Sağlamlıq hür şey deyil, lakin hər şey sağlamlıqsız heç nədir

 
90 
əmələ  gəlməsi(pererojdenie)  halları,ürək  xəstəliyi  və  digər 
xəstəliklər daha çox olur.  
Belə bir danılmaz faktı da yada salaq:ət xörəyi çürümə 
prosesinə  məruz  qalmış  ölü  toxumalardan  hazırlanır.Ölü 
toxumalar,yəni,ölü  ət  müxtəlif  zəhərli  maddələrlə  zəngindir. 
Ovçuları  məyus  etmək  zorundayıq:zəhərli  maddələr  vəhşi 
quşların,xərçəngin,balığın  və  köhnə  pendirin  tərkibində  daha 
çox cəmləşir.Üzümü “kabab qanlı-igid canlı”,“çiy ət-ət gətirər” 
misallarını  bayraq  edənlərə  tutmaq  istəyirəm:çiy  ət,yaxud  pis 
bişirilmiş  ət  -müxtəlif  parazitlərin  yumurtalarını  hifz  edib 
özündə  saxlayır.  Onlar  bizim  orqanizmimizə  daxil  olub,  ağır 
xəstəliklər  törədir.Öz  ömrünə  siqaretin  və  spirtli  içkinin,  qay-
nar  çayın  və  soyuducudan  çıxarılmış  soyuq  suyun,soyuq  içki-
nin  hesabına  balta  vuran  “ağıllı”  insanın  təzadlarından  biri  də 
budur  ki,çox  vaxt  xəstələrə  və  uşaqlara  “çox  faydalı”  ət  suyu 
(bulyonlar) verirlər.Xərçəng şişini kəsib götürəndən sonra xəs-
təyə  bulyon  verən  adamlar  heç  fikirləşmirlər  ki,  bu  xəstəliyin 
yaranmasında ət çox fəal iştirak etmişdir.Bəzi adamların təbliğ 
etdiyi qığırdaqlar,sümüklər,damarlar və ilik heç bir dietik keyfi 
-yətə malik deyil.Ət xörəklərinə əlavə edilən yarmalar,tərəvəz, 
meyvələr,göy-göyərti olmasaydı,biz təkcə ətin ümidinə qalsay-
dıq,dünyamızı  çox  tez  dəyişərdik.Ət  bulyonunun  göstərdiyi 
təsiri-çayın,kofenin,spirtli  içkinin,tütünün,bibərin,vanilin  və 
xardalın göstərdiyi təsir ilə müqayisə etmək düzgün olar. Bun-
lar  orqanizmi  qidalandırmır,bioenerji  ilə  təmin  etmirlər,insan 
üçün  bəlaya  çevrilirlər.Onların  hamısını  çox  işləyib  haldan 
düşmüş arıq yabını yeriməyə məcbur edən qamçıya bənzətmək 
düzgün  olar.Nəticə:pulunuzu  ətə  verib  canınız  üçün  bəla 
almayın.Üzünüzü bazarın o biri tərəfinə-tərəvəz(ələlxüsus,kök, 
kələm,kahı,çuğundur,xiyar,pamidor!),göy-göyərti(ispanax,turp 
və yarpağı, kərəviz, cəfəri,göy soğan, sarımsaq, şüyüd), meyvə, 
şülul,qoz-fındıq,püstə-badam,tumlar,quru  meyvələr  olan  tərəfə 
tutun.Çayı  quru  meyvələrlə  için.Bir  neçə  aya  əhvalınız 
dəyişməsə,sizi  əldən  salmış  mədə  qıcqırtısından,ağrılardan, 

---

 
91 
köpdən,qəbzlikdən,yaxud  ishaldan,ürək-damar  xəstəliyindən, 
digər  bəlalardan  yaxa  qurtarmasanız,məni  də  Nişiyə  qatıb, 
lənətləyin.Amma  bizi  söyməzdən  qabaq  özünüzdən  hesabat 
tələb edin:Nişi Təliminə vicdanla əməl edirsənmi? 
 
YAĞ DOSTUMUZDU, YA DÜŞMƏNİMİZ? 
 
Baxır  söhbət  hansı  yağdan  gedir.Sizi  üzmədən  kəsə 
deyim:bitki yağları heyvan yağlarından üstündür.Heyvan yağla 
-rından  yalnız  kərə  yağı(duz  vurmadan),gündə  20  qr.  istifadə 
etmək  məsləhətdir.Sutkada  bir  xörək  qaşığı  qaymaq  yemək 
olar.Bunları qızdırmaq məsləhət deyil.Təbii yağlar qozun,fındı- 
ğın,günəbaxan  tumunun  və  digər  tumların  tərkibində  kifayət 
qədərdir.Bunlarda tez həzm olunan miqdar və tənasübdə zülal, 
yağ,karbohidrat,vitaminlər,mikroelementlər  və  Günəş  enerjisi 
cəmləşib.Lakin yağla zəngin olan bu qidaları çox qəbul etmək 
pis  nəticələr  verə  bilər.Əgər  siz  qoz-meyvə  dietası  saxlamaq 
istəyirsinizsə,onda  qozu  və  ya  tumu  100  qramdan  artıq  yemə-
yin.Əgər bunları qatıq,balıq,ət,yumurta,kəsmiklə bərabər yeyir-
sinizsə,onda qozu azaltmaq,ya da rasiondan çıxarmaq lazımdır. 
Evdar qadınlara ən başlıca məsləhətim budur ki,zəhmət 
çəkib  qozu,fındığı,püstəni,badamı  və  digər  dəyərli  qidaları 
maşından  keçirməsinlər,süfrəni  bəzəmək  və  özünü  kulinariya 
bilicisi  kimi  göstərmək  naminə,onlardan  şirniyyat  bişirmə-
sinlər.Öz  zəhmətlərinə  və  ailə  büdcəsinə  hayıfları  gəlsin.Qida 
süfrədə gözəllik və harınlıq əhvalı yaratmaq üçün deyil. Qadın-
ların  böyük  əzabla  bişirdiyi  tortlar,kekslər,piroqlar,paxlava, 
şəkərbura  və  digər  şirniyyatlar  nə  onların  özünə,nə  övladla-
rına,nə də əziz qonaqlara fayda verə bilər.Zərəri isə hədsizdir. 
Qoz-fındığı,püstə-badamı,kişmişi  və  digər  quru  meyvələri  elə 
çiy şəkildə süfrəyə düzün və nuş edin.Bunu etsəniz və Nişinin 
digər  tələblərini  də  yerinə  yetirsəniz,canınız  həmişə  sağlam 
olacaq,xərciniz  az  çıxacaq,havayı  zəhmətdən  yaxa  qurtara-

---

 
92 
caqsınız.İstirahət etməyə,uşaqların tərbiyəsi ilə məşqul olmağa 
daha çox vaxtınız qalacaq.                                           
Orqanizm üçün lazım olan enerjini özündə cəmləyən və 
qana daşıyan “akkumulyatordan” ən vacibi,yuxarıda qeyd etdi-
yimiz  kimi,göy-göyərti,meyvə-tərəvəz,şülul,qoz-fındıq,yarpaq- 
lar,zoğlar,müxtəlif  köklər  və  tumlardır.Digər  vacib  “akkumu-
lyator” ana südü və çiy toyuq yumurtasıdır(xüsusilə də sarısı). 
Ana südündən sonra,bütün yaş dərəcələri üçün ən faydalı süd -
keçi südüdür.Keçi südü təmiz qidadır,onun hər hansı bir xəstə-
lik törətmək təhlükəsi yoxdur.Bu,onunla izah olunur ki, keçi ev 
heyvanları  arasında  ən  təmizkarıdır.Onun  ifraz  orqanları  ideal 
səviyyəyə  yaxındır.Çiy  keçi  südünün  tərkibində  çoxlu  zülalsız 
azot  var,faydalı  niasin  və  tiaminlə  zəngindir.Uşaq  ishal  olan-
da,keçi südü ilə müalicənin yaxşı səmərə verməsi məhz bunun-
la izah olunur.Bütün südlər kimi keçi südü də 75 dərəcdən artıq 
qızdırıldıqda  tərkibini  dəyişir  və  orqanizm  üçün  zərərli  olur. 
Qaynamış  inək  südü  çox  çətin  həzm  olunur.Həm  də  onun 
tərkibində artıq nə Günəş enerjisi qalmışdır,nə vitaminlər,nə də 
mikroelmentlər. 
Yumurtanın  ağını  ayrıca  bişirib  yemək,  sarısını  isə  çiy 
qəbul  etmək  məsləhətdir.Salmanell  xəstəliyinə  tutulmamaq 
üçün onu içməzdən 10-15 saniyə əvvəl üstünə hər hansı turşu 
damcısı(limon,alma sirkəsi,yaxud tomat) əlavə etmək lazımdır. 
Qayğanağı  və  suda  bişmiş    yumurtanı  tərəvəz  salatlarının  və 
çiy göy-göyərtinin müşayəti ilə yemək lazımdır.Yumurtaya çox 
uymaq lazım deyil. Bu uşaqlara daha çox aiddir. 
  
BƏS ÇÖRƏK? 
 
Məşhur rus alimi A.P.Çuprin yazır ki, elmin hələ möv-
cud  olmadığı  epoxoda  insanın  bütün  qidalar  arasında  çörəyə 
üstünlük  verməsi-bəşəriyyəti  çox  mürəkkəb  və  çıxılmaz  bir 
vəziyyətdə  qoyub.Bu  qədər  torpaq  əkilir!Çörək  istehsalına  nə 
qədər əmək və vəsait sərf olunur!..Çörək üstündə qırğınlar baş 

---