Mehmet Özgül
1936 yılında Nevşehir, Avanos’ta doğdu. Kuleli Askeri Lisesi’nde aldığı Rus dili
eğitiminin ardından 1955 yılında girdiği Ankara Üniversitesi DTCF Rus Dili ve
Edebiyatı bölümünden 1959 yılında mezun oldu. Rusça öğretmenliğine başla-
dıktan sonra 1963-1967 yılları arasında Genelkurmay Başkanlığı’nda Rusça çevir-
meni olarak çalışan Özgül, yine bu yıllarda Gazi Eğitim Enstitüsü’nde İngiliz dili
eğitimi aldı. Yüksek lisansını 1969 yılında ABD’de Georgetown Üniversitesi’nde
uygulamalı dilbilim alanında yaptı. 1979 yılında askeriyeden albay olarak emekli-
ye ayrıldıktan sonra, ilk kez 1960 yılında Varlık Yayınevi’nden yayımlanan Çehov
çevirisiyle başladığı çevirmenlik çalışmalarını yoğunlaştırdı. 1981 yılında Türki-
ye Yazarlar Sendikası tarafından kendisine Hasan Ali Ediz Çeviri Ödülü verildi.
Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra ticari ilişkilerin artması nedeniyle 1993
yılına dek teknik konularda çevirilere ağırlık veren Özgül, 1993 yılında Çehov’un
Tüm Eserleri’nin çevirisine başlayarak 1998’de Çehov’un bütün öykülerinin,
2006’da bütün piyeslerinin Türkçe çevirisini tamamladı. Tolstoy, Çehov, Dos-
toyevski, Gogol gibi klasik Rus yazarlarından yaptığı çevirilerin yanı sıra Maksim
Gorki, İlya Ehrenburg, Konstantin Simonov, Yevgeni Yevtuşenko, Cengiz Aytma-
tov, Fazıl İskender, Vasili Şukşin, İlf ve Petrov, Yuri Buyda, Lyudmilla Ulitskaya,
Vladimir Kaçan gibi Sovyet ve çağdaş Rus yazarlarından yaptığı çevirilerle de
tanınmaktadır.
Uğur Büke
Akşehir Erkek İlk Öğretmen Okulu’ndan mezun olduktan sonra Ankara Üni-
versitesi DTCF Rus Dili ve Edebiyatı bölümünü bitirdi. 1983 yılından beri Rus
edebiyat çevreleriyle ilişkisini sürdüren Uğur Büke’nin birçok dergi ve gazetede
Sovyet ve Rus edebiyatıyla ilgili yazıları yayımlandı. İvan Bunin’in Arsenyev’in
Yaşamı, Y. Bondarev’in Oyun, A. Rıbakov’un Arbat Çocukları - 1935 Yılı ve Son-
rası, S. Uturgauri’nin Boğaz’daki Beyaz Ruslar, İ. Boyaşov’un Tankçı ya da Beyaz
Kaplan, N. Nekrasov’un Ayaz Paşa Kol Geziyor ve Rusya’da Kim İyi Yaşar, O.
Suleymenov’un Ve Gülümsedi Tanrı Her Sözcükte ve Aziya, L. Tolstoy’un Dört
Okuma Kitabı ve
Anna Karenina, V. Rasputin’in
Mariya İçin Para ve
İvan’ın Anne-
si, İvan’ın Kızı, N. Leskov’un
Eski Zaman Delileri, İ. Ehrenburg ile V. Grossman’ın
Kara Kitap, İ. Turgenyev’in
Babalar ve Oğullar, N. Gogol’ün
Palto-Burun-Bir De-
linin Hatıra Defteri eserlerini çevirdi. Türkiye Yazarlar Sendikası üyesi olan Uğur
Büke halen İstanbul’da yaşıyor.
No tos Ki tap 150
Başvuru 007
Antoloji
©No tos Ki tap Ya y› ne vi, 2015
Bi rin ci Ba s›m
Nisan 2017
ISBN 978-605-9851-99-2
Ser ti fi ka 16343
Editör
Ayşe Ovacık
Kapak Tasarımı
Betül Öngüdü
Notos Kitap Yayıncılık Eğitim Danışmanlık ve
Sanal Hizmetler Ticaret Limited Şirketi
Ömer Avni Mahallesi, Prof. Dr. Tarık Zafer Tunaya Sokak,
No: 11/6 Gümüşsuyu, Beyoğlu İstanbul
0212 243 49 07
www.notoskitap.com
facebook.com/NotosKitap
twitter.com/NotosKitap
Bas k› ve Cilt
Pasifik Ofset Ltd.Şti.
Cihangir Mahallesi, Güvercin Caddesi No: 3/1
Baha İş Merkezi, A Blok Avcılar ‹s tan bul
0212 412 17 77
Sertifika 12027
Rus Öyküleri
Hazırlayan ve Rusçadan çeviren
Mehmet Özgül - Uğur Büke
‹çindekiler
9
27
67
78
109
126
143
173
218
235
260
279
293
321
349
Nikolay Karamzin Zavallı Liza
Aleksandr Bestujev-Marlinski Korkunç
Bir Fal
Vladimir Odoyevski Yeni Yıl (Bir Tembelin Notları)
Aleksandr Puşkin Maça Kızı
Nikolay Gogol Kupa Arabası
Mihail Lermontov Taman
İvan Turgenyev Şçigrovsklu Hamlet
Fyodor Dostoyevski Timsah
Aleksandr Levitov Köye Gazete
Vladimir Korolenko Garip Bir Kız
Vsevolod Garşin Kırmızı Çiçek
Lev Tolstoy Bir Delinin Notları
Anton Çehov Tanıdıkların Evinde
Leonid Andreyev Lazarus
Yaşamöyküleri
9
N
İKOLAY KARAMZİ
N
Zavallı Liza
B
elki de, Moskavalılardan hiç kimse bu şehrin çevresini
benden daha iyi bilmiyordur, çünkü hiç kimse benden fazla
tarlalara gitmemiş, hiç kimse benden fazla amaçsız ve plan-
sız adımlamamıştır göz alabildiğince çayırları, ormanları, te-
peleri ve ovaları. Her yaz, ya yeni güzel bir yer keşfederim ya
da eski yerlerde yeni bir güzellik. Ama benim için, Si...nov
Manastırı’nın iç karartıcı gotik kulesinin yükseldiği o yerin
ayrı bir yeri vardır. O tepede durup sağ tarafa baktığında ne-
redeyse bütün Moskova’yı, gözünün önüne muazzam bir am-
fiteatr gibi serilen evlerin ve kiliselerin o korkunç azametini
görürsün. Özellikle de güneş ışığı vurduğunda ve akşam gü-
neşi göğe yükselen sayısız haçı ve sayısız altın rengi kubbeyi
yalamaya başladığında görüntü olağanüstüdür. Aşağıda verim-
li, koyu yeşil çiçekli bir çayır uzanır, onun ardında sarı kum-
ların üstünden, küçük balıkçı kayıklarıyla dalgalanan ya da
Rus İmparatorluğu’nun verimli ülkelerinden doymak bilmez
Moskova’ya yiyecek getiren yük mavnalarıyla gürleyen berrak
bir nehir akar.
Nehrin diğer yakasında meşe korusu uzanır, korunun ya-
nında sayısız sürü otlar. Ağaçların gölgesinde oturan genç ço-
banlar, sade ve kederli bir tonla şarkı söyler ve onlar için hep