Respublikasi

Maqsad: a) ta‟limiy: “T” tovushi bilan tanishtirish. “Tt” harfining bosma va yozma shaklini ularga tushuntirish. So‟z tarkibida t tovushini farqlashga o‟rgatish. So‟zning boshida, o‟rtasida, oxirida kelishiga misollar keltirish.

b) tarbiyaviy: hayvonot olamiga mehr uyg`otish, tabiatni asrashga o`rgatish.

v) rivojlantiruvchi: so‟zlarni bo‟g‟inlab o‟qishga o‟rgatish.

Dars turi: Yangi bilim berish

Dars metodi: Analitik-sintetik tovush metodi

Dars jihozi: Kitob, kesma alifbo, rasmli ko‟rgazma, harf kassasi.

Darsning borishi

1. 
   Tashkiliy qism.
   

1. 
   salomlashish;
   
2. 
   davomatni aniqlash;
   
3. 
   o‟tirish qoidalari va o‟quvchilarni nazorat qilish;
   
4. 
   o`quvchilarning darsga hozirligini aniqlash;
   
5. 
   haftaning kunlari nomini ayttirish;
   
6. 
   tozalikka amal qilinganini aniqlash.
   

2. 
   O‟tilgan mavzuni so‟rash va o`quvchilarning bilimlarini aniqlash
   

1. 
   Uyga qanday vazifa berilgan? (Mm harfli bo`g`in, so`z, gaplarni o`qib kelish)
   

Bolalar sinfimizda kimning ismi M tovush-harfi bilan boshlanadi? (Mamlakat, Munira, ….)

2. 
   M tovushi unlimi yoki undosh tovushmi?
   
3. 
   Undosh tovush ekanligini qanday aniqladingiz? (m tovushi og‟zimizda to‟siqqa uchraydi, qisqa aytiladi)
   

3. 
   Bo`g`in jadvalini o`qishni mashq qilish:
   

ma, mi, mo`, me, man, nam, mon, nom, min, im, …….

4. 
   So`z o`qish.
   

mana	nom	Omon	Naima
nam	min	Omina	Mannon
onam	ona	amma	Naim

5. 
   Matn o`qish va yod aytish.
   

-Ona, ana Naima ammam.

-Mannon, ( sumka rasmi) .

-Naima ammam (olma, uzum rasmi) . (Muzqaymoq rasmi) –Nomi nima?

6. 
   Maqolni yod aytish. Ona bilan bola –
   

Gul bilan lola.

7. 
   “So`z zanjiri “ o`yini.
   

Mm harflarini so‟zning boshida, o‟rtasida, oxirida kelishiga so`z topish. Har bir qator M harfi bilan boshlanuvchi ismlarni ketma-ket aytadi.

8. 
   “Kataklarni to`ldir“o`yini.
   

Mashina rasmi

Maymun rasmi

9. 
   Predmetning belgisini bildirgan so`zlarni topish. Qanday? mashina: -Ko`k, chiroyli, kuchli, katta mashina.
   

Qanday? maymun: - Jigar rang, chaqqon, bahaybat, qo`rqinchli maymun.

10. 
    Jismoniy daqiqa. Derazani ochaman Toza havo kirsin deb, Gullarga suv quyaman
    

Yashnab, unib, o‟ssin deb.

11. 
    Yangi mavzu.
    

1. 
   Tt tovushi bilan tanishtirish.
   

Telefon rasmi ko`rsatiladi va nomi so`raladi.

Telefon so`zi bo`g`inga bo`ldiriladi va har bir bo`g`indagi tovushlar soni aniqlanadi.

So`zdagi t tovushi qisqa aytish yo`li bilan undagi t tovushining o`rni aniqlatiladi.

2. 
   T tovushining talaffuzi ustida ishlash. T tovushi talaffuzi jarayonida uning to`siqqa uchrashi, qisqa aytilishi, shuning uchun undosh tovush ekani izohlanadi.
   

T tovushli so`z topish.

4. 
   Tt harflari bilan tanishtirish. Kesma harf ichidan Tt harflari olib ko`rsatiladi.
   

Suhbat:

-Tt harflari qaysi harfga o`xshaydi?

-Undan nimasi bilan farq qiladi?

-Tt 1 harfida nechta element bor?

-Kesma harf ichidan Tt harflarini topib ko`rsating.

-Tt harfini “Harf kassasi“ga qo`ying.

4. 
   T tovushli bo`g`in o`qish.
   

to, o`t, o`n, to`, te, o`t, ta, ti, tan, …

6. So`z	o`qish.
tom		tamom	ot	it
to-mon		ti-nim	o-ta	man-ti

7. 
   Predmet rasmlari ustida ishlash. Ulardagi t tovushining o`rnini aniqlash.
   

Tovuq rasmi Tulki rasmi Tuya rasmi

7. 
   Matn o`qish. Doskaga matndagi so`zlar bo`g`inlarga bo`lib yozib qo`yiladi. A- na ot.
   

Ot .

.

Matn bilan rasm o`rtasidagi aloqadorlik ustida ishlash.

–Rasmda nima tasvirlangan?

-Rasmda rassom nimalarni tasvirlagan?

-Rassom qaysi ranglardan foydalangan? Nima uchun?

-Rasm asosida chiziqlar o`rniga so`z qo`yib o`qing.

-Tuzgan matningizning mazmunini so`zlab bering.

“Darvoza“ o`yini. Kesma bo`g`inlar asosida so`z tuzib darvozadan o`qib o`tishadi.

ti

Krossvord yechish.

Eniga:

Yovvoyi hayvonlar yashydigan joy. Bo`yiga:

O`rmonda yashaydigan hayvon.

7. 
   O`tilganlar yuzasidan umumlashtiruvchi suhbat.
   

-Bugun darsda nimalarni bilib oldingiz?

-Qaysi tovush va harf bilan tanishdingiz”

-Uyda nima qilib kelasiz? T tovushli hayvon, parrandalar nomini topib kelish. 10.Darsda faol qatnashgan o`quvchilarni rag`batlantirish.

Savod o`rgatish davridagi har bir dars jarayonida nutq o`stirish ishiga alohida e‟tibor qaratiladi. Shundagina o`quvchilarda adabiy nutq (shevalar ta‟sirisiz, adabiy me‟yor asosidagi nutq) ko`nikmalari shakllanadi va malakaga aylanadi. Savod o`rgatish davrida og`zaki nutqning to`g`ri bo`lishi uchun so`z tarkibidan r, l, s, z, y kabi tovushlar analitik yo`l bilan ajratib olinadi va talaffuzi mashq qilinadi.

Xulosa qilib aytganda, boshlang„ich sinflarda o„qishning hamma turiga bir xil talab qo„yiladi, ya'ni o„qish to„g„ri bo„lishi, tez, ongli va ifodali bo„lishi zarur. O`quvchilarning o`qish sur`atini oshirish ustida 1,2-sinfda amalga oshirilgan metodik ishlar keyingi sinflarda davom ettiriladi

Savod o`rgatish davrida tovushlar bilan tanishtirishda analitik va sintetik mashqlardan foydalanish texnologiyalari bo`yicha olib borgan izlanishlarimiz asosida quyidagicha xulosaga keldik:

1.”Alifbe“ darsligidagi rasmlar va matnlar o`quvchilarning so`z boyligini oshiradi, nutq odobi kabi fazilatlarni shakllantiradi .

3. Savod o`rgatish davrida o`quvchilarni tovush - harf bilan tanishtirishga doir analitik mashqlarni tashkil etishning ahvolini qoniqarli deb bo`lmaydi. Shuning uchun kesma harf va kesma bo`g`in bilan ishlash texnologiyalarini ishlab chiqib amaliyotga tavsiya qilish maqsadga muvofiq.

3. Analitik-sintetik mashqlarni tashkil etish texnologiyalari asosida tashkil etilgan darslar o`quvchilarning bo`g„inlab o`qish ko`nikmalari shakllantirdi.

5. O`qish texnologiyalari o`qilayotgan matn mazmunining to`liq va ongli o`zlashtirishni ta`minlaydi.

3.