Sağlam ĠnkiĢaf və Maarifləndirmə
Yüklə 2,1 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- GÖRKƏMLĠ ġƏXSĠYYƏTLƏRĠ • Əvəz Verdiyev
- Cabbarov Xasay Mahmud oğlu
- Aslanov ġirindil Həsən oğlu
- • Cəfərov Maarif ƏliĢ oğlu
baĢqa bir piyada ovçu isə keçini yay-oxla niĢan almıĢdır. Bu süjeti baĢqa cür də yazmaq olar, atlı ovçu vəhĢi heyvanları bərədə durmuĢ ovçuya tərəf qovur, bərəyə çatdıqda isə keçini oxla niĢan alıb vurmaq istəyir. Hər iki halda bu süjet bir zamanlar yerli əhalinin ovçuluq məĢğuliyyətini açıq göstərir. Belə obrazlı süjet xarakterli oymalara bu ərazinin müxtəlif yerlərində rast gəlmək olar. Sonasar kəndində tapılmıĢ bir daĢ da maraqlıdır. Bu daĢın alt oturacağı yastı, üst tərəfı isə aĢırımlıdır (dördkünc deyildir). DaĢın qarĢı tərəfində günəĢin əksi verilmiĢ, yan tərəfdə isə iki nəfərin əksi, çox güman ki, döyüĢçü və ya ovçular, yaxınlarında onlara məxsus ov və ya döyüĢ ləvazimatı olan xəncər, nizə ucluqları və s. verilmiĢdir. Qəbirüstü abidələr içərisində baĢ daĢları xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Forma və üslubca milli ornamentli baĢ daĢları əsrlər boyu bu xüsusiyyətləri özündə qoruyub saxlamıĢ və bu günümüzə qədər gəlib çıxmıĢdır. Ustad sənətkarlar, bu daĢlarda matəm sükutuna bir həzinlik gətirən elə bir naxıĢ və yazı üslubu axtarıb tapmıĢdılar ki, bu da öz növbəsində belə cansız quru daĢlar üzərində yaradılmıĢ bir estetik gözəllik, sanki bir məğrur həzinlikdə qovuĢmuĢdur. Adətən dağları, meĢələri, səfalı yaylaqları çeĢməsiz, bulaqlarsız təsəvvür etmək mümkün deyildir. Bu da təbiətin pozulmaz qanunlarından biridir. Təsadüfı deyildir ki, ulu əcdadlarımız suyu da torpaq kimi ocaq kimi, çörək kimi müqəddəsləĢdirilmiĢ and yeri etmiĢdilər. Elə indinin özündə də yeri düĢəndə belə andlara tez-tez rast gəlmək olur: “O su haqqı”, “O suyun mələkləri haqqı” və s. Bu müqəddəslikdən irəli gələn bir hikmətdir ki, deyirlər “Su haram götürməz”. Bulaq yanında həmiĢə ehtiramla keçərlər, adını ehtiramla yad edərlər. Та qədimlərdən bu yana mənim müdrik xalqımın, ağsaqqal övladları özlərinin artıq mal dövlətlərini xalq yolunda təmənnasız xərcləməyi “Savab” iĢ biliblər, el üçün su çəkdirib, körpü saldırıblar. Bu ənənə bu gün də davam etməkdədir. Тəkcə yetmiĢinci illərdə rayonun Əhmədli kəndində Seyid Əmir körpüsü, Mirik kəndində Mahmud körpüsü, QarıqıĢlaq kəndində Molla Teymur bulağı və s. tikilmiĢdir. Axırıncı adı çəkilən Teymur kiĢi anadan gəlmə hər iki gözü kor olmuĢdur. Özü dünya iĢığına möhtac olan bu qoca, özünün qayğıya möhtaclığını unudub, ürəyində el qayğısı çəkirdi. Öz Ģəxsi vəsaitini kəndinin fıravanlığı üçün xərcləyirdi. Bu ərazilərdə bir qisim abidələr isə bulaq üstü abidələrdir. Yəni kənd içərilərində və ətraf yerlərində, yurd yerləri yaxınlığında (yaylaqlarda) bulaqların üstündə inĢa edilmiĢ abidələrdir. Bu abidələr tağbənd formada olubb, içinin eni 3-4 metr, uzunluğu isə 6-7 metr olur. Bunun da əhəmiyyəti ondan ibarətdir ki, yayda günün istisindən, payızda, qıĢda isə yağıĢdan insanları qoruyur. Alı Xəlifə ocağı: Laçın rayonu Böyük Seyidlər kəndində yerləĢirdi. Alı Xəlifə Qarabağın ən nüfuzlu ağsaqqallarından, ağır seyidlərdən biri idi. Ağa Böyük Seyidlər kəndində rəhmətə getmiĢdir. Sərdabəsi kənd qəbiristanlığındadır. Onun müqəddəs məzarı Qarabağ camaatının ən ulu səcdəgahlarından biridir. Seyid Hüseyn ağa ziyarətgahı: Laçın rayonu Böyük Seyidlər kəndində yerləĢirdi. Seyid Hüseyn ağa cəddinin müqəddəsliyini qoruyub saxlayaraq insanların rəğbətini qazanmıĢ və onların ziyarətgahına çevrilmiĢdi. Ağanın evinə və ocağına olan inamın müqabilində külli miqdarda nəzir gələr, о isə nəzirin bir hissəsini onların özünə qaytarır, digər hissəsini isə fağır-füğaraya paylayardı. Güllü qəbir piri: Laçın rayonu Böyük Seyidlər kəndində yerləĢirdi. Hacı Ġbrahim ağa Qarabağın adlı-sanlı seyidlərindən olan Xudavəndə Xəlifənin nəvəsi idi. Hacı seyid Ġbrahim ağanın məzarı Seyidlər kəndinin qəbiristanlığındadır və ağır ziyarətgahlardan sayılır. Ağanın ocağında qızılgül bitmiĢdi. Elə ona görə də məzarına “Güllü qəbir” deyirlər. GÖRKƏMLĠ ġƏXSĠYYƏTLƏRĠ • Əvəz Verdiyev - Sovet Ġttifaqı Qəhrəmanı. • Sultanov Xosrov PaĢabəy oğlu (1879-1947) - ADR-in dövlət və siyasi xadimi, ġuĢanın (Qarabağın) general-qubernatoru. • ġahsuvarov Nurməmməd bəy Əbilxan oğlu (1883-1958) - Azərbaycan SSR Xalq Maarif Komissarının müavini. • Sultanov Sultan PaĢa bəy oğlu - Xalq qəhrəmanı. • Əbdürrəhmanov Nadir Qəmbər oğlu - Azərbaycanın xalq rəssamı. Əməkdar incəsənət xadimi. • Ġlyasov Müseyib Ġbrahim oğlu (1884-1944) - Azərbaycan SSR Maarif naziri. • Cabbarov Xasay Mahmud oğlu - Filologiya elmləri doktoru, professor. • ġahsuvarov Tofiq Surxay oğlu - Geologiya-mineralogiya elmləri doktoru, professor. • Sadıqov Ġsmayıl Camal oglu - Texniki elmlər doktoru, professor. • Muradov ġahbaz Musa oğlu - Ġqtisad elmlər doktoru, professor. • Aslanov ġirindil Həsən oğlu - Filologiya elmlər doktoru, professor, “Elm” nəĢriyyatının direktoru. • Əhmədov Oqtay BəĢir oğlu - Tarix elmləri doktoru, professor. • Süleymanov Məhəmməd Qəhrəman oğlu SSRĠ-nin “Fəxri neftçisi”, “Əməkdar neft mühəndisi”. • Həmzəyev Muxtar ƏliĢ oğlu - Psixologiya elmləri doktoru, professor. • Cəfərov Maarif ƏliĢ oğlu - Fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor. • Yusifov Əli Allahverdi oğlu - Texnika elmləri doktoru, professor. • Mehdiyev Məhəmməd Fərman oğlu - Fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor, EA-nın müxbir üzvü. • Məmmədov Mahmud Həmid oğlu - Texnika elmləri doktoru, professor. • Sarı AĢıq - XVII əsrdə yaĢayan ustad aĢıq. Yüklə 2,1 Mb. Dostları ilə paylaş:
|