21
Kimya.Biologiya.Tibb
ƏZİZ ƏLİYEV
1897-1962
YANV
AR
Əziz Məmmədkərim oğlu Əliyev
1897-ci il yanvar ayının 1-də İrəvan
xanlığının Hamamlı kəndində anadan
olmuşdur.
Əziz Əliyev 1908-1917-ci illərdə
İrəvan gimnaziyasını qızıl medalla bi-
tirmişdir. Lakin burada verilən təhsil
Əziz Əliyevi qane etməmişdir. Maddi
cəhətdən təhsilini davam etdirmək im-
kanı olmayan Əziz Əliyev məktubla
Bakı milyonçusu, xeyriyyəçi Hacı
Zeynalabdin Tağıyevə müraciət etmiş
və onun maddi köməyi ilə Petroqrada
getmiş və Hərbi Tibb Akademiyasına
daxil olmuşdur.
1918-ci il iyun ayının yay tətilini
evlərində keçirmək üçün İrəvana
gələn Əziz Əliyev burada dəhşətli
mənzərə ilə üzləşmişdir. Erməni daş-
naklarının amansız qəddarlıqlarına tab
gətirməyib ailəsi ilə birlikdə çətinliklə
Naxçıvanın Şərur rayonuna keçə bil-
mişdir.
Qanlı qırğından salamat çıxa bilən
və didərgin düşən Şahtaxtı əhalisi, o
cümlədən Əziz Əliyevin ailəsi erməni
zülmünə tab gətirməyərək Arazı keç-
miş və Cənubi Azərbaycanın Ərəblər
kəndində daldalanmışlar.
Ə.Əliyev 1923-cü ilin may ayında
Bakıya köçəndən sonra Azərbaycan
Tibb İnstitutunda təhsilini davam etdir-
mişdir. Əziz Əliyev 1927-ci ildə Bakı
Dövlət Universitetinin Tibb fakültəsini
bitirmişdir və Daxili xəstəliklər kafed-
rasında əvvəl ordinator, sonra isə aspi-
rant, assistent və dosent kimi fəaliyyət
göstəmişdir. 1929-1938-ci illərdə
Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunun
rektoru, sonra isə Azərbaycan SSR
Xalq Səhiyyə komissarı vəzifələrində
işləmişdir.
Əziz Əliyev 1941-1942-ci illərdə
Azərbaycan KP MK-nın katibi, 1942-
1948-ci illərdə isə Dağıstan MSSR
Vilayət Partiya Komitəsinin birinci
katibi vəzifələrində çalışaraq özünü
bacarıqlı dövlət xadimi kimi göstərə
bilmişdi. O, 1949-1950-ci illərdə
Moskvada ÜİK (b) P MK-nın inspek-
toru, 1950-1951-ci illərdə Azərbaycan
SSR Nazirlər Soveti sədrinin birin-
ci müavini vəzifəsində çalışmışdır.
Daha sonralar, yəni 1956-cı ildən
Azərbaycan SSR Elmi-Tədqiqat Or-
topediya və Bərpa Cərrahlığı İnstitu-
tunun direktoru, həmçinin Azərbaycan
Dövlət Həkimləri Təkmilləşdirmə
İnstitutunun rektoru vəzifələrində işlə-
mişdir.
İki dəfə “Lenin” ordeni, “Qırmı-
zı Əmək bayrağı” ordeni və medal-
larla təltif olunmuşdur. Azərbaycan
Həkimləri Təkmilləşdirmə İnstitutu
görkəmli həkim Əziz Əliyevin adını
daşıyır.
Əziz Əliyev 1962-ci ildə iyulun 27-
də Bakı şəhərində vəfat etmiş, Fəxri
Xiyabanda dəfn edilmişdir.
Ə d ə b i y y a t
Ağayev, X. Əziz Əliyev
Azərbaycanın xoşbəxtliyini
düşünən adam idi [Mətn]
/X.Ağayev //Xalq qəzeti.-
2002.- 1 dekabr.- S. 3.
Azərbaycan və Dağıstanın
böyük oğlu [Mətn] /tərt.
Səfalı Nəzərli.- Bakı,1998.-
47 s.
Talıblı, T. Əziz Əliyev: Döv-
rü, həyatı, şəxsiyyəti[Mətn]
/T.Talıblı.- Bakı: Göytürk,
1997.- 285 s.
Ибрагимова, Д.
Азербайджан-Дагестан:
Эстафета братства
[Текст]: мост через
Самур построил Азиз
Алиев /Д.Ибрагимова //
Известия.- 2002.- 1
февраля.- С.10.
İ n t e r n e t d ə
www.adam.az
www.idrak.az.orq
1
115
illiyi
Həkim
22
Teatr.Kino.Estrada.Sirk
MİKAYIL MİRZƏ
1947-2006
YANV
AR
Mikayıl Şahvələd oğlu Mirzəyev
(Mikayıl Mirzə) 1947-ci il yanvar
ayının 1-də Şamaxı rayonunun Talış
kəndində (indiki Ağsu rayonu) anadan
olmuşdur.
O, 1969-cu ildə Azərbaycan Döv-
lət İncəsənət İnstitutunun (indiki
Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və
İncəsənət Universiteti) “Dram və kino”
aktyorluğu fakültəsini bitirmişdir.
ADİİ-da görkəmli rejissor və peda-
qoq, SSRİ Xalq artisti, professor Meh-
di Məmmədovun kursunu bitirdikdən
sonra bir müddət Tədris Teatrında ça-
lışmış, 1976-cı ilin yanvarından Aka-
demik Milli Dram Teatrına dəvət edil-
mişdir.
Milli teatr tarixində xüsusi yeri olan
C. Məmmədquluzadənin “Dəli yığın-
cağı” (Cinni Mustafa), S. Vurğunun
“Vaqif” (Kürd Musa), C. Cabbarlının
“Od gəlini” (Elxan) tamaşalarında akt-
yorun yaratdığı surətlər bu pyeslərin
böyük uğurunu təmin etmiş, sənətçiyə
şöhrət gətirmişdir.
Mikayıl Mirzənin Akademik Mil-
li Dram Teatrında quruluş verdiyi C.
Cabbarlının “Aydın” tamaşası teatr
sənəti tarixində layiqli səhnə əsəri
kimi qiymətləndirilir.
O, “Dədə Qorqud”, “Yeddi oğul
istərəm”, “Uzun ömrün akkordları”,
“Babək”, “Qatır Məmməd” və onlar-
la digər ekran əsərlərində bir-birindən
fərqli surətlər qalereyası yaratmış-
dır. “Bir aktyorun teatrı”nı yaradan
sənətkar televiziyada A. S. Puşkinin
“Motsart və Salyeri”, “Qaraçılar”, H.
Cavidin “Azər”, X. Rzanın “Məhəbbət
dastanı”, M. İsmayılın “Saz”, R. Rzanın
“Qızılgül olmayaydı...”, C. Novruzun
“Qərbi Berlin” mono-tamaşalarında
bir-birinə bənzəməyən obrazlar qa-
lereyasını tamaşaçı yaddaşına əbədi
həkk etmişdir.
Mikayıl
Mirzə
Azərbaycan
mədəniyyətində xüsusi yer tutan
sənətkarlardan idi. Təbiətin bəxş etdi-
yi istedadı, unudulmaz səsi və danışıq
tərzi onu və böyük sənətini yaddaşlar-
da yaşadacaqdır.
Azərbaycan teatr və kino sənətinin
inkişafındakı xidmətlərinə görə Mika-
yıl Mirzə 1987-ci ildə Respublikanın
Əməkdar artisti, 1991-ci ildə isə Xalq
artisti fəxri adlarına layiq görülmüş-
dür.
Mikayıl Mirzə ictimai xa-
dim və təşkilatçı kimi də fəaliyyət
göstərmişdir. Akademik Milli Dram
Teatrında aktyor kimi işləyərək 1992–
1995-ci illərdə həm də Bakı Mədəni-
Maarif Texnikumunun direktoru
vəzifəsində çalışmış, 1995–2000-ci
və 2002–2005-ci illərdə Azərbaycan
Respublikası Milli Məclisinin deputa-
tı olmuşdur. Mikayıl Mirzə 2006-cı il
iyunun 3-də dünyasını dəyişmişdir.
Ə d ə b i y y a t
Elsevər, S. Bu gen dünyada
başımıza yer qəhət olmaz
[Mətn]: [yeddi il öncə Mi-
kayıl Mirzə ilə olan söhbət]
/ Seymur Elsevər //Eks-
press.- 2007.- 7 iyun.- S.6.
Mikayıl, M. O bir od par-
çasıydı [Mətn]: [qəlbində
sənət, ruhunda dövlət,
başında şöhrət yüklü
Mikayıl] /Mikayıl Mirzə //
Yeni Azərbaycan.- 2007.- 3
mart.- S.10.
Rəhimli, İ. Mikayıl Mirzə
[Mətn] /İ.Rəhimli //
Azərbaycan teatr tarixi.-
Bakı: Çaşıoğlu, 2005.- S.
383-384.
İ n t e r n e t d ə
www.az.wikipedia.org
1
65
illiyi
Aktyor