Sağlamlıq hür şey deyil, lakin hər şey sağlamlıqsız heç nədir



Yüklə 2,8 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə28/98
tarix10.11.2017
ölçüsü2,8 Kb.
#9618
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   98

 
87 
səpələnirdik düzlərə,doluşurduq dərələrə,güneyləri və qüzeyləri 
əldən  salırdıq,yemlik,quşəppəyi,qazayağı,quzuqulağı,göy  lalə, 
gicitkan,keşniş,qırxbuğum,nə bilim daha nələr yeyirdik. Hamı-
sını  da  yumamış,üstünə  qaynar  su  tökməmiş,uşaqlıq  illərinin 
təbiri  ilə  desək,“ötürürdük  içəri”.Mikrob  haqqında  heç  bir 
anlayışımız yox idi.Hər şeyi bilən  müdrik  babalarımız və nən-
əlrimiz  bizə  bu  barədə,nədənsə,bir  söz  demirdilər.Görünür, 
dünyagörmüş  bu  aqillər  çöldə  bitən  pencəri  yuyub  yeməyə 
ehtiyac duymurdular.Pencərdən “tarçığımızı götürəndən” ,yğni, 
doyandan  sonra  keçirdik  şülullara,meyvələrə.Bizi  haçan 
axtarsayıdılar,ya tut ağacının,ya  da  gilasın,  “gilənarın” (albalı) 
başında  tapardılar.Cırcıramalar  cırıldayanda  vururduq  meşə-
lərə,yal-yamaca.Yabanı  meyvələr,böyürtkən,çiyələk,cır  alma, 
cır  armud,alça,qora,cəviz,fındıq,zoğal,qaragilə,əzgil,yemişən 
biz  tərəflərdə  bol  olur.Olan  olub,“keçənə-güzəşıt”  deyiblər, 
boynuma alıram:hərdən də bostanlara “hücum” edirdik.Böyük- 
lər  buna  oğurluq  deyirdilər.Biz  isə  buna  “igidlik”,  “kişilik” 
kimi  baxırdıq.Tağdan  dərdiyimiz  sütül  xiyarı,alyanaq  pomi-
doru,zolaqlı  qarpızı,xoş  ətiri  bir  köçlükdən  adami  məst  eliyən 
qovunu(indi  belsi  yoxdu!),bəmbəyaz,yupyumuşaq  sulu  kələmi 
bostandan  bir  azca  aralanan  kimi,xəlvət  bir  yerdə  həzmi– 
rabedən  keçirirdik.Yay  vaxtı  qışı  da  yaddan  çıxartmırdıq,qış 
tədarükünü  yayın  istisində  görürdük:qax  kəsirdik,meyvə  quru-
durduq,faydalı  otlardan  yığıb  damların  milindən  asırdıq. 
“Hökumət çayı”nın tamını bilməzdik.Çayı yarpızdan, qantəpər-
dən,qaymaq çiçəkdən,kəklik otundan,zirədən,itburnundan, hey-
va  yarpağından,daha  nə  bilim  nələrdən  dəmlərdik.Paltonun, 
papağın,çəkmənin  nə  olduğunu  bilməzdik.Çarıqlarımıza  yeddi 
qat  yamaq  vururduq.Bəzi  uşaqlar,hətta,kiçik  çillədə  də  dərsə 
bir  köynəkdə,ayaqyalın  gələrdi.Ağır,ağır  zamana  idi-dünyada 
qanlı  müharibə  gedirdi,ölkədə  heç  nə  tapılmırdı.Amma  çox 
qəribə  idi,  ayaqlarımız  dizəcən  suya-palçığa  batsa  da,  şaxta 
üzümüzü qılınc kimi kəssə də,külək yeddi qatımızdan keçsə də, 
azar-bezarın  nə  olduğunu  bilmirdik.Nənələr  bunu  öz  dərra-


 
88 
kələri  çərçivəsində  izah  edirdilər,deyirdilər,Allahın  tifillərə 
rəhmi gəlir.Əlbəttə,Allah saxlayırdı bizi.Amma təkcə rəhmi ilə 
deyil,həm  də  səxavəti  ilə  saxlayırdı:məhəbbətlə  bizə  göndər-
diyi mer-meyvə,göy-göyərti vitaminlərlə,üzvi duzlarla və digər 
elementlərlə  çox  zəngin  imiş,onlar  bədənimizdə  güclü  immun 
sistemi  yaradırmışlar.Mən  yalnız  indi,Nişi  Sistemi  ilə  tanış 
olduqdan  sonra  dəqiq  başa  düşmüşəm  ki,biz  o  vaxt  nə  üçün 
xəstələnmirdik:göy-göyərti,mer-meyvə  şəkilində  qəbul  etdi-
yimiz vitaminlər,təmiz hava və təmiz su,Günəşlə kifayət qədər 
təmasda  olmağımız-bədənimizdə  Təbiət  tərəfindən  qoyulmuş 
şəfaverici  qüvvələri  gücləndirir,işlədir  və  basılmaz  Müdafiə 
Xətti yaradırdı.Yalnız indi,Nişi Təlimini oxuyandan sonra başa 
düşdüm ki, necə olub mənim zahirən çox cılız görünən cismim 
təkcə  müharibə  dövrünün  əzablarına  deyil,həm  də  sonralar, 
bolluq  və  gümrahlıq  dövründə  yaxamdan  bərk-bərk  tutan  və 
uzun  illər  yaxamı  buraxmaq  istəməyən  8  dəhşətli  xəstəliyin 
hücumuna tab gətirə bilib. 
İndi mənə çox şirin görünən xatirələri çözələyərkən bir 
şeyi açıq-aydın dərk edirəm:mən və yaşıdlarım təkcə əti deyil, 
çörəyi  də  az  yemişik,şirniyyat  üzünə  həsrət  qalmışıq.O  vaxt 
qarın  dolusu  çörək  yemək  “səadəti”  tək-tək  adamlara  nəsib 
olurdu.Sən  demə,bu  “şərin”  içində  bir  gözəgörünməz  xeyr 
gizlənibmiş.Bu reallığı nəzərdən qaçırmayın,əziz analar. 
Həzin  və  kövrək  xatiratdan  sonra  yenidən  ətin  üstünə 
qayıdaq,baxaq görək,ət mədədə necə həzm olur və nəyə çevri-
lir? Əgər düyü bir saata,çiy yumurta,vələmir yarması 1 saat 20 
dəqiqəyə,təzə süd 2 saata həzm olursa,ət 3-5-6(yağlılıq dərəcə-
sindən asılı olaraq) saata həzm olunur.Məhz bu hal-ətin mədə-
də  uzun  müddət  həzm  olmadan  qalması  halı  insanda  “toxluq” 
və  “gümrahlıq”  ovqatı  yaradır.Çünki  adam  ət  yeyəndən  sonra 
mədə-bağırsaq xeyli vaxt dolu qalır.Amma bizi yaşadan hücey-
rələr  məhz  belə  vaxtlarda  qidadan  korluq  çəkir:xeyli  vaxt 
lazımdır  ki,mədəyə  düşmüş  yağlı  kabab  həzm  olunsun,yoğun 


 
89 
bağırsağa  tökülsün  və  qana  sorulsun.Həm  də  bişmiş,yaxud 
qurudulmuş ətdə zülaldan başqa heç nə qalmır. 
İndi  isə  gəlin  mədəyə  düşmüş  ətin  sonrakı  taleyi  ilə 
maraqlanaq.Mədəyə  düşən  kotlet,küftə-bozbaş  və  kababın 
həzm olunması üçün böyük miqdarda mədə şirəsi tələb olunur. 
Nəzərə  alsaq  ki,  hamımız  illər  boyu  mədəmizi  korlamışıq  və 
zavallı  mədə  daha  öz  funksiyasını  lazımi  səviyyədə  yerinə 
yetirə  bilmir,üstəlik,biz  əti  kifayət  qədər  çeynəmirik,o  zaman 
düşdüyümüz vəziyyəti təsəvvür etmək çətin deyil.Bizlərdən hər 
birimiz “mədəm partlayır”,“mədəm daşa dönüb”,“mədəm məni 
öldürür”  deyə  şikayət  edən  adamların  məzlum  sifətini  çox 
görmüşük.Onlar heç ağıllarına da gətirmirlər ki,həyat mənbəyi 
olan  “baş  laboratoriya”nı  biz  özümüz,özü  də  ətin,yağın, 
çörəyin,tortun,peraşkinin,  şokaladın  və  sairənin  köməyi  ilə  bu 
hala  salmışıq.Bir  də  kəskin  temperatur  dəyişikliyi(isti  xörəyin 
üstündən buz kimi suyu,arağı içmək) öz dağıdıcılıq işini görüb. 
Ətin  zərəri  təkcə  mədəyə  əzab  verməklə,onu  tədricən 
sıradan  çıxarmaqla  bitmir.Ət  yeyəndə-qanın  tərkibinə  küllü 
miqdarda  sidik  turşusu(purin  maddəsi),nuklein  turşusu  daxil 
olur,  acıxmış  hüceyrələr  daraşıb  onları  yeyir  və  məhv  olur. 
Dəhşətli  xəstəliklər  belə  yaranır.Biz  də  bütün  həyatımız  boyu 
onlara  qarşı  dava-dərmanın  köməyi  ilə  mübarizə  aparır  və 
cismimzi təkrarən zəhərləyirik.Dağıdıcı proses təkrarlanır, xəs-
təliklər ilbəil artır,güclənir və insan ömürü sürətlə gödəlir. 
Müdafiə gücü, müqavimət gücü zəyif olan uşaqlar məhz 
“dadlı”  ət  xörəklərinin  böyük  “xidməti”  sayəsində  xəstələnir-
lər.Odur ki,uşaq 7-8 yaşa çatana qədər ona ət,ət suyu (bulyon), 
yumurta  vermək  düzgün  deyil.Bu  yaşda  uşağın  orqanizmi 
toksinlərə qarşı hələ yaxşı mübarizə aparmaq iktidarında deyil. 
Bilmək lazımdır ki,ətin tərkibində külli miqdarda müxt-
lif ekstraktiv maddələr mövcuddur,onlar əsəb sisteminə çox pis 
təsir  göstərir.Həmin  maddələrdən  yaranan  duzlar  isə  damar 
sistemini qıcıqlandırır.Heç təsadüfi deyil ki,çox ət yeyən adam-
lar  arasında  nevrasteniya,  cinsi  pozğunluq,damarların  yenidən 


Yüklə 2,8 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   98




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə