30
Musiqi.Opera.Balet
85
illiyi
LEYLA VƏKILOVA
1927-1999
YANV
AR
Leyla Məhəd qızı Vəkilova 1927-
ci il yanvar ayının 29-da Bakıda do-
ğulmuşdur. O, səkkiz yaşında Bakı
Xoreoqrafiya Məktəbinə daxil olmuş,
əvvəlcə Ədilə Almaszadənin, son
siniflərdə isə görkəmli balet ustası və
pedaqoq Qəmər xanım Almaszadənin
rəhbərliyi ilə sənətin incəliklərinə
yiyələnmişdir. 1943-cü ildə məktəbi
uğurla bitirən aktrisa Azərbaycan
Dövlət Opera və Balet Teatrının ba-
let truppasına solist götürülmüşdür.
1945-1946-cı illərdə ixtisas səriştəsini
təkmilləşdirmək, sənətkarlıq qabiliy-
yətini formalaşdırmaq məqsədi ilə iki
il dünya şöhrətli Moskva Xoreoqrafi-
ya Məktəbində xüsusi kurs keçmişdir.
Bakıya qayıdaraq Opera və Balet Teat-
rının aparıcı balet aktrisası olmuşdur.
Leyla xanım müxtəlif illərdə teat-
rın səhnəsində Gülyanaq (“Qız qala-
sı”, Əfrasiyab Bədəlbəyli), Odetta-
Odilliya, Avrora, Mulla (“Sonalar
gölü”, “Yatmış gözəl” və “Şelkunçik”,
Pyotr Çaykovski), Zarema (“Bağ-
çasaray fəvvarəsi”, Boris Asafyev),
Gülşən (“Gülşən”, Soltan Hacıbəyov),
Aişə, Sari (“Yeddi gözəl” və “İldı-
rımlı yollarla”, Qara Qarayev), Şirin
(“Məhəbbət əfsanəsi”, Arif Məlikov),
Jizel (“Jizel”, Adolf Adan), Malvina
(“Qızıl açar”, Boris Zeydman), Qara-
ca qız (“Qaraca qız”, Əşrəf Abbasov)
partiyalarını ifa etmişdir.
Azərbaycan milli balet sənətinin
tərəqqisində
və
təkamülündə,
beynəlxalq aləmdə tanınmasında
göstərdiyi böyük xidmətlərə görə
Leyla xanım Vəkilova 30 aprel 1955-
ci ildə Azərbaycan Respublikasının
Əməkdar artisti, 26 aprel 1958-ci
ildə Xalq artisti, 31 dekabr 1967-ci
ildə SSRİ Xalq artisti fəxri adları ilə
təltif olunub. Leyla xanım Vəkilova
Polşada (1956, 1962, 1968), Suriyada
(1960), Çexoslavakiyada (1964), Hin-
distanda (1965), Bolqarıstanda (1966),
Fransada (1969, 1974), Macarıstanda
(1973), İtaliyada (1976), Türkiyədə
(1977, 1982), Tbilisidə və Almaniya-
da (1979), Nepalda (1981) ifaçı və ba-
letmeyster kimi uzunmüddətli qastrol
səfərlərində olub.
Balet ustası 1953-cü ildən ömrü-
nün sonuna kimi Bakı Xoreoqrafiya
Məktəbində klassik rəqslər fənnindən
dərs deyib və 1992-ci ildən həm də
bu təhsil ocağına bədii rəhbərlik edib.
Leyla Vəkilovanın yetirmələri nəinki
Azərbaycanda, hətta Moskvanın Bö-
yük Teatrında, Almaniyada milli balet
sənətinin çiçəklənməsində səmərəli
xidmətlər göstəriblər. O, 1996-cı il
sentyabr ayının 6-dan Bakı Xore-
oqrafiya Məktəbinin professoru idi.
Görkəmli balet ustası, milli səhnə
mədəniyyətimizin nadir incilərindən
olan Leyla Məhəd qızı Vəkilova 20
fevral 1999-cu ildə Bakıda vəfat et-
mişdir.
Ə d ə b i y y a t
Çəmənli, M. Leyla Vəkilova
[Mətn] /Ç.Mustafa //
“Leyli və Məcnun” – 100
il səhnədə.- Bakı, 2008.- S.
183-184.
Rəhimli, İ. Leyla Vəkilova
[Mətn] /İ.Rəhimli //
Azərbaycan Dövlət Akade-
mik Opera və Balet Teatrı.-
Bakı, 2008.- S. 170-171.
Rəhimli, İ. Leyla Vəkilova
[Mətn] /İ.Rəhimli //
Azərbaycan teatr tarixi.-
Bakı, 2005.- S. 570-572.
İ n t e r n e t d ə
www.az.wikipedia.org
29
Balerina
31
Rəssamlıq.Heykəltəraşlıq.Arxitektura
100
illiyi
HƏNİFƏ ƏLƏSGƏROV
1912-1991
YANV
AR
Hənifə Əliskəndər oğlu Ələsgərov
1912-ci il yanvar ayının 1-də müəllim
ailəsində anadan olmuşdur. O, 1936-cı
ildə Azərbaycan Sənaye İnstitutunun
memarlıq fakültəsini bitirərək memar
sənətinə yiyələnmişdir.
Hənifə Ələsgərov 1939-cu ildə
Dövlət Layihə İnstitutunda Şəhərlərin
planlaşdırma şöbəsinə rəhbər təyin
olunmuşdu.
Zaqatala rayonunun baş planı-
nın layihələşdirilməsi işində əsas yer
tutmuşdur. O, keçmiş Azərbaycan
SSR Nazirlər Soveti yanında me-
marlıq işləri üzrə birinci müdir müa-
vini işləmişdir. 1948-1958-ci illərdə
Dövlət Tikinti və Memarlıq abidələri,
şəhərsalma problemləri və mühafizəsi
məsələlərinə rəhbərlik etmişdi.
1956-cı ildə Gəncədə toxuculuq
kombinatının inzibati binası, 1960-
cı ildə kurort şəhəri olan Şuşada
mehmanxana və pansionat, 1961-ci
ildə Bilgəhdə müalicə məişət korpu-
su, 1966-cı ildə Bakıda Rus Dili və
Ədəbiyyatı İnstitutunun tədris korpu-
sunun tikilməsində iştirak etmişdir.
1972-ci ildən SSRİ və 1976-cı
ildən Azərbaycan Respublikasının
Dövlət Mükafatları laureatı adına la-
yiq görülmüşdür. 1-ci dərəcəli Vətən
müharibəsi ordeni, “Qırmızı Ulduz”,
“Şərəf nişanı” ordenləri və medallarla
təltif edilmişdir.
Hənifə Ələsgərovun yaradıcılığın-
da şəhərsalma üzrə maraqlı işlərdən
biri də Bakıdakı Nizami meydanının
yenidən qurulması idi.
1961-ci ildə keçmiş Lenin meydanı-
nın, (indiki Azadlıq meydanı) yenidən
qurulması üçün elan edilmiş qapalı
müsabiqədə H.Ələsgərovun başçılığı
altında olan kollektivin layihəsinimn
3-cü mükafat alması müəllifin böyük
yaradıcılıq nailiyyəti idi.
Kamil memar kimi formalaşmış
H.Ələsgərovun 1965-ci ildən Bakı
şəhərinin Baş Planlaşdırma idarəsi
rəhbəri vəzifəsində fəaliyyəti, tezliklə
şəhərin yeni baş planının texniki iqti-
sadi əsasları üzərində işə başlanılması
ilə əlamətdar olmuşdur. O, 1973-cü
ilə qədər Bakı şəhərinin Baş memarı
vəzifəsində işləmişdir.
Hənifə Ələsgərov 50-dən çox
məqalə, kitab və kitabçaların müəl-
lifidir.
Azərbaycanın XX əsr memar-
lığının inkişafında və xüsusilə də
şəhərsalma tarixində mühüm yeri olan
görkəmli ustad, memar Ələsgərov
Hənifə Əliskəndər oğlu 1991-ci ildə
79 yaşında dünyasını dəyişmişdir.
Ə d ə b i y y a t
Əliyev, M. Memar Hənifə
Ələsgərov haqqında [Mətn]
/M.Əliyev.- Qobustan.-
1977.- № 1.- S.44-46.
Əliyev, N. Ustad mema-
rın yaratdıqları [Mətn]:
[Əməkdar inşaatçı Hənifə
Ələsgərov haqqında]
/N.Əliyev //Azərbaycan.-
2002.-16 fevral.-S.3.
1
Memar