-
11
-
yaxını – xəlifə Siddiq və xəlifə Faruq olmuşlar. And içirəm ki, onların
İslamda yerləri həqiqətən böyükdür. Onların yoluxduğu adam şiddətli islam
xəstəliyinə tutular (yəni, onlardan ibrət götürənlər dinlərində daha möhkəm
olardılar). Allah onlara rəhmət etsin və onları gördükləri ən yaxşı işlərə
görə mükafatlandırsın»
33
15) Əbu Cəfərdən bir nəfər qılıncın bəzədilməsi haqqında soruşduqda, o
demişdir: «Olar, Əbu Bəkr əs-Siddiq öz qılıncını gümüşlə bəzəyərdi. Soruşan
şəxs ona: "Sən də ona Siddiq deyirsən?" – dedikdə, İmam dərhal yerindən
qalxıb demişdir: "Bəli, Siddiq deyirəm, bəli, Siddiq deyirəm. Kim ona Siddiq
deməsə, Allah onun sözünü bu dünyada və axirətdə təsdiqləməz»
34
16) Əli (r.a.) demişdir: «Əbu Bəkrə, Ömərə, Osmana beyət gətirmiş
adamlar, onlara beyət gətirdikləri məsələdə mənə də beyət gətirmişlər.
Onlarda qayda belə idi ki, orada iştirak edən adam özü istəyəni seçə bilməz,
o zaman orada olmayan isə seçilmiş adamı rədd edə bilməzdi. Yalnız
mühacirlərin və ənsarların şurası bir adam haqqında eyni fikirdə olub, onu
imam adlandıranda, Allahın bu işə razılığı əlaməti sayılardı. Əgər bir nəfər
tənə edərək və ya bidətlə onların işindən özünü kənara çəksəydi, onu
fikrindən daşındırardılar. Etiraz etsəydi, möminlərin yolu ilə getmədiyi
üçün ona qarşı üsyan edərdilər və Allah da ona layiq olduğunu verərdi».
35
17) Əli ibnu-l-Hüseyn ibn Musa
36
«əş-Şafi» adlı kitabında qeyd edir ki,
Əlidən (r.a.): «Vəsiyyət etmirsən?» – deyə soruşduqda, o demişdir: «Peyğəm-
bər (s.a.s.) kimi vəsiyyət edirəm, lakin, Allah insanlar üçün xeyir istəsə,
Peyğəmbərdən (s.a.s.) sonra səhabələri xeyir üzərində cəm etdiyi kimi
37
, onları
da xeyir üzərində cəm edər».
38
18) Kuleyni istinadla Cəfər əs-Sadiqdən rəvayət edir ki, bir qadın gəlib
ondan: «Mən Əbu Bəkr və Ömərin xəlifəliyini qəbul edib, onları sevə
bilərəmmi?» – deyə soruşduqda, o demişdir: «Bəli, qəbul edə bilərsən».
Qadın: «Mən Rəbbimin hüzurunda olduğum zaman "Bunu sən mənə əmr
etdin" – deyə Ona xəbər verə bilərəmmi?!» – deyə soruşduqda, Cəfər ona:
"Bəli" – deyə cavab verdi
39
.
19) Məclisi istinadla Cəfər əs-Sadiqdən, o da babalarından, onlar da
Əlidən (r.a.) rəvayət etmişdir: «Peyğəmbərimizin (s.a.s.) səhabələrini
33
Meysəm. «Şərh Nəhcu-l-Bəlağə», 1/31, Tehran çapı.
34
Ərbili. «Kəşfu-l-ğümmə fi mərifəti-l-Əimmə», 2/147.
35
«Nəhcu-l-Bəlağə», səh:366-367 (tərcümədə səh.298, Tehran çapı, 1995)
36
Seyid əl-Mürtəza adı ilə məşhurlaşmış, «elmu-l-hudə» ləqəbi verilmiş alimdir.
37
İmam Əli (r.a.) burada Əbu Bəkrin (r.a.) xilafətini nəzərdə tutur.
38
«əş-Şafi» səh.171, Nəcəf çapı.
39
«ər-Ravzə minə-l-Kəfi», 8/101, 238.
-
12
-
söyməməyi sizə vəsiyyət edirəm. Onlar Peyğəmbərdən (s.a.s.) sonra dinə
heç bir yenilik gətirməmişlər. Həqiqətən, Peyğəmbər (s.a.s.) də belə
vəsiyyət etmişdir».
40
20) ət-Tabrisi əl-Baqirdən rəvayət edir ki, o demişdir: «Mən Əbu Bəkr
(r.a.) və Ömərin (r.a.) fəzilətli səhabə olduqlarını inkar etmirəm, lakin, Əbu
Bəkr (r.a.) Ömərdən (r.a.) əfzəldir».
41
21) əl-Murtəza rəvayət edir ki, Cəfər bin Məhəmməd peyğəmbərin
(s.a.s.) qəbrini ziyarət edərkən (onun yanında dəfn olunmuş) Əbu Bəkr
(r.a.) və Ömərə (r.a.) də salam verərdi.
42
22) Əli (r.a.) demişdir: «Mən Məhəmməd peyğəmbərin (s.a.s.) əshabını
gördüm. İçinizdə onlara bənzər bir adam belə görmürəm. Onlar saçları
dağılmış, toz-torpağa bulanmış bir halda sabahı açar, gecələrini namazla
keçirərdilər. Kimi alnını torpağa sürtərdi, kimi üzünü, qiyaməti xatırlayan-
da köz kimi yanardılar. Alınları səcdə etməkdən keçinin dizlərinə dönmüş,
qabıq bağlamışdı. Allahı yada salanda əzab qorxusundan, savab ümidindən
göz yaşı tökərdilər. Hətta elə ağlayardılar ki, yaxaları islanar və yelin
əsdirdiyi ağac kimi titrəyərdilər».
43
23) Əlinin (r.a.) Əbu-Bəkrə (r.a.) qarşı olan hörmət və sevgisinə (Əbu-
Bəkr (r.a.) xəlifə olduqdan sonra) Leyla bin Məsudan (Əlinin (r.a.) üçüncü
arvadından) olan oğluna Əbu-Bəkr adını verməyi də dəlalət edir. (bax s.30)
40
«Biharu-l-ənvar», 22/305, 306.
41
«əl-İhticac», səh.230, Kərbəla çapı.
42
«əş-Şafi», səh.238.
43
«Nəhcu-l-Bəlağə», səh:143 (tərcümədə səh.257, Tehran çapı, 1995).
-
13
-
II XƏLİFƏ:
ÖMƏR İBNU-L-XƏTTAB (r.a.)
Adı: Ömər ibnu-l-Xəttab
Atasının adı: əl-Xəttab bin Nufeyl
Anasının adı: Həntəmə bint Haşim
Künyəsi: Əbu Həfs
Ləqəbi: əl-Faruq
44
Anadan olduğu tarix: Fil ilindən
45
on üç il sonra (təxminən 583-cü il)
Məkkə şəhərində anadan olmuşdur.
Ömərin (r.a.) İslam dininə və müsəlmanlara mənfi münasibət göstərdi-
yini görən Peyğəmbər (s.a.s.) Allaha dua edib deyir: «Allahım, İslamı iki
Ömərdən biri (Amr bin Hişam və ya Ömər) ilə izzətləndir!»
46
Uca Allah
Peyğəmbərin (s.a.s.) duasını qəbul edib, onu (Öməri) haqq yoluna yönəltdi.
Ömər (r.a.) Peyğəmbərin (s.a.s.) ən yaxın səhabələrindən və cənnətlə
müjdələnmiş on nəfərdən biridir. Bir çox döyüşlərdə iştirak etmiş, malı və
canı ilə İslam dininə yardım etmişdir. Əbu Bəkrin (r.a.) vəfatından sonra,
onun (Əbu Bəkrin) vəsiyyəti və səhabələrin razılığı ilə xəlifə seçilmişdir.
O, 10 il 6 ay xəlifə olmuş və İslam dininə fayda verən bir çox xeyirli işlər
görmüşdür.
1. Hərbi təşkilat (indiki zəmanədə müdafiə nazirliyi) və maliyyə
nazirliyini yaratmışdır;
2. Müsəlmanlar üçün hicri təqvimini seçmişdir;
3. Rabitə işlərini nizama salmışdır;
4. Fəth olunmuş ölkələri vilayətlərə bölmüş və hər vilayətə başçı təyin
etmişdir;
5. Rum, Fars imperiyalarını, İraqı, Şamı, Misiri və s. yerləri fəth
etmişdir;
Ömərin (r.a.) zövcələri və övladları
47
:
1. Zeynəb bint Məzun. Övladları: Abdullah, Əbdü-r-Rəhman, Həfsə.
44
Haqqı batildən ayırdığına görə Peyğəmbər (s.a.s.) ona bu ləqəbi vermişdir.
45
Peyğəmbərin (s.a.s.) anadan olduğu il.
46
«Səhih ət-Tirmizi», 3/204, 2907-ci hədis.
47
Bu tarixi məlumatları ibn Cərir ət-Tabəri «Tarixu-l-uməm va-l-muluk» kitabında (4-cü
cild, səh.198-199) qeyd etmişdir.