət Dəstəyi Şurası, Alman Marşal Fondu,Think Tank Fond, PASOS ,LGI, PTF, ABŞ
Beynəlxalq Đnkişaf Agentliyi,Global Integrity , Dünya Bankı, Asiya Đnkişaf Bankı, Avrasiya
fondu və sair daxildir. Xarici əlaqələr strategiyasının düzgün seçilməsi ĐSĐM-in bir sıra
beynəlxalq şəbəkələrə üzv olmasına gətirib çıxarıb. Bu yaxınlarda isə
Đ
qtisadi və Sosial Đnkişaf
Mərkəzi (ĐSĐM) Dünya Bankının parlamentlərarası şəbəkəsinə üzv qəbul olundu. Yeri gəlmişkən
Đ
SĐM bu şəbəkədə dünyanın aparıcı beyin mərkəzləri Avstraliyanın Beynəlxalq Đnkişaf Mərkəzi,
ABŞ-ın Qlobal Đnkişaf Şəbəkəsi, Fransanın Qlobal Məsələlər üzrə Tədqiqat Mərkəzi, Rusiyanın
Strateji Araşdırmalar Mərkəzi, eləcə də Đsveçin Beynəlxalq Araşdırmalar Mərkəzi ilə birlikdə
fəaliyyət göstərəcək.
Xarici əlaqələr departamenti – vəzifələr, məqsədlər,
Think Tank Fondunun Đnstitusional Qrant Layihəsinin icarısına başlandıqdan sonra təşkilatda
ayrıca xarici əlaqələr departamenti yaradılıb. Departament - xarici əlaqələrin qurulması ılə bağlı
yaranan münasibətlərin tənzimlənməsi və bu istiqamətdə tələb olunan işlərin aparılmasının təmin
edilməsi, o cümlədən xarici əlaqələr sahəsində siyasətin istiqamət və hədəflərinin müəyyən
edilməsi məqsədi ilə yaradılıb. Fəaliyyəti dövründə departamentin məhsuldar işlədiyini desək
yanılmarıq. Belə ki, yeni əlaqələrin qurulması istiqamətində müxtəlif beynəlxalq təşkilatlarla
görüşlər keçirilib.
Xarici əlaqələr departamentinin həmçinin ”ĐSĐM təcrübə proqramı” ilə bağlı elan etdiyi
müsabiqənin qaliblərinin seçilməsində mühüm rolu olub. Belə ki, təcrübəçilərin seçimində bir
neçə xarici dildə danışmaq qabiliyyəti üstün götürülüb.Departament seçim müsahibəsində iştirak
Đ
qtisadi və Sosial Đnkişaf Mərkəzinin xarici əlaqələr üzrə inkişaf konsepsiyası
İ
qtisadi və Sosial İnkişaf Mərkəzinin xarici əlaqələr üzrə inkişaf konsepsiyası
İqtisadi və
Sosial Đnkişaf Mərkəzi
www.cesd.az
3
edib. Təcrübə proqramına qatılmaq məqsədilə Amerika Birləşmiş Ştatları, Avropa və Asiya
ölkələrinin tədqiqatçıları tərəfindən müsabiqəyə ərizələr təqdim edilib. Seçimlərə 360 nəfərdən
artıq ərizə daxil olsa da onların arasında 3 ən yaxşısı seçilib.
Onlar Đsveçrə vətəndaşı Ulrix
Ş
ubert ( Albert Ludviq Universitetində şərqşünaslıq sahəsi üzrə təhsil alıb. Fransız, ispan, ingilis,
italyan, türk, ərəb və rus dilində sərbəst danışır), Đtaliya vətəndaşı Nikola Morfini (Đtaliyada
LUĐSS Quido Karli Universitetinin məzunudur. Đtalyan, Đngilis və Rus dillərində danışır), Fəridə
Poladovadır. (Azərbaycan Neft Akademiyasının Beynəlxalq Đqtisadi Münasibətlər və
Menecment fakültəsində təhsil alır, ingilis, rus dillərində sərbəst danışır). Nəzərə çatdıraq ki,
v
ə
təndaş cəmiyyəti institutları arasında ilk dəfə Đqtisadi və Sosial Đnkişaf Mərkəzi xarici ekspertlərə
təcrübə imkanı yaradıb.
Departament eyni zamanda təşkilatla bağlı xəbərlərin xarici dillərə tərcümə edilərək ĐSĐM-in
veb sayıtına yerləşdirilməsində yaxından iştirak edir. Yəni mərkəz və onun fəaliyyətinin yerli və
xarici mətbuatda işıqlanmasında departamentin müstəsna rolu var.
Mərkəz barəsində diplomatik korpuslara məlumat vermək məqsədi ilə departament mütəmadi
olaraq ölkədə fəaliyyət göstərən səfirliklərlə görüşlər keçirir. Səfirliklər haqqında məlumatlar
toplayır,xüsusi tərtib olunmuş bazaya daxil edir. Və baza daimi olaraq yenilənir.
Mərkəzin həyata keçirdiyi mövcud layihələr üzrə xarici əlaqələrin qurulması və onların
tənzimlənməsi mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Belə ki, layihələrdə xarici tərəfdaşlarla mütəmadi
olaraq əlaqələrin saxlanılması, rəsmi yazışmaların aparılması və mərkəz ilə xarici tərəfdaşların
ə
laqələrinin koordinasiya ediməsi vacib məsələlərdən biridir. Bundan əlavə xarici əlaqələr
ş
öbəsi mərkəzə yeni xarici tərəfdaşların cəlb edilməsi işində də hər zaman məqsədyönlü iş
aparır. Bunun üçün mərkəzin ümümi konsepsiyasına uyğun gələn xarici tərəfdaşlar haqqında
məlumatlar toplanır, onların fəaliyyətlərini mütəmadi olaraq izləməklə yanaşı əlaqə saxlanır.
Departament müxtəlif beynəlxalq tədbirlərdə iştirak edir.
Đ
SĐM-in xarici əlaqələr şöbəsinin fəaliyyətində mühüm məsələlərdən biri də təşkilatın digər
ş
öbələrinin beynəlxalq əlaqələrinin qurulmasına yardım göstərməkdir. O cümlədən mərkəzin
ümümi konsepsiyasına və siyasıtinə uyğun olaraq xarici əlaqələrinin koordinasiya edilməsidir.
Ümumiyyətlə xarici əlaqələr departamentinin əsas vəzifələrindən biri beynəlxalq təşkilatlara
mərkəz haqqında dolğun məlumat vermək, müzakirə olunan məsələlər haqqında mərkəzin
fikirlərini və tövsiyyələrini çatdırmaq , eləcədə mərkəzə yeni layihələrlə bağlı tərəfdaşları cəlb
etmək olmaldır. Lokal, regional və beynəlxalq layihələridə mərkəzin iştirakı birbaşa olaraq
ş
öbənin qarşısına məyyən vəzifələr qoyur. Həmin vəzifələrin vaxtında və lazımi qayda icra
olunması şöbənin kordinatorunun bir başa cavabdehliyidir.
Đ
qtisadi və Sosial Đnkişaf Mərkəzinin xarici əlaqələr üzrə inkişaf konsepsiyası
İ
qtisadi və Sosial İnkişaf Mərkəzinin xarici əlaqələr üzrə inkişaf konsepsiyası
İqtisadi və
Sosial Đnkişaf Mərkəzi
www.cesd.az
4
Xarici əlaqələr necə qurulmalı
Öncədən də qeyd etdiyimiz kimi, hər yeni xarici əlaqə QHT-lərin maliyyələşmə mənbələrinə
çıxışı deməkdir. Bu əlaqələr nə qədər effektiv qurularsa, QHT-lərin maliyyə mənbələri bir o
qədər davamlı və diversifikasiya olunmuş olar. Əksər dünya ölkələrində QHT-lərin
maliyyələşməsində dövlət, özəl sektor və xarici donorlarla yanaşı, üzvlərin könüllü haqları və
istisadi fəaliyyətdən əldə edilən vəsaitlər də önəmli yer tutur. Qərbi Avropa ölkələrində QHT-
lərin orta statistik büdcəsinin 47 faizi üzvlük haqları və özünün fəaliyyətindən yaranan
gəlirlərdən, 43 faizi dövlət maliyyələşdirməsindən, 10 faizi fondların qrantı da daxil olmaqla,
xeyriyyə qoyuluşlarından, özəl sektordan və fərdi ianələrdən formalaşır. Azərbaycan QHT-ləri
üçün xarakterik olan dövlət maliyyələşdirməsinin ümumi maliyyə mənbələrində xüsusi çəkisi isə
Qərbi Avropa ölkələri ilə müqayisədə xeyli aşağıdır. Eyni zamanda Qərbi Avropadan fərqli
olaraq, Azərbaycanda QHT-lərin büdcəsi daha çox donor təşkilatlarının qrantlarından və
xeyriyyə fondlarının əvəzsiz yardımlarından əmələ gəlir. ĐSĐM-in beynəlxalq əlaqələr
departamenti mərkəzin inkişafı məqsədilə xarici əlaqələrini genişləndirmək, tərəfdaşların
seçilməsində fəaliyyətini daha da genişləndirməyi planlayır. Departament 3 əsas istiqaməti
özünə hədəf götürüb
1. birgə tədqiqatlar,
2. beynəlxalq
və regionlararası layihələrə qoşulma,
3 onların işində yaxından iştirak
etmək
Departament gələcək aylara aparıcı institutlara əməkdaşlıq təklifləri hazırlayır. Bura Đnqiltərədə
fəaliyyət göstərən Adam Smith Đnstitutu daxildir. Bu institut Böyük Britaniyada azad iqtisadi və
sosial tədqiqatlar aparır.Yaranan ilk gündən o praktik təşəbbüslərin yaradılmasında, şəxsi
azadlığın qenişləndirməsində və vergilərin azaldılmasında böyük rol oynamışdır.Đnstitut bu
ideyaları öz araşdırmaları, hesabatları və seminarları əsasında hazırlayır və paylayır.Təşkilat
siyasətdə maraqlı olan cavan insanları öz fəaliyyətinə cəlb edir. Təşkilata üzvülük rulludur.
Lakin hesab edirik ki, bu təşkilata üzvlük ĐSĐM üçün faydalı ola bilər.
Xarici əlaqələr departamenti fəaliyyət göstərdiyi müddətdə mərkəzi xaricdə beynəlxalq
tədbirlərdə də təmsil edib. 2010-cu ilin aprel ayında departamentin kordinatoru Altus ittifaqı
tərəfindən Moskvada keçirilən tədbirdə iştirak edib. Həmin tədbirdə qurulmuş xarici əlaqələrin
nəticəsi olaraq ĐSĐM-in xarici əlaqələr departamenti Altus ittifaqının növbəti konfransında da
iştiraka vəsiqə qazanıb. Oktyabr ayında departamentin kordinatoru həmin iclasa qatılacaq.
Məlumat üçün bildirək ki, tədbirin əsas məqsədi milis şöbələrinin işinin keyfiyyətinin
qiymətləndirməsi, insanlar arasında məlumatlandırmanı qaldırma və insan hüquqları üzrə
Đ
qtisadi və Sosial Đnkişaf Mərkəzinin xarici əlaqələr üzrə inkişaf konsepsiyası
İ
qtisadi və Sosial İnkişaf Mərkəzinin xarici əlaqələr üzrə inkişaf konsepsiyası
İqtisadi və
Sosial Đnkişaf Mərkəzi
www.cesd.az
5
beynəlxalq standartları yaymaqdır. Hansıki, ittifaq ĐSĐM –in tərəfdaşlığı vasitəsilə
Azərbaycanda da belə bir layihənin reallaşdırılmasına çalışır.
Dostları ilə paylaş: |