| 1.4. Psixologiyaning asosiy metodlari
Aniq izlanish predmetiga ega bo’lgan har qanday fan o’sha predmetining mohiyatini yoritish va
materiallar to’plash uchun maxsus usullar va vositalardan foydalanadi va ular fanning
metodlari
deb
yuritiladi. Fanning salohiyati va obro’si ham birinchi navbatda o’sha metodlar yordamida to’plangan
ma’lumotlarning
ishonchliligi va validliligiga
bog’liq bo’ladi. Bu fikrlar bevosita psixologiyaga ham
aloqador bo’lib, metodlar masalasi bu fanda juda katta ahamiyatga molik masala sifatida qaraladi. CHunki
yuqorida ta’kidlaganimizdek, psixik hodisalarni bevosita qo’l bilan ushlab, ko’z bilan ilg’ab, quloq bilan
sezish qiyin. Lekin juda ko’plab fanlar bilan faol hamkorlik shunga olib kelganki, psixologiyaning har bir
tarmog’i o’z vazifalarini yechish va ma’lumotlarga ega bo’lish uchun ko’plab metodlarni sinovlardan
o’tkazib, eng ishonchli va mukammallarini saqlab qolgan.
Matematik statistika va ehtimollar nazariyasining psixologiya sohasida qo’llanilishi va unda
erishilgan muvaffaqiyatlar avvalo har bir metodning ishonchlilik darajasini aniqlash, qolaversa, to’plangan
ma’lumotlarning qay darajada asosli va valid ekanligini isbotlashga yordam beradi.
Psixologiya fanida inson psixikasini tadqiqot qilish metodlarining turlicha tasnifi mavjud.
B.G.Ananьev psixikani o’rganish metodlarini to’rtta guruhga ajratib bergan. Bu to’rtta guruh metodlar
M.Ulug’bek nomli O’zbekiston Milliy Universiteti, Nizomiy nomli Toshkent Davlat Pedagogika
Universiteti, Farg’ona Davlat Universiteti kabi psixolog mutaxassis tayyorlaydigan oliygohlarda mufassal
o’rganiladi. Biz mazkur mavzuimizda har bir insonning o’zini va atrofidagilarni bilib olishiga imkon
beradigan, murakkab bo’lmagan, qo’llash shartlari sharoitga mos bo’lgan va umum qabul qilingan
metodlarni keltirdik. 2 - jadvalda asosiy psixologik metodlar va ularning turlari keltirilgan.
Dostları ilə paylaş: | 
