RiskləRİN İdarə ediLMƏSİ SİyasəTİ Kapital ilə bağlı riskin idarə edilməsi
Yüklə 56,14 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Riskin idarə edilməsi siyasətləri
- Kredit risklərinin idarə edilməsi.
- Girov və digər kredit təminatları.
- Likvidlik riski
| RİSKLƏRİN İDARƏ EDİLMƏSİ SİYASƏTİ Kapital ilə bağlı riskin idarə edilməsi Bank öz kapitalını idarə etməklə, Banka daxil olan qurumları borc və kapital qalıqlarını optimallaşdıraraq səhmdarların gəlirinin artırılması zamanı fasiləsizlik prinsipi əsasında fəaliyyət göstərməsini təmin edir. Bankın kapital strukturu kapitalda dəyişikliklər haqqında hesabatda açıqlanan buraxılmış səhmdar kapitalından və bölüşdürülməmiş mənfəətdən ibarət olan payçılara məxsus kapitaldan ibarətdir. İ darə Heyəti kapitalın strukturunu hər il nəzərdən keçirir. Bu yoxlamanın bir hissəsi kimi, İdarə Heyəti kapitalın dəyərini və kapitalın hər bir növü ilə bağlı olan riskləri nəzərdən keçirir.
Riskin idarə edilməsi bank biznesinin əsasını təşkil etməklə Bank əməliyyatlarının mühüm elementi hesab olunur. Bank əməliyyatlarına xas olan əsas risklər aşağıdakılardır: a.
Kredit riski b.
Likvidlik riski c.
Bazar riski d.
Xarici valyuta riski, o cümlədən açıq valyuta mövqeyi Bank təsdiq edir ki, riskin effektiv və səmərəli idarə edilməsi proseslərinin saxlanılması çox vacib əhəmiyyət kəsb edir. Bunu həyata keçirmək üçün Bank riskin idarə edilməsi çərçivəsini yaratmışdır ki, bunun da əsas məqsədi Bankı riskdən qorumaq və fəaliyyət məqsədlərinə nail olmağa kömək etməkdir. Riskin idarə edilməsi çərçivəsi vasitəsilə Bank aşağıdakı riskləri idarə edir:
Bankın kredit siyasəti onun strategiyası əsasında müəyyən olunur və kreditləri verilməsi, sənədləşdirilməsi və idarə olunmasına məsul olan strukturları (İdarə Heyəti, Bankın Kredit Komitəsi, Kredit Departamenti) və bank əməkdaşları üçün obyektiv standart, parametrlərini müəyyənləşdirir. Bankın Kredit siyasəti Kredit Komitəsi və İ darə Heyəti tərəfindən hazırlanır və Müşahidə Şurası tərəfindən təsdiqlənir. Kredit siyasətində aşağıdakılar əks etdirilir: • Qarşı tərəfin risklərinin yaradılması, təhlil edilməsi, yoxlanılması və təsdiqlənməsi üzrə prosedurlar; • Qarşı tərəflər üzrə kreditin qiymətləndirilməsi metodologiyası; • Qarşı tərəflər üzrə kredit reytinqi metodologiyası; • Təminatın qiymətləndirilməsi və nəzarəti metodologiyası; • Kreditlərin sənədləşdirilməsi üzrə tələblər; • Kreditlərin idarə edilməsi prosedurları; • Kredit riskləri üzrə müntəzəm nəzarət prosedurları; • Kreditlərin dəyərsizləşməsi üzrə ehtiyatın yaradılması siyasəti. Kredit ərizələri müştəri ilə iş üzrə kredit mütəxəssisləri tərəfindən hazırlanır. Kredit Departamenti Kredit ərizələrinin təhlilini aparır və rəy təqdim edir. Kredit ə rizəsi baxılmaq üçün Kredit Komitəsinə təqdim edilir. Təsdiqlənmiş kredit ərizəsində nəzərdə tutulan məbləğ Kredit Komitəsinin səlahiyyətindən yuxarı olarsa yəni 100 000 manatdan yüksək olduqda, həmin ərizə təsdiqlənmək üçün İdarə Heyətinə təqdim edilir. Bankın nizamnamə kapitalının 50 faizindən artıq məbləğdə kreditlər üçün ərizələr təsdiqlənmək üçün Müşahidə Şurasına təqdim edilir. Müştərinin reytinqi dörd əsas meyarın təhlilinə əsasən müəyyən edilir: ödəmə qabiliyyəti, maliyyə göstəriciləri, kredit tarixçəsi və digər risklər. Balansdankənar maliyyə alətləri üzrə kredit riski həmin maliyyə aləti üzrə ə məliyyatların digər iştirakçısı tərəfindən müqavilə üzrə öz öhdəliklərini yerinə yetirə bilməməsi nəticəsində zərərin yaranması ehtimalı kimi müəyyən edilir. Qrup şərti öhdəlikləri və balans üzrə maliyyə alətləri ilə əlaqədar əməliyyatların təsdiqlənməsi prosedurları, riskləri məhdudlaşdıran limitlərdən istifadə və monitorinq prosedurlarına ə saslanan eyni kredit siyasətini tətbiq edir. Kreditlər portfel üzrə qiymətləndirilir və bu zaman kreditin məbləği və müddət limitləri, təsdiqləmə prosedurları,məhsulların növləri, defolt haqqında məlumatlar, kredit/girov əmsalları (əgər tətbiq edilərsə) və qiymətləndirmə kimi amillərə daha çox diqqət yetirilir. Girov və digər kredit təminatları. Kredit riski həmçinin əmlak üzrə ipoteka tələbi formasında girovun, girov qoyulmuş aktiv və qiymətli kağızların, eləcə də depozitlər, hüquqi və fiziki şəxslərə verilmiş zəmanətlər daxil olmaqla digər girov növlərinin əldə olunması, nəzarəti və monitorinqi vasitəsilə qiymətləndirilir və idarə edilir. Kredit riskinin qiymətləndirilməsində girovun əsas faktor olmasına baxmayaraq, kredit ərizələri yalnız müştərilərin təklif etdiyi girova deyil, onların ödəniş qabiliyyətinə əsasən qiymətləndirilir. Girov kreditin qaytarılması üçün ikinci ödəniş mənbəyi hesab edilir. Kreditlər nadir hallarda müştərinin maliyyə vəziyyətindən və ya kredit məhsulunun növündən yaxud həcmindən asılı olaraq təminatsız ola bilər. Kreditlər üçün qəbul edilən əsas girov növləri aşağıdakılardır: • Kommersiya əmlakı • Yaşayış binaları • Korporativ kapital aktivləri • Korporativ likvid aktivlər • Nəqliyyat vasitələri • Müddətli depozitlər • Digər, o cümlədən qiymətli metallar Qəbul edilmiş bütün girov növləri üzrə dəqiq qiymətləndirmə, sənədləşdirmə və tətbiq edildikdə qeydiyyat prosedurları həyata keçirilir. Kreditlərin girova nisbətinə Kredit Departamenti tərəfindən nəzarət edilir.
Kredit Departamenti monitorinqin nəticələri üzrə planın hazırlanması, onun yerinə yetirilməsi və monitorinq nəticələrinin qənaətbəxş olmadığı təqdirdə müvafiq tərəflərin məlumatlandırılması və tədbirlər planı ilə bağlı tövsiyələrin verilməsinə görə məsuliyyət daşıyır. Müəyyən edilmiş məbləğdən yuxarı olan bütün ə məliyyatların monitorinqini aparılır və bu məbləğdən aşağı olan əməliyyatlar seçmə üsulu ilə yoxlayınılır. Müəyyən edilmiş məbləğdən yuxarı olan bütün əməliyyatlar üzrə monitorinq ilk olaraq kreditin ödənildiyi aydan əvvəl və ya ən azı bir ay müddətində aparılır. Müvafiq olaraq, monitorinq cədvəlinə uyğun olaraq risklərə nəzarət olunur.
Likvidlik riski depozitlərin geri götürülməsi və ödəmə müddəti çatan maliyyə alətləri ilə əlaqədar digər maliyyə öhdəliklərini ödəmək üçün vəsaitlərin kifayət olub- olmaması deməkdir. Aktiv və Passivlərin idarəedilməsi komitəsi ("APİK") bu növ risklərə Bankın növbəti maliyyə dövrü üzrə strategiyasını müəyyən edərək ödəniş dövrləri ilə bağlı təhlillər aparmaqla nəzarət edir. Likvidlik riskini idarə etmək üçün, Bank aktiv/öhdəliklərin idarə olunması prosesinin bir hissəsi olan müştəri və bank əməliyyatları üzrə gələcəkdə gözlənilən pul vəsaitinin hərəkətinin gündəlik monitorinqini həyata keçirir. Aktivlərin və Passivlərin İ darəedilməsi Komitəsi depozitlərin geri götürülməsi üçün hazır vəsaitlərinin minimal nisbətinə və gözlənilməyən məbləğlərdə geri götürmələri ödəmək üçün banklararası və digər institutlardan alınan kreditlərin minimal səviyyəsinə hədlər qoyur.
Bazar riski faiz dərəcəsi riskini, valyuta riskini və Bankın məruz qaldığı digər qiymət risklərini əhatə edir. APİK həmçinin faiz dərəcəsini və bazar risklərini Bankın faiz dərəcəsi mövqeyinə uyğunlaşdırmaqla idarə edir. Maliyyə Menecmenti Departamenti Bankın hazırkı maliyyə fəaliyyətinin monitorinqini həyata keçirir, Bankın faiz dərəcələrindəki dəyişikliklərə həssaslığını və onun Bankın rentabelliyinə təsirini qiymətləndirir. Bankın kredit müqavilələrinin əksəriyyətinə və digər maliyyə aktivlərinə və öhdəliklərinə ya dəyişkən faiz hesablanır ya da borc verənin istəyindən asılı olaraq faiz dərəcəsini dəyişmək imkanı verən bəndlər daxil edilir. Bank faiz dərəcəsi marjasına nəzarət edir və nəticədə özünün mühüm faiz dərəcəsi riskinə və ya nağd vəsaitin axını riskinə məruz qaldığını düşünmür.
Valyuta riski Valyuta riski xarici valyuta məzənnəsinin dəyişməsi nəticəsində maliyyə aktivinin dəyərinin dəyişməsi riskidir. Xarici valyuta məzənnəsindəki dəyişikliklər Bankın maliyyə durumuna və pul vəsaitlərinin hərəkətinə təsir edir. APİK valyuta riskinə nəzarəti müxtəlif valyuta məzənnələrində dəyişikliklərin və digər makro- iqtisadi göstəricilərin əsasında valyuta mövqeyini idara etməklə həyata keçirir ki, bu da Banka, milli valyutaya nisbətdə xarici valyuta məzənnəsindəki mühüm dəyişikliklərdən yaranan zərərləri minimuma endirmək imkam verir.
Yüklə 56,14 Kb. Dostları ilə paylaş:
|