Reja: Pul tizimi va uning mazmuni

Mavzu: O’zbekiston Respublikasida pul tizimi va uning elementlari
Reja:
1.Pul tizimi va uning mazmuni.
2.Pul tizimining shakllari va ularning evolyutsiyasi: bimetallizm;
monometallizm; qog’oz va kredit pullari tizimi.
3. Pul tizimini tashkil qilish shart-sharoitlari. Pul tizimini tashkil qilish prinsiplari.
4. Ba’zi xorijiy davlatlar pul tizimining o’ziga xos xususiyatlari.
5. O’zbekiston Respublikasi pul tizimining rivojlanishi.
Tayanch iboralar: pul tizimi, Markaziy bank, tijorat banklar, pul tizimi
elementlari, milliy va jahon valyuta tizimi, bimetallism, monometallizm,qog’oz va
kredit pullar.
XVI asrning oxiri va XVII asrning boshlarida tovar – pul munosabatlarining
rivojlanishi, xalqaro va mahalliy valyuta bozorlarining vujudga kelishi,
shuningdek, davlatchilik asoslarining mustahkamlanishi davlat tomonidan pul
muomalasini tartibga solishning zaruriyatini keltirib chiqardi. Davlat tomonidan
pul muomalasini amalga oshirish tartibini belgilashda mamlakat tarixi, siyosiy
holati, milliy an’analari hamda uning iqtisodiy salohiyati muhim ahamiyat kasb
etadi.
Pul tizimi – bu mamlakatda pul muomalasini amalga oshirishning shakli
bo‘lib, uning asosini milliy valyuta tashkil etadi va milliy valyuta orqali tartibga
solinadi.
Pul tizimi quyidagi elementlarni o‘z ichiga oladi:
1.pul tizimini tashkil etish tamoyillari;
2.pul birligi;
3. baho masshtabi;
4. pulning turlari;
5. pul birliklari va belgilarini emissiya qilish tartibi va ularning ta’minlanganlik asoslari;
6. pul muomalasini tartibga solishning usullari;
7. mamlakatda pul oborotining tarkibi va uni tashkil etish.
Valyuta tizimi va valyuta munasabatlari. Valyuta tizimining turlari. Valyuta kursi va pariteti. Valyuta kursining turlari. Inflyasiya va uning turlari. Inflyasiyadan chiqish va unga qarshi kurashish choralari. Inflyasiyaning iqtisodiyotga ta’siri. Muomiladagi pul massasi. Pul massasiga ta’sir etuvchi omillar. Kassa aylanmasi xomcho’ti. Aholini daromadlari va xarajatlari balansi. Pul agregatlari. Pul muomilasini boshqarishda Markaziy bank tomonidan qullaniladign usullar. Pul muomilasini barqarorlashtirish yo’llari.Rivojlangan mamlakatlarning zamonaviy pul tizimi quyidagi xususiyatlarga ega.
- Oltinga almashilmaydigan, keyinchalik qoђoz pul aylanadigan, kredit pullarga o’tish.
- pulni muomilaga nafaqat xo’jaliklarni banklar tomonidan kreditlash, balki davlat xarajatlarini qoplash uchun chiqarish.
- pul muomilasida naqd pulsiz aylanishning ustunligi
- pul muomilasini davlat tomonidan tartibga solishning kuchayishi.
Shu kabi rivojlanayotgan mamlakatlarning, hatto ayrim mamlakatlar pul tizimi o’ziga xos xususiyatlarga ega.
O’zbekiston respublikasining pul tizimining elementlari:

1. Pul birligi - so’m

2. Pul birligining turlari – qog’oz va metal pullar
3. Ularni muomilaga chiqarish qoidalari.
4. Pul, kredit valyuta boshqaruvini amalga oshiruvchi davlat organlari.
5. Naqd pulsiz tulov aylanishi va kredit pullar muomilasining olib borishda davlat tomonidan belgilangan shartlar.
6. Milliy valyutani chetga olib chiqish va chetdan olib kelish qoidalari.
7. Xalqaro xisob - kitoblarni tashkil qilish asoslari.
8. Milliy valyutani chet el valyutasiga almashtirish tartibi va davlat tomonidan belgilangan valyuta kursi.
O’zbekiston milliy pul tizimining asosiy elementi bo’lmish so’m jamiyat manfatlariga xizmat qiladi. Shuning uchun pul tizimining asosiy vazifasi milliy pulimizning qadrini mustahkamlashdan iborat. Bu juda ma’suliyatli va oson bo’lmagan vazifa. O’zbekistonning o’z iqtisodini bozor talablariga mos ravishda rivojlantirishga qaratishi, bozor iqtisodiyotiga o’tishda O’zbekistonning o’ziga xos xususiyatlariga ega ekanligi milliy valyutaning barqaror bo’lishini taqozo etadi.
Respublikamizda milliy valyutani xorijiy valyutalarga erkin almashtirishga erishilganligi mamlakatimiz iqtisodiyoti yangi yuksalishlarga erishayotganligidan, uni jahon iqtisodiy hamjamiyatdagi integrasiya jarayoni yanada tezlashayotganligidan dalolat beradi.
Respublikamiz Prezidentining 2005 yil 5 avgustdagi PK-147 sonli «Banklardagi depozit xisob varaqalaridan naqd pul tulovlarini o’zliksiz ta’minlash to’ђrisida» gi qarori asosida banklarga bo’lgan ishonchning ta’minlanishi natijasida 2005 yil yanvar - iyul oyida bank kassalariga tushgan o’rtacha oylik naqd pul tushumlari 344 mlrd. so’mni tashkil etgan bo’lsa, maskur qaror qabul qilingandan so’ng avgust – dekabr oylarida bu ko’rsatkich 515 mlrd. so’mni tashkil qildi yoki 49,7 % ga oshdi.
Agar 1996-2002 yillar mobaynida naqd pullarning bank kassalariga qaytishi 80-93 foiz oraliђida bo’lgan bo’lsa, bu kursatkich 2005 yilda 96,3 foizni tashkil etdi. Xususan, 2005 yilda bank kassalariga tushgan naqd pullar 2004 yilga nisbatan 38,6 foizga, shu jumladan savdo tushumlari 47,2 foizga oshdi.

Eniga:

1. 
   Moliyaviy ijara
   
2. 
   Moliyaviy eskirish
   
3. 
   Pul saqlanadigan bino
   
4. 
   Valyutani sug’urtalash
   
5. 
   Chetga tovar sotish
   
6. 
   Ustav kapitali
   

Bo’yiga:

1. 
   Soliq to’lovchining idenfikatsiya raqami
   
2. 
   Pul qadrsizlanishi
   
3. 
   Foyda
   
4. 
   Deposit
   

1

S

2

T

4

1

L

I

Z

I

NG

6

F

O

N

D

N

R

M

F

3

O

L

D

N

2

A

M

O

R

T

I

Z

A

T

S

I

Y

A

T

R

T

S

5

E

K

S

P

O

R

T

I

M

Y

A

3

B

A

N

K

D

.

1. 
   Moliyaviy menejment fani mustaqil fan sifatida qachon vujudga kelgan?
   

=A. 1960 yilda AQSh da
B. 1952 yilda Evropada
C. 1975 yilda Oʻrta Osiyoda
D. 1972 yilda Hitoyda
2. Moliyaviy menejmentning dastlabki nazariyasi kim tomondan yaratilgan
A. F. Modilyani
=B. Dj. Wilyamson
C. M. Miller
D. U. Sharpa
3. Moliyaviy menejmentda “Kapital strukturasi” nazariyasi qaysi olimlar tomonidan yaratilgan
A. Dj. Wilyamson
B. Dj. Vahovich Dj. Van Horn
=C. F. Modilyani M. Miller
D. U. Sharpa S.Ross
4. Moliyaviy menejmentning qanday funktsiyalari mavjud
A. Hodimlar dilan ishlash va ijtimoiy tadbirlarni amalga oshirish
B. Tashkil etish, tahlil, ishlab chiqarish
C. Soliqlarni rejalashtirish, tarkibiy oʻzgartirish
=D. Rejalashtirish, tashkil etish, nazorat ragbatlantirish
5. Boshqaruv subekti funktsiyalaning tarkibi nimalardan iborat
=A. Rejalashtirish, tashkil etish, nazorat ragbatlantirish
B. Aktivlarni boshqarish, pul oʻqimlarini boshqarish
C. Tashkil etish, tahlil, ishlab chiqarish
D. Rejalashtiris, aktivlarni boshqarish risklarni boshqarish
6. Moliyaviy aktivlarni qiymatini baholash modeli” kim tomondan va qachon yaratildi
A. Dj.Uilyamson, G.Markovitsa 1960 – yil.
=B. Dj.Uilyamson 1938 – yil
C. G.Markovitsa, 1938 – yil.
D. M. Miller 1949 – yil
7. Moliyaviy menejmentni maxsus funktsiyalarini aniqlang.
A. Rejalashtirish, tashkil etish, nazorat ragbatlantirish
B. Aktivlarni boshqarish, tashkil etish, tahlil
=C. Aktivlarni boshqarish, investitsiyalarni boshqarish, pul oqimlarini boshqarish
D. Tashkil etish, tahlil, ishlab chiqarish
8. Moliyaviy menejment bu-:
A. Korxonalarda xodimlar va innovatsiyalarni boshqarish jarayonidir
B. Korxonalarda ishlab chiqarishni tashkil etish va boshqarish jarayonidir
C. Korxona hodimlarini ma’naviy jihatdan qoʻllab quvvatlash
=D. Kompaniya moliyaviy resurslari va moliyaviy munosabatlarni va pul mablagʻlari oqimini boshqarish jarayonidir
9. Moliyaviy menejmentning obektlariga nimalar kiradi
=A. Moliyaviy resurslar va moliyaviy munosabatlar
B. Korxona aktivlari va investitsiyalar
C. Korxona ishchilari va moliyaviy resurslari
D. Pul mablagʻlari va innovatsiyalar
10. Moliyaviy menejmentning subektlariga kimlar kiradi
A. Korxona ishchi va xodimlari
=B. Korxonaning mulkdorlari
C. Korxonaninng buxgalterlari
D. Moliyaviy menejerlar
.11. Moliyaviy koʻrsatkichlar bu
A. Korxonalarni tulovga layoqatlilik koʻrsatkichi
B. Xujalik yurituvchi shaxslar umumxujalik faoliyatini moliyalashtirish koʻrsatkichlari
=C. Korxonalarning moliyaviy faoliyatini xarakterlab, moliyaviy-xujalik faoliyati baholanib, yakuniy umumlashtiruvchi koʻrsatkich
D. Xujalik yurituvsi shaxslar rentabellik, tulov qobiliyati va likvidlilik koʻrsatkichlari
12. Moliyaviy koʻrsatkichlarning guruhlanishi deganda kuyidagilarni tushunamiz
A. toʻlov qobiliyati koʻrsatkichlari rentabellik koʻrsatkichlari aksiyadorlik kapitali va firma kiymati koʻrsatkichlari
B. Asosiy vositalar rentabelligiaylanma mablagʻlar aylanuvchanlikkoʻrsatkichlari dividend siyosati
C. aylanma mablagʻlar aylanuvchanligirentabellik koʻrsatkichlarihisob siyosati
=D. likvidlilik koʻrsatkichlari aylanuvchanlik koʻrsatkichlari tulov qobiliyati koʻrsatkichlari rentabellik koʻrsatkichlari aksiyadorlik kapitali va firma kiymati koʻrsatkichlari
13. Moliyaviy munosabatlar bu:
=A. obyektlar o‘rtasidagi pulli munosabatlar
B. tovarlarni chegaralardan olib o‘tish
C. tovarlar kirib kelishini soliq va bojxona orqali tartibga solish
D. xalqaro moliya institutlarining tashkil etilishi
14. Tashqi moliyaviy muhit shart-sharoitlarining oldindan bashorat qilinmagan, diagnostikada belgilangan davrdan oldin yuzaga keladigan o‘zgarishlari qanday tavsiflanadi?
A. strategik moliyaviy rivojlanish jarayonida yangi muammolar yuzaga kelishi kutilmaydi
=B. yangi kutilmagan muammolarning yuzaga kelishi prognozlashtirilgan vaqtdan ilgari yuz bergan, shuning uchun zaruriy boshqaruv qarorlarini oldindan tayyorlash imkonini beradi
C. yangi muammolarning paydo bo‘lishi kutilganlik xarakteriga ega, ya’ni ularni hal qilish oldindan modellashtiriladi
D. tashqi moliyaviy muhitdagi o‘zgarishlarning barchasini oldindan bashorat qilish mumkin
15. 2011-2015 yillarda respublika moliya bank tizimi xavfsizligini ta’minlash maqadida amalga oshiriladigan ishlarni ko‘rsating
A. trevogo qurilmalari balan ta’minlash, barcha banklarni bitta hududga joylashtirish
B. maxfiy axborotlarni himoyalash, banklarga qo‘shimcha xodimlar jalb qilish
=C. axborot xavfsizligini ta’minlash, maxfiy axborotlarni himoyalash
D. barcha banklarni bitta hududga joylashtirish, chet el banklarini chiqarib yuborish
16. Korxonalarda moliyaviy xavfsizlik darajasi pasayishining davlatga o‘tishi namoyon bo‘ladigan holat noto‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni belgilang
A. kassa va to‘lov intizomini buzilishi natijasida aholi o‘rtasida norozilikning kuchayishi
B. likvidlilikning pasayishi tufayli soliqlarni to‘lamaslik, soliqlarni to‘lashdan qochish natijasida byudjet daromadlari shakllanmasligi
C. kontragentlar bilan hisob-kitoblarning qoniqarsiz holati tufayli bozor infratuzilmasining va muvozanatining buzilishi
=D. ortiqcha to‘langan soliq summalari korxonalarga qaytarib beriladi.
17. Aksionerlik jamiyatlarida moliyaviy boshqaruvning eng yuqori organi qaysi?
=A. aksionerlar umumiy yig‘ilishi
B. kuzatuv kengashi
C. ichki audit xizmati
D. direktorlar kengashi
18. Moliyaning xususiyatli belgilari qaysilarni o‘z ichiga oladi?
A. munosabatlarning integratsiyalashuvi
=B. munosabatlarning pulli xususiyati, taqsimlash xususiyati, fondliylik xususiyati
C. munosabatlarning globallik xususiyati
D. munosabatlarning mahalliylik xususiyati
19. Moliyaviy menejmentning asosiy maqsadlariga nimalar kiradi
A. Korxonada yangi ish oʻrinlarini yaratish
B. Korxonaga yangi innovatsiyalarni jalb qilish
=C. Korxona egalarini moliyaviy talablarini qondirish va moliyaviy barqarorlikni ta’minlash
D. Soliqlar va boshqa majburiy toʻlovlarni oʻz vaqtida toʻlash
20. Moliyaviy menejmentning kompleks vazifalari qanday asosiy yoʻnalishlardan kelib chiqadi
A. Operatsion, texonologik va moliyaviy
B. Moliyaviy, ishlab chiqarish
C. Operatsion, innovatsion, texnologik
=D. Operatsion, investitsion va moliyaviy

Pul aylanmasi

Import
eksport
erkinlashuv




monopoliya
korrupsiya
soliq
bojxona

Glossariy

Asosiy vositalar - uzoq vaqt mobaynida (bir yildan ortiq) o’zgarmas shaklda ishlaydigan, qiymati birlik uchun belgilangan limitdan yuqori, o’z qiymatini qismlab yo’qotadigan moddiy-ashyoviy boyliklar.
Aksionerlik kapitali – aksionerlik jamiyatlari (ochiq turdagi aksionerlik jamiyati, yopiq turdagi aksionerlik jamiyati)ni tashkil etishdagi mablag’lar manbaini shakllantirsa.
Balans-brutto-tartibga soluvchi moddalarni o’z ichiga oluvchi balansdir.
Balans-netto-qiymatidan tartibga soluvchi moddalar summasi chegirilgan balans bo’lib, buni “tozalash” deyiladi.
Davr xarajatlari – korxona faoliyati ma’lum davri mobaynida foydalanadigan mahsulot va xizmatlarga sarflangan hamda aynan o’sha davrda aks ettiriladigan xarajatlardir.
Debitorlar – xaridorlar va buyurtmachilar bilan hisob-kitoblar, bo’nak to’lovlari, xodimlar bilan hisob-kitoblar, shuba korxonalar bilan hisob-kitoblar, uyushgan korxonalar bilan hisob-kitoblar, ta’sischilar va boshqa debitorlar bilan hisob-kitoblar.
Zaxiralar va sarflar - ishlab chiqarish zaxiralari, tugallanmagan ishlab chiqarish, tayyor mahsulot, qayta sotiladigan tovarlar, bo’lajak davrlar xarajatlari.
Investitsion faoliyat - bu pul ekvivalentlariga kirmaydigan uzoq muddatli aktivlarni va boshka investitsiyalarni sotib olish va sotish, to’lanadigan kreditlarning berilishi va olinishi.
Inventarizatsiya-korxona mol-mulkini ro’yxat qilish va ma’lumotlarni buxgalteriya hisobi ma’lumotlari bilan solishtirishdir.
Konsolidatsiyalashgan moliyaviy hisobot - bu (konsolidatsiya inglizcha consolidate - birlashtirmoq, mustahkamlamoq) hisobot sanasidagi moliyaviy ahvolni va xo’jalik yurituvchi jamiyatlar guruhining hisobot davri uchun moliyaviy natijalarni aks ettiruvchi umumlashtirilgan ko’rsatkichlar tizimi hisoblanadi.
Moliyaviy faoliyat - bu faoliyat natijasida tashkilotning xususiy kapitalining va qarzlarining hajmida va tuzilishida o’zgarishlar sodir bo’ladi.
Moliyaviy natijalar – bu xo’jalik yurituvchi su’yektning ma’lum hisobot davrida tadbirkorlik faoliyati jarayonida o’ziga qarashli mablag’ning oshishi yoki kamayishidir.
Nomoddiy aktivlar - yer, suv va boshqa tabiiy resurslardan, binolar, inshootlar, aqliy mulk, tovar zaxiralari, ixtirolar, “nou-xau” va boshqalardan foydalanishga doir mulkiy huquqlar.
Pul mablag’lari – kassadagi, valuta mablag’lari, qisqa muddatli qo’yilmalar, qayta sotib olingan o’z aksiyalari.
Sarmoya qo’yilmalari - xo’jalik yoki pudrat usulida amalga oshirilayotgan tugallanmagan qurilish qiymati, shuningdek, asosiy podani tashkil etish, geologiya-qidiruv ishlariga sarflar va korxonalarga bo’nak ko’rinishida mana shu maqsadda berilgan bo’naklar va mablag’lar summasi.
Тo’g’ri xarajatlar – sotilgan mahsulotni ishlab chiqarishga sarflangan va qayd qilinishi bevosita daromadni tan olish bilan chambarchas bog’liq xarajatlar.
Тaqsimlangan xarajatlar – ma’lum vaqtlarda amalga oshiriladigan va daromad olish uchun xizmat qiladigan davrlarga muntazam taqsimlanadigan xarajatlardir.
Uzoq muddatli investitsiyalar-korxonaning boshqa korxonalar ustav fondiga bir yildan ortiq muddatga qo’yilgan omonatlari. Bundan tashqari bu bo’limda sotib olingan aksiyalar, boshqa korxonalarga berilgan qarzlar alohida moddalar bilan ko’rsatiladi.
Favqulodda holatlar bo’yicha foyda va zararlar - bu korxona xo’jalik faoliyatida juda ham kam sodir bo’ladigan, u uchun odatiy va korxonada qabul qilinadigan, boshqaruv qarorlari natijasiga bog’liq bo’lmaydigan, foyda va zarardir.
Хarajatlar – korxona aktivlari (resurslari)ning biron-bir maqsad uchun sarflanishi yoki asosiy faoliyat bilan bog’liq majburiyatlarni qabul qilishni o’zida mujassamlashtiradi.
Hisob siyosati- tanlangan korxonada uning xo’jalik faoliyatini yuritishga to’liq javob beradigan buxgalteriya hisobini yuritish usullari yig’indisidir
Monetization, Clearing, and Market Integration
How was Sweden able to finance industrial growth and modernization without depreciating its currency? The answer is apparent in two measures: that shows the size of two monetary variables: the amount of narrow money in circulation (M0) and the broad money supply (illustrated in Figure 26.1). In many ways, these measures capture the essence of the financial revolution: from 1840 to 1910 money in circulation actually fell from eleven to six and half percent of GDP, whereas the broad money supply increased six times; from 13 to 78%. The establishment of a nationwide banking system that started to form in the 1850s and that broke through in the mid-1860s made this development possible, and thus truly marks the main achievement of the financial revolution in Sweden.
The nationwide banking system would not have had the same impact if it had not been working in connection with the state. As the Riksbank increasingly abandoned its role as a competing commercial bank, it came to serve the interests of the financial system instead. Already in the early 1850s, the Riksbank made a survey among the commercial banks to find ways to improve interbank transactions. This was even more important as the commercial banks consisted of note-issuing unlimited-liability banks, the so-called Enskilda banks, whose notes were redeemed for legal tender Riksbank notes. Also, such Enskilda bank notes would find their way to other banks that did not desire to hold such notes. Large amounts of Enskilda bank notes were transported in sacks by the postal system, a process that could take weeks for notes to move between different banks. This was considered both excessively risky and physically costly. It was clearly inefficient to lock up capital in such a way for such long times. The system that was designed to overcome the problem of Enskilda notes in transit was never put into practice by the Riksbank because of a time consuming regulatory approval process (Parliament had to agree on any change in the practices of the Riksbank). Instead, the Stockholm Enskilda Bank came to implement the proposed system. Banks cleared by sending a so-called postal bank bill, a kind of certified check
To make this system work, however, the Stockholm Enskilda Bank had to gain access to credit at the different branches of the Riksbank – the Riksbank supported this and even suggested a regulatory change by the Parliament to make the process run smoother and to grant a more substantial credit than allowed by the existing regulations. The next important step to facilitate clearing was when the Riksbank in 1869 decided to accept Enskilda bank notes for payments and deposits. The commercial banks already held accounts with the Riksbank (mainly deposits but also credits of various kinds and especially the so-called upp och avskrivningsräkning which was a giro-account for transfers that also could be connected to a credit). Thus, the transfer of funds between the banks could be done easily by clearing between the accounts at the Riksbank (Ögren in Ögren, 2010).
Clearing is one of the most important functions of a financial system. Efficient clearing directly facilitates the transfer of funds with lower transaction costs. Clearing is a key element for a well-integrated financial market. Indeed, a major effect of the financial revolution was the integration of local credit markets, most visibly the two capital centers of Gothenburg and Stockholm. The mid-1860s also saw a sudden decrease in price differentials on British Pound Sterling bills of exchange in Gothenburg and Stockholm. The adoption of the gold standard in 1873 further decreased that spread (Lobell, in Ögren, 2010). But of course, clearing would not have been important without a significant banking system in place.

Foydalanilgan adabiyotlar

Ўзбекистон Республикаси Конcтитуцияси. - Т, Ўзбекистон, 2003.
“Бухгалтерия ҳисоби тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикаси Қонуни.-Т.1996 йил 30 август.
Ўзбекистон Республикаси Президентининг “Бозор ислоҳотларини чуқурлаштириш ва иқтисодиётни янада эркинлаштириш соҳасидаги устивор йўналишлар амалга оширилишини жадаллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги фармони. 2005 йил 14 июн.
Ўзбекистон Республикаси Президентининг “Тадбиркорлик субъектларини ҳуқуқий ҳимоя қилиш тизимини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида” ги фармони. 2005 йил 14 июн.
Ўзбекистон Республикаси Президентининг “Тадбиркорлик субъектлари томонидан тақдим этиладиган ҳисобот тизимини таккомиллаштиришг ва унинг ноқонуний талаб этганлик учун жавобгарликни кучайтириш тўғрисида” ги қарори 2005 йил 15 июн.
Ўзбекистон Республикаси Президентининг “Тадбиркорлик субъектларини текширишни янада қисқартириш ва унинг тизимини такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида” ги қарори 2005 йил 5 октябр.
Каримов И.А. Ватан равнақи учун ҳар биримиз масъулмиз.–Т. Ўзбекистон. 2001.
Каримов И.А. Хавфсизлик ва тинчлик учун курашмоқ керак. – Т.: Ўзбекистон. 2002.

Каримов И.А. Биз танлаган йўл – демократик тараққиёт ва маъмурий дунё билан ҳамкорлик йўли. – Т.Ўзбекистон. 2003.

Каримов И.А. Бизнинг бош мақсадимиз жамиятни демократлаштириш ва янгилаш, мамлакатни модернизация ва ислоҳ этишдир.-Т. Ўзбекистон, 2005.
Каримов И.А. “Ўзбекистон демократик тараққиётининг янги босқичида” Т.: Ўзбекистон 2005.
Каримов И.А. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2004 йилда мамлакатни ижтимоий-иқтисодий ривожлантириш якунлари ва 2005 йилда иқтисодий ислоҳатларни чуқурлаштиришнинг асосий йўналишларига бағишланган мажлисдаги маъруза. Халқ сўзи, 2005 й. 19 январ.
Каримов И.А. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2002 йилда мамлакатни ижтимоий-истисодий ривожлантириш якунлари ва 2003 йилда истисодий ислоҳатларни чуқурлаштиришнинг асосий йўналишларига бағишланган мажлисдаги маъруза. Халқ сўзи, 2003 йил 18 феврал.
Хошимов Б. Бухгалтерия ҳисоби назарияси. Дарслик.-Т.: 2004й
Каримов А .ва бошқалар. Дарслик. «Шарқ» НМАКБТ. Тошкент. 2004
Умарова М. Бухгалтерия ҳисоби: Дарслик (Тўртинчи тўлдирилган нашр) - Т.: "УАЖБНТ" Маркази, 2004.
Бобожонов О., Жуманиёзов К. Молиявий ҳисоб бўйича амалий машғулотлар, ўқув қўлланма. 2-нашри. Тошкент. “Адабиёт жамғармаси”, 2004.
Вахидов С., Махамадиев А.. Бошқа тармоқларда бухгалтерия ҳисобининг хусусиятлари. Тошкент, 1-ТошТИ босмахонаси, 2004.
Бобожонов А., Жуманиёзов К. Молиявий ҳисоб. Т., «Молия» нашриёти, 2002
Тулаходжаева М.М. Ўзбекистон Республикасида молиявий назорат тизими, Т.: Иқтисод ва ҳуқуқ дунёси, 1998.
Епифанов О.В., Лабораторный практикум по бухгалтерскому учету. Сквозная задача: Учебник.- Практическое пособие. – М.: ТК Велби, Изд-во Проспект,2006
Куттер М.И., Теория бухгалтерского учета: Учебник.- 3-е изд., Перераб и доп.-М.: Финансы и статистика , 2006
Федорова Г.В. Информационные технологии бухгалтерского учета, анализа и аудита.- М.: «Омега-Л» 2006.
Швецкая В.М., Теория бухгалтерского учета: Учебник. М.:Издательско- торговая корпорация . «Дашков и К», 2006
Бородин В.А., Амаглобели Н.Д. Теория бухгалтерского учета.- М.: «Инити-ДАНА», 2005.
Кондраков Н.П. Бухгалтерский учет: Учебник- М: ИНФРА, 2004.
Кутер М.И. Теория бухгалтерского учета: Учебник. 3-е изд., перераб и доп. М.: финансу и статистика, 2004.
Кутер М.И. Теория бухгалтерского учета: Учебник. 2-е изд., перер. и доп. М.: финансу и статистика, 2003
Electron saytlar
Finlit.uz
Mf.uz
Bfa.uz
Uz.assets.uz
Utas.uz
Yuz.uz
Bat.uz
Mkbank.uz
Bankxizmatlari.uz
Deposit.uz