11
dönə-dönə araşdırılması, dəqiq variantın
seçilməsi
işinə müsbət təsirini
göstərmişdir. Bu nəşrin Bakı Dövlət Universitetinin
"Televiziya və radio
jurnalistikası" kafedrasında hazırlanması, burada çahşan
bir çox tanınmış
mütəxəssislərin tövsiyələrinin nəzərə alınması da işə
çox kömək etmişdir.
Azərbaycan kinosunda, teleradio sistemində maraqlı
proseslərin getdiyi,
kino və teletənqidə ehtiyacın artdığı, texnoloji
nailiyyətlərin audiovizual
sahələrə geniş sirayət etdiyi, jurnalistlərin
informasiya-kommunikativ
fəaliyyətində terminlərin, söz formalarının əhəmiyyətli
rol oynadığı bir
vaxtda meydana çıxan bu lüğətin, həm də
elmi-məlumat nəşri rolunu
oynayacağı şəksizdir.
Əlbəttə, lüğət işi mürəkkəb yaradıcıhq prosesidir
və daha çox birgə
araşdırma, kollektiv səy tələb edir. Buna görə də
müəllif təxminən 2.400-ə
yaxın termini əhatə edən belə bir faydalı nəşrin ərsəyə
gəlməsində ona
yardımçı olmuş akademik Rasim Əfəndiyevə,
filologiya elmləri doktoru,
professor Müseyib Məmmədova, filologiya elmləri
doktoru, professor
Aydın Ələkbərova, filologiya elmləri namizədi Ədilə
Ağabəyliyə, BDL-
nun "Televiziya və radio jurnalistikası"
kafedrasının (müdir dos.
Y.Əlizadə) əməkdaşlarına, lüğətin hazırlanması
prösesində faydalı
məsləhətlərini vermiş kino və televöiya mütəxəssisləri
Ayaz Salayev və
Zeynal Məmmədliyə, kompüter-video texnologiyalan
üzrə mütəxəssis Arzu
Abdullayevə, eləcə də bu çətin işin ağırlığını
çiyinlərində daşunış
redaktorlar — Firuzə Nadirə və Həqiqət Sadıqovaya,
kompüter ope-
ratorları Nəzakət Zeynalova və Ruhiyyə Mustafayevaya
öz minnətdarlığını
bildirir.
Ölkəmizin nəşriyyat təcrübəsində ilk nümunə
olduğu üçün biz lüğətdə
bəzi qüsurların və mübahisə doğuracaq məqamların
mövcudluğunu da
istisna etmirik. Buna görə də lüğətlə bağlı təklif,
mülahizə və iradlarını
Milli Elmlər Akademiyası Terminologiya
Komissiyasma, MEA-nın Nəsimi
adına Dilçilik İnstitutunua lüğətçilik şöbəsinə,
BDU-nun "Televiziya və
radio jurnalistikası" kafedrasına və müəllifə
bildirəcək mütəxəssislərə
əwəlcədən təşəkkür edirik.
13
Sayah Sadıqova,
filologiya
elmləri doktoru,
AMEA
Terminologiya Komissiyasının
sədr müavini.
LÜĞƏTİN QURULUŞU
Lüğətin quruluşu onun qarşısında qoyulan vəzifə və
məqsədə uyğun
şəkildə müəyyən edilmişdir. Lüğətçilik ənənəsinə
uyğun olaraq kitabda
terminlər əlifba sırasına görə ardıcıllıqla verilmişdir.
Lakin ensiklopedik
nəşrlərdən fərqli olaraq bu sahə lüğətində spesifık
terminlərin etimologiyası
deyil, işləklik dərəcəsi və təcrübi ehtiyaclan nəzərə
almaraq ingilis dilində
qarşılığı verilmişdir. Məqalələrin adı qara şriftlə, ingilis
dilində qarşılığı isə
mötərizədə qara şriftlə verilmişdir. Lüğətddə lazımi
məlumatı asan tapmaq
və məzmun təkrarlarına yol verməmək üçün müraciət
qaydasmdan istifadə
edilir. Müraciət məqaləsinin adı kursivlə yığılır və ya
"bax..." yazılır.
Diqqət tələb edən sözlər isə seyrək verilmişdir. Kino,
televiziya, radio və
informatika sahəsində işlənən terminlərin böyük bir
qisminin (xüsusən son
illərdə yaranan) leksikamıza ingilis dilindən
keçdiyini, eləcə də təcrübədə
15
bəzən bu dilə ehtiyac olduğunu nəzərə alaraq
sonda daha populyar
terminlərin azərbaycanca-ingiliscə-rusca qısa
lüğətinin verilməsi də
məqsədəuyğun sayılmışdır.
ƏN ÇOX İŞLƏNƏN tXTİSARLAR
AM - amplitud
modulyasiyası
APB - aparat-proqram
bloku
ASK - aparat-studiya
kompleksi
AV - audiovizual
AVD - audiovizual dil
AVL - audiovizual
landşaft
AVN - audiovizual nitq
AVTS - avtomatik
telesistem
DT - dinləyici-tamaşaçı
A
B
C
ç
D
E
Ə
F
G
Ğ
H
X
I
t
J
K
Q
L
M
N
o
ö
P
R
S
ş
T
U
Ü
V
Y
Z
AZƏRBAYCAN ƏLtFBASI