Sabit stenokardiya üzrə klinik protokol
Yüklə 309,08 Kb. Pdf görüntüsü
|
İxtisarların siyahısı: AÇFI – angiotenzin çevirici ferment inhibitorları AH AKC – Avropa Kardioloji Cəmiyyəti AKŞ – aorta-koronar şuntlama ASLP – aşağı sıxlıqlı lipoproteidlər AT – arterial təzyiq DQR – döş qəfəsi rentgenoqrafiyası DTS – Duke Treadmil Score EKQ – elektrokardioqrafiya ExoKQ – exokardioqrafiya FYS – fiziki yük sınağı KKS KT – kompüter tomoqrafiya KÜDC – Kanada Ürək-damar Cəmiyyəti Lpa – lipoprotein (a) MET – metabolik ekvivalent Mİ – miokard infarktı MRT – maqnit-rezonans tomoqrafiya NT-BNP – N-terminal beyin natriuretik peptid PKM – perkutan koronar müdaxilə PDYT – polidoymamış yağ turşuları RA ŞD – şəkərli diabet SM – sol mədəcik SS – sabit stenokardiya TFEKT – təkfotonlu emission kompüter tomoqrafiya ÜİX – ürəyin işemik xəstəliyi ÜX – ümumi xolesterin ÜD – ürək-damar yh CRZ – yüksək həssaslıqlı C reaktiv zülal YSLP – yüksək sıxlıqlı lipoproteidlər SÖEA – sol ön enən arteriya TQ – triqliseridlər WPW – Wolff-Parkinson-White Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 7
Protokol ilkin səhiyyə xidmətləri səviyyəsində çalışan kardioloqlar, təcili yardım həkimləri, terapevtlər, ailə həkimləri üçün nəzərdə tutulmuşdur. Pasiyent qrupu: sabit stenokardiyası olan xəstələr. Protokolun məqsədləri: ►
Klinik protokolun məqsədi, fərdi xəstələrdə ən yaxşı müalicə strategiyasını seçmək və təxirəsalınmaz vəziyyətlərdə sübuta yetirilmiş bütün uyğun müalicə tədbirlərini həkimlərə təqdim etməkdir. ►
sübutların səviyyəsi müəyyənləşdirilmiş şkalaya
əsasən ölçülmüşdür. Bununla yanaşı, hər bir fərdi xəstəyə yardım barədə son mühakimə məsuliyyət daşıyan həkim tərəfindən verilməlidir.
Sabit stenokardiya – fiziki gərginlik (hərəkət, yüksəkliyə qalxma, ağırlıq qaldırma), AT yüksəlməsi, soyuq, çoxlu miqdarda qida qəbulu, emosional stresslə əlaqədar meydana gələn, döş sümüyünün arxasında lokalizasiya olunan, tutmaşəkilli, sıxıcı, təzyiqedici ağrı və ya narahatlıq hissi ilə xarakterizə edilən, sol qola, boyuna, çənəyə irradiasiya edən, adətən 3-5 dəqiqə davam edən, sakitlik halında, sublinqval nitroqliserin qəbulundan sonra bir neçə dəqiqə ərzində keçib gedən klinik sindromdur. Stenokardiya miokardın keçici işemiyası, yəni miokardın oksigenə olan tələbatı və onun koronar qan dövranı ilə çatdırılması arasında uyğunsuzluq nəticəsində meydana gəlir. Stenokardiyanın patomorfoloji substratı praktiki olaraq həmişə koronar arteriyaların aterosklerotik zədələnməsidir. Epidemiologiya ÜİX uzun illərdir ki, əksər iqtisadi cəhətdən inkişaf etmiş ölkələrdə əhalinin əsas ölüm səbəbini təşkil edir. Şərqi Avropa, ABŞ, Kanada, Avstraliyada son onilliklər ərzində ölüm göstəricisi faizinin azalmasına meyllilik aşkar olunmuşdur. SS-nin rastgəlmə tezliyi yaşla əlaqədar olaraq kəskin artır: qadınlar arasında 45-54 yaşda 0,1- Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 8
1% təşkil etdiyi halda, 65-74 yaşda 10-15%; kişilərdə uyğun olaraq 2-5% və 10-20% təşkil edir. Əksər Avropa ölkələrində SS-nin yayılması 1 mln əhaliyə 20 000-40 000 təşkil edir.
SS koronar arteriyaların aterosklerozunun klinik təzahürüdür. Aterosklerozun inkişaf etmə ehtimalı aşağıdakı risk amillərinin (RA) mövcudluğu fonunda əhəmiyyətli dərəcədə yüksəlir. 1.
►
50-60-dan yuxarı yaş ►
Kişi cinsi ►
İrsi meyllilik 2.
İdarəolunan (modifikasiya olunan) risk amilləri həddindən artıq çoxdur. Real sübuta yetirilmiş RA aşağıdakılardır: ►
Dislipidemiyalar ►
Arterial hipertenziya ►
Tütünçəkmə ►
Piylənmə ►
Karbohidrat mübadiləsinin pozulması (hiperqlikemiya, şəkərli diabet) ►
►
Qeyri-rasional qidalanma ►
Hormonal disbalans ►
Podaqra ►
Psixoemosional gərginlik Son illər aterosklerozun öyrənilməsi istiqamətində aparılmış tədqiqatların nəticəsində isbat olunmuşdur ki, sadalanan RA-dan daha əhəmiyyətli olanları – dislipidemiya, AH, tütünçəkmə, piylənmə və ŞD-dir. ÜİX aşkar olunmuş xəstələrdə RA öz mənfi təsirini göstərməkdə davam edərək, xəstəliyin proqressivləşməsinə və proqnozun pisləşməsinə səbəb olur. Məhz bu səbəbdən də RA-nın korreksiyası müalicə taktikası və ikincili profilaktikanın tərkib hissəsi olmalıdır. Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. Yüklə 309,08 Kb. Dostları ilə paylaş:
|