S e t a 1 y ı l l ı ğ ı
Yüklə 5,84 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 12 OCAK 2011
- Bundan sonra ne olacak
24 o c a k 1 1 Lübnan’da eski Başbakan Refik Hariri suikastını soruşturmak amacıyla Birleşmiş Milletler des- teğiyle kurulan Lübnan Özel Mahkemesi’nin yarattığı gerginlik sürüyor. Çarşamba günü muhalefetteki 8 Mart İttifakı’na mensup ba- kanlar, kabinedeki görevlerinden istifa edip Lübnan hükümetinin düşmesine sebep oldu. Şii Hizbullah ve Emel Partileri ile Marunî Özgür Vatansever Hareketi’nin ön plana çık- tığı koalisyon, Başbakan Saad Hariri’den Özel Mahkeme’yi tartışmak için 18 Aralık’tan beri toplanamayan kabineyi acilen toplamasını ve mahkemeden desteğini çekmesini talep edi- yorlardı. Hariri’nin önünde iki tane seçenek vardı. Birincisi, Lübnan’da iç karışıklığı en- gelleyecek ve Hariri hükümetinin yıkılmasını önleyecekti. Bunun için Hariri, 8 Mart’ın çağ- rısına mukabele edecek ve Suudi-Suriye girişi- mini destekleyip Özel Mahkeme’yi askıya ala- caktı. İkinci seçenekte ise hükümet yıkılacak ve ülke siyasi kaosa sürüklenecekti. Bunun için de Hariri’nin ABD’yi hesaba katıp mahkeme sürecini desteklemeye devam etmesi gereki- yordu. Hizbullah’ı baskı altında tutmak isteyen ABD, Özel Mahkeme’nin askıya alınmasını hiçbir şekilde kabul etmeyeceğini vurgulayarak Suudi Arabistan- Suriye girişimini başarısız- lığa uğrattı. Bunun üzerine Hariri, mahkeme Hizbullah’ı suçlasa bile Hizbullah’a sahip çıka- cağını söylediyse de bu konuda tavizsiz bir ta- vır takınan ABD’yi karşısına almak istemedi ve başbakanlığı kaybetmek pahasına ikinci seçe- neği kabul etmek durumunda kaldı. Hariri bu tercihiyle aslında üzerindeki iki tane külfetten en azından şimdilik kurtulmuş oldu. Öncelikle babasının öldürülmesini araştıran komisyonu rafa kaldırmayarak özellikle ABD’nin “adaletin üstünü örtme” eleştirisinden kurtulmuş oldu. Diğer yandan ise Hizbullah yetkililerinin tu- tuklanmasıyla sonuçlanabilecek bir mahkeme sürecindeki sorumluluğunu hafifletmiş oldu. Bir diğer deyişle Hariri, mahkemeyi rafa kaldır- mayarak Hizbullah’la arasını açtıysa da mahke- menin kararlarını uygulayacak Başbakan ol- maktan vazgeçerek Hizbullah’la direk çatışma ihtimalini de azaltmış oldu. SETA YORUM Yine Yeni Yeniden: Lübnan’da Kriz Hariri, mahkemeyi rafa kaldırmayarak Hizbullah’la arasını açtıysa da mahkemenin kararlarını uygulayacak Başbakan olmaktan vazgeçerek Hizbullah’la direk çatışma ihtimalini de azaltmış oldu. UFUK ULUTAŞ lübnan’da kriz 25 l ü b n a n ’ d a k r i z lübnan’da kriz
14 Şubat 2005’te Lübnan eski Başbakanı Refik Hariri’ye düzenlenen suikasta ilişkin 2007’de kurulan Lübnan Özel Mahkemesi’nin yürüttüğü soruşturma, Hizbul- lah liderliğindeki 8 Mart Grubu ve Saad Hariri liderliğindeki 14 Mart Grubu arasındaki anlaş- mazlığı artırdı. Gerginliğin tırmanması nedeniyle 30 bakandan oluşan kabinedeki Hizbullah ve Hizbullah’ı destekleyen 11 bakanın istifa etmesiyle 12 Ocak’ta Saad Hariri hükümeti düştü. Ülkedeki dini gruplara göre şekillenen siyasi yapısı nedeniyle hükümet kurmanın zor olduğu Lübnan’da, Necip Mikati’nin Hizbullah’ın desteğini alarak Temmuz ayında hükümet kurmasına kadar siyasi boşluk yaşandı. Türkiye bu süreçte tüm taraflara eşit mesafede durup arabulucu rol oynayarak Lübnan’daki istikrarı destekleyici bir tutum sergiledi. AA
26 o c a k 1 1 Bundan sonra ne olacak? Hükümetin dağılması Lübnan’da aylar süre- bilecek bir hükümetsizliğin başlangıcı olacak. Cumhurbaşkanı Mişel Süleyman parlamentoda görüşmeler yapacak ve hükümet kurmaya en yakın koalisyona hükümeti kurma yetkisini ve- recek. Hariri ve Lübnan Ordusu’nun lideri Sa- mir Geagea’nın başını çektiği 14 Mart İttifakı, Hariri aksini istemedikçe Hariri’yi tekrar aday gösterecek; 8 Mart İttifakı ise İsrail’e direniş ile ön plana çıkmış bir ismi aday göstermeyi plan- lamakta. Hariri 2009’da hükümeti kurduğunda 61 milletvekiline sahip 14 Mart İttifakı, Dürzî Velid Canpolat liderliğindeki 10 milletvekilli İttihatçı Sosyalist Parti’nin (İSP) desteğiyle 128 sandalyeli parlamentoda çoğunluğa sahip ol- muş ve hükümeti kurabilmişti. Fakat yaşanan mahkeme krizi sürecinde Canpolat’ın Hariri’yi dış güçlerin etkisinde kalmakla eleştirmesi ve hükümetin dağılmasının sorumluluğunu da Hariri’ye yüklemesi, İSP’nin bu sefer 8 Mart İttifakı’nı destekleyebileceğinin sinyallerini ver- mekte. Bu durumda ise Hizbullah’ın başını çek- tiği 8 Mart İttifakı çoğunluğa sahip olacak ve adaylarını başbakan olarak seçtirebilecek. Yine de Hizbullah’ın işi kâğıt üstünde göründüğün- den daha zor olacak. Zira Doha Anlaşması’yla belirlendiği gibi 30 bakanlığın 11’inin muha- lefet partilerine verilmesi gerekmekte. Bu da Hariri’siz ve muhalefetle mutabakata varılma- dan bir kabinenin kurulmasını zorlaştırmakta. Ayrıca, yine muhalefetin sahip olduğu bu 11 ba- kanlık muhalefete 8 Mart İttifakı’nın daha yeni başvurduğu gibi kabineden çekilerek hükü- meti yıkma kozunu da vermekte. An itibariyle Hariri’nin Lübnan Özel Mahkemesi konusunda geri adım atması ve bir mutabakatla bağımsız, yeni bir mahkemenin kurulması dışında devam ettirilebilir bir çözüm görünmemekte. Bu süreçte Türkiye, yüksek düzeyli stratejik işbirliği içinde olduğu Lübnan’a azami destek verecektir. Suudi-Suriye girişiminin başarı- sızlığa uğramasıyla birlikte Türkiye’ye özel bir önem atfedilecektir. Çatışmanın tüm tarafla- rıyla konuşabilme özelliği ve Lübnan halkının Türkiye’ye olan itimadı, Türkiye’yi bu süreçte Lübnan meselesinde fazlasıyla görünür kıla- caktır. Hariri’nin sürpriz Ankara ziyareti de bu yolda atılmış önemli bir adımdır. Lübnan’ın fazlasıyla alışık olduğu bu siyasi kaos 8 Mart ve 14 Mart İttifaklarından birisi taviz verene kadar devam edecek ve Lübnan bağlamında bu aylar boyunca sürebilecektir. Bu süreçte muhtemelen taviz verecek taraf ise 14 Mart İttifakı olacaktır. Hariri aylar sonra vermek zorunda kalacağı bir tavizi şimdi verip Lübnan’daki siyasi kaostan medet uman bölgesel aktörlere fırsat verme- meli. Zira, Hizbullah’ın İsrail’in her tarafını vu- racak binlerce füzeyi temin ettiği haberlerinin gazetelerde sıklıkla yer bulduğu şu günlerde ortaya çıkacak siyasi kaos, Sünni-Şii çatışması ve Hizbullah’ın hedefe konulması Lübnan’a yeni bir saldırının zeminini hazırlayacaktır
“ Çatışmanın tüm taraflarıyla ko- nuşabilme özelliği ve Lübnan halkının Türkiye’ye olan itimadı, Türkiye’yi bu süreçte Lübnan meselesinde fazlasıy- la görünür kılacaktır. Yüklə 5,84 Mb. Dostları ilə paylaş:
|