Ramiz Mehdiyev demokratiya yolunda: irs haqqında düşünərkən
Yüklə 5,08 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- MÜNDƏRİCAT Müəllifdən .......................................................................................9
- § “Demokratiya dalğaları”
- § Demokratik tranzit və rejimlər
- § Postmodern demokratiyasi
- § “İnkişaf formulu”
- § Qlobal transformasiyalarin rənglər qamması
- § Transformasiyalar haqqında düşünərkən
- § Demokratik postindustrializm
- § Öz yolumuzu müəyyənləşdirərkən
785 Summary
In the following years, world mass media dedicated number of articles and analytical materials to the sociopolitical processes in the CIS countries, forecasting candidate countries to becoming successor of revolutionary waves. Encouraged by the changes in Georgia and Ukraine, opposition parties virtually in all of the former soviet countries started evidently to initiate solid ground for the development of new era for revolutionary processes in their own countries. Analytics and politicians started to explore the symptoms and segments of society, suitable for the next “orange revolution”. Some publications even named some specific countries. In particular, we came across the following statements in some analytical materials: “experts consider that, Azerbaijan–could be a potential country, where “orange revolution” may occur. After the “orange revolution” in Ukraine, during the meeting of the authorities of Ukrainian movement “Pora” with the George Bush, Azerbaijan was allegedly mentioned as one of the countries “in need of the democratization”. Azerbaijan’s radical opposition party leaders along with the Ukrainian “orange” leaders also declared that: “Azerbaijan doesn’t rule out the possibility of repetition of Ukrainian and Georgian scenarios”. However, as Max Weber quoted once: “predictting course of revolution-is the waste of time even for the most informed observers”. Political processes in Azerbaijan evince that, after gaining independence, democratic transformation became the priority of the national development strategy. When analogical transition was transforming into “colored” clientele scenarios in some of the post-soviet countries, democratic transition in Azerbaijan is based on the principles of evolutionary development, sovereignty and self-containment.
786 Ramiz Mehdiyev
Towards to democracy: reflecting on heritage
Müəllif haqqında Ramiz Ənvər oğlu Mehdiyev
1938-ci il aprelin 17-də Bakı şəhərində anadan olmuşdur. 1957-ci ildə Bakı Dənizçilik Məktəbini bitirdikdən sonra “Xəzərdənizneftqazsənaye” Ümumittifaq İstehsalat Birliyinin “Xəzərneftdonanma” İdarəsinin gəmilərində maşinist işləmiş- dir. 1961-ci ildə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Univer- sitetinin tarix fakültəsinə daxil olmuşdur. 1965-ci ildə, V kurs tələbəsi olarkən Azərbaycan LKGİ MK-nın tələbə gənclər şöbə- sinin təlimatçısı vəzifəsinə irəli çəkilmiş, 1967-68-ci illərdə Naxçıvan Vilayət Komsomol Komitəsinin ikinci katibi işləmiş- dir. 1968-ci ildə M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Uni- versitetinin fəlsəfə fakültəsinin aspiranturasına daxil olmuşdur. 1972-ci ilin mayında MDU-nun Elmi Şurasının iclasında fəlsəfə elmləri namizədi alimlik dərəcəsi almaq üçün dissertasiya müdafiə etmişdir. 1972-ci ildən Azərbaycan Dövlət Universite- tinin elmi kommunizm kafedrasında müəllim, sonra baş müəl- lim işləmişdir. 1974-cü ilin mayında Azərbaycan KP MK-nın aparatında Təbliğat və təşviqat şöbəsinin mühazirəçisi vəzifəsi- nə irəli çəkilmişdir. 1976-cı ilin iyununda Azərbaycan KP MK- nın Elm və təhsil müəssisələri şöbəsi müdirinin müavini vəzifə- sinə təsdiq edilmişdir. 1978-ci ilin oktyabrında Azərbaycan KP 26 Bakı komissarı adına Rayon Komitəsinin birinci katibi seçilmişdir. 1980-ci ilin iyununda Azərbaycan KP MK-nın Elm və təhsil müəssisələri şöbəsinin müdiri, 1981-ci ilin yanvarında isə Təşkilat-partiya işi şöbəsinin müdiri vəzifəsinə təsdiq olun- muşdur. 1983-cü ilin dekabrında Azərbaycan KP MK-nın katibi Ramiz Mehdiyev Demokratiya yolunda: irs haqqında düşünərkən
787 Summary
Müəllif haqqında seçilmişdir. 1988-ci ilin mayında MK plenumunda, Mixail Qor- baçovun yenicə Azərbaycan KP MK-nın birinci katibi təyin etdiyi Ə.Vəzirovun təkidi ilə Azərbaycan KP MK-nın katibi və- zifəsindən azad edilmişdir. 1988-ci ilin iyunundan Azərbaycan Elmlər Akademiyasının İctimai-Siyasi Tədqiqatlar və İnforma- siya İnstitutunun şöbə müdiri işləmişdir. 1993-cü ildə fəlsəfə elmləri doktoru alimlik dərəcəsi almaq üçün dissertasiya müdafiə etmişdir. 1994-cü ilin fevralında Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyev tərəfindən Prezident Aparatının şöbə müdiri, 1995-ci ilin fevralında isə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İcra Aparatının rəhbəri təyin olunmuşdur. Həqiqi Dövlət müşaviridir. 1980-1990-cı illərdə iki çağırış Azərbaycan Ali Sovetinin deputatı olmuş, 1995-ci ildə isə Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin üzvü seçilmişdir. İki dəfə Qırmızı Əmək Bayrağı ordeni, Azərbaycan SSR Ali Sovetinin və Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Sovetinin Fəxri fərmanları ilə təltif edilmişdir. 2001-ci ilin aprelində Nyu-York Elmlər Akademiyasının üz- vü, 2007-ci ilin aprelində Azərbaycan Milli Elmlər Akademiya- sının həqiqi üzvü seçilmişdir. Milli və sosial-siyasi münasibətlər, müasir Azərbaycan döv- lətinin və cəmiyyətinin inkişaf problemlərinə dair çoxsaylı elmi məqalələri (100-dən artıq) və əsərləri var. “Millətlərarası müna- sibətlər: nəzəriyyə və siyasət problemləri” (rus dilində, Bakı, 1993-cü il), “XX əsrin sonunda millətlərarası münasibətlər: nə- zəriyyə və siyasət problemləri” (rus dilində, Bakı, 1995-ci il), “Azərbaycanlıların soyqırımının reallıqları” (ingilis, rus və Azərbaycan dillərində, Bakı, 2000-ci il), “Azərbaycanın inkişaf dialektikası” (Bakı, 2000-ci il), “Azərbaycan: tarixi irs və müstəqillik fəlsəfəsi” (Bakı, 2001-ci il), “Fəlsəfə” (dərs vəsaiti, Bakı, 2003-cü il), “Azərbaycan: qloballaşma dövrünün tələblə- ri” (rus və Azərbaycan dillərində – 2004, 2005-ci illər), “Azer- baycan: Küreselleşmenin Talepleri” (türk dilində, İstanbul,
788 Ramiz Mehdiyev
Towards to democracy: reflecting on heritage
2005-ci il), “2005-ci ilin parlament seçkiləri: ilkin təhlil” (Azərbaycan və rus dillərində, Bakı, 2006-cı il), “Vətəndaş cə- miyyətinə yol açan ideyalar” (Azərbaycan dilində, Bakı, 2006-cı il), “Milli məfkurə, dövlətçilik, müstəqillik yolu ilə” (Azərbaycan dilində, 2 cilddə, Bakı, 2006-cı il), “Gələcəyin strategiyasını müəyyənləşdirərkən: modernləşmə xətti” (Bakı, 2008-ci il) kitablarının müəllifidir. Evlidir, iki övladı – oğlu və qızı var.
Ramiz Mehdiyev Demokratiya yolunda: irs haqqında düşünərkən
789 Summary
1988‐2005‐ci illərdə Azərbaycanda siyasi müxalifətin dinamikası Dövr Siyasi struktur Siyasi proseslər Müxalifətin rolu 1988-
1991 İdeolojiləşdirilmiş va- hid strukturun parça- lanması, cəmiyyətin di- ferensiasiyasının art- ması, parçalanmış elita SSRİ-nin dağılması, ilk prezident seçkiləri- nin keçirilməsi (1991) Dağlıq Qarabağda ge- dən proseslər ətrafında ictimai etiraz kommu- nist rejiminə qarşı xalq hərəkatına çevrilir. Mü- xalifət geniş ictimai- siyasi təbəqə ilə təmsil olunmuşdur
1992-
1993 Siyasi və iqtisadi struk- turun total miqyasda dağılması, cəmiyyətdə sosiomədəni diferensi- asiyanın başlanması AXCP-“Müsavat” blokunun hakimiyyətə gəlişi (may 1992), ikinci prezident seçki- lərinin keçirilməsi (1992)
Müxalifət əslində yox- dur. 1992-ci ilin noya- brında Yeni Azərbaycan Partiyası yaradılır, o, əvvəlcə “gözləmə” mövqeyi tutur, fəal hərəkətlər etmir.
1993- 1995
Siyasi məkanın bərpa olunması və sabit- ləşməsi prosesi, siyasi meydanın təşəkkülü, iqtisadi strategiyanın formalaşması AXCP-“Musavat” blokunun hakimiy- yətdən getməsi, Heydər Əliyevin hakimiyyətə gəlməsi (iyun 1993), vaxtın- dan əvvəl prezident seçkilərinin keçiril- məsi (oktyabr 1993) Müxalifət partiyaları təşəkkül edir (AXCP qeydiyyata alınır, 1995), siyasi səhnədə yeni siyasi birliklər (SİDSUH) yaranır
1995- 1998
Müxalifət fikrin təşəkkülü, müxalifət liderlərinin üzə çıxması Milli Məclisə seçkilər (1995). Prezident seçkiləri (1998) Prezident seçkilərində fəal iştirak, parlament tribunasının olması, populyar KİV -lərin yaranması
1998- 2003
Müxalifətin radikalizminin güclənməsi, yaşamaq uğrunda mübarizə Milli Məclisə seçkilər (2000). Prezident seçkiləri (2003) Müxalifətin parçalanmasının başlanması, vahid namizəd axtarışı ilə əlaqədar münaqişə, daxili çəkişmələr 2003-
2005 Müxalifətin tənəzzülü Milli Məclisə seçkilər (2005)
Müxalifət “lideri”nin varlığı stereotipinin puç olması
790
MÜNDƏRİCAT
1-ci FƏSİL. ƏZABLI YOLLARLA ULDUZLARA DOĞRU
2-ci FƏSİL. E PLURİBUS UNUM – VƏHDƏT FORMULU § “İnkişaf formulu”...................................................................244 § Mondializm məntiqi ...............................................................257 § Mənafelər və inqilablar..........................................................287 § “Zərif” transformasiyalar: Qərbdən Şərqə .........................323 § Qlobal transformasiyalarin rənglər qamması......................341 Serbiya-2000 ........................................................................341 Gürcüstan-2003 ....................................................................356 Ukrayna-2004.......................................................................369 Qırğızıstan-2005...................................................................385
3-cü FƏSİL. İNQİLABLARDAN TƏKAMÜLƏ DOĞRU: SİYASİ REALLIĞI TRANSFORMASİYA EDƏRKƏN
§ “Səmərəsiz sistem” .................................................................413 § Azərbaycan – 2005 .................................................................447 KİV ......................................................................................447 791
Bloklar ................................................................................. 459 Gənclər təşkilatları ............................................................... 473 “Seçkiqabağı “artilleriya atəşi” ............................................ 480 Exit-poll ............................................................................... 482 Siyahılar ............................................................................... 485 Dialoq................................................................................... 488 Ziddiyyətlər.......................................................................... 492 Tövsiyə və tələblər ............................................................... 502 Seçkilər: faktların təsdiqi ..................................................... 509
4-cü FƏSİL. MİLLİ DEMOKRATİK TRANZİTİN DİLEMMALARI
§ Milli inkişaf fəlsəfəsi .............................................................. 525 § Milli model ............................................................................. 569 Genezis ................................................................................ 569 İnkişaf naminə birləşmə ....................................................... 573 Hazırlıq fazası ...................................................................... 579 Bərqərar olma....................................................................... 583 Dini dirçəliş.......................................................................... 597 § Biz kimik?............................................................................... 625 Milli identiklik məsələsinə dair............................................ 628 İdentikliyi aktuallaşdırarkən................................................. 637
Biz hansı istiqamətdə hərəkət etməliyik............................... 673
SÖZARDI ƏVƏZİ § Öz yolumuzu müəyyənləşdirərkən ....................................... 689 § Gələcəyin strategiyasını formalaşdırarkən .......................... 711
Terminlər lüğəti .......................................................................... 765 Summary..................................................................................... 780 Müəllif haqqında......................................................................... 786
1988-2005-ci illərdə Azərbaycanda siyasi müxalifətin dinamikası ....................... 789 792
ʺŞərq‐Qərbʺ
Yüklə 5,08 Mb. Dostları ilə paylaş:
|