33
övdəsindən çətinliklə gələcəm. Başa düşürsünüz də mən nə
demək istəyirəm?
- Sinyor Rodriges, sizin verdiyiniz təklif ağıla batandır, -
deyə polkovnik başını təqdiredici tərzdə tərpədərək
ehtiramla dilləndi. - bu o deməkdir ki, ekspedisiya Arau-
kaniyaya üç istiqamətdə yürüşə başlamalıdır. Onda belə
etmək lazımdır. Kapitan Karl Kesada 74 nəfərlik hücumçu
piyada əsgəri ilə And dağları istiqamətində hərəkət etsin.
Həmin dəstənin atıcı silahları olmadığı üçün kapitan Leon
Kartahena 30 nəfərlik dəstəsi ilə onun tabeliyinə keçsin.
Mənim ixtiyarımda olan iki atdan biri həmin dəstəyə verilir.
O ki, qaldı bələdçiyə, mənim dəstəmə bələdçi lazım deyil.
Əgər, vadi bu dağların, - polkovnik də əli ilə qarşıdakı
dağları göstərdi - arxasında yerləşirsə, biz həmin yerə
bələdçi olmadan da gedə bilərik.
- Don Alonso, bir çox söhbətlər zamanı eşitmişəm ki,
araukanlar çox mahir döyüşçülərdir. - deyə qraf Ferdinand
qalın qaşlarının altından qoca səyyaha ötəri nəzər salaraq
təmkinlə dilləndi və mimikasını dəyişmədən təşəxxüslə
sözünə davam etdi. - Bir çoxları söyləyirlər ki, birinci
ekspedisiyanın heyəti iki hissəyə bölündüyündən araukan-
lar çox asanlıqla müvəffəqiyyət əldə etmişdilər. Bunu
onunla izah edirlər ki, silahdaşlarımız burada az olduğun-
dan ağır məğlubiyyətə düçar olurlar.
34
- Don Ferdinand, sözünüzün canını söyləyin. - deyə
polkovnik onu tələsdirdi.
- İndi isə bizim ekspedisiyamızın heyətini dörd hissəyə
bölürlər. - deyə qraf Ferdinand narahat halda dilləndi. - Bir
hissəsi Anqud körfəzinin şimal sahilində qalır, qalan
hissələr də ki, üç istiqamətdə Araukaniyanın içərilərinə
doğru yürüş edəcək. Siz qorxmursunuz ki, düşmən bizim
dəstələri ayrı-ayrılıqda asanlıqla məhv edə bilər? Bu təklifi
verən adam heç olmasa, bu haqda fikirləşib, ya yox?
- Bu iradla mən də razılaşıram. - deyə qraf Xuan hiddətlə
dilləndi. - Artıq mən onların güclərinə bələdəm. Ayrı-
ayrılıqda onlar bizi məğlubiyyətə uqrada bilərlər.
Verilən sualların çavabını, polkovnik qoca səyyahın
gözlərində axtarmağa başladı. O, da öz növbəsində üzünü
qraf Ferdinanda tərəf tutub tələsmədən:
- Don Ferdinand, qismən də olsa, mən sizin iradınızı
qəbul edirəm. Mən dəfələrlə Araukaniyada gedən muhari-
bələrdə iştirak etmişəm. Düzdür, araukanlar həmişə
müvəffəqiyyət qazanmaqdan ötrü, bizim qoşunlarımızı
kiçik dəstələr şəklində məhv etməyə çalışıblar. Lakin
budəfəki vəziyyət başqa cürdür. Bizim ekspedisiya kiçik
dəstədən ibarət deyil. Araukaniyada eyni vaxtda dörd dəstə
fəaliyyət göstərəcək. Hindular isə heç vaxt bütün qüvvələ-
rini bir dəstənin üzərinə yönəldə bilməyəcəklər. Onlar
35
ekspedisiyamızın başqa dəstələrinin hücuma keçməsindən
ehtiyat edəcəklər. Buna əmin ola bilərsiniz.
- Möhtərəm sinyorlar, mən özüm də araukanların xasiy-
yətinə azdan-çoxdan bələdəm. - deyə kapitan Leon icazə
alaraq qeyri-müəyyən tərzdə dilləndi. - Biz vahid qüvvə ilə
yürüşə başlasaq, araukanların əsas dəstəsini məğlubiyyətə
uğrada bilməyəcəyik. Sadəcə olaraq, onlar həlledici döyüş-
dən boyun qaçıracaqlar. Bir neçə dəstəyə bölünməklə, biz
onları hər yerdə təqib edə biləcək və bununla da onları həll-
edici döyüşə cəlb edəcəyik. Məhz ondan sonra Araukani-
yanı fəth edə bilərik.
Elə polkovnik də Kartahenaların verdiyi təklifin üstündə
durdu. Həmin çıxışdan sonra müzakirələr dayandı və yarım
saatdan sonra yürüşə başlamağı qərara alındı. Anqud
körfəzinin sahilində artıq vaxt itirmək lazım deyildi. Çünki
hər saatın, hər dəqiqənin öz hökmü vardı. Onların silahdaş-
ları araukanların muhasirəsində qalaraq, öz yoldaşlarının
köməyinə ümid bəsləyirdilər. Bütün iştirakçılar hazırlıqlı
vəziyyətə gətirildi.
36
II fəsil. Köməyə ehtiyacı olan konkistadorlar
Araukan kəndində mövqe tutan ispanların kəşfiyyat
dəstəsi, əsasən yaralıların müalicəsi ilə məşğul olmağa
başladılar. Elə yaralı vardı ki, çoxlu qan itirdiyindən xeyli
zəifləmiş və yeriməyə halı yox idi. Çıxılmaz vəziyyətə
düşən kapitan Xuan əsas qüvvə gələnə qədər bu kənddə
gözləməyi qərara aldı. Keşikdə dayanan konkistadorlar
vadinin kənarlarında düşmən qüvvəsinin necə hərəkət
etdiyini çətin də olsa, görürdü. Araukanlar kiçik dəstələrə
bölünərək özlərinin dislokasiya yerlərini dəyişirdilər. Adam
az olduğuna görə kapitan özü də keşik çəkmək üçün növbə-
yə çıxırdı. Kəndi əsasən, şimal və qərb tərəfdən mühafizə
edirdilər. Çünki həmin yerlərdə ağaclar çox olduğundan bu
istiqamətlərdən yaşayış məntəqəsinə yaxınlaşmaq mümkün
idi. Kənddə mövqe tutan 10 nəfər konkistadordan bilavasitə
səkkiz nəfəri keşikçi funksiyasını yerinə yetirirdi. İki
nəfərin vəziyyəti ağır olduğundan onlar bütün işlərdən azad
edilmişdi.
Araukanlar kəndi tərk edəndən sonra ispanlar evlərdə
apardığı axtarışlar nəticəsində bir dənə də olsun, qarğıdalı
tumu taqmadılar. Deməli, onlar ərzaq əldə etmək üçün
başqa mənbədən istifadə etməli idilər. Boş-boşuna kənddə
Dostları ilə paylaş: |