Redaktor: Nuranə Axundzadə
Yüklə 225,89 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Film Fiction, 17 - 18 Bizim fərqli xüsusiyyətlərimiz vardı. LAKİN ONLARDAN BİRİ – SİZ DİGƏRLƏRİ ÜÇÜN HƏQİQƏTƏN DARIXIRSINIZ. Bunlar fərqli şeylərdir. Mən dərk edə bilmirəm ki, Kapa və Şim həyatdan köçüblər. Çünki bu peşədə biz bir, yaxud iki illik yoxa çıxırıq və bir-birimizi görmürük. Və sonra o gəlir. Kapanın öldüyünü “Müharibə fotoları” kitabına baxanda bilirəm. Bundan əvvəl isə o, qətiyyən ölməyib, bəzən görmədiyin bir adam idi. Kapanın təsiri öz həyatından daha uzaqlara getdi. O, ictimai həyatdakı hər kəslə eyni dalğada idi. O, şahzadələrin təsirinə düşmədi. O, insan olan hər kəsin təsirinə düşdü. Buna görə Kapanı çox sevirdim. Eyni zamanda biz tamamilə fərqli idik. Eyni kitabları oxumamışıq. O, gecəni ayaq üstə keçirirdi və məni səhər saat 10- da oyadırdı, o heç nə demədən pulumu borc götürürdü. Lakin Kapa, Şim və mənim aramda fundamental bir birlik vardı. Kapa optimist idi, Şim pessimist. Şim şahmatçının məşqçisinə, yaxud riyaziyyatçıya oxşayırdı. ORADA HARADA YERLƏŞƏCƏKSİNİZ? Heç bir fikrim yoxdur, harada olsa. 30-cu illərdə Parisdə çox az fotoqraf var idi. Biz Monparnasda Dom kafesində (Parisdə yerləşən ən məşhur kafe. Müxtəlif vaxtlarda dünyanın ən məşhur adamları dəfələrlə burada olublar – tərc.) qəhvə və şirniyyat götürərdik. Müharibədən əvvəl orada rəsm çəkirdim. Ora mənim şəhərim idi. KAPA VƏ ŞİMLƏ OLAN BİRLİYİNİZ SİZİ RƏSSAMLIQDAN DAHA ÇOX FOTOQRAFİYAYA FİKRİNİZİ CƏMLƏŞDİRMƏYƏ İSTİQAMƏTLƏNDİRDİMİ? Qətiyyən. Biz heç vaxt fotoqrafiyanı müzakirə etməmişik. Ardı gələn sayda... facebook.com/isiqlacekirem
- Film Fiction, 17 - 19 19
BELLEZZA və artıq heç də bütün yollar Romaya aparmır Roma imperiyasının əzəmətinin və imperiya mədəniyyətinin qalıqları arasında can verən modern cəmiyyətin mənzərəsi Paolo Sorrentinonun “Möhtəşəm gözəllik” filminin əsas xəttini təşkil edir. Fabula – Cep Qambardellanın Roma gəzintisi Süjet – Cep Qambardellanın mənəvi deqradasiyaya uğramış cəmiyyət arasında dolaşaraq nostalgiyaya qapılması Obraz – Bohemiya həyatı yaşayan jurnalist Cep Qam- bardella Şahanə Urfan - Film Fiction, 17 - 20
- Film Fiction, 17 - 21 Rejissor Paolo Sorrentino film boyu gözəllik kateqoriyasının hansı mərhələlərdən keçdiyi və XXI əsrdə hansı mövqedə durduğunu təsvir edir. Mənəvi deqradasiyaya uğramış aristokratiya yalnız Flober, Prust, Moraviadan sitatlar gətirməklə, qədim mədəniyyət nümunələrinə snobcasına heyranlıq bildirməklə öz mövcudluğunu təsdiqləməyə can atır. Amma qürub göz qabağındadır: ekzotik meksikan, afrikan, çin, demokratik amerikan mədəniyyəti ciddi və təmkinli Avropa mədəniyyətini sıxışdırır: nəticədə surroqat mədəniyyət ortaya çıxır. Bu mədəniyyətin tələbləri çərçivəsində texnikanın incəsənət üzərində qələbəsi ideyası klassik orkestrin Apple texnologiyası ilə idarə olunmasında vizual həllini tapır; bir vaxtlar təbii və harmonik gözəlliyin, humanizmin hakim olduğu cəmiyyətin nümayəndələri süni bədən və ucuz ekstrim, əyləncə əsirinə çevrilir; qədim Roma cəmiyyətində plebeylərin belə özlərinə yaraşdırmadığı hərəkətləri bu gün Roma patrisiləri – aristokratları edirlər. Restoranda şərab sifariş verən rahib və rahibə aristokratizmlə birgə, dinin, kilsənin də əvvəlki mövqeyini itirdiyini vizuallaşdırır. Etno stilin aristokrat cəmiyyətdə hakim mövqe tutması, etnikliyin müasirlik səviyyəsinə qalxması başlanğıca, ilkin rüşeymə qayıdışa nişanədir. Başlanğıca qayıdış filmdə özünü bir neçə məqamda büruzə verir: 1. Roma cəmiyyətinin ilkin inkişaf mərhələsi olan quldarlıq, günümüzdə formasını dəyişsə də mahiyyətini saxlayıb. Uşaq hüquqları əlindən alınan azyaşlı qızın, yaşıdlarından ayıraraq müasir bazarın tələblərinə uyğun işlədilməsi – “müasir incəsənət nümunəsi” yaratmağa məcbur edilməsi – quldarlığın, ağa-qul münasibətlərinin yeni təzahür formasıdır. Mötədil klassik incəsənətdən fərqli olaraq, XX-XXI əsrin incəsənəti ani əsəb partlayışının, nifrət selinin nəticəsində yaranır. Təbii ki, bu zaman meydana Da Vinçi harmonikliyi yox, Cekson Pollok xaosu çıxacaqdır. 2. Film teatrın tarixi inkişafını vizual şəkildə mərhələləşdirir. Çılpaq qadının divara qarşı “döyüşü” teatrın ilk formalaşma mərhələsini – açıq havada amfiteatrda baş tutan antik Roma teatrını təqdim edir. Növbəti kadrlarda bədənini qırmızıya boyayaraq anasının qarşısında rol oynayan oğulun faciəsinin təsviri klassik teatr ənənələrinin möhkəmləndiyi fikrini irəli sürür. Bıçaqlarla tamaşa göstərən sirk ustası karnaval estetikasının təmsilçisi olaraq klassik teatr ənənələrinin yüngül farslar, məişət vodevilləri ilə əvəz olunduğunun carçısına çevrilir. Və nəhayət modernist teatrda monodramların meydana gəlməsi bütün film boyu öz pyesini yazmağa çalışan Romanonun simasında gerçəkləşir. Monodramın premyerasından həmən sonra fokus göstərisinə hazırlığın, monodramı qəfil kəsərək meydana çıxması növbəti dəfə başlanğıca qayıdışa – möcüzəyə inamın hakim olduğu ibtidai quruluşa işarə edir. Antik Romada incəsənət həyatla qaynayıb qarışmış vəziyyətdə mövcud idi. Sorrentinonun müasir Romasında incəsənət daha sakinlərin yox, muzeylərin malıdır. Filmdə də Roma sakinləri yalnız incəsənətin parodiyası ilə məşğuldurlar, incəsənət nümunələrini bağlı qapılar arxasında snobcasına saxlayaraq, yalnız xüsusi günlərdə və xüsusi şəxslərin iştirakı ilə nümayişini təşkil edirlər. Və bu zaman ekranda fiziki olaraq süqut etmiş və yalnız heykəltaraşlıq nümunələrinin, abidələrin, xüsusilə Kolizeyin simasında hələ də yaşadığını sübut etməyə can atan “əbədi Roma” fonunda mənən süqut etmiş insanlar dolaşırlar. Filmin sonunda təkcə bitki kökləri yeyən müqəddəs rahibə Mariyanın “köklər vacibdir” fikri Roma sivilizasiyasının, antik mədəniyyətinin mühüm olduğuna işarə edir. Filmdə müasir cəmiyyətdə dağıdıcılığa (istər fiziki, istər mənəvi) maniakal meyl, sanki bu intervalda nizamlı antik Roma mədəniyyəti heç olmayıbmış kimi, təəssürat yaradaraq istənilən intibahın məhvə məhkumluğunu ön plana çəkir. Sonda tamaşaçı bir suala cavab verməlidir. Hansı daha canlıdır – Roma imperiyasının əzəmətini özündə saxlayan cansız antik incəsənət abidələri, yoxsa müasir surroqat nəslin canlı nümayəndələri? Və qürub göz qabağındadır. Və artıq heç də bütün yollar Romaya aparmır. Yüklə 225,89 Kb. Dostları ilə paylaş:
|