213
fərqi 4-5
0
olsa yaxşıdır. Lakin orqanizmin durumunu (qan
təzyiqi, tənəffüs, nəbz, ürək döyüntüsü) nəzərə almaq vacibdir.
İlk mərhələdə (təxminən, 4-5 prosedur) suyun başlanğıc
hərarəti 36-37
0
olmalıdır, proseduranın sonunda hərarət 39-40
0
–
yə çatsa yaxşıdır.Adaptasiya müddəti bitdi,indi başlanğıc hərarəti
37-38
0
olmalıdır, seansin sonunacan hərarəti 41-43
0
çatdırmaq
gözəl səmərə verir.Seansın müddəti 12-30 dəqiqədir: ilk seanslar
qısadır-12 dəqiqə, sonrakılar uzundur-20-30 dəqiqə. Bir daha
təkrar edirəm:suyun hərarəti və seansın uzunluğu hər bir fərdin
psixoloji və fiziki durumundan asılıdır,universal təyi- nat vermək
mümkün deyil.Yüksək hərarətdən qorxmursunuzsa-dərhal çox
isti vannalardan başlıya bilərsiniz.
Təxminən,3-7 dəqiqədən sonra bədənin müəyyən hissələ-
rində yüngül göynətmə hiss edəcəksiniz.Əksər hallarda ayaqlar,
yumşaq ət, omba və kürək daha tez reaksiya verir.Vanna qəbul
edərkən çalışın ki, “skipidar” gözünüzə, burun deşiyinə, ağzınıza
və qulağınızın içinə dəyməsin.Tədbiri qurtaran kimi suyu
buraxın, bədəninizi isti su ilə sabunsuz, əllərinizi isə sabunla (2-3
dəfə) yuyun. Bütün bədəninizi pambıq məhraba və ya mələfə ilə
silin, əvvəlcədən hazırlanmış isti yatağa girin.
Proseduranı günün ikinci yarısında,ən yaxşısı isə
yuxudan qabaq həyata keçirmək məsləhətdir. Skipidar vannasını
ac qarnına və ya qida qəbulundan dərhal sonra qəbul etmək
olmaz,qida qəbulundan,ən azı,bir saat keçməlidir.Axşam yüngül-
vari şam etmək və bundan bir saat sonra vanna qəbul etmək
yaxşıdır.Vannadan sonra yemək olmaz,lakin otlardan dəmlənmiş
çay faydalıdır. Vannadan sonra 20-40 dəqiqə ərzində bədənin
müxtəlif nahiyyələrində yüngülcə göynətmə hiss olunur,bədən-
də,elə bil, qarışqa gəzir, hətta, müxtəlif zonalarda puls vurması
baş verir.Qorxulu deyil.Çox güman: vannadan sonra kapilyarlara
axan qanın güclənməsi,güclü axının bərpa olunması baş verir.Siz
yataqda 90-120 dəqiqə ərzində bərk tərləyə bilərsiniz. Bu vaxt
dərinizdən çıxan mayenin həcmi-böyrəkdən bir sutka ərzində
çıxan mayenin həcminə bərabərdir. Tərlədikdən sonra məlafəni
214
dəyişməyi unutmayın.Yatın.Bəzi xəstələr göynəmə və “qarışqa
gəzməsi” hallarını keçirmir, bir neçə vannadan sonra tərləmir.
Belə hissiyyatlar vegetativ sinir sisteminin fəaliyyəti ilə bağlıdır.
Bu hissiyyat vannadan vannaya dəyişir.
Yüksək müalicə effekti almaq üçün müalicə kursu 24-30
proseduradan ibarət olmalıdır. Profilaktika üçün 10 prosedura da
bəs edər.Bütöv müalicə kursu keçmək üçün 1,5 litr sarı məhlul
və o qədər də ağ emulsiya kifayətdir. Müalicəni uzun (30 vanna)
kursla başlamaq,hər yarım ildən,yaxud bir ildən bir 10 vanna ilə
kifayətlənmək məsləhətdir.Vannaları günaşırı, yaxud hər iki
gündən bir keçirmək də olar.Hər hansı bir səbəbdən ümumi
vanna qəbul etmək mümkün deyilsə, həmçinin ürək-damar
sistemində ciddi problemləri olan ahıl xəstələr ”yerli” vannalar
qəbul edə bilər. Bu halda su xəstənin döş gilələrinə qədər qalxır,
ürək bütövlükdə açıq qalır. Suya ümumi vannaya töküləndən 10-
15 faiz az “skipidar” qatmaq lazımdır. Qalan hər şey yuxarıda
göstərilən qaydada qalır.
Ayaq vannaları-ayaq damarlarının xəstəliyi vaxtı, əl-ayaq
vannaları isə-oynaq xəstəlikləri, xüsusilə də poliartrit xəstəliyi
əllərin kiçik oynaqlarını və daban oynaqlarını zədələdikdə qəbul
edilərsə yaxşı səmərə verər.
Plastik, yaxud emal taz götürün. Ayaq üçün, təxminən, 30
litr (dizəcən), əl vannaları üçün 10 litr (dirsəyəcən) su bəs edər.
Əl-ayaq vannası üçün suya 20 ml sarı məhlul və 20 ml ağ
emulsiya qatmaq lazımdır. Qalan hər şey ümumi qaydada olduğu
kimidir. Lakin əl və əl-ayaq vannalarını hər gün qəbul etmək
lazımdır.Evdə vanna olmasa,bu tədbiri “duş” altında keçirə
bilərsiniz.Bunun üçün 20 ml ağ emulsiyanı 20-30 ml isti suya
qatın, isti “duş” altında 15-20 dəqiqə dayanıb bədəni qızdırın.
Sonra hazırladığınız məhlulu ürək nahiyyəsindən başqa,bədənin
hər yerinə sürtün, 5-7 dəqiqədən sonra məhlulu yuyun, mələfəyə
bürünüb, yatağa girin, çay için. Bunu hər gün etmək lazımdır.
Emulsiya ilə bələnmə prosedurunu da həyata keçirmək
olar.Bu tədbir sellyulit xəstəliyi vaxtı yaxşı səmərə verir.
215
Pambıq, yaxud kətan mələfə götürün (sintetik material olmaz ), 5
litr isti suya 10 ml. sarı məhlul və o qədər də ağ emulsiya qatın,
yaxşı-yaxşı qarışdırın, suyun hərarəti 45
0
-47
0
olmalıdır. Mələfəni
məhlula hopdurun və bələnin.Mələfənin üstündən tibbi klyonka
və ya polietilen məhraba, ardınca da ədyal sarıyın, 20-25 dəqiqə
dayanandan sonra bədəni (sabınsız) və əlləri (sabınla) yaxşı-
yaxşı yuyun, yatağa girib,ot dəmləmə-lərindən çay için.
Emulsiya vannalarını uşaqlar da qəbul edə bilərmi, edə
bilərsə, hansı yaşdan başlamaq olar? Əgər uşaq skipidar vannası
qəbul etməyin vacibliyini anlayırsa, yüngül “göynətmələrə”
dözməyə hazırdırsa, ona vanna vermək olar. Bu şərtlə ki, belə
vannalar uşaq üçün mənfi emosiya mənbəinə çevrilməsin, bu
halda fayda verməz. Uşaqlar vannanı böyüklərin nəzarəti altında
qəbul etməlidir ki, skipidarlı əllə gözlərə, burun deşiklərinə, ağız
boşluğuna, qulaq deşiklərinə toxunmasın və qulaqlara su
dolmasın.Vanna qəbul edən ahıllara da qayğı göstərmək
vacibdir.Hər iki halda vanna otağının qapısını içəridən bağlamaq
lazım deyil. Arterial təzyiqi vannadan qabaq və sonra ölçmək
məsləhətdir. Hər hansı xoşagəlməz hal baş verdikdə (ürək
nahiyyəsində ağrılar,baş gicəllənmə, baş ağrısı və s.) tədbiri
dərhal dayandırın.Ehtiyac olsa, adətən belə hallarda qəbul
eydiyiniz “öz” dərmanınızı içə bilərsiniz.
Pr.Zalmanovun uğurla sınaqdan keçirdiyi və geniş tətbiq
etdiyi skipidar vannaları,təbibin o vaxt yaşadığı Fransada, mütə-
rəqqi müalicə metodu kimi,qeydiyyatdan keçib və pasport alıb.
Qeydiyyat nömrəsi: G.H.D. 26889, 24 iyun 1952-ci il və
C.V. 23008, 28 iyun 1952-ci il.
ƏKS-GÖSTƏRİCİLƏR
Aşağıdakı xəstəliklər vaxtı skipidar vannalarını qəbul
etmək məsləhət deyil:
1. Kəskin formada koronar potologiyası(miokrad infarktı,
qeyri-sabit stenokordiya),koronar arteriyalarının kəskin potologi-
Dostları ilə paylaş: |