Radioaktivlik neçənci ildə kim tərəfindən müəyyən edilmişdir? A 1996-cı IL Anri



Yüklə 202,46 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə5/5
tarix06.05.2018
ölçüsü202,46 Kb.
#43204
1   2   3   4   5

47

Ssintilyasiya detektorlarının vəzifəsi? A)sonrakı effektləri qeyd etmək üçün istifadə 

olunur B)ionlaşdırıcı şüalanmanın bəzi maddələrə (sink, sulfat, natrium-yodid, 

antrassı, naftalin və s.) təsiri zamanı enerji udaraq həyacanlanmış hala keçən atom və 

molekullar özlərindən işıq fotonları (ssiptilyasiya parşlitları) buraxaraq normal 

vəziyyətə qayıdır.  C)şüalanmanın təsiri ila mühitdə baş verən ionlaşma zamanı atom 

və molekulların ionlaşma enerjilərinin elektrik enerjisinə çevrilməsi prinsipi 

D)şüalanmanın təsiri ilə maddədə, baş verən ionlaşma və lüminilensiya hadisələri 

E)maddədə baş verən fotokimyəvi reaksiyalar, maddənin kimyəvi və fiziki 

xassələrinin dəyişməsi 

48

Alfa və neytronları qeyd etmək üçün adətən hansı sayğaclardan istifadə edirlər? A)adi 



sayğaclardan B)proporsional sayğaclardan  C)Qeyqerov sayğaclarından 

D)fotogücləndiricilərdən  E)Ssintilyasiya metodundan                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                            

49

Betta və qamma kvantları qeyd etməkdən ötrü hansı sayğaclardan istifadə edirlər? 



A)adi sayğaclardan B)proporsional sayğaclardan  C)Qeyqerov sayğaclarından 

D)fotogücləndiricilərdən  E)Ssintilyasiya metodundan                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                            

50

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                      



Torpaqəmələgətirən süxurların humus layında hansı elementin toplanmasına təsirini 

belə bir sıra ilə düzmək olar: əhəngdaşı < kristallik şist < qumsal < mərmər < gilli şist . 

A)Uranın B)Toriumun C)radiumun D)nüvənin E)radionuklidlərin

51

Kənd təsərrüfatı radioekologiyası haqqında deyilənlərdən hansı doğrudur?   



A)aqroekologiyanın bölməsidir        B)radionuklidlərin miqrasiyasını öyrənir           C) 

ionlaşmış şüaların bitkiyə təsirini öyrənir          D)ionlaşmış şüaların bütövlükdə 

aqrosistemə  təsirini öyrənir     E) hamısı

52

Radionuklidlər neçə qrupa bölünür?    A)təbbi və süni radionuklidlər  B)ağır və 



yüngül radionuklidlər C)atom və uran    D)biogen və təbbi radionuklidlər  E) süni və 

texnogen mənşəli radionuklidlər

53

Uran və plutoniumun parçalanması, çevrilmiş aktiv nuklidlər və transuran 



radionuklidlər daxildir:     A)təbii radionuklidlərə B)süni radionuklidlərə C)ağır 

radionuklidlərə D)biogen radionuklidlərə E)ionlaşmış şüalara

54

Kənd təsərrüfatı istehsal sferinin monitorinqi nədir?  A)aqroekologiyanın bölməsidir  



B)kiçik dozalarda şüalanmanın təsiridir    C)insanın kənd təsərrüfatı fəaliyyəti obyekti 

və məhsulları olan təbiətin komponentlərinin və biota elementlərinin radiokativ 

çirklənməsi üzrə fasiləsiz müşahidə və proqnozu sistemidir   D)enerjinin şüalar 

vasitəsilə köçürülməsi prosesidir E)Şüalanmaların bir qismini yaradan təbii mənşəli 

ionlaşdırıcı şüalanma mənbələridir     

55

Ətraf mühit üçün texnogen radionuklidlərin ən ciddi mənbəyi  hansılardır?   A) atom 



və uran   B) torium   C) radium  D) atom sənayesində və nüvə energetikasında baş 

verən  qəzalar E) daxili şüalanma




56

Burada insanın texnogen fəaliyyəti nəticəsində onu əhatə edən ətraf mühitə atılan süni 

radionuklidlərin lokallaşması baş verir:   A)atom sənyaesində    B)kənd təsərüfatı 

mühitində   C)çəmən-otlaq sahələrində    D)atmosferdə      E)biosferin torpaq 

təbəqəsində

57

Kənd təsərrüfatı bitkilərinin çoxlu sayda radionuklidlərdən yarımtəmizlənmə dövrü nə 



qədərdir?  A)10-15 sutka    B)2-4 sutka   C)7-10 sutka    D)20-25 sutka   E) 7-17 sutka

58

Küləyin və ya yağışın təsiri ilə torpaq səthindən radioaktiv hissəciklər və ya çirklənmiş 



torpağın özü bitkiyə daxil olur. Bu hal necə adlanır?    A)bitkinin havadan çirklənməsi  

B)yarımtəmizlənmə dövrü   C)yağışla yuyulma    D)bitkinin təkrar radioaktiv 

çirklənməsi     E)aerozolların cazibə qüvvəsi ilə kənarlaşması

59

Bitkidə torpaqdan radionuklidlərin toplanması hansı kompleks faktorlardan asılıdır?  



A)radionuklidlərin fiziki-kimyəvi xassələrindən  B) torpağın fiziki-kimyəvi 

xassələrindən   C) bitkinin bioloji xüsusiyyətlərindən D)bitkinin aqrotexnikasından E) 

hamısından 

60

Aqrosferdə radionuklidlərin miqrasiyasının ayrı-ayrı bloklarından və kənd təsərrüfatı 



zənciri üzrə onların hərəkətinin spesifik xüsusiyyətlərindən asılı olaraq neçə növ 

model ayırmaq olar?  A)4    B)6    C)8    D)2      E)5 

61

Bu və ya digər regionun torpaq-bitki örtüyünün özünəməxsus biogeokimyəvi şəraiti 



bəzi hallarda orada bitişik ərazilərə nisbətən kənd təsərrüfatı zənciri üzrə 

radionuklidlərin daha intensiv miqrasiyasını təmin edir. Belə regionlar necə adlanır?   

A)biogeokimyəvi anomaliya regionu       B)çiçəklənmə modeli  C)torpaq-bitki 

sistemində radionuklidlərin miqrasiyası modeli                     D)aqrosferdə  

radionuklidlərin miqrasiyası modeli      E)atom radiasiyası  

62

Aşağıda göstərilən radionuklidlərin miqrasiyası modellərindən hansı yanlışdır?   



A)torpaqda radionuklidlərin miqrasiyası modeli B)radionuklidlərin fiziki-kimyəvi 

xassələri   C)torpaq-bitki sistemində radionuklidlərin miqrasiyası modeli  D)qida 

zəncirləri üzrə radionuklidlərin miqrasiyası modeli  E)aqrosferdə  radionuklidlərin 

miqrasiyası modeli     

63

Biogeokimyəvi anomaliya regionuna hansı ölkələri misal göstərmək olar?  A)Türkiyə   



B)Azərbaycan    C)Ukrayna    D)Rusiya    E)İran 

64

Aşağıdakılardan hansı yanlışdır?    A)Radioloji mühit vəziyyətində olan əksəriyyət 



bitkilər eyni zamanda xarici və daxili şüalanmaya məruz qalır.  B)Şüalanma ilə 

təmasda olan bitkilərdə bioloji proseslər bölünən və xüsusi hüceyrələrdə gedən bir sıra 

reaksiyalarla bağlıdır.  C)İonlaşan şüalanmanın təsirinə qarşı bitkilərin cavab 

reaksiyası şüalanmanın dozasından asılıdır. D)Kiçik  xromosomlu bitkilər iri 

xromosomlu bitkilərə nisbətən şüalanmaya daha həssasdır. E)Bitki 

radiorezistentliyinin belə asılılığı bütün bitki aləmi üçün universal sayılmır.




65

Radiobiologiyada udulmuş şüaların dozası nə ilə ölçülür?   A) rentgenlə B) mevlə C) 

qramla D) berlə E) qreya ilə

66

Ekspozisiya dozası nə ilə ölçülür?   A)rentgenlə B) mevlə C) qramla D) berlə E) qreya 



ilə  

67

Radiostimulyasiya nədir?  A)kiçik dozalarda şüalanmanın təsiridir B)ionlaşdırıcı 



şüalanmanın nisbətən aşağı doza arasında təsiri zamanı bitkinin böyümə və inkişafının 

sürətlənməsi prosesi   C)insanın kənd təsərrüfatı fəaliyyəti obyekti və məhsulları olan 

təbiətin komponentlərinin və biota elementlərinin radiokativ çirklənməsi üzrə fasiləsiz 

müşahidə və proqnozu sistemidir   D)enerjinin şüalar vasitəsilə köçürülməsi prosesidir 

E)Şüalanmaların bir qismini yaradan təbii mənşəli ionlaşdırıcı şüalanma mənbələridir  

68

Əksəriyyət kənd təsərrüfatı bitkilərində məhv olmağa səbəb olan şüalanma dozası 



neçə faiz olduqda məhsuldarlığın tamamilə itməsinə səbəb olur?   A) 10-20%  B) 30-

40% C) 50-70%  D) 80-90% E) 60-80%

69

Ətraf mühitin müxtəlif kopmonentlərində yayılan radionuklidlər nə mənbəyidir?  



A)bitkinin xarici şüalanması mənbəyi B)bitkinin daxili şüalanması mənbəyi  

C)ionlaşan şüalanma mənbəyi D)heyvanların xarici şüalanması mənbəyi 

E)heyvanların daxili şüalanması mənbəyi 

70

Heyvan orqanizmində daxili şüalanma mənbələrindən biri yanlışdır:  A) Yem və su ilə  



B) hava ilə C) dəri örtüyü vasitəsilə D) perkussiya yolu ilə E)ətraf mühitin müxtəlif 

kopmonentləri vasitəsilə

71

Yarımletal doza nədir?    A)şüalanmadan sonra 30 gün ərzində bütün heyvanların 



100% tələf olmasına səbəb olan doza   B)daxili şüalanma dozası   C)dərinin səthinə 

təsir göstərən şüa dozası    D)heyvanların ümümi şüalanma dozası  E)şüalanmadan 

sonra 30 gün ərzində heyvanların 50%-nin ölümünə səbəb olan minimal doza

72

Şüalanmadan sonra 30 gün ərzində heyvanların 100% tələf olmasına səbəb olan doza 



hansıdır?    A)yarımletal doza   B)minimal doza   C)dərinin səthinə təsir göstərən şüa 

dozası   D)letal doza   E)heyvanların ümümi şüalanma dozası

73

Şüa xəstəliyi nədir?   A)heyvan orqanizmində daxili şüalanma mənbəyi   B)heyvan 



orqanizmində xarici şüalanma mənbəyi    C)nisbətən yüksək uducu dozalarda 

heyvanlarda baş verən xəstəlik  D)ionlaşmanın bioloji təsiri  E)bitkilərdə şüalanma 

təsiri

74

Şüa xəstəliyinin formaları arasında verilənlərdən biri yanlışdır:                                                                                                                                                                                                                                   



A)yüngül  B)çox yüngül    C)orta    D)ağır    E)çox ağır


75

İnsanın kənd təsərrüfatı fəaliyyəti obyekti və məhsulları olan təbiətin 

komponentlərinin və biota elementlərinin radioaktiv çirklənməsi üzrə fasiləsiz 

müşahidə və proqnozu sistemidir:    A)istehsal sferinin monitorinqi  B) radioaktiv 

çirklənmə  C)Şüa xəstəliyi  D)radiostimulyasiya  E)anomaliya regionu

76

İnsanın radiasiya təhlükəsizliyini təmin etmək üçün nə işlənib hazırlanmışdır?   



A)istehsal sferinin monitorinqi        B)kompleks aktiv mühafizə metodları  

C)aqroistehsalat kompleksi    D)radiostimulyasiya    E)anomaliya regionu

77

İnsanın radiasiya təhlükəsizliyini təmin etmək üçün kompleks aktiv mühafizə 



metodlarına aid deyil?    A)əhalinin köçürülməsi   B)çirklənmiş rayonda əhalinin 

yerləşməsinin nizamlanması   C)insanların kənd təsərrüfatını inkişaf etdirmələrinə 

yardım etmək    D)çirklənmiş məhsullardan istifadənin qadağan olunması    

E)mühafizə qurğularından istifadə

78

Kənd təsərrüfatı sahələrinin radioaktiv çirklənməsinin miqyası və xarakteristikasının 



ən operativ və effektli metodu sayılır?  A)istehsal sferinin monitorinqi   B)əhalinin 

köçürülməsi  C)mühafizə qurğularından istifadə D)qamma çəkilişi   E)betta çəkilişi

79

1957-ci ildə Uidskeyledə reaktorda yanğın və Çernobil AES-dəki qəza nəyə səbəb 



oldu ?   A)əhalinin köçürülməsinə  B)mühafizə qurğularından istifadəyə  C)qamma 

çəkilişinə   D)kompleks aktiv mühafizə metodlarının işlənib hazırlanmasına    

E)aqrosənaye kompleksində ciddi problemlərə

80

Radiasiya qəzasının ilkin fazası nə sayılır?   A)"yod təhlükəli" dövr    B)uzaq faza    



C)radiostimulyasiya    D)anomaliya regionu   E)yarımletal doza

81

Radiasiya qəzasının "aralıq" faza adlanan və tullantıdan sonra 2-4 ili əhatə edən fazası 



hansıdır?  A)birinci   B)ikinci    C)uzaq    D)üçüncü   E)son

82

Radiasiya qəzasının uzaq fazası üçün səciyyəvi olan cəhətlər hansılardır?                                      



1. qəza çirklənməsindən 4-5 il keçdikdən sonra başlaması                                                  

2. şüalanma dozasının gücünü ağaşı düşməsi                                                           3. 

radiokativ çirklənmənin uzunömürlü radionuklidlərlə təyin edilməsi                              

4. aqrosferdə radioloji vəziyyətin sabitləşməyə başlaması                                            

A)1,2     B)2,3        C)1,4         D)1,3         E)1,2,,3

83

Aqrosənaye kompleksində əks tədbirin effektliyi hansı göstəricilərlə qiymətləndilir?                                                                                                          



1. radioloji göstəricilərlə                                                                                            2. 

radioloji meyarlarla                                                                                             3. 

iqtisadi göstəricilərlə                                                                                                      

A)1           B)2                C)3             D)1,2,3            E)2,3

84

Aqroistehsalat kompleksində radioaktiv maddələrlə çirklənmiş ərazilərdə mühafizə 



tədbirlərini neçə qrupa ayırmaq olar?    A)3  B)4  C)2  D)5  E)heçbiri


85

Aqroistehsalat kompleksində radioaktiv maddələrlə çirklənmiş ərazilərdə ənənəvi 

mühafizə tədbirləri sırasında göstərilənlərdən biri yanlışdır:    A)kənd təsərrüfatı 

məhsullarında radionuklidlərin konsentrasiyasını aşağı salmaq  B)torpağın 

münbitliyini artırmaq   C)bitkiçilik məhsullarının keyfiyyətini yaxşılaşdırmaq  

D)insanın şüalanma dozasını azaltmaq    E)heyvandarlığın məhsuldarlığını artırmaq

86

Əkinçilikdə çirklənmiş torpaqlarda adi mühafizə tədbiri hansıdır?   A)əhalinin 



köçürülməsi  B)torpağın becərilməsi     C)bitkiçilik məhsullarının keyfiyyətini 

yaxşılaşdırmaq   D)radioloji meyar      E)xüsusi mühafizə tədbirləri

87

Radionuklidlərin konsentrasiyasını azaltmaq üçün mineral və üzvi gübrələrin 



verilməsi, turş torpaqların əhənglənməsi mühüm üsul sayılır:  A)əkinçilikdə   

B)bitkiçilikdə   C)aqrokimyada  D)heyvandarlıqda    E)baytarlıqda

88

Bitkiçilikdə radionuklidlərin konsentrasiyasını azaltmaq üçün mühüm üsul:   



A)minimum radionuklid toplayan bitki növ və sortlarının seçilməsi   B))torpağın 

becərilməsi     C)bitkiçilik məhsullarının keyfiyyətini yaxşılaşdırmaq   D)radioloji 

meyar      E)xüsusi mühafizə tədbirləri

89

Baytarlıq təbabətində çirklənmiş ərazidə heyvanlarda şüa xəstəliyinin qarşısını almaq 



üçün hansı tədbirlərdən istifadə olunur?    A)daxili şüalanma dozasını aşağı salmaq    

B)radionuklidlərin heyvan orqanizminə daxil olmasını məhdudlaşdırmaq   C)xarici 

şüalanma dozasını azaltmaq   D) heç biri   E) hamısı

90

Zonal əkinçilik sistemi nədir?   A)intensiv əkinçilikdə torpaqdan istifadə qaydalarının 



yerli təbii və iqtisadi şərait nəzərə alınmaqla müəyyən olunması  B)minimum 

radionuklid toplayan bitki növ və sortlarının seçilməsi   C)radionuklidlərin 

konsentrasiyasını azaltmaq üçün mineral və üzvi gübrələrin verilməsi   D)heç biri     

E)hamısı


91

Əkinçilik sisteminin tarixi baxımdan hansı növləri var? Biri yanlışdır:  A)primitiv  

B)keçmiş    C)ekstensiv   D)keçid   E)İntensiv

92

Primitiv əkinçilik hansı cəmiyyət üçün səciyyəvi olmuşdur?   A)feodalizm B)quldarlıq  



C)ibtidai icma cəmiyyəti  D)kapitalizm  E)sosializm

93

Bu əkinçilik sistemində torpaq sahəsi sabit saxlanılır, onu vaxtaşırı bir-birini əvəz 



edən tarla və meşə bitkiləri sahələrinə bölürdülər:   A)kəsmə-yandırma əkinçilik 

B)barbar əkinçilik C)xamaqoyma əkinçilik  D)meşə-tarlalı əkinçilik E)herikli əkinçilik

94

Ekstensiv əkinçilik sistemləri hansı sistemin ortaya çıxması ilə yaranmışdır?  A)kəsmə-



yandırma əkinçilik B)barbar əkinçilik C)xamaqoyma əkinçilik  D)meşə-tarlalı 

əkinçilik E)herikli əkinçilik




95

Herikli əkinçilik sistemləri hansı ölkədə çoxtarlalı-kövşənli əkinçilik sistemlərinə 

təkamül etmişdir?  A)Sibir   B)Şimali Qazaxıstan   C) Türkiyə D)Almanya    

E)Azərbaycan

96

Keçid əkinçilik sistemindən ən geniş yayılanı:   A)kəsmə-yandırma əkinçilik B)barbar 



əkinçilik C)taxıllı əkinçilik  D)meşə-tarlalı əkinçilik E)herikli əkinçilik

97

XX əsrin I yarısında akademik V.R.Vilyams tərəfindən elmi cəhətdən əsaslandırılmış 



yeni sistem hansıdır?    A)sideral əkinçilik    B)ot-tarlalı əkinçilik  C)taxıllı əkinçilik  

D)meşə-tarlalı əkinçilik     E)herikli əkinçilik

98

Ekoloji əkinçiliyin birinci qanununda deyilir:  A)hər bir kənd təsərrüfatı bitkisinin 



onun ekoloji tələbinə uyğun olan sahədə berəcilməsi vacibdir  B)torpaq, bitki və ətraf 

mühitə antropogen təsir aqroekosistemin istehsal imkanlarını aşağı salan, onun 

sabitliyini və funksional fəaliyyətini pozan həddi aşmamalıdır C)aqroekosistemlərin 

məhsuldarlığı yalnız onu təşkil edən komponentlərin sinxron təkmilləşdirilməsi 

nəticəsində əldə oluna bilər D)radionuklidlərin heyvan orqanizminə daxil olmasını 

məhdudlaşdırmaq  E)intensiv əkinçilikdə torpaqdan istifadə qaydalarının yerli təbii və 

iqtisadi şərait nəzərə alınmaqla müəyyən olunması  

99

Ekoloji əkinçiliyin ikinci qanununda deyilir:  A)hər bir kənd təsərrüfatı bitkisinin 



onun ekoloji tələbinə uyğun olan sahədə berəcilməsi vacibdir  B)torpaq, bitki və ətraf 

mühitə antropogen təsir aqroekosistemin istehsal imkanlarını aşağı salan, onun 

sabitliyini və funksional fəaliyyətini pozan həddi aşmamalıdır C)aqroekosistemlərin 

məhsuldarlığı yalnız onu təşkil edən komponentlərin sinxron təkmilləşdirilməsi 

nəticəsində əldə oluna bilər D)radionuklidlərin heyvan orqanizminə daxil olmasını 

məhdudlaşdırmaq  E)intensiv əkinçilikdə torpaqdan istifadə qaydalarının yerli təbii və 

iqtisadi şərait nəzərə alınmaqla müəyyən olunması  

100


Ekoloji əkinçiliyin üçüncü qanununda deyilir:  A)hər bir kənd təsərrüfatı bitkisinin 

onun ekoloji tələbinə uyğun olan sahədə berəcilməsi vacibdir  B)torpaq, bitki və ətraf 

mühitə antropogen təsir aqroekosistemin istehsal imkanlarını aşağı salan, onun 

sabitliyini və funksional fəaliyyətini pozan həddi aşmamalıdır C)aqroekosistemlərin 

məhsuldarlığı yalnız onu təşkil edən komponentlərin sinxron təkmilləşdirilməsi 

nəticəsində əldə oluna bilər D)radionuklidlərin heyvan orqanizminə daxil olmasını 

məhdudlaşdırmaq  E)intensiv əkinçilikdə torpaqdan istifadə qaydalarının yerli təbii və 

iqtisadi şərait nəzərə alınmaqla müəyyən olunması  



Yüklə 202,46 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə