Redaktor: Muxtar kazimoğlu (İmanov)

Təşbeh. başı top kibi kəsilmək. “...başlar kəsildi top kibi” (burada “qılıc” sözü ellipsisə uğrayıb); “Qurulu yaya bəηzər çatma qaşlum!”; “Ala qollı sapanımca gəlməz maηa”; “İldız kibi parlayıb gələn kafəriη cidasıdır”... Bu cür təşbehlərin yaranmasında qılıc, sapan və cida kimi sözlərin rolunu inkar etmək olmaz.

Metafora. “Ağca tozlu qatı yayım zari-zari iηlər// Sadaqda oxum kişin dilər”. Bu cür metaforaların poetik çəkisi əvvəlki səhifələrdə geniş şəkildə işıqlandırılıb.

Mübaliğə. qılıcla qılını kəsə bilməmək. “Qara polad uz qılıclar kəsən qılını kəsdirmədi”; “Çobanın üçyaşar tana dərisindən sapanıη ayasıydı... Hər atanda on iki batman taş atardı”; “Qayın oxı atanlar kar qılamadı”; “Qarğu cida oynadanlar ildirəmədi”... “Kitab”ın dilində bu cür mübaliğələr intensivliyi ilə fərqlənir.

Ellipsis. “...bu çoban bizim həpimiz qırar olamı?” Burada “sapan” sözünün ellipsisə uğramasını əlavə faktlarla təsdiqləməyə ehtiyacı yoxdur; “Baş kəsmədiη, qan dökmədiη”. Bu cümlədə isə “qılıc” sözü ellipsisə uğrayıb (əvvəlki səhifələrə bax).

İnversiya. “çəkəyim yayı, atayım oxı”. “Bəglər, siziη eşqiηizə çəkəyim yayı, atayım oxı” (əvvəlki səhifələrə bax)...

Poetik siqlətli bu ifadələrdə yay çəkən, ox atan, qılınc çalan, gürz vuran, cida oynadan türk bəylərinin, türk xanımlarının ruhu yaşayır. Əsrlərin sınağından süzülüb gələn, ruhumuzu, qan yaddaşımızı silkələyən bu ifadələrdə qədim türkün hərb sənəti ilə poetik təfəkkürü bir-birinə çulğaşmış vəziyyətdədir. Sanki hər biri “Çal qılıncını, xan Qazan!” ifadəsinə istinadən yaradılıb! Sanki hər birinə “Çal qılıncını, xan Qazan!” ifadəsi işıq salıb!!!

İSTİFADƏ OLUNMUŞ ƏDƏBİYYAT
1. Abbasov İ. Ulu nəğməmizin adı. «Ədəbiyyat və in-cəsənət» qəzeti, 7 fevral 1992-ci il.

2. Abdinova S. “Kitabi-Dədə Qorqud” dastanlarının dilində feli birləşmələr. NDA, Bakı, 2007.

3. Abdulla A. Dədəm Qorqud işığında. «Ədəbiyyat və incəsənət» qəzeti, N 52. Bakı, 1978.

4. Abdulla B. Salur Qazan. Bakı, 2005.

5. Abdulla B. “Kitabi-Dədə Qorqud”da rəng simvolikası. Bakı, 2004.

6. Abdullayev K. Gizli Dədə Qorqud. Bakı, 1991.

7. Abdulla K. Mifdən yazıya və yaxud gizli Dədə Qorqud. Bakı, 2009.

8. Abdullayev Ə. Azərbaycan dili məsələləri. Bakı, 1992.

9. Abdullayev Ə. Azərbaycan dilində r~z nisbəti Azər­bay-can dilçiliyi müntəxəbatı. III c., Bakı, 2013.

10. Abdullayev Ə. Aktual üzvlənmə və mətn. Bakı,1999.

11. Abdullayev N., Məmmədov Z. Nitq mədəniyyətinin əsas­ları. Bakı, 2005.

12. Adilov M. Niyə belə deyirik. Bakı, 1982.

13. Adilov M, Verdiyeva Z., Ağayeva F. İzahlı dilçilik ter-min­ləri. Bakı, 1989.

14. Adilov M., Paşayev A. Azərbaycan onomastikası. Bakı, 1987.

15. Adcı M. Qıpçaq çölünün yovşanı (tərcümə edəni prof.Tofiq Hacıyev). Bakı, 1997.

16. Ağayeva F. Azərbaycan dilinin intonasiyası. Bakı,1978.

17. Ağahüseyn Anatolluoğlu. Xınayaxdı mərasimi «İncə» oyun tamaşası. «Qobustan», N 4. Bakı, 2005,səh.87-90.

18. Axundov A. Felin zamanları. Bakı, 1961.

19. Axundov A. Azərbaycan dilinin tarixi fonetikası. Bakı, 1973.

20. Axundov A. Azərbaycan dilinin fonetikası. Bakı,1984.

21. Axundov A. Azərbaycan dilinin qədim abidəsi. “Dede Korkut ve Geçmişten Geleceğe Türk Destanları”. Uluslararası Sempozyumu. Ankara, 2011.

22. Axundov A. Qeyri-qəti gələcək. Azərbaycan dilçiliyi müntəxəbatı, II cild, Bakı, 2013.

23. Allahmanlı M. Qədim türk dastanları hadisə və motiv oxşarlığında. “Dədə Qorqud”. Elmi-ədəbi toplu, Bakı, 2006, s.35.

24. Anar. Dədə Qorqud dünyası. “Sizsiz”. Bakı, 1992.

25. Araslı H. Kitabi-Dədə Qorqud. Azərbaycan ədəbiyyat tarixi problemləri. Bakı, 1998.

26. Azərbaycan dilinin qərb qrupu dialekt və şivələri. Bakı, 1967.

27. Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti. I cild, Bakı, 1964; II cild, 1980; III cild, 1983.

28. Azərbaycan klassik ədəbiyyatında işlədilən ərəb və fars sözləri lüğəti. Bakı, 1981.

29. Azərbaycan sovet ensiklopediyası. IV cild, Bakı, 1980; V cild, 1981.

30. Bahəddin Ögəl. Türk mifologiyası. I cild, Bakı, 2006.

31. Bağırov Q. Azərbaycan dilində fellərin leksik-semantik inkişafı. Bakı, 1971.

32. Bayramov İ. Qərbi Azərbaycan toponimləri. Bakı, 2005.

33. Bayramov A. Kitabi-Dədə Qorqud və Qafqaz. Bakı, 2001.

34. Bayramova Ş. Hacı Kərim Sanılının pedaqoji fəaliyyəti və maarifçilik görüşləri. Bakı, 2014.

35. Бартольд В.В. Турецкий эпос и Кавказ. «Книга моего Деда Коркута». М.-Л., 1962.

36. Bəşirov K. Mürəkkəb quruluşlu Azərbaycan toponim-ləri. Bakı, 2008.

37. Bəşirov K. Oğuz qrupu türk dillərində qrammatik morfemlər. Bakı, 2009.

38. Bəşirov K. Azərbaycan dilində sinonim qoşa sözlərin lüğəti. Bakı, 2012.

39. Bünyadov T. Atçılıq. Azərbaycan etnoqrafiyası. Bakı, 2007, s.286.

40. Cavadov Ə. Azərbaycan dilində dağ anlayışının arxaik ifadəsi. Azərbaycan onomastikası problemləri. II. Bakı, 1988, s.134.

41. Cəfərli M. «Dastan və mif». Bakı, 2001.

42. Cəfəroğlu Ə. Seçilmiş əsərləri. Bakı, 2008.

43. Cəfərov S. Müasir Azərbaycan dili. Bakı, 1982.

44. Cəfərov N. Xanım, hey! Bakı, 1999.

45. Cəfərov N. Seçilmiş əsərləri. II cild. Bakı, 2007.

46. Cəfərov C. Nitq hissələrində keçid prosesləri. Bakı, 1983.

47. Cəfərov Q. Azərbaycan dilinin zoonimikası. Azərbay­can dilinin onomastikası. Bakı, 1987, s.158-161.

48. Cəlilov F. Azərbaycan dilinin morfonologiyası. Bakı, 1988.

49. Cəmşidov Ş. Kitabi-Dədə Qorqud. Bakı, 1977.

50. Cəmşidov Ş.Kitabi-Dədə Qorqud. Bakı, 1999.

51. Çobanzadə B. Türk-tatar lisaniyyatına mədxəl. Bakı, 2006.

52. Çobanov Mədəd, Çobanlı Müşfiq. Dədə Qorqud dünya­­sına səyahətdən parçalar. Bakı, 1998.

53. Dəmirçizadə Ə. “Kitabi-Dədə Qorqud” dastanlarının dili. Bakı, 1959.

54. Dəmirçizadə Ə. Müasir Azərbaycan dili. Bakı, 1972.

55. Dəmirçizadə Ə. Azərbaycan ədəbi dilinin tarixi. I hissə, Bakı, 1979.

56. Dəmirçizadə Ə.50 söz. Bakı, 1968.

57. Дионисий Г. О соединении слов. Античные рито-рики. Москва, 1978.

58. Древнетюркский словарь. Ленинград, 1969.

59. Джафарзаде И. Наскальные изобрaжения Кобустана. ТИИ АН Азерб.ССР, т.III, Баку, 1958, с.45.

60. Джангидзе В. Дманисский говор казахского диалекта азербайджанского языка. Баку, 1965.

61. Ergin (Qəhrəmanova) Yeganə. “Kitabi-Dədə Qorqud” dastanlarında felin təsriflənməyən formaları. Bakı, 2011.

62. Ermənistanda Azərbaycan mənşəli toponimlərin izahlı lüğəti. Bakı, 1998.

63. Eyvazova R. Kişvəri “Divan”ının dili. Bakı, 1983.

64. Əbu Turxanın hikmət dünyası. Prof. Dr.Səlahəddin Xəlilovun təqdimatında. Bakı, 2012.

65. Əfəndiyeva T. Azərbaycan dilinin leksik üslubiyyatı. Bakı, 2011.

66. Ələkbərova E. “Kitabi-Dədə Qorqud” oğuz dilləri kontekstində. NDA, Bakı, 2006.

67. Əlibəyzadə E. Kitabi-Dədə Qorqud. Bakı, 1999.

68. Əliyev K. Eposun poetikası: “Dədə Qorqud” və “Kor-oğlu”. Bakı, 2011.

69. Əliyev V. Azərbaycan toponimiyası. Bakı, 1999.

70. Əliyarov S. Tarixi-coğrafi qeydlər. Kitabi-Dədə Qorqud. Bakı, 1988, s.256.

71. Əlizadə R. “Dədəm Qorqud kitabı”nda su kultu. “Ortaq türk keçmişindən ortaq türk gələcəyinə”. IV Uluslararası folklor konfransının materialları. Bakı, 2006, s.307.

72. Əlizadə R. Azərbaycan folklorunda təbiət kultları. Bakı, 2008.

73. Əlizadə S. Orta əsrlərdə Azərbaycan yazı dili. Bakı, 1985.

74. Əlizadə S. Müdrikliyin sönməyən işığı. “Oğuznamə”, Bakı, 1987.

75. Əlizadə S. Nüsxə fərqləri və şərhlər. Kitabi-Dədə Qorqud. Bakı, 1988.

76. Əsgər Ə., Qıpçaq M. Türk savaş sənəti. Bakı, 1996.

77. Əskər R. Qutadğu Bilig. Bakı, 2003.

78. Əzizov E. Azərbaycan dilinin tarixi dialektologiyası. DDA, Bakı, 1990.

79. Əzizov E. Azərbaycan dilinin tarixi dialektologiyası. Bakı, 1999.

80. Gülnarə Fəxrəddin qızı. Türk dillərində zaman kateqo-riyası. Bakı, 2010.

81. F.de Sössür. Ümumi dilçilik kursu (tərcümə edəni Nizami Cəfərov). Bakı, 2003.

82. Füzuli Bayat. Oğuz epik ənənəsi və «Oğuz Kağan» dastanı. Bakı, 1993.

83. Gökyay O.Ş. Dedem Korkudun kitabı. İstanbul, 2000.

84. Hacıyev A. “Dədə Qorqud kitabı”: oxunuşlar, açımlar. Bakı, 2007.

85. Hacıyev A. “Dədə Qorqud kitabı”nın şərhli oxunuşu. I, Bakı, 2014.

86. Hacıyev A. Ədəbiyyatşünaslığın əsasları. Bakı, 1999.

87. Hacıyev T. Azərbaycan ədəbi dili tarixi. Bakı, 1976.

88. Hacıyev T. Yazıçı dili və ideya-bədii təhlil. Bakı, 1979.

89. Hacıyev T. Ədəbiyyatımızda Dədə Qorqud motivləri. “Dədə Qorqud”, N 3, Bakı, 2004.

90. Hacıyev T. Azərbaycan ədəbi dilinin tarixi. I hissə, Bakı, 2012.

91. Hacıyev T. “Dədə Qorqud kitabı”: tariximizin ilk yazılı dərsliyi. Bakı, 2014.

92. Haqverdiyev Ə. Orta əsr Bərdə şəhəri. Bakı, 1991..

93. Həkimov M. Oğuz-tərəkəmə xalq mərasimləri və mey­dan tamaşaları. Bakı, 1997.

94. Həkimov M. Azərbaycan klassik aşıq yaradıcılığı. Bakı, 1982.

95. Həsənov H. Müasir Azərbaycan dilinin leksikası. Bakı, 1988.

96. Hümbətov E. “Kitabi-Dədə Qorqud” dastanlarının dilində təyini söz birləşmələri. NDA, Bakı, 2012 .

97. Hümbətova R. Folklor yaradıcılığında onomastik vahid-lərin poetik xüsusiyyətləri. Bakı, 2009

98. Hüseynov M. Dil və poeziya. Bakı, 2008.

99. Xalıq Koroğlu. Oğuz qəhrəmanlıq eposu. Bakı, 1999.

100. Hüseynzadə M. Müasir Azərbaycan dili. Bakı, 1983.

101. Xalıqov F. Azərbaycan onomalogiyası. Bakı, 2009.

102. Халилов Ш. Язык азербайджанского письменного памятника XV в. «Асрарнаме» (морфологические особенности). АКД, Баку, 1974.

103. Xəlilli X. Dədə Qorqud oğuznamələrinin yaranma tarixi və digər oğuznamələrlə paralellərin dövrü və səbəbləri. Bakı, 2007.

104. Xəlilov B. Fellərin ilkin kökləri. Bakı, 1998.

105. Xəlilov B. Türkologiyaya giriş. Bakı, 2006.

106. Xəlilov B. Müasir Azərbaycan dilinin leksikologiyası. Bakı, 1985.

107. Xıdırov M. Türkmen dilinin tarıxından materiallar. Aşqabat, 1958.

108. Xudiyev N.Azərbaycan ədəbi dilinin təşəkkülü. Bakı, 2002.

109. İsmayılov H. Aşıq yaradıcılığı: mənşəyi və inkişaf mərhələləri. Bakı, 2002.

110. İslamov M. Azərbaycan dilinin Nuxa dialekti. Bakı, 1968.

111. Жирмунский В.М. Огузский герoический эпос и «Книга Коркута». «Книга моего Деда Коркута». М.–Л., 1962.

112. Kaşğari M. “Divanü lüğat-it-türk” (tərcümə edəni Ramiz Əskər), I - IV cild, Bakı, 2006.

113. Kazımov Q. Qurbani və poetikası. Bakı, 1996.

114. Kazımov Q. Sənət düşüncələri. Bakı, 1997.

115. Kazımov Q. Azərbaycan dilinin tarixi. Bakı, 2003.

116. Kazımov Q. Müasir Azərbaycan dili. Bakı, 2000.

117. Kazımov İ. Müasir türk dillərinin müqayisəli leksikası. Bakı, 2010.

118. Kitabi-Dədə Qorqud (tərtib edəni: Araslı H.), Bakı, 1978.

119. Kitabi-Dədə Qorqud (tərtib edəni: Zeynalov F., Əlizadə S.), Bakı, 1988.

120. “Kitabi-Dədə Qorqud”un izahlı lüğəti. Bakı, 1999.

121. “Kitabi-Dədə Qorqud” ensiklopediyası. I-II cild, Bakı, 2000.

122. Книга моего Деда Коркута. Москва–Ленинград, 1962.

123. Концевич А.Р. Древнетюркский миф о Тангуне и его ономастики. В кн: Этническая ономастика. Москва, 1984, с.173-190.

124. Qaraşarlı Ç. Aralıq dənizi hövzəsinin ilkin sakinləri – Türklər. Bakı, 2009.

125. Qasımov İ. Müasir Azərbaycan dilində hərbi terminlə-rin yaranma yolları. Bakı, 2000.

126. Qasımov İ. Azərbaycan dilində hərbi terminoloji leksi-kanın təkamülü və inkişafı. Bakı, 2001

127. Qazi Bürhanəddin. “Divan”. Bakı, 1988.

128. Qədim türk abidələrinin sözlüyü. Bakı, 1992.

129. Quliyeva Y. Mahmud Kaşğarinin oğuz dünyası. Bakı, 2010.

130. Qurbanov A. Müasir Azərbaycan dili. Bakı, 1985.

131. Qurbanov A. Azərbaycan onomalogiyasının əsasları. II cild, Bakı, 2004.

132. Qurbanov A. Ümumi dilçilik. I cild, Bakı, 2004.

133. Qurbanov A. Ümumi dilçilik. II cild, Bakı, 2004.

134. Махпиров В. Собственные имена в памятник ХI в. «Дивану лугатит тюрк» Махмуда Кашкарского. АКД, Алма-Ата, 1980.

135. Mahmudova Q. Türk dillərinin frazeologiyası. Qıpçaq qrupu türk dillərinin frazeologiyası. II cild, Bakı, 2009.

136. Məhərrəmli B. Türk dillərində isim köklərində leksik-semantik inkişaf. Bakı, 2012.

137. Məhərrəmli R. Mirzə Ələkbər Sabirin söz dünyası. Bakı, 2006.

138. Məhərrəmova R. XV-XVI əsrlər Azərbaycan ədəbi dili. Bakı, 2012.

139. Məmmədli M. Azərbaycan dili şivələrində ismin qram­matik kateqoriyaları. Bakı, 2003.

140. Məmmədli M. Azərbaycan dilinin Təbriz dialekti. Bakı, 2008.

141. Məmmədli F. Seçilmiş əsərləri, III cild, Bakı, 2004.

142. Məmmədli Y. Azərbaycan dilində hərbi terminlərin tarixi-müqayisəli təhlili. NDA, Bakı, 1996.

143. Məmmədli H. Dünyanı düşündürən “Dədə Qorqud”. Bakı, 1999.

144. Məmmədli H. Dədəm Qorqud gəzən yerdi bu yerlər. Bakı, 1999.

145. Məmmədəli Qıpçaq. Söz aləminə səyahət. Bakı, 2002.

146.Məmmədəli Qıpçaq “Dədə Qorqud kitabı”nın dilində əlamət və keyfiyyət bildirən sözlər. Bakı, 2012.

147. Məmmədova A. “Dədə Qorqud kitabı”nın leksikası. Bakı, 2009.

148. Mirzəliyeva M. Türk dillərinin frazeologiyası. Bakı, 2009.

149. Mirzəzadə H. Azərbaycan dilinin tarixi qrammatikası. Bakı, 1990.

150. Mirzəyev H. Azərbaycan dilində fel. Bakı, 1986.

151. Mustafayeva Q. Adların üslubi imkanları. Bakı, 1990.

152. Mustafayeva Q. Azərbaycan dilinin üslubiyyatı. Bakı, 2010.

153. Muharrem Ergin. Dede Korkut kitabı. I c., Ankara: 1958; II c., 1963.

154. Muxtar Kazımoğlu. “Dədə Qorqud kitabı”nda dəli obrazı. “Dədə Qorqud”, N 3, Bakı, 2004.

155. Muxtar Kazımoğlu. Epos, nəsr, problemlər. Bakı, 2012.

156. Müasir Azərbaycan dili. I cild. Bakı, 1978.

157. Müasir Azərbaycan dili. II cild. Bakı, 1980.

158. Müasir Azərbaycan dili. III cild. Bakı, 1981.

159. Müzəffəroğlu T. Müasir Azərbaycan dilində mürəkkəb cümlənin struktur semantikası. Bakı, 2002.

160. Nəbiyev B. “Kitabi-Dədə Qorqud”da el birliyi və düş-mənə münasibət. “Kitabi-Dədə Qorqud − 1300”. Bakı, 1999.

161. Oğuznamə (çapa hazırlayanı, müqəddimə, lüğət və şərhlərin müəllifi S.Əlizadə). Bakı, 1987.

162. Plutarx. İsgəndər Zülqərneyn. Bakı, 1993.

163. Ramazan Qafarlı. Mif və nağıl. Bakı, 1999.

164. Ramazan Qafarlı. Azərbaycan türklərinin mifologiyası. Bakı, DDA, 2010.

165. Ramazan Qafarlı. Uşaq folklorunun janr sistemi və poetikası. Bakı, 2013.

166. Ramazan Qafarlı. Novruz – yaranış, oyanış və yeniləşmə bayramı. “Xalq qəzeti”, 20 mart 2013-cü il.

167. Rəcəbov Ə., Məmmədov Y. Orxon-Yenisey abidələri. Bakı, 1993.

168. Rəcəbli Ə. Göytürk dilinin morfologiyası. Bakı, 2002.

169. Rəcəbli Ə. Ulu türklər. Bakı, 2003.

170. Rəcəbli Ə. Sosiolinqvistika. Bakı, 2004.

171. Rəcəbli Ə. Göytürk dilinin leksikası. Bakı, 2004.

172. Rəcəbli Ə. Qədim türk yazılı abidələrinin dili. I hissə, Bakı, 2006.

173. Rəhimov M. Azərbaycan dilində fel şəkillərinin formalaşması tarixi. Bakı, 1965.

174. Rəşidəddin F. Oğuznamə. Bakı, 1992.

175. Rüstəm Kamal. Arxaik ritual semantikası. “Bamsı Beyrək boyu”nda metonimik-metaforik süjet yara­dıcılığı. “Qobustan”, N 4. Bakı, 2005, s.32-37.

176. Rüstəm Kamal. “Kitabi-Dədə Qorqud”un kommuni-kativ məkanı: miforitual aspekt. Bakı, 2013.

177. Rüstəm Kamal. “Dədə Qorqud kitab”ının xronotop strukturu. Dədə Qorqud günü.. XIV sessiyanın mate-rialları. Bakı, 2014, səh.50-64.

178. Sadıqova S. Dilçiliyin nəzəri problemləri. I cild, Bakı, 2010.

179. Sadıqova S. Dilçiliyin nəzəri problemləri. II cild, Bakı, 2011.

180. Серебренников Б., Гаджиева Р. Сравнительно-историческая грамматика тюркских языков. Баку, 1979.

181. Seyidov M. Azərbaycan xalqının soykökünü düşünər-kən. Bakı, 1989.

182. Seyidov Y. Azərbaycan dilində söz birləşmələri. Bakı, 1966.

183. Seyidov Y. Azərbaycan dilinin qrammatikası. Morfologiya. Bakı, 2000.

184. Seyidov Y. Seçilmiş əsərləri. III cild, Bakı, 2007.

185. Seyfəddin Rzasoy. Oğuz mifinin paradiqmaları. Bakı, 2004.

186. Seyfəddin Rzasoy. Folklorlaşan alim ömrü. Bakı, 2007.

187. Seyfəddin Rzasoy. Oğuz mifi və Oğuznamə eposu. Bakı, 2007.

188. Seyfəddin Rzasoy. Mifologiya və folklor: nəzəri-metodoloji kontekst. Bakı, 2008.

189. Səmədova K. Nitq davranışında milli-mədəni xüsusiy- yətlər. NDA, Bakı, 1996.

190. Süleymenov O. Az.Ya. Bakı, 1993.

191. Şirəliyev M. Azərbaycan dialektologiyasının əsasları. Bakı, 1962.

192. Şıxlı İsmayıl. Dəli Kür. Bakı, 1982.

193. Тагирзаде А. Древнетюркский лексико-граммати-чес­кий пласт в диалектах и говорах азербай-джанского языка. АКД. Баку, 1983.

194. Tağıyeva E. Müasir Azərbaycan dilində “bir” sayının söz yaradıcılığında rolu. Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru dissertasiyası. Bakı, 2013.

195. Tahirov İ. Azərbaycan və ingilis dillərində zaman kate­qoriyası. Bakı, 2007.

196. Tanrıverdi Əzizxan. “Kitabi-Dədə Qorqud”da şəxs ad-ları. Bakı, 1999.

197. Tanrıverdi Əzizxan. “Kitabi-Dədə Qorqud” və qərb ləh-cəsi. Bakı, 2002.

198. Tanrıverdi Əzizxan. “Kitabi-Dədə Qorqud”un obrazlı dili. Bakı, 2006.

199. Tanrıverdi Əzizxan. “Kitabi-Dədə Qorqud”un söz dün-yası. Bakı, 2007.

200. Tanrıverdi Əzizxan. “Dədə Qorqud kitabı”nın dil möcüzəsi. Bakı, 2008.

201. Tanrıverdi Əzizxan. Dilimiz, mənəviyyatımız. Bakı, 2008.

202. Tanrıverdi Əzizxan. Azərbaycan dilinin tarixi qram-matikası. Bakı, 2010.

203. Tanrıverdi Əzizxan. “Dəli Kür” romanının poetik dili. Bakı, 2012.

204. Tanrıverdi Əzizxan. “Dədə Qorqud kitabı”nda at kultu. Bakı, 2012.

205. Tanrıverdi Əzizxan. “Dədə Qorqud kitabı”nın obrazlar aləmi. Bakı, 2013.

206. Tanrıverdi Əzizxan. “Dədə Qorqud kitabı”nda dağ kultu. Bakı, 2013.

207. Tanrıverdi Əzizxan. Dədə sözü işığında. Bakı, 2014.

208. Təkləli M. Rus dilində türk sözləri. Bakı, 2001.

209. Təkləli M. At türkün qanadıdır ((“Orlov atları”nın sirri). Azərbaycan Atatürk Mərkəzi. Bülleten, 1 (33), Bakı, 2010.

210. Verdiyeva Z., Adilov M., Ağayeva F. Azərbaycan dilinin semasiologiyası. Bakı, 1979.

211. Vəliyev K. Dastan poetikası. Bakı, 1984.

212. Vəliyev K. Elin yaddaşı, dilin yaddaşı. Bakı, 1988.

213. Vəliyev İ. Azərbaycan yazılı abidələrinin dilində keç­miş zamanın ifadə formaları. Bakı, 2009.

214. Виноградов В.В. Стилистика теория поэтической речи поэтика. Москва, 1963.

215. Zeynalov F., Əlizadə S. Tükənməz xəzinə. “Kitabi-Dədə Qorqud”. Bakı, 1988, s.17.

B A Ş L I Q L A R
Müəllifdən .................................................................. 3

“Dədə Qorqud kitab”ı Azərbaycan dilindədir..........5

“Dədə Qorqud kitab”ında silah adlarının

tədqiqi tarixi ................................................................17

“Dədə Qorqud kitab”ında silahla bağlı işlədilmiş

bəzi sözlərin transkripsiyası və semantikası struk-

tur-semiotik müstəvidə ..............................................25

Siηirləmək, Qorqud siηirli, qurt siηirli.................25

Sadaqda oxum kişin dələr.....................................30

Tarıyanda bir oxla nəmlərdim.............................. 36

Belik, yoxsa yelək.................................................40

Qınlu qılıc, qınsuz qılıc.........................................45

Gəz çıxarmaq........................................................48

Sur cida.................................................................51

Fərqli oxunuşlar, oxşar yozumlar: yayası//

yiyəsi, babası........................................................54

Üç yüz say cidalu yigit.........................................57

On yelək................................................................59

Sirri açılmayan, yaxud qorqudşünasları

düşündürən cümlə.................................................61

“Dədə Qorqud kitab”ında silah və silah hissələrinin

adları tarixi-linqvistik müstəvidə ..............................74

yaraq......................................................................76

qılıc .......................................................................77

yay.........................................................................93

oq//ox.....................................................................101

sadaq.......................................................................108

tirkeş........................................................................110

dəmrən.....................................................................112

sapan....................................................................... 115

cida.......................................................................... 120

sügü......................................................................... 123

köndər......................................................................124

gürz......................................................................... 125

çomaq.......................................................................127

çovkan......................................................................129

dəpər........................................................................ 130

mancılaq.................................................................. 131

taraqa........................................................................131

xəncər.......................................................................132

“Dədə Qorqud kitab”ında döyüş geyimləri və

digər döyüş ləvazimatlarının adları tarixi-

linqvistik müstəvidə ...................................................135

qalqan ......................................................................135

işıq........................................................................... 137

tuğulğa.................................................................... 139

dizcik....................................................................... 139

qarucıq.................................................................... 140

yaqa......................................................................... 140

çövşən....................................................................... 142

dəmir don................................................................143

geyim...................................................................... 143

“Dədə Qorqud kitab”ında silaha münasibət, yaxud

türk-Oğuz cəmiyyətində silah ..................................146

Silah və döyüş geyimi istehsalı.............................. 148

Silahlanma, silahlandırılma, silahla tanınma...........153

“Ox”dan uzunluq ölçüsü (ox məsafəsi) kimi

istifadə, ox yarışı, ox düşən yerdə gəlin

otağı qurma..............................................................160

Ovda və döyüşdə silahdan istifadə...........................165

Silah adları türk poetik təfəkküründə.......................172

İstifadə olunmuş ədəbiyyat..........................................175




Язизхан Вяли оьлу Танрыверди 1959-ъу илдя Борчалыда ана­дан олуб.

1973-ъц илдя Ашаьы Гарабулаг кянд сяккизиллик, 1975-ъи илдя ися Кировиси кянд орта мяктябини яла гиймятлярля битириб.

1981-ъи илдя АПИ-нин (индики АДПУ) филолоэийа факцл­тясини фярг­лянмя диплому иля битириб.

1981-83-ъц иллярдя Сийязян, 1983-85-ъи иллярдя ися Дявячи (Шабран) районунда ихтисасы цзря мцяллим ишляйиб.

1987-ъи илдя намизядлик (филолоэийа цзря фялсяфя доктору), 1998-ъи илдя докторлуг (филолоэийа цзря елмляр доктору) диссертасийасы мцдафия едиб.

1995-ъи илдя досент, 1999-ъу илдя профессор елми адыны алыб.

Щазырда АДПУ-нун Азярбайъан дили вя онун тядриси методикасы кафед­расынын мцдиридир.

Язизхан Танрывердинин 25 китабы, 200-дян артыг мягаляси чап олунуб.