Sağlamlıq hür şey deyil, lakin hər şey sağlamlıqsız heç nədir
almaq, “kef çəkmək” naminə,özü də bol-bol yeyən adam
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Yeməkdə əsasdır cana nuş olmaq, Onun dadına yox, faydasına bax.
- Gülşəkər ziyandır- çox yesən əgər, Az yesən- küt çörək olar gülşəkər.
- :”Bütün fəsadların yuvası-mədədir,bütün dərdlə- rin çarəsi pəhrizdir”.
- Düzgün qidalanmayan adam-mütləq xəstə olmalı və
- Menyu sadə qidalardan tərtib olunmalıdır
- II gün Yemiş Tərəvəz salatı, boranı Tərəvəz salatı, qarğıdalı III gün
105 almaq, “kef çəkmək” naminə,özü də bol-bol yeyən adam sağlam ola bilməz.Nişinin elmi əsaslarla əsaslandırdığı bu fikiri vaxtilə Məhəmməd Peyqəmbər də deyib,İbn Sina da, Nizami də,Sədi də,digər işıqlı dühalar da. “Qida və sağlamlıq” konteksti baxımından Peyğəmbərimizlə həkimin dialoqu ibrətamizdir.Əcəm hökmüdarı tərəfindən Peyqəmbərin hüzu- runa göndərilmiş həkim ona şikayət edir:xeyli vaxtdır bura gəlmişəm,amma,nədənsə,mənə müraciət etmirlər.Yəqin,mənə inanmırlar.Cavabında Həzrəti Məhəmməd buyurub:“Bizim camaatın bir yaxşı adəti var:acmamış yeməzlər,süfrədən də doymamış çəkilərlər.Ona görə də təbibə ehtiyac duymurlar”. Nizaminin müdrikliyinə və ensiklopedik biliyinə dəlalət edən “bir inci saflığı varsa da suda,artıq içiləndə dərd verir o da” misraları çoxdan zərbül-məsələ çevrilib.Dahi Nizami təkcə “nə qədər yemək” sualına deyil, həm də “nə yemək ” sualına cavab verib: Yeməkdə əsasdır cana nuş olmaq, Onun dadına yox, faydasına bax. Loğman müdrikliyi ilə qidanın dadını yox,faydasını əsas götürməyi məsləhət görən şair daha bir vacib məsələyə toxunub: Yağlıdan, yavandan elə ye ki, sən, Onu asanlıqla həzmə verəsən. Bəli, həzmə getməyən qida - sağlamlığa xidmət etmir, sağlamlığın düşməninə çevrilir.Artıq yeməyin zərərini müdrik şair Sədi Şirazi də görüb: Gülşəkər ziyandır- çox yesən əgər, Az yesən- küt çörək olar gülşəkər. 106 Maraqlıdır ki,müxtəlif əsrlərdə ayrı-ayrı müdriklər tərəfindən söylənmiş qədim fikirlər müasir naturopat dieto- loqlar tərəfindən tərtib olunmuş qidalanma qaydaları ilə tam üst-üstə düşür.Yeri gəlmişkən,müdrik peyqəmbərimizin hələ Y11 əsrdə dediyi dahiyanə fikiri bir daha yadınıza salmaq istəyirəm:”Bütün fəsadların yuvası-mədədir,bütün dərdlə- rin çarəsi pəhrizdir”.Bu dəyərli fikri d-r Pol Breqq başqa formada təkrarlayıb:”Biz-nə yeyiriksə,oyuq”.Yəni,təbii qida yeyiriksə-sağlamıq,çürük qida yeyiriksə-xəstəyik. MENYU FƏRDI OLMALIDIR Hər birimiz öz təcrübəsindən bilir:məsləhət vermək asandır,onu yerinə yetirmək isə çox çətindir.Mən də başa düşü- rəm:yaşlı adam xörəklərin şahı saydığı plovdan,ağzını dada- tama gətirən kababdan,bayram süfrəsini bəzəyən şirin paxla- vadan,tortdan,şəkərboradan öz xoşuna əl götürən deyil.Buna hər kişinin hünəri çatmaz!..Bu,acı da olsa,şirin də olsa, real- lıqdır və biz onu nəzərə almaq zorundayıq.Fəqət nəzərə alınası başqa bir reallıq da var:biz məhz həmin dadlı,ləziz qidaları,yəni tərkibində faydalı elementlər qalmayan “ölü” qidaları uzun illər yediyimiz üçün “çarəsiz” dərdlərə mübtəla olmuşuq və bu gün də,nəfsimizə qalib gəlib,o zərərli(amma çox dalı!) qidalardan əl çəkə bilmədiyimiz üçün sağalmırıq.Sağalmırıq və günahı da yazıq həkimin qıldan nazik boynuna yıxırıq.Halbuki vicdanlı həkim sənə hər dəfə deyir:”Yeməyinə fikir ver-yağlı xörəklər yemə,çoxlu meyvə-tərəvəz ye”.Sən isə həkimə “baş üstə” desən də,içində bilirsən ki,nəfsin qabağında duruş gətirə bilmiyəcəksən,yenə də səni zəka yox,sağlam məntiq yox,gödən idarə edəcək.Gödən isə həmişə qidada fayda yox,ləzzət axtarıb.Çünki bizi sevən,sevdiyi üçün də zəhərləyən (acı təzaddır!) əziz anlarımız gödəni o cür tərbiyə edib.Bu da real- lıqdır,əziz oxucum.Ən böyük reallıq isə bundan ibarətdir: Düzgün qidalanmayan adam-mütləq xəstə olmalı və 107 dünyasını tez dəyişməlidir.Yalnız düzgün qidalanan xəstə hər cür dərdə qalib gələ bilər. Bizim ən böyük bəlamız bundadır ki,hər bir işimizi şüurlu formada,elmi əsaslar üzərində qurduğumuz halda,həyat mənbəyi olan qida seçiminin və qidalanma məsələsinin ixtiya- rını şüurun əlindən alıb vermişik kefqom gödənin əlinə.O da kəmsiyi salıb başımıza,bizi belədən elə sürüyür,elədən də belə.Ayıl,əziz qardaşım,əziz bacım!Ağlını başına yığ,gödənə öz yerini göstər,deynən,sən başdan çox aşağısan,ged otur yerində.Gödəni yerində oturdandan sonra,indiyəcən yediyin qidalara,bu kitabın köməyi ilə topladığın bilik müstəvisində bax.Nəzərə al ki,düzgün menyu-sağlamlığın əsasıdır. Menyu sadə qidalardan tərtib olunmalıdır.Hər kəsin yaşı,çəkisi,peşəsi nəzərə alınmalıdır.Ağır iş görən fəhlə ilə alimin qidaya təlabatı eyni deyil.Az hərəkət edən ziyalının menyusunda meyvə-tərəvəz əsas yer tutmalıdır.Menyu yeknə- sək olmasın.Onu tərtib edərkən Qidalanma Qaydalarını və mövsümü nəzərə almaq lazımdır. Biz aşağıda,45 il qidalanma problemlərini araşdıran, 30.000 ağır xəstəyə qidanın köməyi ilə şəfa vermiş məşhur naturopat alim H.Şeltonun tərtib etdiyi menyunu verməklə, hər kəs üçün fərdi qaydada menyu tərtib etmək imkanı yaradırıq. 108 YAZ-YAY MENYUSU Bazar günü Səhər yeməyi Günorta yeməyi Şam yeməyi Qarpız, ərik Tərəvəz salatı, kartof, yaxud boranı,çuğundur Tərəvəz salatı, qoz, fındıq, yaxud paxlalı bitkilər I gün Yemiş, yaxud şaftalı, yaxud albalı Tərəvəz salatı, kök, yaxud göy noxud Tərəvəz salatı, kəsmiklə kələm II gün Yemiş Tərəvəz salatı, boranı Tərəvəz salatı, qarğıdalı III gün Hər hansı şülul, gavalı (şəkərsiz) Tərəvəz salatı, gül kələm Tərəvəz salatı, təzə qarğıdalı, yaxud düyü IV gün Şaftalı, yaxud ərik, yaxud gavalı Tərəvəz salatı, kələm, yaxud kök, yaxud kartof Tərəvəz salatı, çuğundur yarpağı və gövdəsi, qoz V gün Alma, yaxud başqa meyvə Tərəvəz salatı, badımcan (azca bişmiş), kobud un çörəyi Tərəvəz salatı, yumurta, yaxud boranı VI gün Banan, albalı,bir stəkan qatıq Tərəvəz salatı, göy noxud, kələm Tərəvəz salatı, kələm,cücərmiş buğda, soya zoğu Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|