R b a y c a n X z r d n z g m
Yüklə 0,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 23 sentyabr 2016-cы il № 61-64 (9067) 2 Şərqlə-Qərbin, Şimalla-Cənu- bun qovşağında yerləşən Azərbay
- Dəhlizi” mövzusunda forum keçirilib Vyanada Azərbaycan Respublikasının Avstriyadakı
- Qazaxıstan və Türkmənista- nın Avstriyadakı səfirlikləri ilə birgə “Transxəzər Şərq-Qərb Ticarət və Tranzit Dəhlizi”
- Elgün Niftəliyev “Xankəndi” gəmisinin 2017-ci ilin əvvəllərində tamamlanması planlaşdırılır
Öz ənənəsinə sadiq qalan Ermənistan prezidenti Serj Sarkis- yan bütün tədbirlərdə olduğu kimi, MDB Dövlət Başçıları Şurasının sentyabrın 16-da Bişkekdə keçi- rilən iclasında da Azərbaycanla bağlı etdiyi qərəzli, təxribat xa- rakterli çıxışla əslində heç kəsi təəccübləndirmədi. Ermənistan prezidentinin boşboğazlığı, Azər- baycan haqqında heç bir məntiqə sığmayan, yalan, böhtan xarakterli çıxışlar etməsi və özünü biabırçı vəziyyətə salması, belə görünür, artıq onda vərdişə çevrilib. Serj Sarkisyan Bişkekdəki çıxışı ilə erməni tərəfinin Ermənistan-Azər- baycan, Dağlıq Qarabağ münaqişə- sinin nizamlanmasında nəinki sülh istəmədiyini, hətta növbəti təxribat- lar üçün əsas yaratmağa çalışdığını nümayiş etdirdi. MDB Dövlət Başçıları Şurası- nın iclasında bu il aprelin əvvəlində Azərbaycan-Ermənistan qoşunla- rının təmas xəttində baş vermiş ha- disələrlə bağlı ölkəmizdən şikayət xarakterli yersiz çıxışı ilə Sarkisyan növbəti dəfə özünü biabır etdi. Aprel döyüşlərinin Ermənistan tərəfinin Azərbaycanın işğal olun- muş ərazilərində ölkəmizə qarşı silahlı təxribatı nəticəsində baş ver- diyini sanki “unudan” Sarkisyan hə- yasızcasına dedi ki, bu hadisələr hər- bi itkilərə gətirib çıxarmaqla yanaşı, mülki vətəndaşların da həlak olması ilə nəticələnib və sülh prosesinə cid- di zərbə vurub. Qeyd etdiyimiz kimi, Sarkis- yan həm Ermənistandakı tədbirlər- də, həm də iştirak etdiyi beynəlxalq sammitlərdə, konfranslarda Azər- baycan haqqında cəfəngiyat dolu çıxışlar edir. Xüsusilə də erməni gənclərin, diaspor nümayəndələrinin qarşısında həmişə boşboğazlıq edən Ermənistan dövlətinin başçısı Biş- kekdə bir məqamı nəzərə almamışdı: onun qarşısında nə beyni zəhərlən- miş erməni gəncləri, nə də xəyanət- kar diaspor nümayəndələri var idi. Onun qarşısında həqiqəti çox gözəl bilən dövlət və hökumət başçıları, ən əsası isə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev var idi. Yəqin o, çıxış- ların əlifba sırası ilə edildiyinə və Azərbaycan Prezidentinin artıq çıxı- şının başa çatmasına arxayın olub belə “cəsarətlənmişdi”. Azərbaycan Prezidentinin Er- mənistan dövlətinin başçısına sillə kimi dəyən sərt cavabı isə özünü çox gözlətmədi. Prezident İlham Əliyev əlifba sırası ilə çıxış etməli olan Be- larus Prezidenti Aleksandr Lukaşen- kodan ona danışmaq üçün imkan verməsini xahiş etdi və Ermənistan prezidentini yerinə oturtdu. Erməni tərəfinin bu yersiz şikayətlərlə artıq bütün beynəlxalq təşkilatları bezdir- diyini vurğulayan dövlətimizin baş- çısı Sarkisyanın qərəzli çıxışına tam əsaslı cavab verərək dedi: “Təsəvvür edirsinizmi, vəziyyət kifayət qədər paradoksaldır: Ermənistan suveren dövlətin ərazisini işğal edir, onun ərazi bütövlüyünü pozur, Dağlıq Qa- rabağdan və ona bitişik yeddi rayon- dan yerli azərbaycanlı əhalini qovur, bir milyon insanı qaçqın və məcburi köçkün vəziyyətinə salır, işğal edil- miş ərazilərdə hər şeyi, o cümlədən tarixi, dini, mədəni abidələrimizi, bütün infrastrukturu dağıdır, - bu, ATƏT-in iki missiyasının məruzələri ilə təsdiq edilib, - sonra isə 20 ildən artıq müddətdə danışıqlar prosesini imitasiya etməklə məşğul olur. Eyni zamanda, bu prosesin sonsuz olması üçün vaxtaşırı müxtəlif təxribatlara əl atır və onlardan biri məhz bu ilin aprelində oldu. Azərbaycanın dinc sakinlərinin beş yüzdən çox evi er- məni ordusu tərəfindən artilleriya atəşinə məruz qaldı, yüzdən çox ev dağıdıldı, aralarında uşaqlar da ol- maqla, təxminən on dinc vətəndaş qətlə yetirildi, həlak oldu”. MDB Dövlət Başçıları Şurası iclasının Qırğızıstanın paytaxtında keçirilməsi guya Sarkisyana Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin nizamlan- ması ilə bağlı 1994-cü ildə imzalan- mış Bişkek protokolunu yada salıb. Amma Sarkisyan çıxışına hazırlaş- mamışdan əvvəl bu sənədə nəzər salsaydı, belə biabırçı vəziyyətə düş- məzdi. Bu ilin aprelində atəşkəs reji- minin pozulduğunu deyən Sarkisyan sözünə “qüvvət” vermək üçün Biş- kek sazişinin “müddətsiz” bağlandı- ğını bildirdi. Amma protokolda açıq şəkildə yazılıb ki, “tez bir zamanda müvafiq razılaşmanın bağlanması yolu ilə icra hakimiyyəti rəhbərləri və nümayəndələrinin silahlı qarşı- durmanın dayandırılması və onun nəticələrinin aradan qaldırılması üzrə səylərini tam dəstəkləyirlər...”. Görəsən, Sarkisyan “tez bir zaman- da” və “müddətsiz” ifadələri arasın- da fərqi görürmü? İyirmi ildən artıq bir müddət Ermənistana təcavüzkar siyasətdən imtina etməyə niyə bəs etmir?.. Bişkek protokolu Sarkisyan üçün belə vacib sənəddirsə, niyə məhz ap- rel döyüşlərində Azərbaycan Ordu- sundan sarsıdıcı cavab zərbəsi aldıq- dan sonra bunu xatırlamaq qərarına gəlib. Görünür, zərbənin təsiri hələ keçməyib və keçməyəcək də. Amma bu sənəd yalnız atəşkəsin təmin edil- məsi deyil, həm də işğal olunmuş torpaqların geri qaytarılması, BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnamələ- rinin yerinə yetirilməsi, məcburi köçkünlərin doğma yurd-yuvalarına qaytarılması, tez bir zamanda daya- nıqlı sülhün əldə edilməsini nəzərdə tutur. Sarkisyan deyəndə ki 1994-cü il razılaşması qeyd-şərtsiz yerinə ye- tirilməlidir, görəsən sənəddəki digər məqamların üstündən niyə sükutla keçir? Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev beynəlxalq tribunalarda dəfələrlə bildirdiyi həqiqətləri bir daha vurğulayaraq Sarkisyanın sə- falət girdabına saldığı və səbri tükən- miş ermənilərin qəzəbini soyutmağa və havadarlarından imdad diləməyə ünvanlanmış bu mənasız çıxışını tu- tarlı dəlillərlə tamamilə alt-üst etdi: “Beynəlxalq təşkilatlar bu məsələ- nin necə tənzimlənməli olduğunu çox dəqiq anlayırlar. Ali beynəlxalq struktur var – BMT Təhlükəsizlik Şurası. Bu strukturdan yüksəyi yox- dur. Təhlükəsizlik Şurası 1990-cı illərin əvvəllərində dörd qətnamə qəbul edib. Həmin sənədlərdə ermə- ni işğalçı qüvvələrinin Azərbaycan ərazisindən qeyd-şərtsiz və dərhal çıxarılması tələb olunur. Bu qət- namələr yerinə yetirilmir. Ermənis- tan onlara məhəl qoymur və keçmiş Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinin inzibati sərhədlərini süni şəkildə də- yişdirməklə, həmin ərazini qanunsuz məskunlaşdırmaqla yeni reallıqlar yaratmağa çalışır. Bu, tamamilə qa- nunsuzdur, cinayətdir və bu cinayət indiyə qədər davam edir”. Beləliklə, çıxışına yalanla baş- layan Ermənistan prezidenti siyasi cəhətdən bəsirətsizliyini göstərmək- də davam etdi. Sarkisyan münaqişə- nin beynəlxalq hüququn norma və prinsipləri əsasında siyasi yollarla həll edilməli olduğunu dedi. Yəni, həqiqətənmi ona aydın deyil ki, bey- nəlxalq norma və prinsiplər işğalçı- nın tərəfində deyil və ola da bilməz? Dövlət və hökumət başçıları qarşısın- da səriştəsiz olduğunu açıq nümayiş etdirmək ona bu qədərmi lazım idi? Prezident İlham Əliyev Sarkis- yanın bu fikirlərinin məhz işğalçı Ermənistana aid olduğunu sərt şə- kildə vurğulayaraq məsələnin həqiqi tərəflərini bir daha diqqətə çatdır- dı: “Biz sülh prosesinə sadiqik. Biz konstruktiv işləyirik. Minsk qrupu mövcuddur. Amma erməni tərəfi bu formatdan yalnız danışıqlar prosesi- nin sonsuz olması üçün istifadə edir. Onlar sülh istəmirlər. Onlar bizim ərazilərimizi daim nəzarət altında saxlamaq və hər yerdə Azərbaycanı bunda ittiham etmək istəyirlər ki, guya biz nəyisə pozuruq. Biz zərər çəkmiş tərəfik. Biz heç kəsin ərazi- sini işğal etməmişik. Bizim ərazilə- rimiz, beynəlxalq birlik tərəfindən tanınmış Azərbaycan ərazilərinin 20 faizi işğal altındadır”. Beləliklə, Ermənistan prezidenti Azərbaycan Prezidentinin faktlara əsaslanan tutarlı cavabının qarşısın- da çıxılmaz vəziyyətə düşdü və təbii ki, susmaq məcburiyyətində qaldı. Bu sərt cavabın qarşısında nə isə danışmağın yersiz olduğunu anla- yan Sarkisyan özünü gülünc vəziy- yətə salsa da, yenə də ona xas olan həyasızlıqdan əl çəkməyərək “Ya- lana cavab verməyin sadəcə mənası yoxdur” deməklə Prezident İlham Əliyevin qarşısında məğlub, aciz vəziyyətə düşdüyünü açıq-aşkar nü- mayiş etdirdi. Onun Azərbaycanı gü- nahlandırmaq üçün etdiyi cılız cəhd bu dəfə də uğursuzluqla nəticələndi. Azərbaycan Prezidentinin “Mən yalana artıq cavab verdim” deməsi isə Ermənistan dövlətinin başçısına növbəti dəfə tərs sillə effekti verdi. Xatırladaq ki, Ermənistan pre- zidentinin Azərbaycan dövlətinin qarşısında bu cür məğlub duruma düşməsi birinci dəfə deyil. 2014- cü il aprelin 24-də Praqada dövlət və hökumət başçılarının iştirakı ilə “Şərq tərəfdaşlığı” Proqramının 5 illiyinə həsr olunmuş Sammitdə Türkiyənin bu Zirvə toplantısında təmsil olunmamasından sui-istifadə edən Ermənistan prezidenti çıxışı- nı bütünlükdə qondarma “erməni soyqırımı” ilə bağlı mülahizələrə həsr etmiş və qardaş ölkəni əsassız olaraq ittiham etmişdi. Dövlətimizin başçısı “bu masa arxasında Türkiyə nümayəndələri yoxdur, ancaq mən buradayam” deməklə Ermənistan prezidentinə tutarlı cavab vermişdi. Sərkisyanın sərsəmliyi onu öz ölkəsində də üzüqara edib. Belə ki, erməni ekspertlər Sərkisyanın Bişkekdə özünü biabır etdiyini və Azərbaycan dövlət başçısı tərəfin- dən miskin vəziyyətə salındığını bil- dirirlər. Ekspert Qraçya Qalustyan “ArmenianReport”a təqdim etdiyi yazıda bildirir ki, Sərkisyan Bişkek- də Azərbaycan Prezidenti tərəfindən alçaldılıb və bu vəziyyətə düşmək- dənsə “dezertilik” etsəydi daha yaxşı olardı. Qalustyan yazır: “Beləliklə, Sərkisyan MDB dövlət başçılarının Bişkekdə keçirilən sammiti zamanı çıxış edib. O, çıxışında Azərbayca- nın ünvanına tənqidlər səsləndirib. O, çıxışını və bu tənqidləri kağızdan, yavaş-yavaş, monoton, darıxdırıcı və bir neçə dəfə səhv edə-edə oxuyur- du. Ona görə də Sərkisyanın çıxışı zalda əyləşənlərdə əsnəmək yarat- mışdı. Təkcə elə bu fakt Sərkisyan və Ermənistan üçün biabırçılıqdır. Bizim ölkəni savadsız, heç kim üçün maraqlı olmayan, çıxışı ilə publika- ya təsir etməyi bacarmayan, natiqlik qabiliyyəti olmayan bir şəxs təmsil edir. Ona heç öz həmkarları belə, qətiyyən hörmət etmir və bunu heç gizlətmirlər də. Bu, ilk dəfə deyil və əvvəllər dəfələrlə təkrarlanıb, o cümlədən Rusiya prezidenti Putinin iştirakı ilə. Belarus dövlət başçısı Lukaşenko da açıq şəkildə Sərkis- yana qarşı hörmətsizlik etdi. Məsələ ondadır ki, əlifba sırasına əsasən Lu- kaşenko çıxış etməli idi. Amma Əli- yev çıxış üçün ona şərait yaradılma- sını istədi və Lukaşenko bu imkanı yaratdı. O, istəsəydi bundan imtina edə də bilərdi. Amma nəyə, kimə görə - Sərkisyana görəmi? Lukaşen- konu hər şeyə görə tənqid etmək olar, bircə praqmatizmə görə yox. O, tə- bii ki, Əliyevə Sərkisyanı alçaltmaq imkanı yaratdı. Azərbaycan Prezi- dentinin çıxışının sərt tonu çox vacib idi. Azərbaycan Prezidenti dedi ki, Ermənistan öz şikayətləri ilə bütün beynəlxalq təşkilatları bezdirib. Bu, çoxlu KİV nümayəndəsi və əsasən də MDB dövlət başçılarının qarşı- sında səsləndi. Onlardan heç biri Əliyevə narazılıq bildirmədi - hətta Sərkisyanın öz çıxışında təşəkkür et- diyi Rusiya və Qazaxıstan prezident- ləri də. Bəs, bizim prezident nə etdi? Sadəcə, “yalana cavab verməyin, sa- dəcə, mənası yoxdur” dedi. O dəqiqə də Azərbaycan dövlət başçısından cavab aldı: “Mən yalana artıq cavab verdim”. Görəsən, biz alçalmağa nə vaxta qədər dözəcəyik? Görəsən, bizi belə tədbirlərdə lazım olanda qaçmağı belə, bacarmayan adamlar nə vaxta qədər təmsil edəcəklər?”. A Z R B A Y C A N X Z R D N Z G M L Y
И ИЧИ И И
23 sentyabr 2016-cы il № 61-64 (9067) 2 Şərqlə-Qərbin, Şimalla-Cənu- bun qovşağında yerləşən Azərbay- can, unikal coğrafi mövqeyə malik olan dünyanın nəqliyyat sektorunda baş verən proseslərdən kənarda qalmayıb. Əksər hallarda isə bu proseslərin təşəbbüskarı elə Azər- baycandır. Qloballaşan dünyada ölkəmizin bu sahədə rolu artaraq strateji əhəmiyyət kəsb edir. Azər- baycan dünyanın ən mühüm və bö- yük yol ayrıcı kimi qəbul olunur. Bu baxımdan da, “yol ayrıcı”nın yarat- dığı imkanlardan səmərəli istifadəni təmin etməklə tranzit xidmətlərini postneft dövründə büdcənin əsas gəlir mənbələrindən birinə çevirmək qarşıda duran başlıca vəzifələrdən biridir. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin siyasi dəstəyi ilə dövlət maraqlarını təmin edəcək irimiqyaslı işlər görülür. Ölkəmizdə tranzit yükdaşımaları stimullaşdırılmasına dair, dövlət başçısının imzaladığı çoxsaylı sərən- cam və fərmanlar, verdiyi qərarlar, yüksək səviyyədə apardığı danışıqlar bu sahənin inkişafını təmin edəcək. Azərbaycan hökumətinin, xüsusən “Azərbaycan Dəmir Yolları” QSC-nin beynəlxalq nəqliyyat dəhlizlərində fəal iştirakı, tranzit daşımalarının artırılması və müvafiq infrastrukturun inkişaf etdi- rilməsi məsələlərini aktuallaşdırması və gündəliyə gətirməsi, strateji baxımdan olduqca mühüm addımdır. Həm də, bu addım zaman etibarı ilə tam yerinə düş- dü. Ona görə ki, bunun üçün hazırda çox əlverişli konyuktura və siyasi şərait möv- cuddur. Azərbaycan üçün hazırda prioritet olan Transxəzər Beynəlxalq Nəqliyyat Marşrutu və Beynəlxalq “Şimal-Cənub” Nəqliyyat dəhlizi ilə yanaşı, Cənub-Qərb və Vikinq layihələrinin işləməsi üçün səylər göstərilir. Transxəzər Beynəlxalq Nəqliyyat Marşrutunun (TBNM) məqsədi Çin, Mərkəzi Asiya, Xəzər və Qara dənizlə- ri hövzələri və Avropa ölkələrindən yük daşımaları dövriyyəsini Azərbaycan üzə- rindən keçməklə hər iki istiqamətdə artı- raraq, dövriyyə dinamikasının rəqabətli- yini gücləndirməkdir. TBNM dəhlizinin iqtisadi əsaslandırılması və potensialın müəyyən edilməsi üçün Avropa İttifaqı və Çin arasındakı 106 milyon tondan artıq və dəyəri 520 milyard avrodan çox ticarət dövriyyəsini qeyd etmək lazımdır. TBNM vasitəsilə yükdaşımaları 12 gün ərzində həyata keçirilir və multimodal daşımanı bu marşrut üzrə əlverişli edir. Artıq TBNM vasitəsi ilə 3 yük qatarı Çindən Avropa istiqamətində nəql edilib. Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolunun tikintisi yekunlaşdırılandan sonra, minimum gün- də 1 qatarın bu marşrutla nəql edilməsi planlaşdırılır. Şərq-Qərb nəqliyyat dəhli- zində Azərbaycanın logistik imkanlarının artırılması istigamətində vacib addımlar atılır. Hazırda, məhz Azərbaycanın təşəb- büsü ilə Türkiyə və Gürcüstanın da işti- rak etdiyi Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu tikilir. Bu yol istismara verildikdən sonra Azərbaycan ilk dəfə Avropaya dəmir yolu şəbəkəsinə çıxış əldə edəcək. Paralel ola- raq Azərbaycanın özündə zəruri infrast- ruktur segmentləri yaradılmaqdadır. Yeni Bakı Beynəlxalq Dəniz Ticarət Limanı kompleksinin bərə terminalının fəaliy- yətə başlaması dəmir yol vasitəsilə yük- daşımaların əhəmiyyətini artıracaq. Eyni zamanda Bakı Beynəlxalq Dəniz Ticarət Limanı ərazisində azad iqtisadı zona da yaradılacaq, bununla əlaqədar, artıq bir çox xarici şirkətlərlə müqavilələr bağla- nıb. Bu əməkdaşlıq nəticəsində regionda ilk dəfə sürücüsüz daşıma, yəni öz-özünü idarə edən və süni intellektə sahib nəq- liyyat vasitələrinin istifadəsi tətbiq olu- nacaq. Hazırda Bakının Ələt qəsəbəsi yaxınlığında özündə nəqliyyat və logis- tika sənayesi, əczaçılıq klasteri, ümumi istifadə üçün neft təchizatı bazası obyekt- ləri, o cümlədən emaletmə, qablaşdır- ma və etiketləmə ərazilərini birləşdirən Azad Ticarət Zonası da daxil olmaqla müasir liman kompleksi inşa edilir. Bu yeni xidmətlərinin tətbiqi, Azərbaycanda gələcəkdə gəlirlərin artmasını təmin edən amillərdəndir. “Şimal-Cənub” Beynəlxalq Nəq- liyyat Dəhlizi tranzit dəhlizləri arasında mühüm əhəmiyyət kəsb edən dəhlizlər- dən biridir. Bu layihə Hindistan, Hind okeanı sahilində yerləşən dövlətləri, İran, Azərbaycan, Rusiya və Skandinaviya dövlətlərini vahid nəqliyyat marşrutunda birləşdirir. Rusiya ilə Hindistan arasında illik ticarət dövriyyəsi 8,3 milyon ton (8 milyard avro), Rusiya və İran arasında - 4 milyon ton (1,3 milyard avro), Rusi- ya və Körfəz Əməkdaşlıq Şurası (KƏŞ) arasında – 5,5 milyon ton (2,7 milyard avro) təşkil edir, Finlandiyanın isə Hin- distan ilə illik ticarət dövriyyəsi 341 min ton (651 milyon avro), İran ilə - 10 min ton (41 milyon avro), Körfəz Əməkdaşlıq Şurası (KƏŞ) ilə - 1 milyon ton (1,6 mil- yard avro) təşkil edir və bu dövriyyələrin əsas hissəsi Hind Okeanından Süveyş ka- nalı, Aralıq dənizi və Baltik dənizi vasitə- silə daşınmaqdadır. Şimal-Cənub Tranzit Dəhlizi digər marşrutlarla müqayisədə (xüsusilə, Süveyş kanalından keçən dəniz yolu) əsas üstünlüyü tranzit məsafəsinin və tranzit vaxtının iki-üç dəfə az olması- dır. Hazırda, Azərbaycanla İran arasında yüklər avtomobillər vasitəsilə daşınır, dəhlizin digər hissələrində isə dəmir yolu ilə. Azərbaycan və İran dəmir yolları birləşdirildikdən sonra yükdaşımaların xərcləri daha da aşağı düşəcək və bu amil tranzit yüklərinin çoxalmasına xidmət edəcək.
Azərbaycanın tranzit potensialını artıracaq və digər nəqliyyat layihələri arasında mühüm əhəmiyyət kəsb edən layihələrdən biri də, Cənub–Qərb nəq- liyyat dəhlizi hesab olunur. Dəhliz İran Körfəzi / Hindistan – İran – Azərbay- can – Gürcüstan – Qara dəniz – Avropa marşrutu üzrə fəaliyyət göstərəcək. Qeyd olunan nəqliyyat dəhlizinin inkişaf pers- pektivi Avropa İttifaqı ölkələri ilə ticarət dövriyyəsini ildən – ilə genişləndirən Hindistan dövlətidir. Avropa İttifaqı ilə Hindistan arasında cari ticarət dövriyyə- si illik 25,5 milyon ton təşkil edir və bu dövriyyənin 94 faizi Hind okeanından Süveyş kanalı və Aralıq dənizi vasitəsi ilə Avropa İttifaqına daşınmaqdadır. Bundan əlavə, 2014 – cü ilin statistik məlumatla- rına görə Avropa İttifaqı ölkələrinin İran və Körfəz Ölkələri Əməkdaşlıq Şurası ölkələri ilə ticarət dövriyyəsi 207,1 mil- yard ABŞ dolları təşkil etmişdir. Cənub– Qərb Tranzit Dəhlizinin daşıma müddəti baxımından 50 faiz qısa və tranzit qiymə- ti baxımından isə rəqabətə davamlıdır. Birləşmiş nəqliyyat qatarı “Vikinq” Layihəsinin marşrutu Litva, Belarus və Ukrayna ərazisindən keçərək Baltik re- gionun dəniz xətlərini Qara dəniz və Xəzər dənizinin analoji xətləri ilə bir- ləşdirir. Layihənin əsas məqsədlərindən biri TRASEKA dəhlizi vasitəsilə Şimali Avropadan Mərkəzi Asiya, Çin, Əfqanıs- tan, Pakistan, Hindistan və İran körfəzi ölkələri istiqamətində əlavə yüklərin də- mir yolu ilə daşınmasına cəlb etməkdir. “ADY Express” şirkətindən bildirilib ki, nəzərə alsaq ki, 2016-cı ilin 7 ayı ər- zində, təkcə dəmir yolu vasitəsi ilə, 9 mil- yon tona yaxın yük daşınıb, ilin sonuna qədər bu rəqəm 16 milyon tona çatacaq. 2014-sü ildə isə Azərbaycanda dəmir yolu vasitəsi ilə 21 milyon tona yaxın yük nəql edilib. Reallaşdırılan nəqliyyat dəhlizləri, tikintisi başa çatan nəqliyyat qovşaqları, yaradılan hablar tam fəaliy- yətə başladıqdan sonra isə Azərbaycan ərazisindən daşınan yüklərin həcmi ildə 50 milyon tona çata bilər. Burada həm Azərbaycan dəmir yolları, həm Azər- baycan Dəniz Gəmiçiliyinin, həm Bakı Beynəlxalq Dəniz Ticarət Limanının və tranzit yükdaşımalarda xidmət göstərən digər dövlət qurumlarının ümumi gəlirlə- rini hesablayanda (hər nəql olunan 1 ton yükə ümumən təxminən 50 ABŞ dolları), Azərbaycan dövlətinin görəcək faydasını (hər il təxminən 2,5 milyard ABŞ dolları) görmək çətin deyil. Azərbaycanın apardığı regional ticarət siyasətinin xüsusiyyəti ondan ibarətdir ki, bu 4 marşrutların konkret coğrafi və yükdaşıma çərçivəsi olsa da, gələcəkdə onlar arasında bəzi sinerjilər yaradıla bilər. Onların hərəsi digərini ta- mamlayaraq, bu ticarət siyasətinin təmə- lində duran yükdaşımalarının şaxələn- dirilməsini təmin edə bilər. Azərbaycan ərazisindən keçən bu 4 tranzit dəhliz- lərin təkmilləşdirilməsi dəniz və dəmir yolu nəqliyyatı üçün uzunmüddətli eti- barlı bazarın formalaşmasında, ticarət əlaqələrinin genişləndirilməsində, yük daşımaları ilə bağlı infrastruktur sahələ- rinin inkişafında faydalı olacaq. Nəqliy- yat dəhlizlərinin potensialından səmərəli istifadə, həmçinin gələcəkdə bu sahənin qeyri-neft sektorunda xüsusi çəkisinin artması ilə nəticələnəcək.
Forumu giriş sözü ilə Avst- riya İqtisadiyyat Palatasının vit- se-prezidenti Rixard Şents açaraq, Şərq-Qərb nəqliyyat dəhlizinin əhəmiyyəti, onun Avropa və Asiya arasında ticarət və iqtisadi əmək- daşlığa verə biləcəyi töhfə barə- sində danışıb. Daha sonra ölkəmizin Avstri- yadakı səfiri Qalib İsrafilov çıxış edib. O, belə bir aktual və vacib mövzu barədə forumun təşkilinə verdikləri dəstəyə görə Avstriya İqtisadiyyat Palatasına, həmçinin Türkiyə, Gürcüstan, Qazaxıstan və Türkmənistanın Avstriyadakı səfirliklərinə təşəkkürünü bildirib. Natiq Şərq-Qərb Ticarət və Tranzit Dəhlizinin təkcə nəqliyyat dəhlizi deyil - qeyd olunan dəhliz üzərin- də yaşayan xalqların mədəniyyət- lərini birləşdirən bir vasitədir, deyə bildirib. Daha sonra qeyd olunan ölkələrin Avstriyada akkreditasiya olunmuş səfirləri çıxış ediblər. Tədbirin rəsmi hissəsindən sonra Azərbaycan, Gürcüstan, Qazaxıstan, Türkmənistan və Tür- kiyənin aidiyyəti dövlət qurumla- rının, həmçinin nəqliyyat və logis- tika şirkətlərinin nümayəndələri qısa təqdimatlarla çıxış ediblər. Tədbir Avstriya və region ölkələ- rindən olan nəqliyyat şirkətləri arasında ikitərəfli görüşlərlə ye- kunlaşıb.
Zavod həmçinin SOCAR-ın dənizdə neft-qaz əməliyyatları- nın genişləndirilməsi məqsədilə inşa etdirdiyi müasir tələblərə cavab verən 6-cı nəsil yarımdal- ma qazma qurğusunun tikintisin- də də fəal iştirak edib. Dənizin 1000 metrədək dərinliklərində 12 min metr qazma gücünə ma- lik qurğunun pantonlarının və üst göyərtələrinin inşası burada tikilib təhvil verilib. Maliyyələş- dirilməsi Dövlət Neft Fondu ilə birgə həyata keçirilən qurğunun tikintisi gələn ilin əvvəlində başa çatdırılacaq, bununla da Xəzərdə aparılan qazma işləri daha da in- tensivləşdiriləcək.
Yüklə 0,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|