Sabit stenokardiya üzrə klinik protokol
Yüklə 309,08 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Maqnit rezonans arterioqrafiya
- MÜALİCƏ Müalicənin məqsədləri
- Proqnozun yaxşılaşdırılması üçün medikamentoz müalicə Antitrombotik dərmanlar
18
ya perfuziya pozulmasını aşkar etmək üçün istifadə edilə bilər, lakin geniş tətbiq edilmir.
Elektron şüa KT, multi-detektor və ya çox kəsikli (multi slice) KT koronar kalsifikasiyanın kəmiyyətcə təyinində təsdiqlənmiş müayinə üsuludur. KT arterioqrafiya intravenoz kontrast maddə inyeksiyası vasitəsilə həyata keçirilir.
Qeyri-invaziv MR kontrast koronar arterioqrafiya praktik klinik müayinə metodu deyil, tədqiqat vasitəsidir. Koronar arterioqrafiya Qeyri-invaziv testlər obstruktiv koronar xəstəlik barədə lazımi dərəcədə fikir yürütməyə imkan verir, lakin riski qiymətləndirmək üçün koronar arterioqrafiyaya ehtiyac ola bilər. Koronar arterioqrafiya, sabit stenokardiyalı xəstələrdə damarlarda stenozun olub-olmamasını dəqiq ayırd etməklə, terapevtik yanaşmaların seçilməsi (dərman müalicəsi və ya miokardial revaskulyarizasiya) və proqnozun müəyyənləşdirilməsində mühüm əhəmiyyətə malikdir. Bu üsulla təyin olunmuş iki və ya üç damar xəstəliyi, tək damar xəstəliyinə nisbətən daha ciddi proqnostik əhəmiyyət kəsb edir. Yüksək riskli anatomik damar xəstəliklərinə koronar arteriyanın sol əsas kötüyünün (LMCA) xəstəliyi və ya sol ön enən arteriyanın (SÖEA) proksimal nahiyəsinin də daxil olduğu “çox damar xəstəliyi” aiddir. ÜD xəstəlikləri riski 1-2% olan orta risk qrupunun koronar arterio- qrafiyaya məruz qalması xəstənin simptomları, funksional statusu, həyat tərzi, məşğuliyyəti və başlanğıc müalicənin effektindən asılıdır. Koronar arterioqrafiya aşağıdakı hallarda aparılmalıdır: ►
Ciddi mədəcik tipli aritmiyalar və ya ürək dayanmasından sonrakı vəziyyət ►
►
Daha əvvəl damarın proqnostik əhəmiyyətli nahiyəsində aparılmış PKM ►
PKM -dən sonra restenoz ehtimalının yüksək olduğu hallar ►
Revaskulyarizasiya icra edilməsini tələb edən simptomlar Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır.
19
MÜALİCƏ Müalicənin məqsədləri ►
Proqnozu yaxşılaşdıraraq miokard infarktı və ölümün qarşısını almaq.
►
Simptomları azaltmaq və ya aradan qaldırmaq Stenokardiyanın qeyri-farmakoloji müalicəsi ►
Xəstəliyin müalicəsində medikamentoz üsullarla bərabər pasiyentin təlimləndirilməsi də vacib şərtlərdəndir (B) 1
►
ÜİX diaqnozu müəyyənləşdirilmiş xəstələrə bədən çəkisinin azaldılmasına və lipid mübadiləsinin pozulmasının korreksiyasına yönəldilmiş rasional pəhriz (tərəvəz, meyvə və balıqla zəngin “Aralıq dənizi” pəhrizi, ət məhsullarından isə əsasən quş əti məsləhət görülür ►
Omeqa 3 yağ turşusu ilə zəngin balıq yağının ən azı həftədə bir dəfə qəbul edilməsi məsləhət görülür ►
aterosklerozun inkişafı və proqressivləşməsi arasında müsbət əlaqə mövcuddur (A) 4
ŞD, AH kimi yanaşı xəstəliklərin nəzarət altına alınması (xəstədə yanaşı olaraq ŞD və ya böyrək xəstəliyi varsa, hədəf arterial təzyiq
►
Xəstədə anemiya və hipertireoidizm varsa, onların korreksiyası ►
Erektil disfunksiyası olan SS-li xəstələrə sildenafil, tadalafil, vardenafil kimi fosfodiesteraza inhibitorları ehtiyatla təyin edilə bilər, lakin bu preparatların əks-ğöstərişləri nəzərə alınmalıdır: AT və fiziki yükə tolerantlığın aşağı olması zamanı; uzun təsirli nitratlarlarla istifadə edilməməlidir. ►
ÜİX olan xəstələrə fiziki aktivlik proqramı seçilməlidir. Bu zaman onun növü, tezliyi, davametmə müddəti, intensivliyi müəyyənləşdirilməlidir. Dozalanmış fiziki gərginlik individual təhlükəsiz nəbz zonası daxilində olmalıdır. Fiziki məşğələlər bir çox risk amillərinin təsirini azaltmaqla həyat keyfiyyətini və proqnozu yaxşılaşdırır (A) 5
Psixo-emosional gərginliyin aradan qaldırılmasında psixoterapiyanın müsbət təsiri ola bilər (A) 5
Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 20
Proqnozun yaxşılaşdırılması üçün medikamentoz müalicə Antitrombotik dərmanlar Antitrombositar müalicə SS olan xəstələrdə koronar trombozun qarşısının alınması üçün risk və faydaları müqayisə edilməklə aparılmalıdır. Əks-ğöstərişlər olmadıqda, bütün xəstələrə aşağı dozada (75-150 mq) aspirin təyin olunur (A) 1 . Tienopiridin qrupundan olan klopidoqrel, aspirinə qarşı allergiyası olan xəstələrdə aspirinə alternativ (C) 1 və ya stent implantasiyası, kəskin koronar sindromdan sonra aspirinə əlavə olaraq təyin edilə bilər. Anamnezində mədə-bağırsaq qanaxması olan xəstələrdə klopidoqrel əvəzinə proton nasosu inhibitoru ilə yanaşı aspirinin istifadəsi mümkündür. Antikoaqulyant dərmanlar (varfarin və ya trombin inhibitorları) miokard infarktından sonra bəzi yüksək riskli xəstələrdə aspirinlə kombinə edilsə də, səyrici aritmiya kimi xüsusi göstərişlər yoxdursa, SS-də rutin şəkildə istifadə edilməməlidir.
Statin müalicəsi SS-li xəstələrdə aterosklerotik ÜD xəstəlikləri riskini təxminən 30% azaldır. Damar xəstəliyi olan ŞD xəstələrdə və o cümlədən yaşlılarda (>70 yaş) statinlərin effektivliyi göstərilmişdir. Uzunmüddətli statin müalicəsinin faydaları müalicədən əvvəl plazma xolesterin səviyyələri müxtəlif olan, hətta “normal” göstəriciləri olan xəstələrdə də müşahidə edilir. Ona görə də, statin müalicəsi üçün məsləhətlər xolesterinin səviyyəsindən (normal intervalda olduqda və ya mötədil yüksəldikdə) asılı olmayaraq ÜD risk profilinə əsaslana bilər. Statin müalicəsi hər zaman stabil işemik xəstəlik və SS olan xəstələrdə nəzərdə tutulmalıdır (A) 1 . Statinlərin terapevtik dozaları klinik tədqiqatlarda təsdiq olunmuş, xəstələnmə/ölüm göstəricilərini azaldan miqdarda olmalıdır. Belə doza simvastatin üçün gündəlik 40 mq, pravastatin üçün 40 mq, atorvastatin üçün 10 mq-dır. Əgər ÜX və ASLP xolesterinin hədəf səviyyələri əldə edilməmişdirsə, statinin dozası artırılmalıdır. Son zamanlarda yüksək dozada atorvastatin (80 mq gündəlik) müalicəsinin 10 mq-la müqayisədə ÜD xəstəlikləri riskini azaltdığı göstərilmişdir, amma bu rejim yüksək riskli xəstələrə tətbiq edilməlidir. Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. Yüklə 309,08 Kb. Dostları ilə paylaş:
|