3. Ikki parallel to’g’ri chiziq kesmalarining nisbati
ularning proeksiyalari
nisbatiga teng. Agar AB || CD bo‘lsa,
𝐴𝐵
𝐶𝐷
=
𝑎𝑏
𝑐𝑑
bo‘ladi (4-rasm). Buni isbot qilish
uchun, A nuqtadan AE || ab va C nuqtadan CF || cd chiziqlar o’tkazamiz. ABE va
CDF uchburchaklar o’xshash va kesmalar AE = ab, CF = cd dir.
Demak,
𝐴𝐵
𝐶𝐷
=
𝐴𝐸
𝐶𝐹
yoki
𝐴𝐵
𝐶𝐷
=
𝑎𝑏
𝑐𝑑
bo‘ladi.
4-rasm.
Shunday qilib, parallel proeksiyalashda teng
va parallel kesmalarning
proeksiyalari ham teng hamda parallel bo’lar ekan. Demak,
har qanday
parallelogrammning (shu jumladan, to‘g‘ri to’rtburchak va kvadratning) proeksiyasi
ham parallelogramm bo‘ladi.
Parallel proeksiyalarning bu xossalari keyinroq katta ahamiyatga ega bo‘ladi;
ulardan
foydalanib, ko’rilayotgan narsalardagi qanday
munosabatlar ularning
proeksiyalarida ham saqlanib qolishini anislash mumkin.
Nuqtalarning fazodagi o’rinlarini proeksiyalari bo’yicha aniqlash
Tekislikda (qog’ozda) proeksiyalash usuli bilan chizilgan har qanday tasvirga
ko’ra unda ifodalangan narsaning fazodagi haqiqiy shaklini, ya’ni uni hosil qiluvchi
nuqtalarning fazodagi o’rinlarini aniqlash hamma vaqt ham mumkin bo’lavermaydi.
Masalan, fazoda berilgan A nuqta berilgan yo‘nalish bo’yicha proeksiyalansa,
proeksiyalar tekisligida unga xos faqat bitta a proeksiya kelib chiqadi (5-rasm).
Aksincha, agar
a
proeksiya berilgan bo‘lsa, nuqtaning o’zini topib bo’lmaydi,
chunki
Dostları ilə paylaş: