QOŞMA -2
Şagirdin soyadı və adı : _____________________________
Sinif: __________
Qayda: “Köməkçi nitq hissələri - Qoşma”(2)
-
"-la" hissəciyinin qoşma kimi işləndiyi bəndi göstərin:
-
mənlə sən
-
salamla
-
qardaşımla
-
həyəcanla
-
başla
-
Aşağıdakı sözlərdən biri həm modal söz, həm qoşma kimi işlənir:
-
əsasən
-
əlavə
-
savayı
-
bəlkə
-
məncə
-
Adlıq halda olan sözlərə qoşularaq bənzətmə mənası əmələ gətirən qoşmaları müəyyən edin:
-
qarşı, doğru, tərəf
-
görə, aid, dair
-
kimi, qədər, tək
-
üçün, ilə, -can
-
haqda, barədə, barəsində
-
Cümlələrin birində bənzətmə mənası əmələ gətirən qoşma işlənib:
-
Görmədiyim üç-beş ildə qəsəbə xeyli böyümüş,şəhər kimi al-əlvan rənglərlə boyanmışdı.
-
Məktəb illərindən tanıdığım kimi görsəm, gözlərim yaşarardı.
-
Kimi gözlədiyimi heç özümdə bilmirəm.
-
Mən hər səhər məktəbə kimi dostum Seymurla söhbət etməkdən ləzzət alardım.
-
Kimi bu sirri aşkara çıxarmağa can atır, kimi isə heç belə bir sirrin olduğundan da xəbərsizdi.
-
Sifət, zərf və qoşma kimi omonimliyi olan sözlər sırasını göstərin:
-
özgə, əlavə
-
sonra,bəri
-
kimi, qədər
-
sarı, tərəf
-
tək, doğru
-
Hansı cümlədə qoşma yoxdur:
-
Qarşıda bizim üçün xoş günlər var, odur ki , ümidini itirmə.
-
Kimsə uzaqdan hey bizə baxırdı, deyəsən, eyvanacan gəlməyə çəkinirdi.
-
Hər insan özü kimi düşünən insanların əhatəsində xoşbəxt olur.
-
Şübhəsiz, hər şey qədərində gözəldir.
-
O, eynəyinin altından düz atam kimi baxırdı.
-
Bəndlərdən birində məsafə mənasını əmələ gətirən qoşma ilə isim var:
-
yuxarı tərəf
-
bizə kimi
-
qoca qədər
-
anatək
-
evə kimi
-
Cümlələrin birində qoşma ismin bəzi dəyişmə xüsusiyyətlərinə malikdir:
-
Asiyə xala oğlundan ötrü o qədər narahat idi ki, gözlərindən oxunurdu.
-
İnsan bəzən quştək azad olmaq istər, məsafələri mənasızlaşdırmaq üçün.
-
Heç kəs anam qədər qayğıkeş ola bilməzdi.
-
Dərsə gələndə öyrəndim ki, məndən başqa hamı müəllimin xəstəliyindən xəbərdardır
-
Təhqiramiz söz demək istəməsəm də, sənin kimilərini çox gördüyümdən məni aldada bilməzsən.
-
Hansı bənddə qoşma mənsubiyyət və hal şəkilçisi qəbul edib:
-
Evin qarşısında böyük bir söyüd ağacı var idi.
-
Kimiləri də var həyatın mənasını var-dövlətdə görür.
-
Çox insanlar tanıdım, ancaq heç vaxt sənin kimisinə rast gəlmədim.
-
Baba onu cəzalandırmaq üçün fürsət axtarırmış.
-
Hər bir insan digərləri ilə münasibətdə humanist olmalıdır.
-
Həm sifət, həm qoşma kimi işlənə bilməyən sözü seçin:
-
sarı
-
əlavə
-
özgə
-
doğru
-
tərəf
-
Əsas nitq hissələri ilə omonimliyi olmayan qoşmaları göstərin:
-
tək, əlavə
-
qədər, kimi
-
əvvəl, qarşı
-
qabaq, sonra
-
sarı, tərəf
-
Aşağıdakı cümlələrin birində isimlə işlənmiş qoşma fərqlənmə mənası ifadə edir?
-
Özgə insanlar sizin nələrlə çarpışdığınıza yox, nə qazandığınıza baxar.
-
Bəlkə uzun illər əvvəl hər şey mənasını itirmişdi, ancaq bunu bu gün anlayırdım.
-
Nə qədər çətin olur olsun, ədalət üçün mübarizə aparmaq lazımdır.
-
Bəzən mənə elə gəlir ki, anamdan savayı heç kəsin vecinə deyiləm.
-
Səndən başqa bütün qrup həmin yığıncaqda iştirak etmiş, rektora öz tələblərini birbaşa çatdırmışdılar.
-
Cümlələrin birində bənzətmə mənası əmələ gətirən qoşma işlənib:
-
Görmədiyim üç-beş ildə qəsəbə xeyli böyümüş,şəhər kimi al-əlvan rənglərlə boyanmışdı.
-
Məktəb illərindən tanıdığım kimi görsəm, gözlərim yaşarardı.
-
Kimi gözlədiyimi heç özümdə bilmirəm.
-
Mən hər səhər məktəbə kimi dostum Seymurla söhbət etməkdən ləzzət alardım.
-
Kimi bu sirri aşkara çıxarmağa can atır, kimi isə heç belə bir sirrin olduğundan da xəbərsizdi.
-
Məntiqi ardıcıllığı tamamlayın: əvvəl, bəri, sonra ...
-
qabaq
-
qarşı
-
məxsus
-
təki
-
qədər
-
Cümlələri birində qoşma işlənmişdir:
-
Aman oturduğu yerdən qabaq cərgədə oturanların kimliyini müəyyənləşdirməyə çalışırdı.
-
Başqa vaxtlarda mən onu yenə görmüşdüm, ancaq özümü görməzliyə vurmuşdum.
-
Yaşadıqlarıma əsasən deyə bilərəm ki, dünyada heç bir məntiqə sığmayan hadisələr də baş verir.
-
Atam həmişə deyir ki, tək olmaqdan qorxmaq lazım deyil, əsas odur bu təklik özü də keyfiyyətli olsun.
-
Məndən sarı çiçəklərin kim tərəfindən göndərildiyini soruşanda sirrimizin məlum olacağından çox qorxmuşdum.
Cavablar:
1C 2A 3C 4A 5E 6D 7E 8E 9C 10E 11B 12D 13A 14A 15C
Dostları ilə paylaş: |