Sağlamlıq hür şey deyil, lakin hər şey sağlamlıqsız heç nədir
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
201 Elmə məlumdur ki, insan ana bətnində olarkən mayedən ibarət olan “mənzildə” yaşayır və həmin mayenin tərkibi okean suyunun tərkibi ilə eynidir. O da məlumdur ki, bu dünyanı xəlq edən Ulu Tanrı yaratdığı ali şüurlu insana 4 mükəmməl qida bəxş edib:Günəş işığı,Hava,Su və Bitki Səltənəti.Əfsuslar olsun ki,özünü “dünyanın əşrəfi” sayan müasir insan-qondarma sviliza -siyanın qurbanları-bu qidaların heç birindən səmərəli istifadə etmir. Çoxları axırıncı dəfə çiy su içdiyini yadına sala bilmir. Bu gərgin və narahat həyatımızda şəfalı suyun yerini çay, kofe, kakao, kokakola, pepsikola, fanta və digər zəhərlər tutub. Bəzi adamların canına su həftədə bir dəfə dəyir. Yalnız bizim millətin ağlına gələ bilən bir lətifəni xəcalət çəkə-çəkə yada salıram. Birisi soruşur:“İldə neçə dəfə çimirsən?”.Cavab:“Ayda bir dəfə”. Sual verən heyrətə gəlir: “Pah atooonan! Ə, sən lap su quşusan ki!”.Bəlkə də zarafatdır.Amma çox şit, əttökən zarafatdır...Nə isə keçək əsas mətləbə. Kontrast su vannalarından bəhs edərkən suyun əhəmiy- yətini və təsir mexanizmini açıqlamışam. Həmin bölmədə dedik ki,su ilə müalicə çox qədimdən məlumdur.Insan özünü tanıyan gündən sudan bir şəfaverici qüvvə kimi istifadə etmişdir. Tibb elminin atası sayılan Hippokrat,eləcə də onun istedadlı ardıcılları Qalen, İbn-Sina və bir çox başqaları öz müalicə metodlarında suya mühüm yer ayırmışdılar. Lakin su ilə müalicəni sistem şəkilinə salan və məhşurlaşdıran-almaniyalı keşiş Sebostian Kneypp olmuşdur. 1821-ci ildə Bavariyada anadan olmuş Sebostian çox erkən, səhhəti ilə bağlı, bir sıra çətin problemlərlə üz-üzə gəlmiş və onu əldən salan azar-bezardan yaxa qurtarmaq üçün yollar axtarmışdır. Su ilə müalicə metodu haqqında oxuduğu bir kiçik braşura onun işgənclərinə bir dəfəlik son qoydu.Suyun şəfaverici qüdrətinə möhkəm inanan gənc Kneypp onun köməyi ilə özünü sağaltmış,köhnə sistemi təkmilləşdirib ,öz metodunu yaratmışdır. S.Kneyppin müalicə metodunu dərindən öyrənən iti ağıllı A.Zalmanov ona bir çox əlavələr etmişdir. İstedadlı alimin bizə 202 təklif etdiyi hidroterapiya (su ilə müalicə) orqanizmə oyadıcı (vozbujdayuşşiy) və sakitləşdirici, bədəni isidən və soyudan təsir göstərir.Yerli(əl, ayaq, əl-ayaq) vannalar isə fikiryayındırıcı (otvelekayuşşi) təsirə malikdir.Bütün vannalar qan dövranını yaxşılaşdırmağa,qanı təmizləməyə və daxili “masaja” xidmət edir. Qabaqlar vannaları şirin suda (presnaya vada) edərdilər. Zalmanov isə suya dəniz buzu, skipidar və bəzi bitkiləri qatmağı tövsiyyə edir. 6 0 -dən 42 0 -yə qədər istiliyi olan su vannaları soyuq, ilıq, isti, çox isti və qaynar vannalara bölünür. Bunların hərəsi bir məqsədə qulluq edir. Çox soyuq vannalar sağlam adamı gümrahlaşdırdığı halda, xəstələrə pis təsir göstərə bilər. Orqanizmi çox zəyif olan,xroniki xəstəliklərdən əzab çəkən adamlar çox soyuq vannalardan istifadə edə bilməzlər. Belələri yüksələn istiliklə ilıq və kontrast vannalar qəbul edə bilər. Belə vannalar sakitləşdirici, ağrıkəsici,spazma götürən təsirə malikdir. Orqanizmin ehtiyat qüvvələrini işə salan və maddələr mübadilə- sini yaxşılaşdıran bu cür vannalar orqanizmi soyuq vannalara hazırlaşdırır.Bir məsələyə xüsusi fikir vermək lazımdır:xəstə nə qədər zəyifdirsə,su bir o qədər isti olmalıdır. Soyuq su çox halsız xəstənin bədən hərarətini qaldıra bilər.Bu,orqanizmin soyuğa qarşı müdafiə olunmaq reaksiyasıdır. Isti vannaların başlanğıc hərarəti 37 0 olmalıdır. Lakin bəzi xəstələr bu istilikdən titrəyir,dərisi “qaz dərisi” halına düşür. Belələri 36 0 və ya 35 0 -dən başlasalar yaxşıdır. Istiliyi tədricən qaldırmağı unutmayın.Vannanı yeməkdən dərhal sonra və yeməkdən dərhal qabaq qəbul etmək olmaz, yeməklə vanna arasında, ən azı, bir saat fasilə olmalıdır. İSTİLİYİ ARTIRAN VANNA Çox da halsız olmayan xəstə yarıya qədər doldurulmuş vannada uzanır. Suyun hərarəti 37 0 -dir. Halsız xəstə üçün 36 0 və ya 35 0 nəzərdə tutulub. Vannaya hər üç dəqiqədən bir isti su əlavə edərək, hərarəti bir dərəcə qaldırın və 39 0 -yə çatdırın. 203 Maddələr mübadiləsinin xroniki xəstəliyi zamanı 39 0 yaxşı səmərə verir, “revmatiklər” isə 38,5 0 ilə kifayətlənə bilər. Şişləri müalicə edən xastələr istiliyi 38 0 -39 0 -dən aşağı olan vannaya girməsinlər. Bütün hallrda vannadan sonra bədəni silmədən, mələfəyə bürünüb, yatağa girmək, bir-iki saat istirahat etdikdən sonra geyinmək lazımdır. HİPERTERMİK VANNALAR Hipertermik vannaların iki variantı var: 1. Xəstəni qızdırılmış boş vannaya uzatmaq, vannaya 36- 37 0 istiliyi olan su buraxmaq. Suyun hündürlüyü 7,5 santimetrə çatanda 43 0 istiliyi olan suyu yavaş-yavaş əlavə etmək (15-30-40 dəqiqə ərzində), xəstənin üzündə tər əmələ gələndə su tökməyi dayandırmaq. Bundan sonra suyu 0,5-1,5 0 soyutmaq, xoşagələn komfort yaranacaq. Vannadan sonra duşun altında dayanmaq və suyun hərarətini xoş ovqat yaranana qədər aşağı salmaq, qurulanmadan isti yatağa girmək. 2. Xəstəni yarıyacan doldurulmuş vannaya uzatmaq – yalnız onun üzü çöldə qalıb. Bundan sonra birinci variantda olduğu kimi hərəkət etmək və hərarəti 39 0 -yə çatdırmaq. Suyun hərarəti 42 0 -yə çatana qədər hər 3 dəqiqədən bir isti su əlavə etmək. Bu zaman əsas göstərici xəstənin üzündə tər əmələ gəlməsidir. Xəstənin üzü nisbətən aşağı hərarətdə də tərlə örtülə bilər. Bu zaman isti su əlavə etməyə ehtiyac yoxdur, bu pis nəticə verə bilər. Burada da sonluq birinci variyantdakı kimidir, quru mələfəyə və yaxud xalata bürünmək də olar. Diqqət! Vərəmin aktiv fazası, hipertireozun ağır dərəcəsi, qara ciyərin (orqanın spesifik toxuma elementləri) parenxinlə- rinin zədələnməsi, ürəyi zədələyən fəal revmatik proseslər və ya psixoz vaxtı bu vannaları qəbul etmək olmaz. Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|