VİVO
Rəşid bəy və Səadət xanım
21
ibarət idi. Lakin bu qədər təlaş artıq idi. Səadətin cehizə ehtiyacı yox idi, çünki
o, ərinə yeni bir həyat, tükənməz bir səadət, tərifəgəlməz bir zövq aparacaqdı.
O gözəlliyə malik olmayan qızlar da bundan artıq cehiz aparmırdılar. Qafqazın
cənub tərəflərində kişilər cehiz gətirməyə, qadın isə itaət etməyə borcludur.
Tutu xanım bacısı ilə gələcək toydan bəhs edərək ətirli çay və şirin qoğal
hazırlayıb Səadəti gözləyirdilər. Birdən Şamah özünü itirmiş halda qapını açıb
Tutu xanıma Səadətdən bir məktub uzatdı. Tutu xanım məktubu açıb bu
sözləri oxudu:
«Mehriban anacan! Əgər mən sizin yanınızda günahkar olmasaydım,
özümü ən xoşbəxt adam sayardım. Lakin, əfsus, mən özümü ən bədbəxt bir qız
hesab etməyə məcburam. Dizlərinizi qucaqlayaraq, məni bağışlamanızı xahiş
edirəm. Mənim başıma gələn qəzanı sizə hekayə etməyə Şamaha icazə
vermənizi rica edirəm».
Vəfalı sirdaş Şamah iki gəncin bir-birinə olan məhəbbətini, onların
görüşməsini və daim bərabər yaşayacaqlarına and içdiklərini müfəssəl hekayə
etdikdən sonra Tutu xanım son dərəcə məyus oldu. Bacısı isə öz bacısı qızının
məşhur xana ərə getməsini istədiyindən, Tutu xanımı danlayıb daha da
acıqlandırdı.
Hər ikisi Səadətin otağına getdilər. Səadət anasını görcək özünü onun
ayaqlarına döşədi. Gənc qızın iztirabı, rənginin solğunluğu və qorxuya
düşməsi Tutu xanımı yola gətirməyə səbəb oldu. Məhəbbət, Tutu xanımın bu
tək qızına olan hiddətinə qələbə çaldı.
Qızını bağrına basıb var qüvvəsilə toyun pozulmasına çalışacağına söz
verdi. Bu qısa sözlər Səadətə kifayət idi, çünki anası ona bu sözü verdikdən
sonra, ona heç bir şey çətin və qeyri-mümkün görünmürdü. Anasının əllərini
öpməyə başladı. Onlar yenicə sakit olub çətin məsələnin həlli üçün münasib
bir yol axtarırdılar ki, birdən hərəmxana nökəri daxil olub Əsgər ağanın
əmisinin xanıma özünü təqdim etmək arzusunda olduğunu xəbər verdi. Bu adı
eşidən Səadət onun nə məqsədlə gəldiyini bilərək, yenidən iztiraba düşdü.
Anası da iztirab içində nəcabətli qonaqdan bu günlük üzr istənilməsini
və ertəsi gün təşrif gətirmələrinin rica edilməsini hərəmxana nökərinə əmr
etdi. Tutu xanım və bacısı bir neçə saat Səadətin yanında qalıb ona təsəlli
VİVO
Rəşid bəy və Səadət xanım
22
verməyə və Kazımxanın oğlu üçün onun rəyini ələ gətirməyə çalışdılarsa da,
bir şey çıxmadı. Nəhayət, axşam onlar oradan çıxıb Əsgər ağanın elçisinə nə
cavab verəcəklərini düşünməyə başladılar.
Ey mənim əziz və mehriban dostum, siz ki mənim başıma bu balaca
Asiya hekayəsini yazmaq fikrini saldınız, siz ki bu qədər lütf ilə mənim sərf-
nəhv xətalarımı düzəldirsiniz, siz şübhəsiz məndən soruşursunuz, nə üçün bu
qədər müddətdə mən heç Rəşid bəydən bir xəbər verməyib yalnız Səadətdən
danışıram.
Ah! Əziz dostum, bilsəniz bu ad nə qədər gözəl xatirələr oyadır!
Bilsəniz bu adı gündə min dəfə təkrar etməkdən mən nə dərəcədə həzz alıram!
Hətta «S» hərfini ən adi kəlmələrin başında yazarkən, ya dildə söylərkən,
bilsəniz bu hərf nə qədər mənim gözümdə və qulağımda lətafət və məlahətə
malik olur! Bu sirləri bilsəniz, mən əminəm ki, bu adı daha artıq təkrar etməyə
siz özünüz məni vadar edərsiniz və xəyalət səmasında qanad açdığım Səadətin
evindən eşiyə çıxmağı mənə qadağan edərsiniz.
Biz yuxarıda dedik ki, Rəşid bəy öz sevgilisinin yanından, od düşmüş
bir evin buxarısından alov çıxan kimi çıxdı və alov kimi havada qeylə oldu.
Nəhayət, şəhərin kənarında bir komaya yetişdi. Orada vəfalı Əziz, atlar ilə
bərabər onu gözləyirdi. Nökəri ağasının gəlməyindən xeyli xoşhal olub, bir
bəhanə ilə ev sahiblərini evdən çıxartdı ki, ta Rəşid bəy ilə asudə dərdləşsin.
Rəşid bəy üzündə sevinc olsa da, eyni zamanda fikri dağınıq görünürdü. Elə
ki, hər ikisi yalqız qaldılar, Əziz sükutu pozub soruşdu:
- Sizin harada olduğunuzu və başınıza necə macəralar gəldiyini
soruşmağa mənə icazə varmı?
Rəşid cavabında:
- Ah, mənim sevimli Əzizim! Bu səhər mən bir bədbəxt aşiq idim, bir
az sonra dilənçi oldum, nəhayət, misilsiz mələyimin vəslinə nail olmaqla
xoşbəxt oldum. Görünür, bu Azərbaycan qəzəli mənim mələyim üçün imiş:
Güldür bu?
Deyil, gül belə xəndan olmaz.
VİVO
Rəşid bəy və Səadət xanım
23
Gündürmü?
Deyil, gün keçə rəxşan olmaz.
Derdim ki, mələk, mələk məhəbbət bilməz.
Kimdir bu ki, təşbihinə imkan olmaz?
Əziz dedi:
- Ağa, mən sizin ən sadiq nökərinizəm, ona görə cəsarət edib sizə
deyirəm ki, sizin söyləməyinizə görə, Səadət xanıma aşiq olmamaq mümkün
deyilsə də, sizin ondan uzaqlaşmağınız məsləhətdir, yoxsa özünüzə və
məşuqənizə tükənməz əzablar, kiçicik məmləkətinizə böyük bir bəla və
atanıza dərin bir qəmginlik rəva görmüş olarsınız. Atanız bu əmrə razılıq və
xeyir-dua verməmişdir.
- Yox, sevimli Əziz! - deyə Rəşid cavab verdi. - Mən onu elə bir
ehtirasla sevirəm ki, ondan uzaqlaşmağı fikrimə belə gətirə bilmirəm. Onun
xəyalı daim mənim gözümün önündədir, o dərəcəyə çatıb ki, ondan başqa heç
bir şey görmürəm. Bizim evlənməyimizə heç bir maneə yoxdur, çünki hər bir
çətinlik bizim eşqimizi artıracaq, cəsarətimizi iki qat çoxaldacaq və
susuzluqdan yanan çiçəklər sulandıqda canlandığı kimi o da canlanacaq.
Çiçəkləri suvararkən qabaqca onlarda düşkünlük olsa da, bir az sonra yeni bir
qüvvə, yeni bir həyat qazanmış olurlar. Mənim atam və məmləkətim üçün heç
bir təhlükə yoxdur. Bu xüsusda təşvişə düşmək mənasızdır. Əgər Kazım-xan
qarşımıza bir düşmən kimi çıxsa, o zaman mən öz atlılarımdan başqa məni
candan sevən qonşularımızdan da böyük bir qüvvə toplaram. Bütün Dağıstan
ellərini dolaşıb hökmran xanlardan kömək istərəm. Ondan sonra əldə qılınc,
ürəkdə eşq alovu və intiqam atəşi, mən öz qoşunum ilə rəqibimin atasının öz
sərhədində onun qarşısına çıxaram. Bir neçə çarpışmadan sonra sən məni igid
atlılarımla bərabər onun Ərəş sarayında görərsən. Bir də deyirsən ki, mən
atamdan xeyir-dua almamışam. Atam bir neçə ay bundan əvvəl Səadətə
mənim üçün elçilər göndərib ondan rədd cavabı aldığını sən nə tez unutdun!
Bu onun razılığını göstərmirmi? Ah, sevimli Əziz! Səadət ilə mən bir-birimiz
üçün dünyaya gəlmişik, bizim taleyimiz bir-birinə o qədər möhkəm bağlanmış
Dostları ilə paylaş: |