Redaksiya heyəTİ: Baş redaktor

267
Musiqi.Opera.Balet 
85 
illiyi
FİRUDİN MEHDİYEV 
1927-2006
DEKABR
Firudin  Mehdi  oğlu  Mehdiyev 
1927-ci  il  dekabr  ayının  31-də  ana-
dan olub. Dramatik tenordur. 1957-ci 
ildən  Azərbaycan  Dövlət  Opera  və 
Balet Teatrında işləyib. Valideynlərini 
erkən  itirən  F.Mehdiyev  Leytenant 
Şmidt adına zavodda fəaliyyətə başla-
yıb.  Boş  vaxtlarını  zavod  dərnəyində 
keçirirdi.  Zavodda  işlədiyi  zaman  te-
atr  texnikumunda  təhsil  almağa  baş-
layır.  Gündüzlər  teatr  texnikumunda 
təhsil alır, axşamlar müxtəlif teatrlar-
da kütləvi səhnələrə çıxmaq və epizo-
dik  rollarda  oynamaqla  təcrübə  top-
layırdı. Bu minvalla o, 1943-cü ildən 
Əzizbəyov teatrında rollar oynamaqla 
böyük səhnəyə addımlayır. F.Mehdiyev 
1945-ci ildən texnikumu bitirənə qədər 
Musiqili  Komediya  Teatrında  işləyir. 
Firudin  Mehdiyev  yaratdığı  bir  çox 
obrazlarla  sevilmişdir.  O,  C.Verdinin 
“Otello”, “Aida” və Bizenin “Karmen” 
operalarının  tamaşalarında  (Otello, 
Radames, Xoze), habelə Leonkovallo-
nun “Məzhəkəçi”sində (Kanio), Çay-
kovskinin  “Qaratoxmaq  qadın”ında 
(German), Üzeyir Hacıbəyovun “Ley-
li  və  Məcnun”unda  (Leylinin  atası), 
M.Maqomayevin  “Şah  İsmayıl”ında 
(Vəzir) və başqa opera tamaşalarında 
ustalıqla  çıxış  etmişdir.  Əsas  rolla-
rı: Həmzə bəy (“Koroğlu”), Babakişi 
(“Sevil”), Xan (“Gəlin qayası”, Şəfiqə 
Axundova),  Əziz  (“Söyüdlər  ağla-
maz”), Rəşid bəy (“Xanəndənin tale-
yi”, Cahangir Cahangirov), Van Qoqun 
qardaşı  (“Van  Qoq”,  Nevit  kodallı), 
Spalanitsani  (“Hofmanın  nağılları”, 
Jak  Offenbax),  Radames  (“Aida”), 
kanio  (“Məzhəkəçilər”),  Birinci  əsir 
(“İnsanın taleyi”) və s. ifa etmişdir. 
Aktyor  Azərbaycan  Respublikası-
nın  Əməkdar  artisti  fəxri  adına  layiq 
görülüb.
F.Mehdiyev  2006  cı  ildə  vəfat  et-
mişdir.
İ n t e r n e t d ə
www.kinozal.az
az.wikipedia.org
31
Opera müğənnisi

---

268
Rəssamlıq.Heykəltəraşlıq.Arxitektura 
100 
illiyi
SADİQ ŞƏRİFZADƏ  
1912-1986
DEKABR
Sadıq  Hüseyn  oğlu  Şərifzadə 
1912-ci il dekabr ayının 5-də Cənubi 
Azərbaycanın  Ərdəbil  şəhərində  ana-
dan olmuşdur. S.Şərifzadə 1932-ci ildə 
Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Texni-
kumunu bitirmişdir. Sonradan təhsilini 
artırmaq üçün Kiyev Rəssamlıq İnsti-
tutuna  daxil  olmuş  (1936-1939)  və 
Moskva Rəssamlıq İnstitutunda (1939-
40) oxumuşdur.
O, Azərbaycan  Sovet  boyakarı  və 
teatr rəssamıdır. Böyakarlığın müxtəlif 
janrlarında əsərlər yaratmışdır. 1939-cu 
il “Üzüm yığımı” əsəri yaradıcılığının 
parlaq  səhifəsidir.  S.Şərifzadə  teatr-
dekorasiya  sənəti  sahəsində  fəaliyyət 
göstərmiş, Gənc Tamaşaçılar Teatrı ilə 
bağlı olmuşdur. “Fitnə”, “Qaraca qız”, 
“Bir  gəncin  manifesti”  kimi  tamaşa-
lara  bədii  tərtibat  vermişdir.  Sonralar 
S.Şərifzadənin  Azər-baycan  Dövlət 
Dram  Teatrında  yaradıcılıq  fəaliyyəti 
daha  müvəffəqiyyətli  olmuşdur.  “Se-
vilya  ulduzu”,  “Qaçaq  Nəbi”,  “Ca-
vanşir”, “Babək” kimi tarixi dramlara 
tərtibat vermişdir.
“Üzüm  yığımı”  (1939),  “Babək” 
(1944),  “Babəkin  yürüşü”  (1945), 
“Gəray  Əsgərovun  portreti”  (1948), 
“Göy-Göl”  (1948),  “Təbrizin  mü-
dafiəsi” (1949), “Neftçi Qurban Abba-
sov” (1957), “Füzuli” (1958), “Aprel 
səhəri”(1960),  “M.Ə.Sabir  Balaxa-
nıda”  (1962),  “Lənkəranda”  (1966), 
“Novruz” (1967), “Yubiley hədiyyəsi” 
(1981),  “Quraşdırıcılar”(1972)  və 
s.  tematik  tablolar,  mənzərələr  və 
portretlərin müəllifidir.
Bakı  teatrlarında  “Namus”  (1933, 
A.Şirvanzadə),  “Bir  gəncin  manifes-
ti”  (1950,  Mir  Cəlal),  “Göz  həkimi” 
(1954,  İ.Səfərli),  “Qəribə  adam” 
(1956,  N.Hikmət),  “Kəndçi  qızı” 
(1963,  M.İbrahimov)  və  s.  tamaşala-
ra  bədii  tərtibat  vermişdir.  Antifaşist 
mövzüda  plakatlar  və  satirik  rəsmlər 
çəkmişdir.
Azərbaycan  SSR  Əməkdar  in-
cəsənət xadimi Sadıq Şərifzadə 1986-
cı il yanvar ayının 2-də Bakıda vəfat 
etmişdir.
Ə d ə b i y y a t
Qasımova, E. Həyatla 
xasiyyətdə [Mətn] /Elmira 
Qasımova //Ədəbiyyat və 
incəsənət.- 1988.- 30 sent-
yabr.- S.5.
Mehdiyev, İ. Gözləyək 
görək... [Mətn]: [rəssam, 
Əməkdar incəsənət xadimi 
S.Şərifzadənin yaradıcılığı 
haqqında] //Ədəbiyyat 
və incəsənət.- 1975.- 18 
yanvar.- S.9.
Nəsiminin surəti [Mətn] /
Sadıq Şərifzadə //Qobus-
tan.- 1979.- №2.- S.41-44.
Габибов, Н. Садыг 
Шарифзаде [Текст]: 
[Засл. деят. искусство 
Аз.ССР ] Н.Габибов.- 
Баку: Азернешр, 1973.- 33 
с.
5
Rəssam

---

269
Rəssamlıq.Heykəltəraşlıq.Arxitektura 
 85 
illiyi
ÖMƏR ELDAROV 
1927
DEKABR
Ömər  Həsən  oğlu  Eldarov  1927-
ci  il    dekabr  ayının  21-də  Dərbənd 
şəhərində anadan olmuşdur. 
1942-45-ci illərdə Əzim Əzimzadə 
adına  Azərbaycan  Dövlət  Rəssamlıq 
məktəbində təhsil almışdır. 
1951-ci ildə isə İ.Y.Repin adına Le-
ninqrad Boyakarlıq, Heykəltəraşlıq və 
Memarlıq İnstitutunu bitirmişdir. Mo-
numental  heykəltəraşlıq  Ömər  Elda-
rovun  yaradıcılığında  mühüm  yer  tu-
tur. V.İ.Leninin Sumqayıtdakı abidəsi 
(T.Məmmədovla  birgə,  tunc,  1957), 
Bakıda  X.B.Natəvanın  (Tunc,  qranit, 
1960),  M.Füzulinin  (T.Məmmədovla 
birgə,  tunc,  qranit,  1962),  Zərdabda 
H.B.Zərdabinin  (tunc,  qranit.  1973), 
77-ci  Azərbaycan  diviziyasına  (tunc, 
qranit,  1975),  Düşənbədə  S.Ayninin 
(tunc, qranit, 1978) abidələrində hey-
kəltəraşlıqla  memarlığın  sintezinə 
nail  olmuşdur.  Bunlardan  başqa 
“Gənc  qvardiyaçılar”  (gips,  1951), 
M.F.Axundovun  büst-abidəsi  (qra-
nit,  1953),  Natəvan  (mərmər,  1955), 
1905-ci  il  (Xoşbəxt  gələcək  naminə, 
gips,  1955),  Xoşbəxtlik  (tunc,  1956) 
isə  Ömər  Eldarovun  ilk  işləri  ol-
muşdur.  Heykəltəraşlığın  müxtəlif 
janrlarında 
(monumental 
abidə, 
portret,  büst,  qorelyef  və  s.)  əsərlər 
yaratmışdır.  Obrazın  dərin  psixolo-
ji  xarakteristikası,  yeni  plastik  for-
ma  axtarışları  onun  əsərlərinin  baş-
lıca  xüsusiyyətlərindəndir.  Üzeyir 
Hacıbəylinin  qəbirüstü  abidəsi  (tunc, 
qranit, 1956, Bakı), “Neftçilər” kompo-
zisiyası (ağac, 1963, Tretyakov qalere-
yası, Moskva), S.Bəhlulzadənin port-
reti (ağac, 1966, Azərbaycan İncəsənəti 
Muzeyi.  İkinci  variantı,  1968,  Tret-
yakov  qalereyası)  dərin  ifadəliliyi  və 
dinamikliyi  ilə  fərqlənmişdir.  Onun 
“Tələbə  qız”,  “Gənc  oğlan  portreti” 
(Qalvanoplastika,  1971-72,  Azərb. 
Şəkil  qalereyası),  “Bacılar”  (Qalva-
noplastika, 1973, müəllifin şəxsi kol-
leksiyası),  “Ömrün  dörd  çağı”  (ağac, 
1974, Tretyakov qalereyası) və s. port-
ret və kompozisiyaları üçün obrazların 
yığcamlığı və milli kolorit səciyyəvidir. 
Ölməzlik  qorelyefində  (Qalvanoplas-
tika,  1977,  Azərb.  Şəkil  qalereyası), 
26  Bakı  Komissarının  qəhrəmanlığı 
təcəssüm  olunmuşdur.  Eldarov  Ömər 
həm də lirik psixoloji biçimli memo-
rial abidələrin (Heydər Əliyev, Şıxəli 
Qurbanov,  Zərifə  Əliyeva,  Vaqif 
Mustafazadə,  Müslüm  Maqomayev, 
Fikrət Əmirov, Rəşid Behbudov, Ziya 
Bünyadov  və  s.)  müəllifi  kimi  tanın-
mışdır.
Həyatını  Azərbaycanın   mədəniy-
yətinə,  incəsənətinə  həsr  edən  və 
bunlardan böyük zövq alan Ömər El-
darov  Azərbaycan  incəsənətindəki 
fəaliyyətinə  görə  “Şərəf  nişanı”  or-
deni ilə təltif olunmuşdur. O, 1962-ci 
ildə  Azərbaycan  SSR-nin  Əməkdar 
incəsənət  xadimi,  1967-ci  ildə  SSRİ 
Rəssamlıq  Akademiyasının  müxbir 
üzvü, 1958-ci ildə SİKP-nın üzvü və 
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiya-
sının həqiqi üzvüdür.
Ə d ə b i y y a t
Esmira, F. Ömər Eldarov: 
Məni xalqıma tanıtdıran 
Natəvanın heykəli, şöhrət 
zirvəsinə çatdıran Heydər 
Əliyev abidə-ansamblı 
olub [Mətn] : [Heykəltəraş 
Ö. Eldarovla müsahibə] 
/F.Esmira //Respublika.- 
2005.- 12 may.- S.3. 
Алиев Гейдар. Скульптеру 
Омару Элдарову [Текст] 
: /поздравление в связи с 
70-летием/ //Бакинский 
рабочий.- 1997.- 23 
декабря.- С.1.
Эльдаров Омар. 
Президент 
Азербайджанской 
Республики (Гейдар Алиев 
1993 г. Указ Президента 
Азербайджанской 
Республики о награждении 
О.Т.Эльдарова орденом 
независимости) [Текст] 
//Бакинский рабочий.- 
1997.- 23 декабря.- С.1.
Скульптор –романтик 
Омар Эльдаров: о том, 
как создавался, памятник 
Натаван [Текст] //
Каспий.-2007.-5 мая.-с.1.
21
Heykəltəraş

---