Reportyorların Azadlıq və Təhlükəsizlik İnstitutu Azərbaycanda Seçki Ərəfəsində Azad Sözə Təzyiqlər Daha Da Artır
Yüklə 0,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Mündəricat
- 1.3. Metodologiya və struktur
| Reportyorların Azadlıq və Təhlükəsizlik İnstitutu Azərbaycanda Seçki Ərəfəsində Azad Sözə Təzyiqlər Daha Da Artır 2013-cü ilin ilk yarısında Azərbaycanda ifadə azadlığının durumuna dair Yarımillik Hesabat 2 Bu hesabat Beynəlxalq Mediaya Dəstək (IMS) təşkilatının dəstəyi ilə ərsəyə gəlmişdir. Hesabatda ifadə olunan fikirlər müəlliflərə məxsusdur və qəti surətdə donorun baxışlarını əks etdirmir. Burada ehtiva olunan bütün təhlillərə və tövsiyyələrə görə RATİ məsuldur.
Üz qabığı fotosu: Bakıda Türkiyənin Gezi Parkı aksiyalarına dəstək məqsədilə keçirilən dinc aksiyanın çəkilişi zamanı Obyektiv TV reportyoru Rasim Əliyev polisin hücumuna məruz qalıb. 3 iyun, Bakı. © RATİ Əlavə məlumat üçün RATİ-nin internet saytını www.irfs.org və Twitter hesabını @IRFS_Azerbaijan izləyin.
3
1.
1.1.
Ümumi məlumat 1.2.
Məqsəd 1.3.
Metodologiya və struktur 2.
Tövsiyələr 3.
Fəsil 1: Jurnalistlərə qarşı zorakılıq, şantaj və təzyiq 4.
Fəsil 2: Şəxsi həyatın toxunulmazlığı hüququnun məhdudlaşdırılması 5.
Fəsil 3: Qanundan istifadə etməklə ifadə azadlığının boğulması 6.
Fəsil 4: Jurnalistlərin, bloqçuların və hüquq müdafiəçilərinin həbsi 7.
Fəsil 5: Mediaya dövlət nəzarəti 8.
Fəsil 6: Onlayn ifadə azadlığı 9.
Nəticə
4
1.1. Ümumi məlumat
Bu hesabat Azərbaycanda ifadə azadlığının təşviqi və müdafiəsi sahəsində fəaliyyət göstərən müstəqil qeyri-kommersiya təşkilatı- Reportyorların Azadlıq və Təhlükəsizlik İnstitutunun (RATİ) nəşridir. RATİ 2006-cı ildə Beynəlxalq Mətbuat Günündə iki Azərbaycanlı jurnalist tərəfindən, ifadə və mətbuat azadlığının hökumət tərəfindən ciddi məhdudlaşdırılmasına cavab olaraq yaradılmışdır.
Təşkilatın fəaliyyəti Azərbaycanda ifadə azadlığı sahəsindəki problemləri müvafiq beynəlxalq qurumların, ABŞ və Avropa rəsmilərinin diqqətinə çatdırmaqda mühüm rol oynamışdır. RATİ 2007-ci ilin oktyabrından Beynəlxalq Söz Azadlığı Mübadiləsi (IFEX) təşkilatının, 2012-ci ilin noyabrından isə Qlobal Şəbəkə Təşəbbüsünün (Global Network Initiative) üzvüdür. RATİ-nin onlayn televiziya kanalı Obyektiv TV 2013-cü ilin mayında “insanların həyatına real təsiri olan əhəmiyyətli məzmun” hazırladığına görə nüfuzlu Bir Dünya Media Mükafatına (One World Media Award) layiq görülüb. 1
Söz azadlığına dəstək və mətbuat azadlığına qarşı ən amansız tədbirlərə dərhal reaksiya vermək RATİ-nin Azərbaycandakı fəaliyyətinin əsasını təşkil edir. Bu hesabat RATİ-nin Azərbaycanda ifadə azadlığını qorumaq və təşviq etmək strategiyasının bir hissəsini təşkil edir. Hesabatın nəşri Beynəlxalq Mediaya Dəstək (IMS) təşkilatının dəstəyi hesabına mümkün olmuşdur.
RATİ bəyanatlar verməklə, müraciətlər etməklə, araşdırmalar aparmaqla, gündəlik xəbərlər yaymaqla, mətbuat konfransları keçirməklə və jurnalistlərin hüquqları barədə maarifləndirmə işləri aparmaqla Azərbaycanda söz azadlığının pozulması hallarını araşdırır və bu pozuntular barədə məlumat verir. Öz fəaliyyətinin əsas tərkib hissəsi kimi RATİ müntəzəm olaraq Azərbaycanda ifadə azadlığının durumu barədə geniş hesabatlar hazırlayır.
2013-cü ilin birinci yarısında hakimiyyət ölkədə qalan azsaylı tənqidi səsləri susdurmaq üçün misli görünməmiş təzyiqlərə əl atdı. 2012-ci ildə Bakıda keçirilmiş Avroviziya Mahnı Müsabiqəsi və İnternet İdarəçilik Forumu zamanı ölkəyə artan beynəlxalq diqqətin zəifləməsinin fonunda bu tədbirlər zamanı ölkə haqqında acı həqiqətləri ifşa edən şəxslər sərt cəza tədbirləri ilə üzləşib. İndi isə, oktyabr prezident seçkiləri yaxınlaşdıqca, hökumət azad düşüncəni boğmaq üçün daha qətiyyətli görünür.
Bu hesabat 2013-cü ilin yanvarın 1-dən iyunun 30-a qədərki dövrdə Azərbaycanda ifadə azadlığının vəziyyətini təhlil edir. Bu dövrdə, hökumət dinc etirazları dağıtmaq üçün həddən artıq güc tətbiq edib, diffamasiya cəzasının internetdə
1 http://bit.ly/14PsMcv 5 yayılan məzmuna da tətbiq olunmasını nəzərdə tutan reqressiv qanunvericilik aktları qəbul edib və tənqidi fikirlərinə görə jurnalistləri, bloggerləri, və hüquq müdafiəçilərini həbs etməyə davam etdirib. İyun ayının sonuna qədər 26 jurnalist hücuma məruz qalıb və ifadə azadlığı hüququnu həyata keçirməkləri ilə bağlı olaraq yeddi jurnalist, bir bloqçu və iki hüquq müdafiəçisi həbsdə qalıb.
Bu hesabatı hazırlamaqda RATİ-nin məqsədi:
Ölkədə ifadə və mətbuat azadlığı və informasiya əldə etmək hüququ ilə bağlı real vəziyyəti qiymətləndirmək;
məlumatlandırmaq və onları islahatların təşviqinə cəlb etmək;
Qabaqcıl beynəlxalq təcrübəni təbliğ etmək, və hüquq pozuntusu hallarının aradan qaldırılması və ölkədə ifadə azadlığı durumunun yaxşılaşdırılması məqsədilə konkret addımların atılması üçün tövsiyələr vermək, olmuşdur.
1.3. Metodologiya və struktur
Bu hesabat masaüstü və yerində aparılmış araşdırmalar, müsahibələr, məhkəmə proseslərinin monitorinqi, media monitorinqi, daxil olan sorğuların və şikayətlərin təhlil olunması, RATİ-nin “jurnalistlərin təhlükəsizliyi üçün yaradılmış qaynar xətti”nin statistikası və qanuni yolla əldə olunmuş digər informasiyaların əsasında hazırlanmışdır. RATİ personalı bu hesabatı yerli və beynəlxalq ifadə azadlığı ekspertləri ilə məsləhətləşmələr aparmaqla hazırlamışdır.
Hesabat altı fəsildən ibarətdir və RATİ-nin diqqət yetirdiyi aşağıdakı əsas sahələri əhatə edir: ifadə azadlığı üçün konstitusional, siyasi və hüquqi mühit; jurnalistlərə qarşı törədilmiş cinayətlərə görə cəzasızlıq, jurnalistlərin və digər media nümayəndələrinin fəaliyyət mühiti.
Şəxsi toxunulmazlıq hüququnun pozulmasından tənqidçi jurnalistlərə qarşı bir təzyiq forması kimi istifadə olunduğu üçün, bu hesabata ilk dəfə olaraq şəxsi toxunulmazlıq hüququnun məhdudlaşdırılması, xüsusilə də jurnalistlərin izlənməsi ilə bağlı ayrıca bir fəsil daxil edilib.
Giriş hissənin ardınca, hesabat RATİ-nin Azərbaycan hökumətinə ölkədə söz azadlığının pisləşməkdə olan durumunun yaxşılaşdırılması üçün tövsiyələrini təqdim edir. Hesabatın birinci fəsli jurnalistlərə qarşı zorakılıq halları, şantaj və təzyiqin digər formalarını araşdırır. İkinci fəsil şəxsi həyatın toxunulmazlığı hüququnun məhdudlaşdırılması hallarını nəzərdən keçirir. Üçüncü fəsildə ifadə azadlığının hüquqi yolla boğulmasının vasitələri öz əksini tapmışdır. Dördüncü fəsil ifadə azadlığı ilə bağlı hazırkı və son zamanlar baş vermiş tutulma və həbs halları barədə məlumat verməklə, hökuməti tənqid edən şəxslərin həbsindən bəhs Yüklə 0,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|