Sağlamlıq hür şey deyil, lakin hər şey sağlamlıqsız heç nədir

 
96 
Bişirilmiş  bitki  qidaları,  eləcə  də  bütün  mürəbbələr, 
konservlər  və  tutmalar  orqanizmin  düşmənidir:orqanizmdə 
quzuqulağı turşusunun duzunu törədir. 
 
MEYVƏLƏRİN TƏQSİRİ YOXDUR!.. 
 
 Amerikalı  Porter  qidalar  haqqında  yazdığı  kitabında 
belə bir yanlış fikir söyləmişdi ki,meyvələrlə qidalanmaq-dieta 
sahəsindəki  yanlış  vərdişlərdən  biridir.Lakin  alim  elə  burdaca 
təstiq  edirdi  ki,ayrılıqda  yeyilən  meyvə  heç  bir  fəsad  vermir. 
Digər  həkimlər  də  belə  hesab  edirlər  ki,meyvə  həzmolma 
prosesinə  mənfi  təsir  göstərir.Lakin  bunu  deyənlər  meyvənin 
digər  qidalarla  necə  tənasübdə  qəbul  edilməsi  barədə  heç  bir 
şey  bilmirdi.Onlar,sadəcə,belə  bir  faktı  əsas  götürürdülər  ki, 
meyvə-başqa  qidalarla  birlikdə  yeyiləndə  müxtəlif  fəsadlar 
verir, özü də təqsiri təkcə meyvənin üstünə yıxırdılar.  
Qida  məsələləri  ilə  yarım  əsr  məşqul  olan  H.Şelton  bu 
yersiz  ittihamları  meyvələrin  üstündən  götürdü,onları  təmizə 
çıxartdı.Alim  təkzibolunmaz  faktlarla  sübut  etdi  ki,meyvə- 
təkcə  göz  oxşayan,ətirli,dadlı  qida  növü  deyil,həm  də  çox 
dəyərli  qida  maddələrini,vitamin  və  duzların  faydalı  qarışığını 
özündə  cəmləyən  zəngin  ərzaqdır.Fəsad  məsələsinə  gəlincə, 
burada meyvənin heç bir təqsiri yoxdur,təqsir-menyuda meyvə- 
nin yerini səhv salan insandadır. 
Meyvə  haqqında  hər  şeydən  öncə  onu  bilmək  lazımdır 
ki, başqa qidalardan fərqli olaraq, meyvə-ağızda və mədədə ya 
heç  həzm  olmur,ya  da  cuzi  şəkildə  həzm  olur  və  bir  neçə 
dəqiqədən  sonra  birbaşa  yoğun  bağırsağa  keçir.Burda  da  çox 
yubanmır,qısa  vaxt  ərzində  yüngülvari  həzm  olunur  və  bu  da 
qana  sorulmaq  üçün  bəs  edir.Belə  bir qida  ətlə  (yada salaq ki, 
ət 3-6 saat ərzində həzm olunur),yaxud gec həzmə gedən digər 
qida növləri ilə eyni vaxtda,ya da onlardan az sonra yeyiləndə 
nə  baş  verir?  Tutalım  almanı,  yanlış  təsəvvürlə  (həzm  olmanı 
yaxşılaşdırsın  deyə)  yağlı  qoyun  kababının  üstündən  yediniz. 

---

 
97 
Biz bilirik ki,ətin həzmolma müddəti 3-5-6 saatdır.Mədədəki ət 
özü həzm olunana qədər almanı tutub yanında saxlayır, qoymur 
bağırsağa  keçsin.Alma  bakteriyaların  təsiri  altında  çürüyür  və 
korlanır,çürümüş alma əti də çürüdür.Yoğun bağırsağa korlan-
mış kütlə daxil olur-mikroblar üçün zəngin yem bazası yaranır, 
xəstəlik qaçılmaz olur. Bütün sirr bundadır. 
İdeal  variant  belədir-meyvəni  bir  öynə(ya  səhər,  ya 
axşam)  əsas  qida  növü  kimi  qəbul  etmək.Bunu  hər  hansı  bir 
səbəbdən  edə  bilməyənlər  meyvəni  əsas  qida  növü  saydığı 
xörəkdən  30-60  dəqiqə qabaq  yeməlidir.Meyvəni  heç  bir  qida 
ilə qarışdırmaq olmaz! Daha bir vacib şərt: turş meyvələri şirin 
meyvələrlə  qarışdırmayın!Meyvə  haqqında  çıxardığımız  başlı-
ca nəticə budur ki, bütün meyvələr şəfaverici xassəyə malikdir. 
Sadəcə,meyvəni  yeyərkən  yuxarıda  deyilən  2  vacib  qaydanı 
yerinə yetirmək lazımdır. 
Şübhə  etmirəm  ki,  “Allah  min  dərd  verib,  min  bir 
dərman” deyən əcdadlarımız dadlı meyvələri də bu dərmanlar 
arasında görüblər.Naturopat alimlər tam əmindirlər ki,bu dünya 
yarananda  və  uzun  əsrlər  boyu  meyvə,şülul,zoğlar,yarpaqlar, 
çiçəklər insanın yeganə qidası olub.O vaxt insan min il, özü də 
azar-bezarsız yaşayıb. 
Bütün  meyvələrin  xassələrini  açmaq,  onların  necə 
zəngin  tərkibə  malik  olduğunu  göstərmək  fikirində  deyilik. 
Zənnimcə, bir neçəsinin tərkibinə nüfuz etmək kifayyətdir. 
Ərik:Tərkibində  20-27  faiz  şəkər  var,üzvi  turşular 
(salisilat,alma turşusu,limon turşusu),A vitamini (karotin), S və 
B
12 
vitaminləri,kalium  duzu,dəmir,fosfor,maqnezium  və  s.  ilə 
zəngindir.Ərik və qurusu-ürəyi,beyni qidalandırır,onların fəaliy 
-yətini xeyli yaxşılaşdırır. 
Alma:Tərkibində  S,  B
1
,  B
2
,  F,  E
 
vitaminləri,karotin, 
kalium,kalsium,dəmir,marqans,pektinlər,şəkər,üzvi  turşular  ki-
fayət qədərdir.Skleroz əleyhinə çox gözəl vasitədir.Ürək, bağır-
saq,böyrək,hipertoniya,qansızlıq,piylənmə  xəstəliklərinə,böy- 
rək də daşlara qarşı səmərəli müalicə vasitəsidir. 

---

 
98 
Armud:  S  və  B
1 
vitaminləri,şəkər  və  üzvi  turşularla 
zəngin  olub,sidikqovucu,mikrob  əleyhinə  təsir  göstərir,sidik 
yollarının infeksiyası və böyrəkdə daş olan vaxt istifadə olunur. 
Üzüm:Kalium,kalsium,marqans,kobalt ilə, S, P, PP, B
1
, 
B
6
, B
12
 vitaminləri,karotinlə və üzvi turşularla zəngindir. Tərki-
bində  18-20  faiz  zülal  var.Böyrəklər,ağ  və  qara  ciyər,podaqra, 
hipertoniya  və  s.  xəstəliklərin  müalicəsində  istifadə  olunur, 
orqanizmi bütövlükdə möhkəmlətmək qabliyyətinə malikdir. 
Albalı:Tərkibində  qlyukoza,fruktoza,S,B
1
,PP  vitamin-
ləri,karotin,üzvi  turşular,mis,kalsium,maqnezium,dəmir,pektin 
zəngindir.Qan  azlığında,ağ  ciyərin,böyrəyin  müalicəsində, 
atereskleroza və qəbzliyə qarşı geniş istifadə olunur. 
Nar:Orqanizmi möhkəmlədir,həzmolmanı yaxşılaşdırır, 
mədəaltı  vəzini  sağaldır,qanı  təmizləyir,qan  azlığını  aradan 
qaldırır. 
Gavalı:Müalicəvi  meyvədir.Tərkibində  16  faiz  şəkər, 
külli  miqdarda  kalium,pektin,  S,  B
1
,  PP,  karotin,üzvi  turşular 
var.Gavalı(ələlxüsus,qurumuş qara gavalı)yumuşaldıcı və sidik 
-qovucu  təsirə  malikdir,atereskleroz,qara  ciyər,ürək,böyrək, 
hipertoniya xəstəliklərinə qarşı güclü təsirə malikdir. 
Moruq:Tərkibində  9-10  faiz  şəkər,çoxlu  dəmir,pektin, 
mis,kalsium,üzvi  turşular,  S,  B
1
,  B
12
,  PP  vitaminləri  və  digər 
dəyərli  maddələr  var.Mədə-bağırsaq,atereskleroz,böyrək,hiper- 
toniyaya xəstəliklərinə qarşı istifadə olunur. 
Qara  qarağat:İtburnudan  sonra  S  vitamini  ilə  zəngin 
olan  ən  qiymətli  bitkidir.Tərkibində  300  mq/faizə  qədər  S 
vitamini,çoxlu  B
1
,PP  vitaminləri,karotin,kalium,dəmir,limon 
turşusu,alma  turşusu  və  digər  üzvi  turşular,pektin,16  faizə 
qədər  şəkər  vardır.Mədə  yarasına,qastritə(turşusu  az  olanda), 
atereskleroza,böyrək  xəstəliklərinə  qarşı,maddələr  mübadiləsi 
pozulanda və qan azlığı baş verəndə istifadə olunur. 
Boranı:Tərkibində  kalium,kalsium,maqnezium,dəmir, 
şəkər,S,B
1
,B
2
,PP  vitaminləri,karotin,zülal  və  s.  vardır,vərəmə 
qarşı  yaxşı  vasitədir.Tumundan  qarın  qurdunu  salmaq  üçün 

---