Sağlık Bakanlığı Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi

---

   T.C 

Sağlık Bakanlığı 

Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi 

II. Dahiliye Kliniği 

Şef: Prof. Dr. Aytekin Oğuz

 

 

 

 

 

 

Hashimoto Tiroiditinde 25 Hidroksi D Vitamini  

Ve Paratiroid Hormon Düzeyi 

 

 

 

 

 

 

 

DR. SAFĐYE ARIK 

 

( UZMANLIK TEZĐ) 

 

 

 

 

 

Đstanbul –2008 

 

 

---

 

1 

 

 

TEŞEKKÜR 

 

 

Uzmanlık eğitimim süresince değerli bilgi ve deneyimlerini paylaşan ve yetişmemde büyük 

emeği geçen klinik şefim Sayın Prof. Dr. Aytekin Oğuz’a ve klinik şef yardımcımız Sayın 

Dr. Süleyman Şeker’e, 

 

Sağladığı  olanaklar  ile  uzmanlık  eğitimimi  başarıyla  sürdürmemi  sağlayan  hastane 

başhekimimiz Prof. Dr. Hamit Okur ve bir önceki başhekimimiz Doç. Dr. Rafet Yiğitbaşı’na 

 

Tez danışmanım Uzm. Dr. Gonca Tamer’e, 

 

Dr. Damla Çoksert Kılıç’a, 

 

Birlikte büyük bir uyum ve zevkle çalıştığımız tüm uzman, asistan, hemşire arkadaşlarıma 

ve hastane çalışanlarına, 

 

    Yoğun asistanlık eğitimim süresince desteğini yanımda hissettiğim aileme teşekkür ederim. 

 

 

 

 

 

                                                                                                                   Dr. Safiye Arık 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

2 

 

ĐÇĐNDEKĐLER

 

 

 

 

 

GĐRĐŞ ve AMAÇ ……………………………………………………………….. 4 

 

 

GENEL BĐLGĐLER ……………………………………………………………. 5 

 

 

•  Tiroid bezi ve fonksiyonları 

 

•  Hashimoto tiroiditi  

 

•  Paratiroid hormonu   

 

•  D vitamini-hormonu 

 

 

MATERYAL ve METOD ………………………………………………………32 

 

 

BULGULAR ………………………………………………………………….... 34 

 

 

TARTIŞMA ……………………………………………………………………. 39 

  

 

SONUÇ …………………………………………………………………………. 42 

 

 

ÖZET …………………………………………………………………………… 43 

 

 

KAYNAKLAR …………………………………………………………………. 45 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

3 

 

KISALTMALAR 

 

T4: Tiroksin                                                                7DHC: 7 Dehidrokolesterol 

T3: Triiodotironin                                                       VDR: Vitamin D reseptörü 

TRH: Tirotropin salgılatıcı hormon                            VDYE: Vitamin D yanıt elemanı                         

TSH: Tiroid stimülan hormon                                    GZA: Güneş zirve açısı  

MIT: Monoiyodotirozin                                              UV: Mor ötesi ışınlar 

DIT: Diiyodotirozin                                                    GTP: Guanozin tri fosfat 

ATP: Adenozin tri fosfat                                             TNF-α: Tümör nekroze edici faktör alfa 

LDL: Düşük dansiteli lipoprotein                               BKĐ: Beden kütle indeksi 

HDL: Yüksek dansiteli lipoprotein                             KAH: Koroner arter hastalığı 

VLDL: Çok düşük dansiteli lipoprotein                      IL: Đnterlökin    

IDL: Orta dansiteli lipoprotein                                   GDP: Guanozin di fosfat 

INF-γ: Đnterferon gama 

CETP: Kolesterol ester transfer protein 

Tg: Tiroglobulin 

TPO: Tiroid peroksidaz 

GM-CSF: Granülosit makrofaj koloni stimülan faktör 

HLA: Đnsan lökosit antijen 

CTLA- 4: Sitotoksik T lenfosit antijen- 4 

AIRE 1: Otoimmun regülatör gen 1 

TĐĐAB: Tiroid ince iğne aspirasyon biyopsisi 

HMG- Co A: Hidroksimetilglutaril koenzim A  

MHC: Majör histokompatibilite kompleksi 

APACED: Otoimmun poliendokrinopati-kandidiazis-ektodermal distrofi 

PTH: Paratiroid hormon 

PTHrP: Paratiroid hormon ile ilişkili peptid 

cAMP: Siklik adenozin monofosfat 

1,25(OH)2D: 1,25 Dihidroksi D vitamini, Kalsitriol 

25(OH)D: 25 Hidroksi D vitamini, Kalsidiol 

DBP: D vitamini bağlayıcı protein 

IGF-1: Đnsülin benzeri büyüme faktörü 1 

RANK: Reseptör aktivatör nükleer faktör Kb  

---

 

4 

 

GĐRĐŞ VE AMAÇ

 

 

 

D  vitamini  klasik  vitaminlerden  farklı  olarak  vücutta  sentezlenmekte  ve  dolayısıyla  hormon 

olarak  adlandırılmaktadır.  Uzun  yıllar  D  vitamininin  kalsiyum  homeostazı  ve  kemik 

metabolizması üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Ancak, son 20-25 yılda yapılan çalışmalar bize 

bu  bilinen  fonksiyonları  dışında  D  vitamininin  daha  birçok  fonksiyonu  olduğunu  göstermişti. 

Bugün,  otoimmun  hastalıklar,  inflamatuar  barsak  hastalığı,  romatoid  artrit,  multipl  skleroz, 

diyabet,  birçok  kanser  çeşidi  ve  kalp  hastalıklarının  oluşmasında  D  vitamini  eksikliğinin  rolü 

olduğu bilinmektedir (1, 2, 3-5). 

 

D  vitamini  reseptörlerinin  (VDR)  birçok  dokuda  keşfi  bu  çalışmaların  yapılmasına  öncülük 

etmiştir.  D  vitamini  reseptörlerinin  (VDR)  aktif  T  ve  B  lenfositleri,  aktif  makrofajlar  ve 

dentritik hücreler gibi özellikle antijen sunan hücreler başta olmak üzere hemen bütün immun 

sistem  hücrelerinde  tanımlanmış  (6,7)  olması  D  vitamininin  immun  regülasyonundaki  rolüne 

dikkatleri çekmiştir. 1993’de S. Yang ve arkadaşları yüksek doz D vitamininin immunsupresif 

etkisinin olduğunu saptamışlardır. D vitaminin bu özelliği, otoimmun hastalıkların kontrolünde 

yeni kullanım olasılıkları olabileceğini düşündürmektedir. 

 

Hashimoto  tiroiditi  toplumda  en  sık  rastlanılan  otoimmun  tiroidittir.  Tiroid  bezi  bu  hastalıkta 

lenfositler  tarafından  infiltre  edilmekte,  sonrasında  hormon  üretimi  bozulacak  kadar  hasar 

meydana  gelmektedir  (8).  D  vitamininin  immun  sistem  üzerindeki  etkilerinden  yola  çıkarak 

Hashimoto  tiroiditi  patogenezinde  D  vitamininin  rolü  olabileceği  öne  sürülmüştür.  Nitekim 

yapılan çalışmalarda D vitamini reseptör  (VDR) polimorfizminin Hashimoto tiroiditi sıklığını 

arttırdığı bulunmuştur (9).  

 

Bu  araştırmada,  Hashimoto  tiroiditli  hastalarımızda  D  vitamini  eksikliğinin  bulunup 

bulunmadığının belirlenmesi amaçlanmıştır. 

 

 

 

 

 

---