Sağlamlıq hür şey deyil, lakin hər şey sağlamlıqsız heç nədir

 
124 
keçirir,  vəsaiti  müxtəlif  bəlalardan  yaxa  qurtarmaq  üçün  həyata 
keçirilən lüzumsuz tədbirlərə xərcləyir. 
Indi  isə  yenidən  keçmişə  qayıdaq.Bayaq  qeyd  etdik  ki, 
Nişi Sistemi  yaranana  qədər  dünyanın  bir çox istedadlı alimləri 
və  qabaqcıl  həkimlər  kapilyarlar  barəsində  dəyərli  fikirlər 
söyləmiş,  kapilyaro-terapiya  ilə  məşğul  olmağın  zəruriliyini 
əsaslandırmışlar.Hətta, kapilyarların fiziologiyasının tədqiqatı ilə 
məşğul  olan  alman  alimi  A.Kroq  Nobel  mükafatına  layiq 
görülmüşdür.Lakin  yalnız Nişi Sistemi  yaranandan  sonra bəşər-
iyyətin  əlində  tam  və  dolğun  metodika  oldu,insanlar  kapilyar- 
ların bərpası yolunu tanıdılar. Nişi bu məqsədlə xüsusi vibrasiya 
(titrəmə) təmrinləri yaratdı, onların köməyi ilə kapilyarları bərpa 
etmək,möhkəmlətmək,təmizləmək,enerjisini  artırmaq,bunun  sa-
yəsində  immuniteti  yüksəltmək,müdafiə  qüvvələrini,bütün  orqa-
nizmin  həyat  qabiliyyətini  gücləndirmək  mümkün  oldu.Bu 
sistem,bir  növ,bütün  “arxları”  təmizləyir  ki,hüceyrələrə  qida 
daşıyan qan maneəsiz, tam sərbəst şəkildə hərəkət etsin, lazımsız 
maddələri bədəndən rahat çıxartsın. 
Bir  məqamı  xüsusi  vurğulamaq  istəyirəm:Nişinin  Sağ-
lamlıq  Sistemi  xəstələr  üçün  nə  qədər  vacibdirsə,  sağlam 
adamlarlar üçün,xüsusilə də uşaqlar,yeniyetmələr və gənclər 
üçün də bir  o qədər vacibdir: xəstələrə-ağır dərddən qutar- 
maq üçün,sağlamlara-heç vaxt xəstələnməmək, uzun müddət 
gənc qalmaq və çox yaşamaq üçün. 
Nişi  öz  sistemini  yaradarkən  tam  əmin  oldu  ki,sonsuz 
Kainatın  ayrılmaz  tərkib  hissəsi  olan  insan  bədəni,böyük 
Kainatın  özü  kimi,müxtəlif  mikrobların  və  bakteriyaların 
məskunlaşdığı  məkandır.Orqanizm  yorulmayıbsa,qıcıqlandır-
ılmayıbsa,zədələnməyibsə,çirklənmiyibsə-heç  bir  mikrob  təhlü-
kəsi  yoxdur,onun  çalışqan  hüceyrələri  çoxsaylı  mikroorqa-
nizmlər  dünyasında  rahat  yaşaya  bilər.Çünki  mikroblar  və 
bakteriyalar,  əlverişli  mühit  yaranmadığı  halda,  məskunlaşdığı 
məkanla(ayrı-ayrı  orqanlarla)  deyil,paxıl  millətlər  kimi,  öz 
aralarında didişməklə məşğul olacaqlar. 

---

 
125 
Nişinin  yaratdığı  təmrinlər  yorğunluğu  çıxarır,  bütün 
fizioloji  prosesləri  səhmana  salır,orqanizmdə  enerji  balansını, 
turşu-qələvi  balansını  tənzimləyir,bədəni,hər  bir  hüceyrə 
səviyyəsində, təmizləyir və masaj edir. 
Qəribədir,nə  üçün  Nişi  bu  qədər  hərəkət  növü  içində 
məhz vibrasiyanı seçmişdir?Bu sualın cavabını N.Arinçinin “Hər 
gün  kemokibernetika”  adlı  məqaləsində  tapmaq  olar:“Çoxdan 
bəlli  idi  ki,  orqanlar-istər  zehni  iş  vaxtı  beyin,istərsə  də  mədə-
bağırsaq  traktı  qidanı  həzm  edərkən-sakit  vaxta  nisbətən  daha 
çox  qan  alır.Özü  də  qana  olan  belə  böyük  təlabat  ürəyə  düşən 
yük  və  ağırlıq  kimi  qiymətləndirilir.İnfarkt  xəstəliyinə  tutulan 
adamı yatağa uzadır və ona, hətta, bircə barmağını tərpətməyə də 
icazə  vermirlər.Belə  rejimdə  xəstələr  özlərini  pis  hiss  edirlər  və 
çox  vaxt  ölürlər.Təyin  olunmuş  rejimin  ziddinə  hərəkət  edənlər 
isə  özlərinə  xidmət  göstərmiş  olurlar  və  tez  sağalıb  əmək 
fəaliyyətinə qayıdırlar. Beləliklə də kliniki təcrübə əzələ sakitliyi 
rejimini  inkar  etdi,onun  yerini  erkən  hərəkət  fəallığı,  idman 
tutdu”.Müəmma  olaraq  qalırdı:nə    üçün  həkimlərin  belə  bərk 
qorxduğu hərəkət orqanizmə şəfaverici təsir göstərir? Mətləbi bir 
qədər xırdalayaq. 
Təbiblər  yaxşı  bilir:skelet  əzələləri  əzələ  liflərindən 
ibarətdir.Bu  liflər  səs  tezliyinə  uyğun  sürətlə  yığılır.Bunu  hiss 
etmək  üçün  qulaqlarınızı  əllərinizlə  möhkəm  qapayın  və 
dişlərinizi  qıcayın.Bu  vaxt  çeynəmə  əzələləri  yığılacaq  və 
onların  uçan  arının  çıxardığı  səsə  bənzər,uğultusunu  eşidəcək-
siniz.Çənə  nə  qədər  bərk  sıxılarsa,  əzələlərin  səsi  bir  o  qədər 
güclü olacaq.Deməli, skelet əzələləri, bir növ, “fizoloji vibirator” 
rolunu da oynayır. 
Əlavə  edək  ki,  skelet  əzələlərinin  mikronasos  fəaliyyəti 
uşaq  dünyaya  gələndə  başlayır,  yetkinlik  dövründə  inkişaf  edir 
və  daha  yüksək  səmərəli  olur.Qocaldıqda-sönür.Bu  fəaliyyəti 
fiziki  təmrinlər  vasitəsilə  gücləndirmək  mümkündür.  Əksinə,  o, 
fiziki passivlik vaxtı zəiyfləyir, bu da orqanizmin məhvinə səbəb 
olur. Çünki hərəkət passivliyi dövründə skelet əzələləri ürəyə pis 

---

 
126 
kömək  edir,  ürək  vaxtından  qabaq  “köhnəlir”.  Ürək–damar 
xəstəliklərinin  ən  mühüm  səbəblərindən  biri  məhz  budur.  Bunu 
yaxşı dərk edən professor Nişi hələ 1927- ci ildə bəyan etmişdir: 
hər  hansı  ürək-damar  xəstəliyini  dava–dərmansız  sağaltmaq 
mümkündür.Mən  bu  danılmaz  həqiqəti  1995-ci  ildə,  xəstə 
ürəyimə  şəfa  verəndən  və  mükəmməl  mühərrik  kimi 
işləməyə vadar edəndən sonra dərindən dərk etdim. 
Təzada  fikir  verin:  insan  əsrlər  boyu  “sağlamlıq  açarı” 
axtarır,  Kosmosu  “fəth  edən  qüdrətli”  elmə  və  texnikaya  malik 
olan bəşəriyyət çox çeşidli xəstəliklərdən əzab-əziyyət çəkməkdə 
davam  edir,  açar  isə  çoxdan  bəllidir,  amma,  nə  fayda,  ondan 
istifadə etməyə tələsənlər çox azdır. 
Bir  vaxtlar  xərçəng  kimi,  ürək-damar  xəstəlikləri  də  XX 
əsrin  ən  dəhşətli  bəlası  sayılırdı.  Niyə  “bir  vaxtlar”?  Elə  bu 
günün özündə də belədir. Yeganə təsəllini onda tapmaq olar ki, 
dahi Nişi bu geniş yayılmış xəstəlikdən tam sağalmağın çarəsini 
tapıb və bizə çox mükəmməl və çox qüdrətli bir təlim bəxş edib. 
Ondan istifadə edib-etməmək hər kəsin öz işidir. 
 
QLOMUS 
Nişi  Sistemi  qlomusa  da  tamam  yeni  nəzərlə  baxmağı 
təklif 
edir.Qlomus-ehtiyat 
yoldur,arteriyadan 
çıxan  qan, 
kapilyardan vaz keçərək, həmin yolla venaya daxil olur. Qlomus 
müxtəlif  orqanlarda,  ələlxüsus  da,  əllərin  və  ayaqların  dərisinin 
ucunda  mövcuddur.Dırnaqların  altında,barmaqların  ucunda, 
birinci, ikinci və üçüncü əl barmaqları buğumlarının iç tərəfində 
çox  kütləvi  şəkildə  yerləşmişdir.Ana  bətnində  olan  uşaqda 
qlomus  yoxdur,  doğuşdan  dərhal  sonra  yaranır  və  qırx  yaşa 
çatanadək müntəzəm olaraq çoxalır, sonra azalmağa başlayır. 
Qlomusa  dair  çoxlu  əsərlər  yazılmasına  baxmayaraq 
(1924-cü ildə Fransada Pyer Massonun gözəl əsəri çıxdı, 1948-ci 
ildə Amerika alimləri bir neçə əsər buraxdılar, nəhayət, Nişi ona 
öz  münasibətini  bildirdi),  “qlomus  nə  üçün  və  necə  fəaliyyət 
göstərir”  sualına  hələ  də  mükəmməl  cavab  verilməyib.  Nişinin 

---