Rasim Əliquliyev
Yüklə 0,55 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- FƏSİL 1. VİKİPEDİYANIN MƏQSƏD VƏ VƏZİFƏLƏRİ
- 1.1. Viki-texnologiya ların mahiyyəti
9
Respub likası Prezidentinin ölkəmizdə İKT sektorunun inkişafı sahəsində imzaladığı “İnformasiya əldə etmək haqqında”, “Elektron imza və elektron sənəd haqqında”, “Biometrik informasiya haqqında”, “Elektron ticarət haqqında”, “Azərbaycan 2020: gələcəyə baxış” və s. qərar və sərəncamlar nəticəsində bu gün Azərbaycan əhalisinin 70%-nin İnternetə çıxışı vardır. Azərbaycan Respublikasında 2013-cü ilin "İnformasiya- kommunikasiya texnologiyaları ili" elan edilməsi ilə bağlı tədbirlər planı çərçivəsində Prezident İlham Əliyev tərəfindən imzalanan 2013-cü il 28 mart tarixl i sərəncamında Vikipediyanın inkişaf etdirilməsi ilə əlaqədar xüsusi bənd vardır: “22. Azərbaycana dair kontentin və Wikipedia kimi qlobal informasiy a resurslarında Azərbaycan Respublikası ilə əlaqədar məlumatların inkişaf etdirilməsi üzrə tədbirlərin görülməsi (Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası, Təhsil Nazirliyi, Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları Nazirliyi, qeyri- hökumət təşkilatlarını cəlb etməklə)”. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2014-cü il 2 aprel tarixli
Sərəncamı ilə
təsdiq edilmiş
“Azərbaycan Respublikasında informasiya cəmiyyətinin inkişafına dair 2014- 2020- ci illər üçün Milli Strategiya” ölkədə İC inkişafı ilə yanaşı Azərbaycan xalqının tarixi, ədəbi və mədəni irsinin qorunub saxlanması, artırılması, təbliği və bu işdə İKT-dən səmərəli və təhlükəsiz istifadə mədəniyyətinin inkişafı, Azərbaycan Respublikasının milli maraqlarının qorunması, informasiya təhlükəsizliyi sisteminin inkişaf etdirilməsidir. Milli Strategiyada
10
göstərilir ki, İC-nin inkişafı şəraitində milli kontentin virtual məkanda artırılmasında, xalqın milli-mədəni irsinin qorunması və inkişafında, əhalinin İKT-dən istifadə etməklə bilik səviyyəsinin artırılmasında, həmçinin, dövlətin təhlükəsizliyinin və müdafiə qabiliyyətinin möhkəmləndirilməsində, ictimai asayişin qorunmasında İnternetin, o cümlədən viki- texnologiya ların imkanlarından istifadə edilməsinə diqqət yetirilməsi vacibdir. Bu gün dünyanın milyonlarla kompüterini birləşdirən qlobal İnternet şəbəkəsinin ən nəhəng layihəsi olan Vikipediya virtual ensiklopediyası özünün forma və tərkibi baxımından müxtəlif xüsusiyyətli, sərhəd tanımayan şəbəkə resursları ilə cəmiyyətin sosial təşkilinin ayrılmaz hissəsinə çevrilmişdir. On milyonlarla İnternet istifadəçisini bir yerə toplayaraq yeni bir cəmiyyətin – viki-cəmiyyətin yaranmasına səbəb olan viki- texnologiyaları vətəndaşlara dövlət siyasətinin həyata keçirilməsində iştirak etmək imkanı verə bilən texnologiyadır.
Ölkədə sağlam və aktiv viki-cəmiyyətin formalaşması dövlətin informasiya resurslarının İnternetdə çoxalması, İC-nin inkişafı, cəmiyyətimizin demokratiyalaşması, sosial-iqtisadi əlaqələrin genişlənməsi və nəhayət dünyada siyasi və iqtisadi nüfuzunun yüksəlməsinə yardım edə bilər. İnformasiya təhlükəsizliyinin təşkili sahəsində də viki-
cəmiyyətdən səmərəli istifadə edilməsi dövlət orqanları ilə vətəndaşlar arasında münasibətlərdə maddi resurslara və vaxta qənaət etməklə, inzibati xidmətlərin keyfiyyətinin yüksəlməsinə təsir edə bilər, eyni zamanda ö lkədə sağlam və aktiv viki-cəmiyyətin
11
formalaşması dövlətin informasiya resurslarının İnternetdə çoxalması, informasiya cəmiyyətinin inkişafı, sosial-iqtisadi əlaqələrin genişlənməsi və nəhayət dünyada siyasi və iqtisadi nüfuzunun yüksəlməsinə yardım edə bilər. Yuxarıda deyilənləri nəzərə almaqla ekspress-informasiya vebometrik tədqiqatlarla məşğul olan alimlər, virtual mühitdə baş verən hadisələri öyrənən ekspertlər, İnternet məkanında kontentin və informasiya resurslarının artırılmasında fəal iştirak edən gənclər, həmçinin, informasiya təhlükəsizliyi üzrə mütəxəssislər üçün nəzərdə tutulmuşdur.
12
2001- ci ildə viki-texnologiyaları əsasında yaradılan və bu gün dünyada ən populyar beş sayt sırasına daxil olan Vikipediya virtual
ensiklopediyası biliyin
təqdim olunmasında, demokratiyanın genişlənməsində, vətəndaşla dövlət strukturları arasında şəffaflığın və etibarlılığın təmin olunmasında yeni bir modelin təzahürüdür [1, 2]. Dün
yada ən nəhəng informasiya mənbəyi olan Vikipediya virtual ensiklopediyası və onun layihələrinin bu günkü müvəffəqiyyəti sübut etdi ki, müasir dövrdə İnternet istifadəçiləri virtual mühitin passiv istifadəçiləri olmaq istəmirlər, onlar bilik və bacarıqlarını dünya ictimaiyyətinə göstərmək, virtual mühitin bir hissəsi olmaqla dünyada gedən sosial-siyasi proseslərdə fəal iştirak etmək arzusundadırlar [3, 4].
Amerikalı proqramçı Uord Kenninqem ( Ward Cunningham ) tərəfindən 1995-ci ildə yaradılmış viki konsepsiyası virtual məkanda toplanan kontentə yeni baxışın formalaşmasına təkan verməklə sosial münasibətlərdə və biliyin paylanmasında inqilab etmişdir [5]. Viki konsepsiyası Web 2.0 texnologiya larının bir istiqamətidir və bu texnologiya istifadəçilərin əməkdaşlığını, şəbəkə vasitəsi ilə koordinasiyasını və real həyatın sosial aspektlərini özündə əks etdirən infrastrukturu xarakterizə edir. Web 2.0 texnologiyaları aşağıdakıları nəzərdə tutur [6]:
Yüklə 0,55 Mb. Dostları ilə paylaş:
|