Referat mavzu: Umumiy psixologiyaning fanining predmeti, maqsadi vazifalari Bajardi



Yüklə 408,19 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə9/26
tarix01.02.2022
ölçüsü408,19 Kb.
#83375
növüReferat
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   26
Referat mavzu Umumiy psixologiyaning fanining predmeti, maqsadi

Yozma  so’roq  yoki  anketaning

  afzalligi  shundaki,  uning  yordamida  bir  vaqtning  o’zida  ko’pgina 

odamlar  fikrini  o’rganish  mumkin  bo’ladi.  Unga  kiritilgan  savollar,  ulardan  kutiladigan  javoblar  (yopik 

anketa),  yoki  erkin  o’z  fikrini  bayon  etish  imkoniyatini  beruvchi  (ochiq  anketa)  so’rovnomalar  aniq  va 

ravon tilda javob beruvchilar tushunish darajasiga monand tuzilgan bo’lsa, shubhasiz, qimmatli birlamchi 

materiallar to’planadi. 

So’roqning ham erkin va standartlashtirilgan shakllari mavjud bo’lib, birinchisida oldindan nimalar 

so’ralishi  qat’iy  belgilab  olinmaydi,  ikkinchi  shaklida  esa,  hattoki,  komp’yuterda  dasturi  ishlab  chiqilib, 

minglab odamlarda bir xil talablar doirasida so’roq o’tkazilishi nazarda tutiladi. 

Testlar

  oxirgi  paytda  hayotimizga  dadil  kirib  kelgan  tekshiruv  usullari  sirasiga  kiradi.  Ular 

yordamida  biror  o’rganilayotgan  hodisa  xususida  ham  sifat,  ham  mikdor  xarakteristiqalarini  olish,  ularni 

ko’pchilikda  qayta-qayta  sinash  va  ma’lumotlarni  korrelyatsion  analiz  orqali  ishonchlilikka  tekshirish 

mumkin bo’ladi. Ayni testga qo’yilgan talab hech qachon o’zgarmaydi, hattoki, shunday testlar borki, ular 



12 

 

turli millat va elat vakillarida, turli davrlarda ham o’zgarmagan holda ishlatilaveradi. Masalan, Ravenning  



aqliy intellektni ulchash, Kettelning va Ayzenkning shaxs testlari shular jumlasidandir. 

Test  -

  so’rov  oldindan  qat’iy  tarzda  qabul qilingan savollarga  beriladigan  javoblarni  taqozo  etadi. 

Masalan,  Ayzenkning  57  ta  savoldan  iborat  testi  shaxsdagi  introversiya  -  ekstroversiyani  o’lchaydi, 

savollarga «ha» yoki «yo’q» tarzida javob berish so’raladi. 



Test  -

  topshiriq  odam xulqi va  holatini amalga  oshirgan  ishlari asosida  baholashni  nazarda tutadi. 

Masalan,  shaxs  tafakkuridagi  kreaktivlilikni  aniqlash  uchun  ko’pincha  bir  qarashda  oddiygina  topshiriq 

beriladi: berilgan 20 ta doira shaklidagi shakllardan o’zi xohlagancha rasmlar chizish imkoniyati beriladi. 

Ma’lum  vaqt  va  tezlikda  bajarilish  sur’ati,  rasmlarning  o’ziga  xos  va  betakrorligiga  qarabshaxs  fikrlashi 

jarayonining naqadar nostandart, ijodiy va kreaktivligiga baho berilib, mikdoriy ko’rsatgich aniqlanadi. Bu 

metodlarning umumiy afzalligi ularni turli yosh, jins va kasb egalariga nisbatan qo’llashning qulayligi, bir 

guruhda  natija  bermasa,  boshqa  guruhda  yana  qayta  tekshiruv  o’tkazish  imkoniyatining  borligi  bo’lsa, 

kamchiligi – yu ba’zan tekshiriluvchi agar testning mohiyatini yoki kalitini bilib qolsa, sun’iy tarzda uning 

kechishiga ta’sir ko’rsatishi, faktlarni falsifikatsiya qilishi mumkinligidir. 

Testlar  ichida 


Yüklə 408,19 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   26




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə