1.2.
ətraf mühitin mühafizəsi sahəsində ictimai nəzarəti həyata keçirmək:
1.3.
dövlət orqanlarmdan və təşkilatiarmdan ətraf mühitin vəziyyətinə və onun bərpa- sma
dair tədbirlər barədə vaxtında,
tam və dəqiq məlumat almaq;
1.4.
müəyyən işlərin yerinə yetirilməsi üzrə qanunvericiliklə nəzərdə tutulmuş ətraf mühitin
mühafizəsi sahəsində dövlət orqanlan və beynəlxalq təşkilatlar ilə müqavilə əsasmda əməkdaşlıq
etmək;
1.5.
ətraf mühitin mühafizəsi sahəsində qanun layihələrinin müzakirəsində iştirak etmək;
1.6.
inzibati və məhkəmə qaydasında ekoloji cəhətdən zərərli müəssisələrin, tikililərin və
qurğuların yerləşdirilməsi, tikintisi, yenidən qurulması və istismara verilməsi, o cümlədən ətraf
mühitə və insanların sağlamlığına mənfi təsir göstərən təsərrüfat fəaliyyətinin
məhdudlaşdırılması, müvəqqəti və daimi dayandınimasmı tələb etmək;
1.7.
təqsirkar təşkilatların, vəzifəli şəxslərin və vətəndaşların məsuliyyətə cəlb edilməsi
barədə məsələləri qaldırmaq;
1.S.ətraf mühitin mühafizəsi haqqında qanunvericiliyin pozulması nəticəsində vətəndaşların
sağlamlığına və əmlakına vurulmuş zərərin ödənilməsi haqqında iddialan məhkəməyə təqdim
etmək.
2.
İctimai birliklərin vəzifələri və fəaliyyətini ətraf mühitin mühafizəsi və ictimai birliklər
haqqında qanunlara uyğun həyata keçirməkdən ibarətdir.
/ / / f a s i l
Təbiətdən istifadə
.Maddə 8. Təbiətdən istifadəçilər
Təbiətdən istifadəçilər hüquqi və fiziki şəxslər (xarici istifadəçilər də daxil olmaqla), dövlət,
qeyri-dövlət təşkilatlan, daimi və müvəqqəti, ilkin və təkrar istifadəçilər ola bilərlər: xarici
istifadəçilər - xarici hüquqi və fiziki şəxslər, beynəlxalq birliklər və təşkilatlar daimi istifadəçilər
- təbiətdən istifadə hüququ müddətsiz verilən istifadəçilər müvəqqəti istifadəçilər - təbiətdən
istifadə hüququ müəyyən müddətdə verilən istifadəçilər;
ilkin istifadəçilər - təbətdon istifadə hüququnu dövlətdən birbaşa alan istifadəçilər; təkrar
istifadəçilər - təbiətdən ilkin istifadəçidən müqavilə əsasında hüquq alan istifadəçilərdir.
Maddə 9. Təbiətdən ümumi və fərdi istifadə
1.
Azərbaycan Respublikasında təbii resurslar ümumi və fərdi istifadə ola bilər.
2.
Təbiətdən ümumi istifadə əhalinin həyatının zəruri tələbatının ödənilməsi üçün
vətəndaşlara və təşkilatlara təbii resurslann ödənişsiz istifadə etmək şərti ilə həyata keçirilir.
Qanunvericilikdə nəzərdə tutulduğu hallarda, təbiətdən istifadəyə məhdudiyyətlər qoyulmasına
yol verilir.
3.
Təbiətdən fərdi İstifadə zamanı təbii resurslar istifadəçilərə qanunvericiliklə müəyyən
edilmiş qaydada verilir. Təbiətdən fərdi istifadə daimi və ya müvəqqəti, ödənişü və ya əvəzsiz,
ilkin və ya təkrar ola bilər,
4.
Təbiətdən fərdi istifadə və ya təbiətdən məhdud istifadə (serv'itutlar) hüquqlannm
yaranması Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə
müəyyən edilir,
Maddə 10. Təbiətdən istifadənin normalaşdırdmasına görə limitlər və kvotalar
Təbiətdən istifadənin normalaşdırılmasına görə limitlər və kvotalar müəyyən müddət üçün
təbii resursların istifadəsinin, ətraf mühitə atılan zərərli maddələrin, məişət və istehsalat
tullantılarının yerləşdirilməsinin son hədlərini müəyyən edir.
Limitlər və kvotalar müvafiq İcra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən edilir.
Maddə 11. Təbiətdən istifadəyə xüsusi icazə
Təbiətdən istifadəyə xüsusi icazə təbiətdən istifadə sahəsində sahibkarlıq fəaliyyəti ilə
məşğul olmaq hüququnu təsdiq edir.
Təbiətdən istifadəyə xüsusi icazə qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada müvafiq icra
hakimiyyəti orqanları tərəfindən verilir.
Maddə 12. Təbiətdən istifadənin dövlət tənzimlənməsi
Dövlət təbii resurslann istifadəsini, bərpasım və mühafizəsinin tənzimləyir. Bu məqsədlə
dövlət pnoqrantlan tərtib edilir, təbii resursların kadastn, monitorinqi və uçotu apanhr.
Maddə 13. Təbiətdən istifadəçilərin vəzifələri və hüquqları
1.
Təbiətdən istifadəçilərin vəzifələri;
1.1.
təsərrüfat və digər fəaliyyətlər üçün müəyyən edilmiş ekoloji və texnoloji tələblərə,
qüvvədə olan standartlara və ətraf mühitin kəmiyyət, keyfiyyət normativlərinə riayət etmək;
1.2.
ətraf mühitin mühafizəsi və təbii resursların bərpası üzrə tədbirləri müəyyən edilmiş
qaydada həyata keçirmək;
1.3.
təbii resurslardan istifadəyə, ətraf mühitin çirkləndirilməsinə görə müəyyən edilmiş
ödəniş və cərimələri vaxtında ödəmək;
1.4.
ətraf mühitin mühafizəsi sahəsində dövlət nəzarətini həyata keçirən orqanların tələbi ilə
lazımi məlumatı təqdim etmək.
2.
Təbiətdən istifadəçilərin hüquqları:
2.1.
təbii resurslardan məqsədli, təyinatı üzrə istifadə etmək;
2.2.
ətraf mühitə zərər vurmadan ayrılmış təbii resurslardan qənaətlə istifadə etmək.
3.
Təbiətdən istifadəçilərin hüquqları qanunla qorunur. Təbiətdən istifadəçilərin pozulmuş
hüquqlan Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə nəzərdə tutulmuş qaydada bərpa
edilməlidir.
Maddə 14. Təbiətdən istifadə ilə əlaqədar xüsusi icazə tələb olunan fəaliyyət növləri
Təbii resursların ayrı-ayrı növlərindən istifadəyə, habelə aşağıdakı fəaliyyət növlərinin
həyata keçirilməsinə xüsusi icazə tələb olunur: ətraf mühiti çirkləndirən maddələrin
toplanmasına;
xüsusi təhlükəli olan istehsalat və məişət tullantılarmın daşınması, basdırılması və
saxlanmasma;
ekoloji auditor fəaliyyətinə;
ekoloji cəhətdən təhlükə törədə bilən təsərrüfat fəaliyyətinə.
Maddə 15. Təbii resurslardan istifadə müqavilələri
1.
Qanunvericiliklə nəzərdə tutulduğu hallarda və müəyyən edilmiş qaydada təbiətdən
istifadəçi ilə müvafiq İcra hakimiyyəti orqanı arasında təbii resurslardan istifadəyə görə müqavilə
(kontrakt) bağlanu'.
8