Redaktor: Əsəd Cahangir
Yüklə 0,88 Mb. Pdf görüntüsü
|
11
amma Gərəhməzin çəkdiyi çevrədən kənara çıxa bilməyən bu adamlar kəndin ölülərinin hamısı deyildi. Bunu yerində donub qalmış dirilərin arasından yeganə fərq edən İsfəndiyar kişi oldu.
*** “Bəsdir gözünüzü döydünüz” – Gərəhməz idi – “Haydı, ardımca gəlin, Ata yeri qayasının başına çıxmalıyıq”. Adamlar yuxudan ayıldılar elə bil. Yaş çökəkdə nə çevrə vardı, nə də onun içində vurnuxan ölülər. İsfəndiyar kişi təəcüblə soruşdu: “Şükür kişini görmədik axı!” Gərəhməz ona çəpəki bir nəzər saldı: “Şükür kişini işıqlı dünyadan çağıracağıq”.
***
Ata yeri qayasının üstündən kəndin bütün torpaqları görünürdü. Yamyaşıl yamaclar sozalmış, dağlar balacalaşmış, bulaqlar azalmış, çaylar bulanmışdı. Göydəki buludların hamısı tünd qara rəngdə idi. Göy qaş-qabağını sallamışdı. İsfəndiyar kişi Ata yeri qayasının üstündən kəndin geniş, bərəkətli torpaqlarına həsrətlə baxıb dərindən köks ötürdü: “Babalarımız vaxtı ilə burda dayanıb kənd torpaqlarını adamlar arasında bölüşdürmüşdülər, bir nəfər belə narazı qalmamışdı. Onların ruhu indi bizimlədir, bizə kömək edəcəklər”. Gərəhməz Ata yeri qayasını başındakı balaca düzəngahda saatlarla sağa-sola qaçdı, qəribə hərəkətlər edə-edə əcaib dillərdə nəsə oxudu, ancaq heç nə alınmadı. Hamı getdikcə daha böyük maraqla işıqlı dünyadan gələcək adamı gözləyirdi. Artıq qüruba əyilən günəş Ata yeri qayasının başına toplaşan insanların üzünə son dəfə işıq salırdı. Sanki onları bir-bir bağrına basır, əlacsız-köməksiz qoyub getmək istəmirdi. Gərəhməz qan-tər içində düzəngahın kənarındakı ağ mamırlı daşın üstündə oturdu. Camaatdan tütün istədi, tüsdülədə-tüsdülədə gözlərini qıyıb çox uzaqlara baxdı. Onun rəngi daha da saralmış, ovurdları çuxura düşmüşdü. Lal-dinməz xeyli oturandan sonra əlini Çoban Səlimə uzatdı: “Yaxın gəl, bala”. Çoban Səlim qorxa-qorxa Gərəhməzə yaxınlaşdı. “Çıxar tütəyini. Bu tütək kəndimizin İsrafil suru olacaq. Çal. Çal görək harayımıza kim gəlir”. Çoban Səlim tütəyi çalmağa başladı. Tütək çaldıqca dəliklərindən qan axır, Səlimin nazik barmaqları qana bulaşırdı. Səlim gözlərini yumduğundan heç nəyin fərqində deyildi. Az keçməmiş göydən qayanın tilinə solğun bir işıq düşdü. Sonra uzun, ağ əba geyinmiş nurani bir adam pilləkənmiş kimi işığın üstü ilə aşağı endi. Adamlar onun nurlu sifətinə diqqətlə baxdılar. Gələn Şükür kişi idi. 12
Şükür kişi danışmır, camaata baxıb səssizcə ağlayırdı. Kənd sakinləri bir müddət çaşqınlıq içində ona tamaşa etdilər. Sonra körpələrin ağlaşma səsi gəldi. Ardınca qadınların, daha sonra kişilərin… Bir-bir Şükür kişinin yanında zühur edən rəhmətə getmiş kənd sakinləri də səssiz göz yaşları axıdırdılar. Bu adamların içində Səlimin atası da vardı, Gərəhməzin əri də… Ancaq onlar başlarını qaldırıb dirilər tərəfə baxmırdılar. Dirilər də ölülərin sifətinə baxa bilmirdilər. Qəflətən dirilər Şükür kişinin qarşısında diz çökdülər. Kiminsə boğuq səsi eşidildi: “Sənə qurban olum, Şükür kişi, bizə yol göstər”. Şükür kişidən səs-səmir gəlmədi. “Yol göstər bizə! Yol göstər bizə!” – yerbəyerdən həyəcanlı qışqırıqlar eşidildi. Şükür kişi başını bulaya-bulaya ağlamağına davam etdi. Göz yaşı axıda-axıda gəldiyi işıq-pilləkənlə yuxarı qalxdı və gözdən itdi. Onunla gələnlər də eyni ilə arxasınca getdilər. İşıq şüasının üstündə bir nəfər güləş çöhrəli uşaq qaldı. O, ağlamır, hüznlə gülümsəyirdi. “Tanıdınızmı?” – Gərəhməz uşağa işarə edib soruşdu. Adamlar təəccüblə udqundular. Gərəhməz üzünü İsfəndiyar kişiyə tutdu: “Həə… hörmətli ağsaqqal, bax görək tanıyırsanmı?” İsfəndiyar kişi gözlərini qıyıb xeyli tamaşa edəndən sonra qışqırdı: “Kərəm!” Uşaq bir az da gülümsədi. “İndi Kərəmin kim olduğunu denən, hamı bilsin”. İsfəndiyar kişi çaşqınlıq içində sözə başladı: “Müharibənin pis vaxtları idi. Camaat ağac qabığı yeyirdi. Kərəmin də onda olardı 8-9 yaşı… Məndən bir-iki yaş böyük idi. Anası ölmüşdü, atasını cəbhəyə aparmışdılar. Bir ayağı şikəst olan əmisinin yanında qalmışdı üç uşaq – Kərəm, 5-6 yaşında bir bacısı, 4-5 yaşında bir qardaşı… Əmisinin ac uşaqlara verməyə heç nəyi yox idi. Üstünə diləyə getməyə də adam qalmamışdı, hərə öz başının hayındaydı. Ona görə Kərəmin əmisi gecələrin birində uşaqları yuxuda qoyub arvadı ilə bahəm qaçıb getdilər kənddən. Səhər açılar-açılmaz uşaqlar əl-ələ verib ağlaşa-titrəşə qapımıza gəldilər, “Əmimiz hanı” – deyib haray saldılar. Dədəm əlindəki ağacla bax o haça qayanı göstərib dedi, əminiz, arvadı ilə birlikdə ordan aşıb getdilər” – İsfəndiyar kişi əlini kənd torpaqlarının uzaq qurtaracağındakı haça qayaya uzatdı – “Uşaqların üçü də əl-ələ verib həmin haça qayaya tərəf yola düşdülər. O gündən bəri bu uşaqları “gördüm” deyən olmadı…” – İsfəndiyar kişi duruxdu, birdən Kərəmin qarşısında diz çöküb başını yerə döyə-döyə qışqırdı: “Sizə bir loxma çörək verən tapılmadı, Kərəm! Hansı qurda, hansı quşa yem oldunuz, hansı qayadan uçdunuz, hansı canavar parçaladı sizi, hansı sel apardı bilən olmadı, maraqlanan olmadı… İndi özümüz o günə düşdük! Bütün kənd, bütün insanlar…” İsfəndiyar kişi hönkürdü. Sonra başını zorla qaldırıb Kərəmin zühur etdiyi tərəfə baxdı. Havadan bir damcı göz yaşı asılmışdı.
Yüklə 0,88 Mb. Dostları ilə paylaş:
|