-
5
-
I XƏLİFƏ:
ƏBU BƏKR ƏS-SİDDİQ (r.a.)
Adı: Abdullah ibn Osman
Atasının adı: Osman ibn Amir
Anasının adı: Səlmə bint Saxr
Künyəsi
4
: Əbu Bəkr
Ləqəbi: əs-Siddiq
5
Anadan olduğu tarix və yer: Əbu Bəkr Peyğəmbərdən (s.a.s.) 2 il və bir
neçə ay sonra (təxminən 572-ci il) Məkkə şəhərində anadan olmuşdur.
Məhəmmədə (s.a.s.) peyğəmbərlik verildiyi zaman o, Məkkə əhlini
İslama dəvət etmiş və bu dəvəti kişilərdən qəbul edən ilk şəxs Əbu Bəkr
olmuşdur. O, peyğəmbərin (s.a.s.) ən yaxın səhabələrindən, hicrət yoldaşı
və cənnətlə müjdələnmiş on nəfərdən biridir. Bir çox döyüşlərdə iştirak
etmiş, malı və canı ilə İslam dininə yardım etmişdir. Peyğəmbə-rin (s.a.s.)
vəfatından sonra səhabələrin şurası tərəfindən seçilərək xilafətə gəlmiş və 2
il 3 ay xəlifə olmuşdur. Xilafət zamanı İslam dininə fayda verən bir çox
xeyirli işlər görmüşdür:
1) Peyğəmbər (s.a.s.) Şamın şərqini fəth etmək üçün ordu hazırlayır və
Usamə bin Zeydi (r.a.) bu orduya başçı təyin edir. Qoşun Mədinədən
çıxmazdan əvvəl Peyğəmbər (s.a.s.) vəfat edir. Bir çox səhabələr bu ordunu
Üsamənin (çox gənc, 17 yaşında olduğundan) başçılığı ilə göndərilməsinə
etirazını bildirirlər. Lakin Əbu Bəkr (r.a.) Peyğəmbərin (s.a.s.) əmrini
yerinə yetirərək, qoşuna məhz Üsamənin başçılığı ilə Şama getməyi əmr
edir. Beləliklə, bu qoşun öhdəsinə düşəni yerinə yetirərək Şamı fəth edir.
2) Peyğəmbərin (s.a.s.) vəfatından sonra mürtəd olanlara (dindən
çıxanlara) qarşı vuruşur və onları məğlub edir. Bununla müsəlman
ümmətini parçalanmaq təhlükəsindən qurtarır.
3) Yəmamə döyüşündə bir çox qarinin (Quran hafizi) şəhid olduğunu
görən Əbu Bəkr (r.a.) Zeyd bin Sabitə (r.a.) xurma lifləri üzərində yazılmış
4
Ad və ləqəbdən başqa hər hansı bir şəxsə verilən xüsusi əlamət.
5
Peyğəmbər (s.a.s.) bu ləqəbi Əbu Bəkrə (r.a.) isra və Merac səfərini təsdiqlədiyi
üçün vermişdir.
-
6
-
Quran ayələrini cəm etməyi tapşırır. Zeyd bin Sabit (r.a.) onun əmri ilə
Quranı cəm edir (ayrı-ayrı mənbələrdən bir yerə toplayır).
Əbu Bəkrin (r.a.) zövcələri və övladları
6
:
1. Quteylə bint Abdu-l-uzzə. Övladları: Abdullah, Əsmə.
2. Ummu Rumən bint Amir. Övladları: Əbdürrəhman, Aişə.
3. Əsmə bint Umeys. Övladı: Məhəmməd.
4. Həbibə bint Xaricə. Övladı: Ummu Kulsum.
Vəfat etdiyi tarix: hicrətin 13-cü ili, cumədəl-axər ayının 21-i (və ya 22-
i) vəfat etmişdir.
Əbu Bəkrin (r.a.) fəzilətinə dair
ayə və hədislər:
1) Uca Allah buyurur:
«[Ey möminlər!]
Əgər siz Peyğəmbərə kömək etməsəniz, Allah ona
kömək göstərmiş olar. Necə ki, kafirlər onu [Məkkədən]
iki nəfərdən
biri [ikinin ikincisi]
olaraq çıxartdıqları, hər ikisi mağarada olduğu və
öz dostuna [Əbu Bəkrə]
: "Qəm yemə, Allah bizimlədir!" – dediyi
zaman göstərmişdi. O vaxt Allah ona [Peyğəmbərə və ya Əbu Bəkrə]
bir
rahatlıq nazil etmiş, onu sizin görmədiyiniz [mələklərdən ibarət]
əsgərlərlə müdafiə etmiş, kafirlərin sözünü alçaltmışdı. Yalnız Allahın
sözü [kəlmeyi-şəhadət]
ucadır. Allah yenilməz qüvvət və hikmət
sahibidir»
7
6
Bu tarixi məlumatları ibn Cərir ət-Tabəri «Tarixu-l-uməm va-l-muluk»
kitabında qeyd etmişdir (3-cü cild, səh.425-426).
7
«ət-Tövbə» surəsi, 40.
-
7
-
Bu ayədə zikr olunan Peyğəmbər (s.a.s.) dostunun Əbu Bəkr olmasında
ibn Cərir ət-Tabəri
8
, İbn Kəsir
9
, əs-Suyuti
10
, əl-Buxari
11
, Müslim
12
və digər
islam alimləri həmrəydirlər.
2) Uca Allah buyurur:
«Əgər Peyğəmbərə qarşı bir-birinizə kömək etsəniz, (bilin ki)
Allah
onun hamisi, Cəbrail, əməlisaleh möminlər və bunlardan sonra (bütün)
mələklər də onun köməkçiləridir!»
13
İbn Abbas (r.a.) ibn Məsud (r.a.) İbn Ömər (r.a.) və s. səhabələr bu
ayədəki əməlisaleh möminlərin Əbu Bəkr (r.a.) Ömər (r.a.) Osman (r.a.)
Əli (r.a.) və s. olduqlarını təfsir etmişlər.
14
3) Uca Allah buyurur:
«Haqqı (Quranı) gətirən və onu təsdiq edənlər əsl müttəqilərdir»
15
Onu təsdiq edənlər Əbu Bəkr (r.a.) və başqa möminlərdir
16
.
4) Uca Allah buyurur:
8
«Camiu-l-bəyan», 10/136.
9
«Təfsir əl-Qurani-l-azim», 2/472.
10
«Tarixu-l-xuləfə», səh.48.
11
«Səhihu-l-Buxari», 7/11, 3653-cü hədis.
12
«Səhih Müslim», 15/144, 6119-cu hədis.
13
«ət-Təhrim» surəsi, 4.
14
«Təfsir ibn Kəsir», 4/500.
15
«əz-Zumər» surəsi, 33.
16
Ət-Tabəri. «Camiu-l-bəyan», 3/24.