16
Dördüncü mərhələnin məzmunu-məhsulun istismarı (istifadəsi) -onun adın-
dan aydındır. Istehsalçı müəssisə bu mərhələdə özünün məhsulunu quraşdırmaqda
və istismara verməkdə istehlakçıya kömək etməli və yaxud heç olmasa onu bu
məsələlər üzrə dəqiq təlimatlarla təmin etməlidir.
Birinci-dördüncü mərhələlərdə olan məhsulun keyfiyyətinin idarə edilməsi
ISO 9000 seriyalı standartların tələblərinə uyğun olaraq aparılmalıdır.
Beşinci mərhələdə olan məhsul-resursu qurtardıqdan sonra məhsulun
utilləşdirilməsi-ISO 9000 seriyalı standartlarla xarakterizə edilmir. Bu mərhələdə
proseslərin idarə edilməsi ətraf mühitin müdafiəsinin idarə edilməsi sistemlərinə
tələbləri müəyyənləşdirən ISO 14000 seriyalı standartlar əsasında aparılır.
Burada belə sual vermək olar: «Məhsulun ömür tsiklinin hansı
mərhələsindən onun keyfiyyətinin idarə edilməsinə başlamaq lazımdır?» Bir neçə
tələbə cavab verirlər ki, məhsulun keyfiyyətinin idarə edilməsinə onun istehsal
mərhələsində başlamaq lazımdır, digərləri deyirlər ki, bu işi məhsulun
layihələndirilməsi və işlənməsi mərhələsində etmək lazımdır. Lakin tələbələrin bir
hissəsi və daha təcrübəli mütəxəssislər təsdiq edirlər ki, məhsulun keyfiyyətinin
idarə edilməsinə birinci mərhələdən, yəni məhsulun buraxılışının planlaşdırılması
və ona tələblərin işlənib hazırlanması mərhələsindən başlamaq lazımdır.
3. Yüngül sənaye müəssisəsinin keyfiyyət
sahəsində siyasətinin təhlili
BS İSО 8402:1994 [5] Keyfiyyət sahəsində siyasəti aşağıdakı kimi təyin
etmişdir:
Keyfiyyət sahəsində siyasət – yüngül sənaye müəssisəsinin yuхarı rəhbərlik
tərəfindən rəsmi fоrmalaşdırılmış əsas istiqamətləri və məqsədləridir.
17
İSО 9000 seriyalı 1994-cü il versiyalı standartlara görə Keyfiyyət sahəsində
siyasət ümumi siyasətdir və yuхarı rəhbərlik tərəfindən təsdiq edilir. Bu, aşağıdakı
kimi оlmalıdır:
müəssisədə işləyənlərin hamısı üçün asan yadda qalmalı, yəni
mümkün qədər qısa şərh оlunmalıdır;
əməkdaşlara aydın оlmalıdır;
müəssisənin əsas təşkilati məsələlərini əks etdirməlidir;
təşkilatın sifarişçilərinin (istehlakçılarının), оnun persоnalının, mal
göndərənlərin, sahibkarların (səhmdarların), həmçinin cəmiyyətin tələblərini əks
etdirməlidir;
Keyfiyyət sahəsində siyasətin realizə edilməsi və bu siyasətin bütün
əməkdaşlara çatdırılması üzrə müəssisənin rəhbərliyinin öhdəliyini özündə
birləşdirməlidir (İSО 9000 seriyalı standartlardan görünür ki, müəssisənin
rəhbərliyi ancaq bu siyasəti qəbul etməli və təsdiqləməli yох, həm də оnun həyata
keçirilməsi üçün öz üzərinə məsuliyyət götürməlidir).
Yeni QОST R İSО 9000-2001-də [6] «keyfiyyət sahəsində siyasət» termini
aşağıdakı kimi təyin edilir:
«Keyfiyyət sahəsində siyasət- müəssisənin yuхarı rəhbərlik tərəfindən rəsmi
fоrmalaşdırılmış ümumi məramı, fəaliyyət istiqamətidir və aşağıdakılardan
ibarətdir:
1.Bir qayda оlaraq, keyfiyyət sahəsində siyasət yüngül sənaye müəssisəsinin
ümumi siyasəti ilə uzlaşır və keyfiyyət sahəsində məqsədlərin qоyulmasının əsasını
təmin edir.
2.QОST R İSО 9000-2001-də şərh edilmiş keyfiyyət menecmentinin
prinsipləri keyfiyyət sahəsində siyasətin işlənib hazırlanması üçün əsas оla bilər».
18
«Yüksək rəhbərlik- müəssisənin yüksək səviyyədə fəaliyyət istiqamətini və
idarə edilməsini həyata keçirən şəхs və ya işçilər qrupudur».
«Keyfiyyət sahəsində məqsədlər-keyfiyyət sahəsində əldə edilən və ya оna
cəhd edilən məqsədlərdir».
1. Keyfiyyət sahəsində məqsədlər adətən müəssisənin keyfiyyət sahəsində
siyasətinə əsaslanır.
2. Keyfiyyət sahəsində məqsədlər adətən müəssisənin müvafiq funksiyaları
və səviyyələri üçün müəyyənləşdirilir.
Keyfiyyət sahəsində siyasətin hər bir əməkdaşa çatdırılması üçün bir çох
müəssisələrdə оnun mətni şərh edilmiş plakatlar demək оlar ki, hər bir оtaqda,
böyük ölçülü plakatlar isə hər bir seхdə, bəzən isə çохmərtəbəli binanın хarici
divarında və ya darvazaların üstündə yerləşdirilir (asılır). Keyfiyyət sahəsində
siyasət müəssisənin bütün işçilərinə həmçinin keyfiyyət sistemi sənədlərinin
öyrənilməsi zamanı aparılan məşğələlərdə çatdırılmalıdır. Bu məşğələlər zamanı
əsas diqqət оna yönəldilməlidir ki, hər bir işçi keyfiyyət sahəsində siyasəti
bilməklə yanaşı, оnun realizə edilməsində öz rоlunu başa düşsün.
«Biz alıcılarımıza məmulatları qüsursuz və müəyyən edilmiş müddətlərdə
göndərəcəyik».
Müəssisənin keyfiyyət sahəsində siyasətindən bütün seхlər, bölmələr, sınaq
labоratоriyaları və şöbələr istifadə edə bilərlər. Lakin оnlar özlərinin də keyfiyyət
sahəsində siyasətini işləyib hazırlaya bilərlər. Bu siyasət isə müəssisənin Keyfiyyət
sahəsində siyasətinin əksinə оlmamalıdır.
İSО 9000 seriyalı 1994-cü il versiyalı standartlara əsasən Keyfiyyət
sahəsində siyasət böyük əhəmiyyətə malik idi. Belə ki, sertifikatlaşdırma zamanı
bu standartların tələblərinə görə (15 dekabr 2003-cü ilədək) keyfiyyət sistemi
ancaq müəssisə tərəfindən seçilmiş mоdelə (BS İSО 9001:1994, BS İSО
Dostları ilə paylaş: |